Mobile app download

أَمَّنْ خَلَقَ

Part Amman khalaqa

  • 20Part No.
  • 16Ruku
  • 166Ayats
  • 27 - 29Surah No.

an-Naml

  • MeccanSurah
  • 27By Tilawat
  • 48By Reveal
  • 7Ruku
  • 93Ayats
  • 19, 20Part No
Play Copy
اَمَّنۡ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَ الۡاَرۡضَ وَ اَنۡزَلَ لَکُمۡ مِّنَ السَّمَآءِ مَآءً ۚ فَاَنۡۢبَتۡنَا بِہٖ حَدَآئِقَ ذَاتَ بَہۡجَۃٍ ۚ مَا کَانَ لَکُمۡ اَنۡ تُنۡۢبِتُوۡا شَجَرَہَا ؕ ءَ اِلٰہٌ مَّعَ اللّٰہِ ؕ بَلۡ ہُمۡ قَوۡمٌ یَّعۡدِلُوۡنَ ﴿ؕ۶۰﴾

60. بلکہ وہ کون ہے جس نے آسمانوں اور زمین کو پیدا فرمایا اور تمہارے لئے آسمانی فضا سے پانی اتارا، پھر ہم نے اس (پانی) سے تازہ اور خوش نما باغات اُگائے؟ تمہارے لئے ممکن نہ تھا کہ تم ان (باغات) کے درخت اُگا سکتے۔ کیا اللہ کے ساتھ کوئی (اور بھی) معبود ہے؟ بلکہ یہ وہ لوگ ہیں جو (راہِ حق سے) پرے ہٹ رہے ہیںo

60. Well, Who has created the heavens and the earth and poured down water for you from the atmosphere in the sky? Then with that (water), We brought forth fresh and beautiful gardens. It was not possible for you to grow plants in these (gardens). Is there any (other) God besides Allah? In fact, they are the people who are turning away (from the path of truth).

60. Amman khalaqa alssamawati waalarda waanzala lakum mina alssamai maan faanbatna bihi hadaiqa thata bahjatin ma kana lakum an tunbitoo shajaraha ailahun maAAa Allahi bal hum qawmun yaAAdiloona

60. Hvem er Han som skapte himlene og jorden og nedsendte vann for dere fra himmelen og så ved det (vannet) lot vokse friske og vakre hager? Det var ikke mulig for dere å få deres (de hagenes) trær til å vokse. Finnes det da sammen med Allah en eneste gud til? Tvert imot! De er et folk som flytter seg vekk (fra sannhetens sti).

60. बल्कि वोह कौन है जिसने आस्मानों और ज़मीन को पैदा फरमाया और तुम्हारे लिए आस्मानी फिज़ा से पानी उतारा फिर हमने उस (पानी) से ताज़ा और ख़ुशनुमा बाग़ात उगाए? तुम्हारे लिए मुम्किन न था कि तुम उन (बाग़ात) के दरख़्त उगा सकते। क्या अल्लाह के साथ कोई (और भी) माबूद है? बल्कि ये वोह लोग हैं जो (राहे हक़ से) परे हट रहे हैं।

৬০. তবে তিনি কে যিনি আকাশমন্ডলী এবং পৃথিবী সৃষ্টি করেছেন এবং তোমাদের জন্যে আকাশ থেকে বারি বর্ষণ করেন? অতঃপর আমরা এ (পানি) থেকে সতেজ ও মনোরম উদ্যান সৃষ্টি করেছি, তোমাদের পক্ষে এতে (এ বাগানে) বৃক্ষ উদ্গত করা সম্ভব ছিল না। আল্লাহ্‌র সাথে কি (অন্য) কোনো উপাস্য আছে? বরং এরা সে সম্প্রদায় যারা (সত্যপথ থেকে) বিচ্যুত।

Play Copy
اَمَّنۡ جَعَلَ الۡاَرۡضَ قَرَارًا وَّ جَعَلَ خِلٰلَہَاۤ اَنۡہٰرًا وَّ جَعَلَ لَہَا رَوَاسِیَ وَ جَعَلَ بَیۡنَ الۡبَحۡرَیۡنِ حَاجِزًا ؕ ءَ اِلٰہٌ مَّعَ اللّٰہِ ؕ بَلۡ اَکۡثَرُہُمۡ لَا یَعۡلَمُوۡنَ ﴿ؕ۶۱﴾

61. بلکہ وہ کون ہے جس نے زمین کو قرار گاہ بنایا اور اس کے درمیان نہریں بنائیں اور اس کے لئے بھاری پہاڑ بنائے۔ اور (کھاری اور شیریں) دو سمندروں کے درمیان آڑ بنائی؟ کیا اللہ کے ساتھ کوئی (اور بھی) معبود ہے؟ بلکہ ان (کفار) میں سے اکثر لوگ بے علم ہیںo

61. Or, Who made the earth a dwelling place and made rivers amid it and made for it huge mountains and put a barrier between the two seas (of salt and sweet waters)? Is there any (other) God besides Allah? But most of these (disbelievers) do not have knowledge.

61. Amman jaAAala alarda qararan wajaAAala khilalaha anharan wajaAAala laha rawasiya wajaAAala bayna albahrayni hajizan ailahun maAAa Allahi bal aktharuhum la yaAAlamoona

61. Hvem er Han som gjorde jorden til et oppholdssted og lot elver gjennomstrømme den og skapte tunge fjell på den og satte en barriere mellom de to sjøene (av salt og søtt vann)? Finnes det da sammen med Allah en eneste gud til? Tvert imot! De fleste av dem (vantro) er ikke vitende.

61. बल्कि वोह कौन है जिसने ज़मीन को क़रार गाह बनाया और उसके दर्मियान नहरें बनाईं और उसके लिए भारी पहाड़ बनाए। और (खारी और शीरीं) दो समन्दरों के दर्मियान आड़ बनाई। क्या अल्लाह के साथ कोई (और भी) माबूद है? बल्कि उन (कुफ्फार) में से अक्सर लोग बे इल्म हैं।

৬১. অথবা, তিনি কে যিনি পৃথিবীকে করেছেন বসবাসের উপযোগী এবং এর মাঝে প্রবাহিত করেছেন নদ-নদী এবং এর জন্যে স্থাপন করেছেন বিশাল পর্বতমালা; আর দুই (লবণাক্ত ও মিঠা পানির) সাগরের মাঝে সৃষ্টি করেছেন আড়াল? আল্লাহ্‌র সাথে কি (অন্য) কোনো উপাস্য রয়েছে? বরং এদের (এ কাফেরদের) অধিকাংশই জ্ঞান রাখে না।

Play Copy
اَمَّنۡ یُّجِیۡبُ الۡمُضۡطَرَّ اِذَا دَعَاہُ وَ یَکۡشِفُ السُّوۡٓءَ وَ یَجۡعَلُکُمۡ خُلَفَآءَ الۡاَرۡضِ ؕ ءَ اِلٰہٌ مَّعَ اللّٰہِ ؕ قَلِیۡلًا مَّا تَذَکَّرُوۡنَ ﴿ؕ۶۲﴾

62. بلکہ وہ کون ہے جو بے قرار شخص کی دعا قبول فرماتا ہے جب وہ اسے پکارے اور تکلیف دور فرماتا ہے اور تمہیں زمین میں(پہلے لوگوں کا) وارث و جانشین بناتا ہے؟ کیا اللہ کے ساتھ کوئی (اور بھی) معبود ہے؟ تم لوگ بہت ہی کم نصیحت قبول کرتے ہوo

62. Or, Who grants the supplication of the anxiety-stricken caller when he calls upon Him, and Who removes the trouble and makes you successors and inheritors (of the predecessors) in the earth? Is there any (other) God besides Allah? You people accept advice but little.

62. Amman yujeebu almudtarra itha daAAahu wayakshifu alssooa wayajAAalukum khulafaa alardi ailahun maAAa Allahi qaleelan ma tathakkaroona

62. Hvem er Han som bønnhører den beklemtes skuddbønn når han anroper Ham, og fjerner hans smerte og gjør dere til etterfølgere og arvinger av jorden (jordens henfarne beboere)? Finnes det da sammen med Allah en eneste gud til? Dere tar til dere svært lite av formaningen.

62. बल्कि वोह कौन है जो बे क़रार शख़्स की दुआ क़बूल फरमाता है जब वोह उसे पुकारे और तक्लीफ दूर फरमाता है और तुम्हें ज़मीन में (पहले लोगों का) वारिसो जानशीन बनाता है। क्या अल्लाह के साथ कोई (और भी) माबूद है? तुम लोग बहुत ही कम नसीहत क़बूल करते हो।

৬২. অথবা, তিনি কে যিনি দুশ্চিন্তাগ্রস্তের আহ্বানে সাড়া দেন যখন সে তাঁকে ডাকে, বিপদাপদ দূরীভুত করেন এবং তোমাদেরকে পৃথিবীতে (পূর্ববর্তীদের) উত্তরাধিকারী ও স্থলাভিষিক্ত করেন? আল্লাহ্‌র সাথে কি (অন্য) কোনো উপাস্য রয়েছে? তোমরা অতি সামান্যই উপদেশ গ্রহণ করে থাকো।

Play Copy
اَمَّنۡ یَّہۡدِیۡکُمۡ فِیۡ ظُلُمٰتِ الۡبَرِّ وَ الۡبَحۡرِ وَ مَنۡ یُّرۡسِلُ الرِّیٰحَ بُشۡرًۢا بَیۡنَ یَدَیۡ رَحۡمَتِہٖ ؕ ءَ اِلٰہٌ مَّعَ اللّٰہِ ؕ تَعٰلَی اللّٰہُ عَمَّا یُشۡرِکُوۡنَ ﴿ؕ۶۳﴾

63. بلکہ وہ کون ہے جو تمہیں خشک و تر (یعنی زمین اور سمندر) کی تاریکیوں میں راستہ دکھاتا ہے اور جو ہواؤں کو اپنی (بارانِ) رحمت سے پہلے خوشخبری بنا کر بھیجتا ہے؟ کیا اللہ کے ساتھ کوئی (اور بھی) معبود ہے؟ اللہ ان (معبودانِ باطلہ) سے برتر ہے جنہیں وہ شریک ٹھہراتے ہیںo

63. Or, Who guides you in the darkness of land and sea and sends winds as good news before (the rain of) His mercy? Is there any (other) God besides Allah? Exalted is Allah, High above (the false gods) which they associate with Him.

63. Amman yahdeekum fee thulumati albarri waalbahri waman yursilu alrriyaha bushran bayna yaday rahmatihi ailahun maAAa Allahi taAAala Allahu AAamma yushrikoona

63. Hvem er Han som viser dere veien i det tørre lands og havets mørke, og hvem er Han som sender dere vindene som gledens budbringere før Sin nådes (regn)? Finnes da det sammen med Allah en eneste gud til? Langt mer høytstående er Allah enn det (avgudene) de likestiller med Ham!

63. बल्कि वोह कौन है जो तुम्हें खुश्को तर (यानी ज़मीन और समन्दर) की तारीकियों में रास्ता दिखाता है और जो हवाओं को अपनी (बाराने) रहमत से पहले ख़ुशख़बरी बना कर भेजता है? क्या अल्लाह के साथ कोई (और भी) माबूद है? अल्लाह उन (माबूदाने बातिला) से बर तर है जिन्हें वोह शरीक ठहराते हैं।

৬৩. অথবা, তিনি কে যিনি তোমাদেরকে জলে ও স্থলে অন্ধকারে পথ প্রদর্শন করেন এবং তিনি কে যিনি তাঁর রহমতের (বৃষ্টির) প্রাক্কালে সুসংবাদবাহী বায়ু প্রেরণ করেন? আল্লাহ্‌র সাথে কি (অন্য) কোনো উপাস্য রয়েছে? মহিমান্বিত আল্লাহ্ এ (ভ্রান্ত উপাস্যদের) থেকে অনেক উর্ধ্বে, যাদেরকে তারা অংশীদার সাব্যস্ত করে।

Play Copy
اَمَّنۡ یَّبۡدَؤُا الۡخَلۡقَ ثُمَّ یُعِیۡدُہٗ وَ مَنۡ یَّرۡزُقُکُمۡ مِّنَ السَّمَآءِ وَ الۡاَرۡضِ ؕ ءَ اِلٰہٌ مَّعَ اللّٰہِ ؕ قُلۡ ہَاتُوۡا بُرۡہَانَکُمۡ اِنۡ کُنۡتُمۡ صٰدِقِیۡنَ ﴿۶۴﴾

64. بلکہ وہ کون ہے جو مخلوق کو پہلی بار پیدا فرماتا ہے پھر اسی (عملِ تخلیق) کو دہرائے گا اور جو تمہیں آسمان و زمین سے رزق عطا فرماتا ہے؟ کیا اللہ کے ساتھ کوئی (اور بھی)معبود ہے؟ فرما دیجئے: (اے مشرکو!) اپنی دلیل پیش کرو اگر تم سچے ہوo

64. Well, Who originates creation and shall repeat the same (process of creation), and Who grants you sustenance from the heavens and the earth? Is there any (other) God besides Allah? Say: ‘(O polytheists,) bring your proof if you are truthful.’

64. Amman yabdao alkhalqa thumma yuAAeeduhu waman yarzuqukum mina alssamai waalardi ailahun maAAa Allahi qul hatoo burhanakum in kuntum sadiqeena

64. Hvem er Han som lot skapelsen oppstå, og som deretter vil gjenta den (skapelsesprosessen), og hvem er Han som forsyner dere fra himmelen og jorden? Finnes det da sammen med Allah en eneste gud til? Si: «(Å, dere flergudsdyrkere!) Bring deres bevis, hvis dere er sanne!»

64. बल्कि वोह कौन है जो मख़्लूक को पहली बार पैदा फरमाता है फिर उसी (अ़मले तख़्लीक़) को दोहराएगा और जो तुम्हें आस्मानो ज़मीन से रिज़्क़ अ़ता फरमाता है? क्या अल्लाह के साथ कोई (और भी) माबूद है? फरमा दीजिए: (ऐ मुश्रिको!) अपनी दलील पेश करो अगर तुम सच्चे हो।

৬৪. তবে তিনি কে যিনি সৃষ্টিজগতের সৃষ্টির সূচনা করেন, অতঃপর এতে (এ সৃষ্টির প্রক্রিয়ায়) পুনরাবৃত্তি ঘটাবেন, আর তিনি কে যিনি তোমাদেরকে আকাশ ও পৃথিবী থেকে জীবনোপকরণ দান করেন? আল্লাহ্‌র সাথে কি (অন্য) কোনো উপাস্য আছে? বলে দিন, ‘(হে মুশরিকেরা!) নিজেদের প্রমাণ উপস্থাপন করো যদি তোমরা সত্যবাদী হও।’

Play Copy
قُلۡ لَّا یَعۡلَمُ مَنۡ فِی السَّمٰوٰتِ وَ الۡاَرۡضِ الۡغَیۡبَ اِلَّا اللّٰہُ ؕ وَ مَا یَشۡعُرُوۡنَ اَیَّانَ یُبۡعَثُوۡنَ ﴿۶۵﴾

65. فرمادیجئے کہ جو لوگ آسمانوں اور زمین میں ہیں (اَز خود) غیب کا علم نہیں رکھتے سوائے اللہ کے (وہ عالم بالذّات ہے) اور نہ ہی وہ یہ خبر رکھتے ہیں کہ وہ (دوبارہ زندہ کر کے) کب اٹھائے جائیں گےo

65. Say: ‘Those who are in the heavens and the earth do not have the knowledge of the unseen (by themselves) except Allah (Who is Self-Knowing), nor do they know when they will be raised up (alive again).’

65. Qul la yaAAlamu man fee alssamawati waalardi alghayba illa Allahu wama yashAAuroona ayyana yubAAathoona

65. Si: «De som er i himlene og på jorden, kjenner ikke til det usette (av seg selv), unntatt Allah (Hans guddommelige Vesen har alt i Sin viten), og ikke aner de når de vil bli gjenopplivet!»

65. फरमा दीजिए कि जो लोग आस्मानों और ज़मीन में हैं (अज़ खु़द) ग़ैब का इल्म नहीं रखते सिवाए अल्लाह के (वोह आलिम बिज़्ज़ात है) और न ही वोह ये ख़बर रखते हैं कि वोह (दोबारा ज़िन्दा करके) कब उठाए जाएंगे।

৬৫. বলে দিন, ‘আকাশমন্ডলী এবং পৃথিবীতে যারা রয়েছে তারা (নিজ থেকে) অদৃশ্যের জ্ঞান রাখে না, আল্লাহ্ (যিনি সত্তাগতভাবে জ্ঞানী তিনি) ব্যতীত। আর তারা এও জানে না যে, কখন তাদেরকে (আবার জীবিত) পুনরুত্থিত করা হবে।’

Play Copy
بَلِ ادّٰرَکَ عِلۡمُہُمۡ فِی الۡاٰخِرَۃِ ۟ بَلۡ ہُمۡ فِیۡ شَکٍّ مِّنۡہَا ۫۟ بَلۡ ہُمۡ مِّنۡہَا عَمُوۡنَ ﴿٪۶۶﴾

66. بلکہ آخرت کے بارے میں ان کا علم (اپنی) انتہاء کو پہنچ کر منقطع ہوگیا، مگر وہ اس سے متعلق محض شک میں ہی (مبتلاء) ہیں، بلکہ وہ اس (کے علمِ قطعی) سے اندھے ہیںo

66. The truth is that their knowledge about the Hereafter terminated after reaching (its) limit, but they are just (caught) in doubt about it. Nay, they are blind to its (exact knowledge).

66. Bali iddaraka AAilmuhum fee alakhirati bal hum fee shakkin minha bal hum minha AAamoona

66. Faktisk tok kunnskapen deres om det hinsidige slutt etter å ha nådd sin grense, men de er kun (fanget) i tvil om det. Nei, enda verre! De er blinde for det (dets endelige viten).

66. बल्कि आख़िरत के बारे में उनका इल्म (अपनी) इन्तिहा को पहुंच कर मुन्क़ता’ हो गया मगर वोह उससे मुतअ़ल्लिक़ महज़ शक में ही (मुब्तला) हैं बल्कि वोह उस (के इल्मे क़तई) से अंधे हैं।

৬৬. বরং পরকাল সম্পর্কে তাদের জ্ঞান (নিজ) সীমায় পৌঁছে নিঃশেষ হয়ে গিয়েছে, তবে তারা এ বিষয়ে কেবল সন্দেহে (নিমজ্জিত) রয়েছে; বস্তুত তারা এতে (সঠিক জ্ঞানের বিষয়ে) অন্ধ।

Play Copy
Play Copy
Play Copy
Play Copy
Play Copy
Play Copy
Play Copy
Play Copy
Play Copy
Play Copy
Play Copy
Play Copy
Play Copy
Play Copy
اِنَّکَ لَا تُسۡمِعُ الۡمَوۡتٰی وَ لَا تُسۡمِعُ الصُّمَّ الدُّعَآءَ اِذَا وَلَّوۡا مُدۡبِرِیۡنَ ﴿۸۰﴾

80. (اے حبیب!) بے شک آپ نہ تو اِن مردوں (یعنی حیات ایمانی سے محروم کافروں) کو اپنی پکار سناتے ہیں اور نہ ہی (صدائے حق کی سماعت سے محروم) بہروں کو، جب کہ وہ (آپ ہی سے) پیٹھ پھیرے جا رہے ہوں ٭o

٭ یہاں پر الْمَوْتٰی (مُردوں) اور الصُّمَّ (بہروں) سے مراد کافر ہیں۔ صحابہ و تابعین رضی اللہ عنہم سے بھی یہی معنٰی مروی ہے۔ مختلف تفاسیر سے حوالے ملاحظہ ہوں : تفسیر الطبری (20 : 12)، تفسیر القرطبی (13 : 232)، تفسیر البغوی (3 : 428)، زاد المسیر لابن الجوزی (6 : 189)، تفسیر ابن کثیر (3 : 375، 439)، تفسیر اللباب لابی حفص الحنبلی (16 : 126)، الدر المنثور للسیوطی (6 : 376)، اور فتح القدیر للشوکانی (4 : 150)

80. (O Beloved!) Surely, you make neither the dead (i.e., the disbelievers deprived of the vitality of faith) hear your call nor the deaf (i.e., deprived of hearing the call of truth) while they are getting away (from you) turning their backs.*

* Here al-mawta (the dead) and al-summa (the deaf) denote the disbelievers. The Companions and the Followers have also narrated the same meaning. See: Tafsir al-Tabari (20:12); Tafsir al-Qurtubi (13:232); Tafsir al-Baghawi (3:428); Zad al-Masir by Ibn al-Jawzi (6:189); Tafsir Ibn Kathir (3:375, 439); Tafsir al-Lubab by Ibn ‘Adil al-Damashqi (16:126); al-Durr al-Manthur by al-Suyuti (6:376) and Fath al-Qadir by al-Shawkani (4:150).

80. Innaka la tusmiAAu almawta wala tusmiAAu alssumma aldduAAaa itha wallaw mudbireena

80. (Kjære elskede ﷺ!) Sannelig, du kan ikke få de døde til å høre ditt rop (de vantro som er blitt fratatt troens liv; de har overgitt seg til vantroen for godt) og ei heller de døve (som er blitt fratatt evnen til å høre sannhetens invitasjon; de har valgt å lukke sine ører for alltid for sannheten) når de trekker seg unna ved å vende ryggen til (deg).*

* Her betyr al-mauta (de døde) og as-somma (de døve) «de vantro». Følgesvennene og tābi‛īn رضي الله عنه har overbrakt denne betydningen. Forskjellige fortolkninger kan bekrefte dette, se: al Lobāb (16:126), Tabari (12:20), Qortobi (13:232), Baghawi (3:428), Zād-al-masīr (6:189), Ibn Kathīr (3:375 og 439), Soyōti (6:376) og Shaukāni (4:150).

80. (ऐ हबीब!) बेशक आप न तो इन मुर्दों (यानी हयाते ईमानी से महरूम काफिरों) को अपनी पुकार सुनाते हैं और न ही (सदाए हक़्क़ की समाअ़त से महरूम) बहरों को, जबकि वोह (आप ही से) पीठ फेरे जा रहे हों। *

* (यहां पर 'अल मौता' (मुर्दों) और 'अस्सुम्म' (बहरों) से मुराद काफ़िर हैं। सहाबा व ताबिईन रदियल्लाहु अन्हुम से भी येही मअ़ना मर्वी है। मुख़्तलिफ तफ़ासीर से हवाले मुलाहिज़ा हों: तफ्सीरे तबरी (20:12), तफ्सीरे क़ुर्तबी (13:232), तफ्सीरे बग़्वी (3:428), ज़ादुल मसीर: इब्ने जौज़ी (6:189), तफ्सीरे इब्ने कसीर (3:375, 439), तफ्सीरे लुबाब: अबू हफ्स हम्बली (16:126), दुर्रे मंसूर: इमाम सुयूती (6:376) और फत्हुल क़दीर: अ़ल्लामा शौकानी (4:150) )

৮০. (হে হাবীব!) নিশ্চয় আপনি না এ মৃতদেরকে (অর্থাৎ ঈমানের সঞ্জীবনী থেকে বঞ্চিত কাফেরদেরকে) আপনার আহ্বান শোনাতে পারবেন, আর না (সত্যের আহ্বান শ্রবণ থেকে বঞ্চিত) বধিরদেরকে; যখন তারা (আপনার থেকেই) মুখ ফিরিয়ে নেয়।*

* এখানে ‘আল-মাওতা’ (মৃত) এবং ‘আস-সুম্মা’ (বধির) দ্বারা কাফেরদেকে উদ্দেশ্য করা হয়েছে। সাহাবা ও তাবেয়ীন থেকেও অনুরূপ অর্থ বর্ণিত হয়েছে। বিভিন্ন তাফসীরের উদ্ধৃতি লক্ষণীয়; তাফসীরুল লুবাব লি ইবনে আদিল দামেশকী, তাফসীরুল তাবারী, তাফসীরুল কুরতুবী, তাফসীরুল বাগভী, যাদুল মুয়াস্সার লি ইবনিল জাওযী, তাফসীর ইবনে কাসীর, আদ দুররুল মানছুর লিস সূয়ূতী এবং ফাতহুল ক্বাদীর লিশ শাওকানী।

Play Copy
وَ مَاۤ اَنۡتَ بِہٰدِی الۡعُمۡیِ عَنۡ ضَلٰلَتِہِمۡ ؕ اِنۡ تُسۡمِعُ اِلَّا مَنۡ یُّؤۡمِنُ بِاٰیٰتِنَا فَہُمۡ مُّسۡلِمُوۡنَ ﴿۸۱﴾

81. اور نہ ہی آپ (دل کے) اندھوں کو ان کی گمراہی سے (بچا کر) ہدایت دینے والے ہیں، آپ تو (فی الحقیقت) انہی کو سناتے ہیں جو (آپ کی دعوت قبول کر کے) ہماری آیتوں پر ایمان لے آتے ہیں سو وہی لوگ مسلمان ہیں (اور وہی زندہ کہلانے کے حق دار ہیں)o

81. Nor can you guide the blind (of heart, rescuing them) from their wrong path. (In fact) you make only them hear who (accepting your call) believe in Our Revelations. So it is they who are Muslims (and only they deserve to be called alive).

81. Wama anta bihadee alAAumyi AAan dalalatihim in tusmiAAu illa man yuminu biayatina fahum muslimoona

81. Og heller ikke kan du rettlede de blinde (hvis hjerte er blindt, ved å redde dem) fra deres villfarelse. Du får (i virkeligheten) kun dem som (godtar din invitasjon og) antar troen på Våre åpenbaringer, til å høre; det er de som er muslimer (og har rett til å bli kalt for levende).

81. और न ही आप (दिल के) अंधों को उनकी गुमराही से (बचा कर) हिदायत देने वाले हैं, आप तो (फिल हक़ीक़त) उन ही को सुनाते हैं जो (आपकी दावत क़बूल कर के) हमारी आयतों पर ईमान ले आते हैं सो वोही लोग मुसलमान हैं (और वही ज़िन्दा कहलाने के हक़्क़दार हैं) ।

৮১. আর আপনি (মনের) দৃষ্টিহীনকে পথভ্রষ্টতা থেকে (বাঁচাতে) সৎপথ দেখাতে পারবেন না। আপনি তো (প্রকৃতপক্ষে) তাদেরকে শোনান যারা (আপনার আহ্বানে সাড়া দিয়ে) আমাদের নির্দেশনাবলীর প্রতি বিশ্বাস স্থাপন করে। সুতরাং তারাই আত্মসমর্পণকারী (মুসলমান। আর জীবিত শব্দটি তাদের ব্যাপারেই প্রাযোজ্য।)

Play Copy
وَ اِذَا وَقَعَ الۡقَوۡلُ عَلَیۡہِمۡ اَخۡرَجۡنَا لَہُمۡ دَآبَّۃً مِّنَ الۡاَرۡضِ تُکَلِّمُہُمۡ ۙ اَنَّ النَّاسَ کَانُوۡا بِاٰیٰتِنَا لَا یُوۡقِنُوۡنَ ﴿٪۸۲﴾

82. اور جب ان پر (عذاب کا) فرمان پورا ہونے کا وقت آجائے گا تو ہم ان کے لئے زمین سے ایک جانور نکالیں گے جو ان سے گفتگو کرے گا کیونکہ لوگ ہماری نشانیوں پر یقین نہیں کرتے تھےo

82. And when the time to execute Our command (of torment) against them comes, We shall bring out for them from the earth a beast who will converse with them because people do not have certitude in Our signs.

82. Waitha waqaAAa alqawlu AAalayhim akhrajna lahum dabbatan mina alardi tukallimuhum anna alnnasa kanoo biayatina la yooqinoona

82. Og når tiden er inne for ordet (pinen) til å komme over dem, vil Vi bringe fram for dem et dyr fra jorden som vil tale til dem, fordi menneskene ikke var forvisset om Våre tegn.

82. और जब उन पर (अ़ज़ाब का) फरमान पूरा होने का वक़्त आ जाएगा तो हम उनके लिए ज़मीन से एक जानवर निकालेंगे जो उनसे गुफ्तगू करेगा क्योंकि लोग हमारी निशानियों पर यक़ीन नहीं करते थे।

৮২. আর যখন তাদের বিরুদ্ধে (শাস্তির) নির্দেশ বাস্তবায়নের সময় আসবে তখন আমরা তাদের জন্যে ভুগর্ভ থেকে এমন এক প্রাণী বের করবো যা তাদের সাথে কথোপকথন করবে; বস্তুতঃ মানুষ আমাদের নিদর্শনাবলী বিশ্বাস করে না।

Play Copy
وَ یَوۡمَ نَحۡشُرُ مِنۡ کُلِّ اُمَّۃٍ فَوۡجًا مِّمَّنۡ یُّکَذِّبُ بِاٰیٰتِنَا فَہُمۡ یُوۡزَعُوۡنَ ﴿۸۳﴾

83. اور جس دن ہم ہر امت میں سے ان لوگوں کا (ایک ایک) گروہ جمع کریں گے جو ہماری آیتوں کو جھٹلاتے تھے سو وہ (اکٹھا چلنے کے لئے آگے کی طرف سے) روکے جائیں گےo

83. And the Day when We shall gather out of every community a party of those who used to reject Our Revelations, they will be stopped (from the front in order that they all move together).

83. Wayawma nahshuru min kulli ommatin fawjan mimman yukaththibu biayatina fahum yoozaAAoona

83. Og den dag da Vi fra ethvert samfunn vil samle en samling av dem som forsverget Våre åpenbaringer, vil de bli stanset (forfra, for at de skal gå samlet).

83. और जिस दिन हम हर उम्मत में से उन लोगों का (एक एक) गिरोह जमा करेंगे जो हमारी आयतों को झुटलाते थे सो वोह (इकट्‌ठा चलने के लिए आगे की तरफ से) रोके जाएंगे।

৮৩. আর যে দিন আমরা প্রতিটি দলকে (এক এক করে) একত্রিত করবো যারা আমার নিদর্শনাবলীকে মিথ্যাপ্রতিপন্ন করতো, তখন তাদেরকে (একত্রে গমনের জন্যে সামনের দিক থেকে) রুখে দেয়া হবে।

Play Copy
حَتّٰۤی اِذَا جَآءُوۡ قَالَ اَکَذَّبۡتُمۡ بِاٰیٰتِیۡ وَ لَمۡ تُحِیۡطُوۡا بِہَا عِلۡمًا اَمَّا ذَا کُنۡتُمۡ تَعۡمَلُوۡنَ ﴿۸۴﴾

84. یہاں تک کہ جب وہ سب (مقامِ حساب پر) آپہنچیں گے تو ارشاد ہوگا کیا تم (بغیر غور و فکر کے) میری آیتوں کو جھٹلاتے تھے حالانکہ تم (اپنے ناقص) علم سے انہیں کاملاً جان بھی نہیں سکے تھے یا (تم خود ہی بتاؤ) اس کے علاوہ اور کیا (سبب) تھا جو تم (حق کی تکذیب) کیا کرتے تھےo

84. Till, when they all reach (the point of reckoning), it will be said: ‘Did you reject My Revelations (without meditating on them), whereas you could not thoroughly understand them with (your inadequate) knowledge? Or (tell yourselves) what else was (the reason) that you used to (belie the truth).’

84. Hatta itha jaoo qala akaththabtum biayatee walam tuheetoo biha AAilman ammatha kuntum taAAmaloona

84. Når de alle er kommet fram (til oppgjørets slette), vil Allah si: «Pleide dere å forsverge Mine åpenbaringer (uten å fordype dere i dem), enda dere ikke begrep dem fullstendig med (deres mangelfulle) viten, eller (si dere) hva var (årsaken) utenom dette (at) dere pleide å gjøre (å forsverge sannheten)?»

84. यहां तक कि जब वोह सब (मक़ामे हिसाब पर) आ पहुंचेंगे तो इर्शाद होगा क्या तुम (बिग़ैर ग़ौरो फिक्र के) मेरी आयतों को झुटलाते थे हालांकि तुम (अपने नाक़िस) इल्म से उन्हें कामिलन जान भी नहीं सके थे या (तुम खु़द ही बताओ) इसके अ़लावा और क्या (सबब) था जो तुम (हक़्क़ की तक्ज़ीब) किया करते थे।

৮৪. অবশেষে তারা সকলে (হিসাব-নিকাশের স্থলে) এসে পৌঁছুবে, তখন বলা হবে, ‘তোমরা কি (চিন্তা-ভাবনা ছাড়াই) আমার নিদর্শনাবলীকে মিথ্যাপ্রতিপন্ন করতে? অথচ তোমরা (নিজেদের অপরিপক্ক) জ্ঞানে এগুলো পরিপূর্ণরূপে জানতেও না। অথবা (তোমরাই বলো) এ ছাড়া আর কী (কারণ) ছিল যাতে তোমরা (সত্যকে অস্বীকার) করতে।’

Play Copy
Play Copy
اَلَمۡ یَرَوۡا اَنَّا جَعَلۡنَا الَّیۡلَ لِیَسۡکُنُوۡا فِیۡہِ وَ النَّہَارَ مُبۡصِرًا ؕ اِنَّ فِیۡ ذٰلِکَ لَاٰیٰتٍ لِّقَوۡمٍ یُّؤۡمِنُوۡنَ ﴿۸۶﴾

86. کیا انہوں نے نہیں دیکھا کہ ہم نے رات بنائی تاکہ وہ اس میں آرام کرسکیں اور دن کو (امورِ حیات کی نگرانی کے لئے) روشن (یعنی اشیاء کو دِکھانے اور سُجھانے والا) بنایا، بیشک اس میں ان لوگوں کے لئے نشانیاں ہیں جو ایمان رکھتے ہیںo

86. Have they not seen that We made the night for them so that they might rest in it and the day sight-giving (to oversee the affairs of life and to make things visible and perceptible)? Indeed, there are signs in it for those who believe.

86. Alam yaraw anna jaAAalna allayla liyaskunoo feehi waalnnahara mubsiran inna fee thalika laayatin liqawmin yuminoona

86. Har de da ikke sett at Vi skapte natten for at de skal kunne hvile i den, og dagen (for at de skal kunne ha tilsyn med livets affærer) til klart (for å gjøre ting synlige). Sannelig, i dette er det flere tegn for det folk som tror.

86. क्या उन्होंने नहीं देखा कि हमने रात बनाई ताकि वोह उसमें आराम कर सकें और दिन को (उमूरे हयात की निगरानी के लिए) रौशन (यानी अश्या को दिखाने और सुझाने वाला) बनाया। बेशक इसमें उन लोगों के लिए निशानियां हैं जो ईमान रखते हैं।

৮৬. তারা কি দেখে না যে, আমরা রাত্রি সৃষ্টি করেছি যাতে তারা এতে বিশ্রাম নিতে পারে এবং দিবসকে করেছি আলোকোজ্জ্বল (যাতে তারা জীবনের দৈনন্দিন প্রয়োজনীয় বিষয়াদি সারতে পারে)? নিশ্চয়ই এতে ঐসব লোকের জন্যে রয়েছে নিদর্শন যারা বিশ্বাস রাখে।

Play Copy
وَ یَوۡمَ یُنۡفَخُ فِی الصُّوۡرِ فَفَزِعَ مَنۡ فِی السَّمٰوٰتِ وَ مَنۡ فِی الۡاَرۡضِ اِلَّا مَنۡ شَآءَ اللّٰہُ ؕ وَ کُلٌّ اَتَوۡہُ دٰخِرِیۡنَ ﴿۸۷﴾

87. اور جس دن صُور پھونکا جائے گا تو وہ (سب لوگ) گھبرا جائیں گے جو آسمانوں میں ہیں اور جو زمین میں ہیں مگر جنہیں اللہ چاہے گا (نہیں گھبرائیں گے)، اور سب اس کی بارگاہ میں عاجزی کرتے ہوئے حاضر ہوں گےo

87. And on the Day when the trumpet is blown, (all) those in the heavens and in the earth will be terrified except those whom Allah wills (they will not worry). And all will appear before His presence submissively.

87. Wayawma yunfakhu fee alssoori fafaziAAa man fee alssamawati waman fee alardi illa man shaa Allahu wakullun atawhu dakhireena

87. Og den dagen da det blåses i dommedagsbasunen, vil alle som i himlene og alle som på jorden er, bli lammet av skrekk, unntatt de Allah vil (de vil ikke være skrekkslagne), og alle vil møte opp hos Ham i ydmykhet.

87. और जिस दिन सूर फूंका जाएगा तो वोह (सब लोग) घबरा जाएंगे जो आस्मानों में हैं और जो ज़मीन में हैं मगर जिन्हें अल्लाह चाहेगा (नहीं घबराएंगे), और सब उसकी बारगाह में आजिज़ी करते हुए हाज़िर होंगे।

৮৭. আর যে দিন শিঙ্গায় ফুঁক দেয়া হবে সে দিন আকাশমন্ডলী এবং পৃথিবীতে যারা রয়েছে তারা (সকলেই) ভীতসন্ত্রস্ত হয়ে পড়বে, যাদেরকে আল্লাহ্ চান তারা ব্যতীত। আর সকলেই তাঁর সমীপে উপস্থিত হবে অবনমিত হয়ে।

Play Copy
وَ تَرَی الۡجِبَالَ تَحۡسَبُہَا جَامِدَۃً وَّ ہِیَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ ؕ صُنۡعَ اللّٰہِ الَّذِیۡۤ اَتۡقَنَ کُلَّ شَیۡءٍ ؕ اِنَّہٗ خَبِیۡرٌۢ بِمَا تَفۡعَلُوۡنَ ﴿۸۸﴾

88. اور (اے انسان!) تو پہاڑوں کو دیکھے گا تو خیال کرے گا کہ جمے ہوئے ہیں حالانکہ وہ بادل کے اڑنے کی طرح اڑ رہے ہوں گے۔ (یہ) اللہ کی کاریگری ہے جس نے ہر چیز کو (حکمت و تدبیر کے ساتھ) مضبوط و مستحکم بنا رکھا ہے۔ بیشک وہ ان سب (کاموں) سے خبردار ہے جو تم کرتے ہوo

88. And, (O man,) you will see the mountains and think them firmly fixed, whereas they will be flying like the passing of clouds. (This) is the work of Allah, Who has made everything strong and stable (with wisdom and strategy). Surely, He is Well Aware of all (the works) that you do.

88. Watara aljibala tahsabuha jamidatan wahiya tamurru marra alssahabi sunAAa Allahi allathee atqana kulla shayin innahu khabeerun bima tafAAaloona

88. Og (å, menneske!), du vil se fjellene og anta at de er faste, enda de vil sveve som skyene svever. Allahs verk er dette, Han som har gjort alle ting faste og stabile (med visdom og plan). Sannelig, Han er vel underrettet om alt det dere gjør.

88. और (ऐ इंसान!) तू पहाड़ों को देखेगा तो ख़याल करेगा कि जमे हुए हैं हालांकि वोह बादल के उड़ने की तरह उड़ रहे होंगे। (ये) अल्लाह की कारीगरी है जिसने हर चीज़ को (हिक्मतो तद्‌बीर के साथ) मज़बूतो मुस्तह्‌कम बना रखा है। बेशक वोह उन सब (कामों) से ख़बरदार है जो तुम करते हो।

৮৮. আর (হে মানুষ!) তুমি পর্বতমালাকে দেখে মনে করবে তা স্থির রয়েছে অথচ সেগুলো হবে মেঘপুঞ্জের উড়ে চলার ন্যায় সঞ্চরণশীল। (এটি) আল্লাহ্ তা’আলার সৃষ্টিনৈপূণ্য যিনি সকল কিছুকে (প্রজ্ঞা ও কৌশলের দ্বারা) মজবুত ও সুদৃঢ় করে রেখেছেন। অবশ্যই তিনি সকল (কর্মকান্ডের) বিষয়ে খবর রাখেন যা তোমরা সম্পাদন করো।

Play Copy
Play Copy
وَ مَنۡ جَآءَ بِالسَّیِّئَۃِ فَکُبَّتۡ وُجُوۡہُہُمۡ فِی النَّارِ ؕ ہَلۡ تُجۡزَوۡنَ اِلَّا مَا کُنۡتُمۡ تَعۡمَلُوۡنَ ﴿۹۰﴾

90. اور جو شخص برائی لے کر آئے گا تو ان کے منہ (دوزخ کی) آگ میں اوندھے ڈالے جائیں گے۔ بس تمہیں وہی بدلہ دیا جائے گا جو تم کیا کرتے تھےo

90. And whoever brings evil will be thrown prone into the Fire (of Hell). So you will be rewarded only for what you used to do.

90. Waman jaa bialssayyiati fakubbat wujoohuhum fee alnnari hal tujzawna illa ma kuntum taAAmaloona

90. Og den som vil komme med det onde, vil bli slengt hodestups i ilden (helvetes ild). Dere vil bli belønnet for det dere pleide å gjøre!

90. और जो शख़्स बुराई लेकर आएगा तो उनके मुंह (दोज़ख़ की) आग में ऊंधे डाले जाएंगे। बस तुम्हें वोही बदला दिया जाएगा जो तुम किया करते थे।

৯০. আর যে ব্যক্তি মন্দ নিয়ে আগমন করবে তাদেরকে অধোমুখে (জাহান্নামের) অগ্নিতে নিক্ষেপ করা হবে। সুতরাং তোমাদেরকে তার প্রতিদানই দেয়া হবে যা তোমরা করতে।

Play Copy
اِنَّمَاۤ اُمِرۡتُ اَنۡ اَعۡبُدَ رَبَّ ہٰذِہِ الۡبَلۡدَۃِ الَّذِیۡ حَرَّمَہَا وَ لَہٗ کُلُّ شَیۡءٍ ۫ وَّ اُمِرۡتُ اَنۡ اَکُوۡنَ مِنَ الۡمُسۡلِمِیۡنَ ﴿ۙ۹۱﴾

91. (آپ ان سے فرما دیجئے کہ) مجھے تو یہی حکم دیا گیا ہے کہ اس شہرِ (مکّہ) کے رب کی عبادت کروں جس نے اسے عزت و حُرمت والا بنایا ہے اور ہر چیز اُسی کی (مِلک) ہے اور مجھے (یہ) حکم (بھی) دیا گیا ہے کہ میں (اللہ کے) فرمانبرداروں میں رہوںo

91. (Say to them:) ‘I have been commanded only to worship the Lord of this city (Mecca), Who has made it Holy and Sacred, and everything belongs to Him alone. And I have (also) been commanded to be of those who submit wholly (to Allah),

91. Innama omirtu an aAAbuda rabba hathihi albaldati allathee harramaha walahu kullu shayin waomirtu an akoona mina almuslimeena

91. (Si til dem): «Meg er det kun befalt å tilbe Herren over denne byen (Mekka), Han som gjorde den ærerik og fredhellig. Alle ting er i Hans eie, og meg er det også befalt at jeg skal forbli en av (Allahs) underkastede,

91. (आप उनसे फरमा दीजिए कि) मुझे तो येही हुक्म दिया गया है कि इस शहरे (मक्का) के रब की इबादत करूं जिसने उसे इज़्ज़तो हुर्मत वाला बनाया है और हर चीज़ उसी की (मिल्क) है और मुझे (ये) हुक्म (भी) दिया गया है कि मैं (अल्लाह के) फरमांबरदारों में रहूं।

৯১. (আপনি তাদেরকে বলে দিন:) ‘আমাকে তো নির্দেশ প্রদান করা হয়েছে এ (মক্কা) শহরের প্রতিপালকের ইবাদত করতে যিনি একে সম্মানিত ও মর্যাদাবান করেছেন। আর সকল কিছু তাঁরই (অধিকারে)। আর আমাকে (এ) নির্দেশ(ও) দেয়া হয়েছে যে, আমি (আল্লাহ্‌র) অনুগতদের মধ্যে থাকবো

Play Copy
وَ اَنۡ اَتۡلُوَا الۡقُرۡاٰنَ ۚ فَمَنِ اہۡتَدٰی فَاِنَّمَا یَہۡتَدِیۡ لِنَفۡسِہٖ ۚ وَ مَنۡ ضَلَّ فَقُلۡ اِنَّمَاۤ اَنَا مِنَ الۡمُنۡذِرِیۡنَ ﴿۹۲﴾

92. نیز یہ کہ میں قرآن پڑھ کر سناتا رہوں سو جس شخص نے ہدایت قبول کی تو اس نے اپنے ہی فائدہ کے لئے راہِ راست اختیار کی، اور جو بہکا رہا تو آپ فرما دیں کہ میں تو صِرف ڈر سنانے والوں میں سے ہوںo

92. And that I keep reciting the Qur’an. So whoever accepts guidance takes the straight path only for his own benefit, and (to him) who wanders on in error, say: ‘I am only of the Warners.’

92. Waan atluwa alqurana famani ihtada fainnama yahtadee linafsihi waman dalla faqul innama ana mina almunthireena

92. og at jeg skal resitere Koranen.» Den som godtar rettledningen, han har tatt til seg rettledningen til sitt eget beste. Om noen farer vill, så si: «Jeg er kun av advarerne!»

92. नीज़ ये कि मैं क़ुरआन पढ़कर सुनाता रहूं सो जिस शख़्स ने हिदायत क़बूल की तो उसने अपने फाइदे के लिए राहे रास्त इख़्तियार की और जो बेहका रहा तो आप फरमा दें कि मैं तो सिर्फ़ डर सुनाने वालों में से हूं।

,৯২. এও যে, আমি কুরআন পাঠ করে শোনাতে থাকবো। সুতরাং যে ব্যক্তি হেদায়াত গ্রহণ করেছে সে ব্যক্তি নিজের উপকারের জন্যেই হেদায়াত গ্রহণ করেছে। আর যে ব্যক্তি ভ্রান্ত পথে রয়েছে তবে আপনি বলে দিন, ‘আমি তো কেবল সতর্ককারী’।

Play Copy
وَ قُلِ الۡحَمۡدُ لِلّٰہِ سَیُرِیۡکُمۡ اٰیٰتِہٖ فَتَعۡرِفُوۡنَہَا ؕ وَ مَا رَبُّکَ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعۡمَلُوۡنَ ﴿٪۹۳﴾

93. اور آپ فرمادیجئے کہ تمام تعریفیں اللہ ہی کے لئے ہیں وہ عنقریب تمہیں اپنی نشانیاں دکھا دے گا سو تم انہیں پہچان لو گے، اور آپ کا رب ان کاموں سے بے خبر نہیں جو تم انجام دیتے ہوo

93. And say: ‘All praise belongs to Allah alone. Soon He will show you His signs and you will recognize them. And your Lord is not unaware of what you do.’

93. Waquli alhamdu lillahi sayureekum ayatihi fataAArifoonaha wama rabbuka bighafilin AAamma taAAmaloona

93. Og si: «All lovprisning er for Allah alene, snart vil Han vise dere Sine tegn, og dere vil gjenkjenne dem.» Og Herren din er ikke uoppmerksom på det dere gjør.

93. और आप फरमा दीजिए कि तमाम तारीफें अल्लाह ही के लिए हैं वोह अ़नक़रीब तुम्हें अपनी निशानियां दिखा देगा सो तुम उन्हें पहचान लोगे, और आपका रब उन कामों से बेख़बर नहीं जो तुम अंजाम देते हो।

৯৩. আর আপনি বলে দিন, ‘সমস্ত প্রশংসা আল্লাহ্ তা’আলারই, অচিরেই তিনি তোমাদেরকে তাঁর নিদর্শনাবলী দেখাবেন; সুতরাং তোমরা তা চিনতে পারবে।’ আর আপনার প্রতিপালক সেসব কর্মকান্ড সম্পর্কে অনবহিত নন যা তোমরা করছো।

al-Qasas

  • MeccanSurah
  • 28By Tilawat
  • 49By Reveal
  • 9Ruku
  • 88Ayats
  • 20Part No
Play Copy
Play Copy
Play Copy
نَتۡلُوۡا عَلَیۡکَ مِنۡ نَّبَاِ مُوۡسٰی وَ فِرۡعَوۡنَ بِالۡحَقِّ لِقَوۡمٍ یُّؤۡمِنُوۡنَ ﴿۳﴾

3. (اے حبیبِ مکرّم!) ہم آپ پر موسٰی (علیہ السلام) اور فرعون کے حقیقت پر مبنی حال میں سے ان لوگوں کے لئے کچھ پڑھ کر سناتے ہیں جو ایمان رکھتے ہیںo

3. (O Esteemed Beloved!) We recite to you from the true account of Musa (Moses) and Pharaoh for those who have believed.

3. Natloo AAalayka min nabai moosa wafirAAawna bialhaqqi liqawmin yuminoona

3. (Kjære ærverdige elskede ﷺ!) Vi resiterer for deg noe av historien om Moses og farao, som er basert på sannheten for det folk som har antatt troen.

3. (ऐ हबीबे मुकर्रम!) हम आप पर मूसा (अ़लैहिस्सलाम) और फिरऔन की हक़ीक़त पर मब्नी हाल में से उन लोगों के लिए कुछ पढ़कर सुनाते हैं जो ईमान रखते हैं।

৩. (হে সম্মানিত হাবীব!) আমরা আপনার নিকট মূসা (আলাইহিস সালাম) এবং ফেরাউনের প্রকৃত অবস্থা ঐসব লোকদের জন্যে কিছু পাঠ করে শুনাচ্ছি যারা ঈমান এনেছে।

Play Copy
اِنَّ فِرۡعَوۡنَ عَلَا فِی الۡاَرۡضِ وَ جَعَلَ اَہۡلَہَا شِیَعًا یَّسۡتَضۡعِفُ طَآئِفَۃً مِّنۡہُمۡ یُذَبِّحُ اَبۡنَآءَہُمۡ وَ یَسۡتَحۡیٖ نِسَآءَہُمۡ ؕ اِنَّہٗ کَانَ مِنَ الۡمُفۡسِدِیۡنَ ﴿۴﴾

4. بیشک فرعون زمین میں سرکش و متکبّر (یعنی آمرِ مطلق) ہوگیا تھا اور اس نے اپنے (ملک کے) باشندوں کو (مختلف) فرقوں (اور گروہوں) میں بانٹ دیا تھا اس نے ان میں سے ایک گروہ (یعنی بنی اسرائیل کے عوام) کو کمزور کردیا تھا کہ ان کے لڑکوں کو (ان کے مستقبل کی طاقت کچلنے کے لئے) ذبح کر ڈالتا اور ان کی عورتوں کو زندہ چھوڑ دیتا (تاکہ مَردوں کے بغیر ان کی تعداد بڑھے اور ان میں اخلاقی بے راہ روی کا اضافہ ہو)، بیشک وہ فساد انگیز لوگوں میں سے تھاo

4. Certainly, Pharaoh had become an arrogant rebel (i.e., a tyrannical despot) in the land, and he had divided the citizens of his (state) into (various) sects (and groups). He had oppressed and weakened one of these groups (the population comprising the Children of Israel). He used to kill their sons (to crush their future strength), and let their women live (to increase their number without men and spread immorality and indecency amongst them). Surely, he was one of those who rouse disruption.

4. Inna firAAawna AAala fee alardi wajaAAala ahlaha shiyaAAan yastadAAifu taifatan minhum yuthabbihu abnaahum wayastahyee nisaahum innahu kana mina almufsideena

4. Sannelig, farao var blitt oppsetsig og hovmodig (brutal enehersker) i landet, og han hadde delt opp sitt (lands) folk i (ulike) grupper. Han undertrykket den ene gruppen (Israels barn) av dem, han slaktet sønnene deres (for å knuse deres framtidige styrke) og lot kvinnene deres leve (for at de skulle bli flere enn mennene, og at umoralen skulle tilta blant dem). Sannelig, han var av dem som anstifter ufred.

4. बेशक फिरऔन ज़मीन में सरकशो मुतकब्बिर (यानी आमिरे मुत्लक़) हो गया था और उसने अपने (मुल्क के) बाशिन्दों को (मुख़्तलिफ) फिर्क़ों (और गिरोहों) में बांट दिया था उसने उनमें से एक गिरोह (यानी बनी इस्राईल के अ़वाम) को कमज़ोर कर दिया था कि उनके लड़कों को (उनके मुस्तक़बिल की ताक़त कु चलने के लिए) ज़ब्ह कर डालता और उनकी औरतों को ज़िन्दा छोड़ देता (ताकि मर्दों के बिग़ैर उनकी तादाद बढ़े और उनमें अख़्लाक़ी बे राह रवी का इज़ाफा हो), बेशक वोह फसाद अंगेज़ लोगों में से था।

৪. নিশ্চিত ফেরাউন পৃথিবীতে অবাধ্য ও অহঙ্কারী (নিষ্ঠুর স্বৈরশাসক) হয়ে গিয়েছিল। আর সে নিজ (রাজত্বের) বাসিন্দাদের (বিভিন্ন) দলে (ও উপদলে) বিভক্ত করে রেখেছিল। এদের মধ্যে এক দলকে (অর্থাৎ বনী ইসরাঈলকে) সে দুর্বল করে দিয়েছিল; সে তাদের পুত্রদেরকে (অনাগত শক্তিকে বিনাশের লক্ষ্যে) হত্যা করতো এবং তাদের নারীদেরকে জীবিত ছেড়ে দিতো (যাতে পুরুষ ব্যতীত নারীদের সংখ্যা বৃদ্ধি পায় এবং তাদের মাঝে ব্যভিচার ও অশ্লীলতা ছড়িয়ে পড়ে)। নিশ্চয়ই সে ছিল বিপর্যয় সৃষ্টিকারীদের অন্যতম।

Play Copy
وَ نُرِیۡدُ اَنۡ نَّمُنَّ عَلَی الَّذِیۡنَ اسۡتُضۡعِفُوۡا فِی الۡاَرۡضِ وَ نَجۡعَلَہُمۡ اَئِمَّۃً وَّ نَجۡعَلَہُمُ الۡوٰرِثِیۡنَ ۙ﴿۵﴾

5. اور ہم چاہتے تھے کہ ہم ایسے لوگوں پر احسان کریں جو زمین میں (حقوق اور آزادی سے محرومی اور ظلم و استحصال کے باعث) کمزور کر دیئے گئے تھے اور انہیں (مظلوم قوم کے) رہبر و پیشوا بنا دیں اور انہیں (ملکی تخت کا) وارث بنا دیںo

5. And We wanted to do favour to the people who had been weakened in the land (through oppression, exploitation and deprivation of rights and freedom) and make them leaders (of the oppressed people) and inheritors (of the throne of the kingdom);

5. Wanureedu an namunna AAala allatheena istudAAifoo fee alardi wanajAAalahum aimmatan wanajAAalahumu alwaritheena

5. Og Vi ønsket å vise gunst til dem som var blitt undertrykket (berøvet for rettigheter og frihet ved ondskap og grådig utnyttelse) i landet, og gjøre dem til (det undertrykte folkets) ledere og gjøre dem til arvtakere (av landets trone)

5. और हम चाहते थे कि हम ऐसे लोगों पर एहसान करें जो ज़मीन में (हुक़ूक़ और आज़ादी से मह्‌रूमी और जु़ल्मो इस्तेह्‌साल के बाइस) कमज़ोर कर दिए गए थे और उन्हें (मज़्लूम क़ौम के) रहबरो पेशवा बना दें और उन्हें (मुल्की तख़्त का) वारिस बना दें।

৫. আর আমরা আনুকূল্য করতে চেয়েছিলাম তাদের প্রতি যাদেরকে পৃথিবীতে (অধিকার ও স্বাধীনতা থেকে বঞ্চিত করে নির্যাতন ও শোষণের মাধ্যমে) দুর্বল করা হয়েছিল এবং তাদেরকে (নির্যাতিত সম্প্রদায়ের) পথপ্রদর্শক ও নেতা নির্ধারণ করি এবং তাদেরকে (রাজকীয় সিংহাসনের) উত্তরাধিকারী বানাই।

Play Copy
وَ نُمَکِّنَ لَہُمۡ فِی الۡاَرۡضِ وَ نُرِیَ فِرۡعَوۡنَ وَ ہَامٰنَ وَ جُنُوۡدَہُمَا مِنۡہُمۡ مَّا کَانُوۡا یَحۡذَرُوۡنَ ﴿۶﴾

6. اور ہم انہیں ملک میں حکومت و اقتدار بخشیں اور فرعون اور ہامان اور ان دونوں کی فوجوں کو وہ (انقلاب) دکھا دیں جس سے وہ ڈرا کرتے تھےo

6. And to give them governance and power in the land and show Pharaoh and Haman and their armies (the revolution) that they used to fear.

6. Wanumakkina lahum fee alardi wanuriya firAAawna wahamana wajunoodahuma minhum ma kanoo yahtharoona

6. og gi dem herredømme og makt i landet og vise farao og Haman og begges hærskarer den (revolusjonen) som de pleide å frykte.

6. और हम उन्हें मुल्क में हुकूमतो इक़्तिदार बख़्शें और फिरऔन और हामान और उन दोनों की फौजों को वोह (इन्क़िलाब) दिखा दें जिस से वोह डरा करते थे।

৬. আর আমরা তাদেরকে রাজ্যে রাজ-ক্ষমতা প্রদান করি এবং ফেরাউন, হামান এবং উভয়ের বাহিনীকে এরূপ (বিপ্লব) প্রদর্শন করি যার কারণে তারা ভীত হয়ে পড়ে।

Play Copy
وَ اَوۡحَیۡنَاۤ اِلٰۤی اُمِّ مُوۡسٰۤی اَنۡ اَرۡضِعِیۡہِ ۚ فَاِذَا خِفۡتِ عَلَیۡہِ فَاَلۡقِیۡہِ فِی الۡیَمِّ وَ لَا تَخَافِیۡ وَ لَا تَحۡزَنِیۡ ۚ اِنَّا رَآدُّوۡہُ اِلَیۡکِ وَ جَاعِلُوۡہُ مِنَ الۡمُرۡسَلِیۡنَ ﴿۷﴾

7. اور ہم نے موسٰی (علیہ السلام) کی والدہ کے دل میں یہ بات ڈالی کہ تم انہیں دودھ پلاتی رہو، پھر جب تمہیں ان پر (قتل کردیئے جانے کا) اندیشہ ہو جائے تو انہیں دریا میں ڈال دینا اور نہ تم (اس صورتِ حال سے) خوفزدہ ہونا اور نہ رنجیدہ ہونا، بیشک ہم انہیں تمہاری طرف واپس لوٹانے والے ہیں اور انہیں رسولوں میں(شامل) کرنے والے ہیں۔o

7. And We revealed to the heart of the mother of Musa (Moses): ‘Suckle him on, but when you fear (for his life), put him afloat into the river, and be not afraid (of this situation) nor grieve. Surely, We shall bring him back to you, and shall make him one of Our Messengers.’

7. Waawhayna ila ommi moosa an ardiAAeehi faitha khifti AAalayhi faalqeehi fee alyammi wala takhafee wala tahzanee inna raddoohu ilayki wajaAAiloohu mina almursaleena

7. Og Vi innga i hjertet til Moses' mor: «Di ham, men når du blir engstelig (for at han skal bli drept), så legg ham i elven, og bli ikke du fryktsom (av denne omstendigheten), og bli ei heller sørgmodig. Sannelig, Vi skal bringe ham tilbake til deg og gjøre ham til et av sendebudene.»

7. और हमने मूसा (अ़लैहिस्सलाम) की वालिदा के दिल में ये बात डाली कि तुम उन्हें दूध पिलाती रहो फिर जब तुम्हें उन पर (क़त्ल कर दिए जाने का) अंदेशा हो जाए तो उन्हें दरिया में डाल देना और न तुम (इस सूरते हाल से) ख़ौफ ज़दा होना और न रंजीदा होना बेशक हम उन्हें तुम्हारी तरफ वापस लौटाने वाले हैं और उन्हें रसूलों में (शामिल) करने वाले हैं।

৭. আর আমরা মূসা (আলাইহিস সালাম)-এঁর জননীর অন্তরে ইংগিত নির্দেশ করেছিলাম, ‘তাঁকে দুধ পান করাতে থাকো। অতঃপর যখন তুমি তাঁর (জীবনের) আশঙ্কা করবে তখন তাঁকে নদীতে ভাসিয়ে দিও। আর (এ অবস্থায়) ভীতসন্ত্রস্ত হবে না, ব্যথিতও হবে না। অবশ্যই আমরা তাঁকে তোমার নিকট ফিরিয়ে দেবো এবং তাঁকে করবো রাসূলগণের একজন।’

Play Copy
فَالۡتَقَطَہٗۤ اٰلُ فِرۡعَوۡنَ لِیَکُوۡنَ لَہُمۡ عَدُوًّا وَّ حَزَنًا ؕ اِنَّ فِرۡعَوۡنَ وَ ہَامٰنَ وَ جُنُوۡدَہُمَا کَانُوۡا خٰطِئِیۡنَ ﴿۸﴾

8. پھر فرعون کے گھر والوں نے انہیں (دریا سے) اٹھا لیا تاکہ وہ (مشیّتِ الٰہی سے) ان کے لئے دشمن اور (باعثِ) غم ثابت ہوں، بیشک فرعون اور ہامان اور ان دونوں کی فوجیں سب خطاکار تھےo

8. Then Pharaoh’s family picked him up (from the river) so that (by the will of Allah) he proved for them an enemy and (a cause of) grief. Surely, Pharaoh, Haman and their armies were the evildoers.

8. Failtaqatahu alu firAAawna liyakoona lahum AAaduwwan wahazanan inna firAAawna wahamana wajunoodahuma kanoo khatieena

8. Så ble han plukket opp (fra elven) av faraos husstand, slik at han (ved Allahs vilje) skulle bli en fiende for dem og sorg (sorgens årsak). Sannelig, farao og Haman og begges hærskarer var alle synderne.

8. फिर फिरऔन के घर वालों ने उन्हें (दरिया से) उठा लिया ताकि वोह (मशिय्यते इलाही से) उनके लिए दुश्मन और (बाइसे) ग़म साबित हों। बेशक फिरऔन और हामान और उन दोनों की फौजें सब ख़ताकार थे।

৮. অতঃপর ফেরাউন-পরিবার তাঁকে (নদ থেকে) উঠিয়ে নিল যাতে তিনি (আল্লাহ্‌র ইচ্ছায়) তাদের শত্রু এবং দুশ্চিন্তা (উদ্রেককারী) হন। নিঃসন্দেহে ফেরাউন, হামান এবং তাদের পুরো বাহিনী দুষ্কৃতি সম্পাদনকারী।

Play Copy
وَ قَالَتِ امۡرَاَتُ فِرۡعَوۡنَ قُرَّتُ عَیۡنٍ لِّیۡ وَ لَکَ ؕ لَا تَقۡتُلُوۡہُ ٭ۖ عَسٰۤی اَنۡ یَّنۡفَعَنَاۤ اَوۡ نَتَّخِذَہٗ وَلَدًا وَّ ہُمۡ لَا یَشۡعُرُوۡنَ ﴿۹﴾

9. اور فرعون کی بیوی نے (موسٰی علیہ السلام کو دیکھ کر) کہا کہ (یہ بچہ) میری اور تیری آنکھ کے لئے ٹھنڈک ہے۔ اسے قتل نہ کرو، شاید یہ ہمیں فائدہ پہنچائے یا ہم اس کو بیٹا بنالیں اور وہ (اس تجویز کے انجام سے) بے خبر تھےo

9. And the wife of Pharaoh said (on seeing Musa [Moses]): ‘(This child) is coolness of eyes for me and for you; do not kill him. He may perhaps bring us benefit or we may adopt him as a son.’ And they were unaware (of the outcome of this plan).

9. Waqalati imraatu firAAawna qurratu AAaynin lee walaka la taqtuloohu AAasa an yanfaAAana aw nattakhithahu waladan wahum la yashAAuroona

9. Og faraos hustru sa (da hun så Moses): «(Denne guttungen er) et kjølende behag for mine og dine øyne, drep ham ikke! Muligens bringer han oss gagn, eller vi adopterer ham som en sønn.» Men de ante intet (om hva enden på dette skulle bli).

9. और फिरऔन की बीवी ने (मूसा अ़लैहिस्सलाम को देख कर) कहाकि (ये बच्चा) मेरी और तेरी आंख के लिए ठंडक है। इसे क़त्ल न करो शायद ये हमें फाइदा पहुंचाए या हम इसको बेटा बना लें और वोह (इस तज्वीज़ के अंजाम से) बे ख़बर थे।

৯. আর ফেরাউনের স্ত্রী (মূসা আলাইহিস সালামকে দেখে) বললেন, ‘(এ শিশু) আমার এবং তোমার চোখের শীতলতা। তাঁকে হত্যা করো না, সম্ভবত সে আমাদের উপকার করতে পারে অথবা আমরা তাকে সন্তান হিসেবেও গ্রহণ করতে পারি।’ প্রকৃতপক্ষে এরা (এ পরিকল্পনার পরিণতি সম্পর্কে) ছিল অনবগত।

Play Copy
وَ اَصۡبَحَ فُؤَادُ اُمِّ مُوۡسٰی فٰرِغًا ؕ اِنۡ کَادَتۡ لَتُبۡدِیۡ بِہٖ لَوۡ لَاۤ اَنۡ رَّبَطۡنَا عَلٰی قَلۡبِہَا لِتَکُوۡنَ مِنَ الۡمُؤۡمِنِیۡنَ ﴿۱۰﴾

10. اور موسٰی (علیہ السلام) کی والدہ کا دل (صبر سے) خالی ہوگیا، قریب تھا کہ وہ (اپنی بے قراری کے باعث) اس راز کو ظاہر کردیتیں اگر ہم ان کے دل پر صبر و سکون کی قوّت نہ اتارتے تاکہ وہ (وعدۂ الٰہی پر) یقین رکھنے والوں میں سے رہیںo

10. And the heart of Musa’s (Moses’s) mother felt empty (of patience). And she would nearly have disclosed the secret (owing to her impatience), had We not energized her heart with the strength of peace and patience so that she might remain one of the firm believers (in Allah’s promise).

10. Waasbaha fuadu ommi moosa farighan in kadat latubdee bihi lawla an rabatna AAala qalbiha litakoona mina almumineena

10. Og Moses' mors hjerte ble tomt (for tålmodighet); det var like før hun (av lengsel etter sin sønn) avslørte den hemmeligheten, hvis ikke Vi hadde sendt ned tålmodets og roens styrke over hjertet hennes, slik at hun kunne forbli av de fullt forvissede (om Allahs løfte).

10. और मूसा (अ़लैहिस्सलाम) की वालिदा का दिल (सब्र से) ख़ाली हो गया, क़रीब था कि वोह (अपनी बे क़रारी के बाइस) इस राज़ को ज़ाहिर कर देते अगर हम उनके दिल पर सब्रो सुकून की क़ुव्वत न उतारते ताकि वोह (वा’दए इलाही पर) यक़ीन रखने वालों में से रहें।

১০. আর মূসা (আলাইহিস সালাম)-এঁর মায়ের অন্তর (ধৈর্য) শূন্য হয়ে গেল। তিনি (নিজের অধৈর্য এর কারণে) এ গোপন বিষয় প্রায় প্রকাশ করেই দিতেন যদি না আমরা তার অন্তরে ধৈর্য এবং প্রশান্তি সুদৃঢ় করতাম; যাতে তিনি (আল্লাহ্‌র অঙ্গীকারের প্রতি) বিশ্বাস স্থাপনকারীদের মধ্যে অন্তর্ভুক্ত হন।

Play Copy
وَ قَالَتۡ لِاُخۡتِہٖ قُصِّیۡہِ ۫ فَبَصُرَتۡ بِہٖ عَنۡ جُنُبٍ وَّ ہُمۡ لَا یَشۡعُرُوۡنَ ﴿ۙ۱۱﴾

11. اور (موسٰی علیہ السلام کی والدہ نے) ان کی بہن سے کہا کہ (ان کا حال معلوم کرنے کے لئے) ان کے پیچھے جاؤ سو وہ انہیں دور سے دیکھتے رہے اور وہ لوگ (بالکل) بے خبر تھےo

11. And (Musa’s [Moses’s] mother) said to his sister: ‘Follow him (to be aware of him).’ So she watched him from a distance, but they were (completely) unaware.

11. Waqalat liokhtihi qusseehi fabasurat bihi AAan junubin wahum la yashAAuroona

11. Og hun (Moses' mor) sa til søsteren hans: «Følg etter ham (for å se til ham)!», og hun holdt øye med ham på avstand, mens de intet ante.

11. और (मूसा अ़लैहिस्सलाम की वालिदा ने) उनकी बहन से कहा कि (उनका हाल मालूम करने के लिए) उनके पीछे जाओ सो वोह उन्हें दूर से देखती रही और वोह लोग (बिल्कुल) बेख़बर थे।

১১. আর (মূসা আলাইহিস সালামের মাতা) তাঁর বোনকে বললেন, ‘(তাঁর অবস্থা অবগত হওয়ার জন্যে) তাঁর পশ্চাতে গমন করো’; সুতরাং সে তাঁকে দূর থেকে দেখতে লাগলো, কিন্তু তারা ছিল (সম্পূর্ণরূপে) অনবগত।

Play Copy
وَ حَرَّمۡنَا عَلَیۡہِ الۡمَرَاضِعَ مِنۡ قَبۡلُ فَقَالَتۡ ہَلۡ اَدُلُّکُمۡ عَلٰۤی اَہۡلِ بَیۡتٍ یَّکۡفُلُوۡنَہٗ لَکُمۡ وَ ہُمۡ لَہٗ نٰصِحُوۡنَ ﴿۱۲﴾

12. اور ہم نے پہلے ہی سے موسٰی (علیہ السلام) پر دائیوں کا دودھ حرام کر دیا تھا سو (موسٰی علیہ السلام کی بہن نے) کہا: کیا میں تمہیں ایسے گھر والوں کی نشاندہی کروں جو تمہارے لئے اس (بچے) کی پرورش کر دیں اور وہ اس کے خیر خواہ (بھی) ہوںo

12. And We had in advance prohibited him from the feed of wet nurses. So (Musa’s [Moses’s] sister) said: ‘Shall I tell you about a family who will bring up this (child) for you and will (also) be his well-wisher?’

12. Waharramna AAalayhi almaradiAAa min qablu faqalat hal adullukum AAala ahli baytin yakfuloonahu lakum wahum lahu nasihoona

12. Og Vi hadde fra før av gjort ammers melk forbudt for Moses, så hun (Moses' søster) sa: «Skal jeg vise dere en slik familie som kan oppfostre ham (barnet) for dere, og som vil være velgjørere for ham?»

12. और हमने पहले ही से मूसा (अ़लैहिस्सलाम) पर दाइयों का दूध हराम कर दिया था सो (मूसा अ़लैहिस्सलाम की बहन ने) कहा: क्या मैं तुम्हें ऐसे घर वालों की निशान्दही करूं जो तुम्हारे लिए इस (बच्चे) की परवरिश कर दें और वोह इसके ख़ैर ख़्वाह (भी) हों।

১২. আর আমরা পূর্ব হতেই মূসা (আলাইহিস সালাম)-কে ধাত্রীস্তন্য পানে বিরত রেখেছিলাম; সুতরাং (মূসা আলাইহিস সালামের বোন) বললো, ‘আমি কি তোমাদের এমন গৃহের অধিবাসীর সন্ধান দেবো যারা তোমাদের জন্যে এঁকে (এ বাচ্চাকে) লালন-পালন করবে এবং তারা তাঁর কল্যাণকামী(ও) হবে?’

Play Copy
فَرَدَدۡنٰہُ اِلٰۤی اُمِّہٖ کَیۡ تَقَرَّ عَیۡنُہَا وَ لَا تَحۡزَنَ وَ لِتَعۡلَمَ اَنَّ وَعۡدَ اللّٰہِ حَقٌّ وَّ لٰکِنَّ اَکۡثَرَہُمۡ لَا یَعۡلَمُوۡنَ ﴿٪۱۳﴾

13. پس ہم نے موسٰی (علیہ السلام) کو (یوں) ان کی والدہ کے پاس لوٹا دیا تاکہ ان کی آنکھ ٹھنڈی رہے اور وہ رنجیدہ نہ ہوں اور تاکہ وہ (یقین سے) جان لیں کہ اللہ کا وعدہ سچا ہے لیکن اکثر لوگ نہیں جانتےo

13. So (this way) We returned Musa (Moses) to his mother so that her eyes might keep cool and so that she might not feel grieved and in order that she might know (with certitude) that Allah’s promise is true but most of the people do not know.

13. Faradadnahu ila ommihi kay taqarra AAaynuha wala tahzana walitaAAlama anna waAAda Allahi haqqun walakinna aktharahum la yaAAlamoona

13. Så (på denne måten) brakte Vi Moses tilbake til moren hans, slik at øyet hennes skulle være kjølt i behag og ikke være sørgmodig, og for at hun (med visshet) skulle vite at Allahs løfte er sant. Men de fleste av dem vet ikke.

13. पस हमने मूसा (अ़लैहिस्सलाम) को (यूं) उनकी वालिदा के पास लौटा दिया ताकि उनकी आंख ठंडी रहे और वोह रंजीदा न हों और ताकि वोह (यक़ीन से) जान लें कि अल्लाह का वादा सच्चा है लेकिन अक्सर लोग नहीं जानते।

১৩. অতঃপর আমরা মূসা (আলাইহিস সালাম)-কে (এভাবে) তাঁর মায়ের কাছে ফিরিয়ে দিলাম যাতে তার চক্ষু শীতল হয় এবং যাতে তিনি ব্যাথিত না হন। আর যাতে তিনি (নিশ্চিতভাবে) জানতে পারেন যে, আল্লাহ্‌র ওয়াদা সত্য; কিন্তু অধিকাংশ লোকই তা জানে না।

Play Copy
وَ لَمَّا بَلَغَ اَشُدَّہٗ وَ اسۡتَوٰۤی اٰتَیۡنٰہُ حُکۡمًا وَّ عِلۡمًا ؕ وَ کَذٰلِکَ نَجۡزِی الۡمُحۡسِنِیۡنَ ﴿۱۴﴾

14. اور جب موسٰی (علیہ السلام) اپنی جوانی کو پہنچ گئے اور (سنِّ) اعتدال پر آگئے تو ہم نے انہیں حکمِ (نبوّت) اور علم و دانش سے نوازا، اور ہم نیکوکاروں کو اسی طرح صلہ دیا کرتے ہیںo

14. And when Musa (Moses) reached his maturity and (the age of) moderation and stability, We honoured him with the command (of Prophethood) and knowledge and wisdom. And that is how We reward the righteous.

14. Walamma balagha ashuddahu waistawa ataynahu hukman waAAilman wakathalika najzee almuhsineena

14. Og da Moses nådde sin manndoms fulle kraft og selvbeherskings ferdigutviklede alder, tildelte Vi ham (profetskapets) visdom og viten. Og slik belønner Vi de dydige.

14. और जब मूसा (अ़लैहिस्सलाम) अपनी जवानी को पहुंच गए और (सिन्ने) ऐतिदाल पर आ गए तो हमने उन्हें हुक्मे (नुबुव्वत) और इल्मो दानिश से नवाज़ा, और हम नेकूकारों को इसी तरह सिला दिया करते हैं।

১৪. আর যখন মূসা (আলাইহিস সালাম) যৌবনে পদার্পণ করলেন এবং পূর্ণ (বয়সে) পৌঁছলেন তখন আমরা তাঁকে (নবুয়্যতের) নির্দেশ, জ্ঞান এবং প্রজ্ঞা দান করলাম। আর আমরা নেক্কারদেরকে এভাবে পুরস্কৃত করে থাকি।

Play Copy
وَ دَخَلَ الۡمَدِیۡنَۃَ عَلٰی حِیۡنِ غَفۡلَۃٍ مِّنۡ اَہۡلِہَا فَوَجَدَ فِیۡہَا رَجُلَیۡنِ یَقۡتَتِلٰنِ ٭۫ ہٰذَا مِنۡ شِیۡعَتِہٖ وَ ہٰذَا مِنۡ عَدُوِّہٖ ۚ فَاسۡتَغَاثَہُ الَّذِیۡ مِنۡ شِیۡعَتِہٖ عَلَی الَّذِیۡ مِنۡ عَدُوِّہٖ ۙ فَوَکَزَہٗ مُوۡسٰی فَقَضٰی عَلَیۡہِ ٭۫ قَالَ ہٰذَا مِنۡ عَمَلِ الشَّیۡطٰنِ ؕ اِنَّہٗ عَدُوٌّ مُّضِلٌّ مُّبِیۡنٌ ﴿۱۵﴾

15. اور موسٰی (علیہ السلام) شہرِ (مصر) میں داخل ہوئے اس حال میں کہ شہر کے باشندے (نیند میں) غافل پڑے تھے، تو انہوں نے اس میں دو مَردوں کو باہم لڑتے ہوئے پایا یہ (ایک) تو ان کے (اپنے) گروہ (بنی اسرائیل) میں سے تھا اور یہ (دوسرا) ان کے دشمنوں (قومِ فرعون) میں سے تھا، پس اس شخص نے جو انہی کے گروہ میں سے تھا آپ سے اس شخص کے خلاف مدد طلب کی جو آپ کے دشمنوں میں سے تھا پس موسٰی (علیہ السلام) نے اسے مکّا مارا تو اس کا کام تمام کردیا، (پھر) فرمانے لگے: یہ شیطان کا کام ہے (جو مجھ سے سرزَد ہوا ہے)، بیشک وہ صریح بہکانے والا دشمن ہےo

15. And Musa (Moses) entered the city (in Egypt) at a time when its people were lying (asleep) unaware. There he found two men fighting with each other, one from his (own) party (the Children of Israel), and the other from his enemies (the people of Pharaoh). The man from his own party asked him for help against the other who was from his enemies. So Musa (Moses) struck him with his fist and killed him. (Then) he said: ‘This is Satan’s work (which I have committed); no doubt he is an open, misleading enemy.’

15. Wadakhala almadeenata AAala heeni ghaflatin min ahliha fawajada feeha rajulayni yaqtatilani hatha min sheeAAatihi wahatha min AAaduwwihi faistaghathahu allathee min sheeAAatihi AAala allathee min AAaduwwihi fawakazahu moosa faqada AAalayhi qala hatha min AAamali alshshaytani innahu AAaduwwun mudillun mubeenun

15. Og Moses gikk inn i byen på en tid da beboerne dens lå forsømmelige (i søvn). Han fant der to menn som sloss mot hverandre; den ene var av hans gruppe (Israels barn), og den andre var av hans fiender (faraos folk). Han som var av hans gruppe, ropte på ham for hjelp mot ham som var av hans fiender. Moses slo til ham med neven og gjorde slutt på ham. Moses sa: «Dette er Satans verk (som jeg har klart å begå)! Sannelig, han er en fiende som soleklart forviller!»

15. और मूसा (अ़लैहिस्सलाम) शहरे (मिस्र) में दाख़िल हुए इस हाल में कि शहर के बाशिन्दे (नींद में) ग़ाफिल पड़े थे। तो उन्होंने उसमें दो मर्दों को बाहम लड़ते हुए पाया ये (एक) तो उनके (अपने) गिरोह (बनी इस्राईल) में से था और ये (दूसरा) उनके दुश्मनों (क़ौमे फिरऔन) में से था पस उस शख़्स ने जो उन ही के गिरोह में से था आप से उस शख़्स के ख़िलाफ मदद तलब की जो आपके दुश्मनों में से था पस मूसा (अ़लैहिस्सलाम) ने उसे मुक्का मारा तो उसका काम तमाम कर दिया (फिर) फरमाने लगे ये शैतान का काम है (जो मुझसे सरज़द हुवा है), बेशक वोह सरीह बहकाने वाला दुश्मन है।

১৫. আর মূসা (আলাইহিস সালাম মিশরে) নগরীতে প্রবেশ করলেন যখন এর অধিবাসীরা ছিল (ঘুমে) বিভোর। তথায় তিনি দু’জন লোককে পরস্পরে বিবাদমান দেখতে পেলেন। একজন তাঁর (বনী ইসরাঈল) গোত্রীয় এবং অন্যজন তাঁর শত্রু পক্ষীয় (ফেরাউনের সম্প্রদায়ভুক্ত)। তাঁর নিজ গোত্রীয় ব্যক্তি শত্রু-পক্ষীয় ব্যক্তির বিরুদ্ধে তাঁর নিকট সাহায্য প্রার্থনা করলো। সুতরাং মূসা (আলাইহিস সালাম) তাকে ঘুষি মারলেন, অতঃপর তিনি তাকে নিঃশেষ করে দিলেন। (তখন) তিনি বলতে লাগলেন, ‘এটা শয়তানের কাজ (যা আমার দ্বারা ঘটেছে)। সে তো প্রকাশ্য বিভ্রান্তকারী দুশমন।’

Play Copy
قَالَ رَبِّ اِنِّیۡ ظَلَمۡتُ نَفۡسِیۡ فَاغۡفِرۡ لِیۡ فَغَفَرَ لَہٗ ؕ اِنَّہٗ ہُوَ الۡغَفُوۡرُ الرَّحِیۡمُ ﴿۱۶﴾

16. (موسٰی علیہ السلام) عرض کرنے لگے: اے میرے رب! بیشک میں نے اپنی جان پر ظلم کیا سو تو مجھے معاف فرما دے پس اس نے انہیں معاف فرما دیا، بیشک وہ بڑا ہی بخشنے والا نہایت مہربان ہےo

16. (Musa [Moses]) submitted: ‘O my Lord, no doubt I have wronged my soul; so bless me with forgiveness.’ Then He forgave him. Surely, He is the Most Forgiving, Ever-Merciful.

16. Qala rabbi innee thalamtu nafsee faighfir lee faghafara lahu innahu huwa alghafooru alrraheemu

16. Moses sa ydmykt: «Herren min! Sannelig, jeg har gjort urett mot min sjel, tilgi meg!», og Han tilga ham. Sannelig, Han er mest tilgivende, evig nåderik.

16. (मूसा अ़लैहिस्सलाम) अ़र्ज़ करने लगे: ऐ मेरे रब! बेशक मैंने अपनी जान पर जु़ल्म किया सो तू मुझे मुआफ फरमा दे पस उसने उन्हें मुआफ फरमा दिया, बेशक वोह बड़ा ही बख़्शने वाला निहायत मेहरबान है।

১৬. (মূসা আলাইহিস সালাম) আরয করলেন, ‘হে আমার প্রতিপালক! আমি তো আমার নিজের প্রতি অবিচার করেছি, সুতরাং আমাকে ক্ষমা করো।’ অতঃপর তিনি তাঁকে ক্ষমা করে দিলেন। তিনি তো মহাক্ষমাশীল, সতত অনুগ্রহশীল।

Play Copy
قَالَ رَبِّ بِمَاۤ اَنۡعَمۡتَ عَلَیَّ فَلَنۡ اَکُوۡنَ ظَہِیۡرًا لِّلۡمُجۡرِمِیۡنَ ﴿۱۷﴾

17. (مزید) عرض کرنے لگے: اے میرے رب! اس سبب سے کہ تو نے مجھ پر (اپنی مغفرت کے ذریعہ) احسان فرمایا ہے اب میں ہرگز مجرموں کا مددگار نہیں بنوں گاo

17. (Moreover) he submitted: ‘O my Lord, because of Your favour (of forgiveness) You have blessed me with, I shall never be a helper of the wrongdoers.’

17. Qala rabbi bima anAAamta AAalayya falan akoona thaheeran lilmujrimeena

17. Videre sa han: «Herren min! I og med at Du har vist Din gunst (ved å tilgi meg), vil jeg aldri være en hjelper for synderne.»

17. (मज़ीद) अ़र्ज़ करने लगे: ऐ मेरे रब! इस सबब से कि तूने मुझ पर (अपनी मग्फिरत के ज़रीए) एहसान फरमाया है अब मैं हर्गिज़ मुज्रिमों का मददगार नहीं बनूंगा।

১৭. তিনি (আরও) বললেন, ‘হে আমার প্রতিপালক! তুমি আমার প্রতি (তোমার ক্ষমার মাধ্যমে) অনুগ্রহ করেছো, এ কারণে আমি আর কখনোই অপরাধীদের সাহায্যকারী হবো না।’

Play Copy
فَاَصۡبَحَ فِی الۡمَدِیۡنَۃِ خَآئِفًا یَّتَرَقَّبُ فَاِذَا الَّذِی اسۡتَنۡصَرَہٗ بِالۡاَمۡسِ یَسۡتَصۡرِخُہٗ ؕ قَالَ لَہٗ مُوۡسٰۤی اِنَّکَ لَغَوِیٌّ مُّبِیۡنٌ ﴿۱۸﴾

18. پس موسٰی (علیہ السلام) نے اس شہر میں ڈرتے ہوئے صبح کی اس انتظار میں (کہ اب کیا ہوگا؟) تو دفعتًہ وہی شخص جس نے آپ سے گزشتہ روز مدد طلب کی تھی آپ کو (دوبارہ) امداد کے لئے پکار رہا ہے تو موسٰی (علیہ السلام) نے اس سے کہا: بیشک تو صریح گمراہ ہےo

18. So Musa (Moses), anxious and afraid, kept waiting till morning (to discover what would happen next). Then, suddenly, the man who sought his help the day before was crying out to him for help (again). Musa (Moses) said to him: ‘Surely, you are the one who has truly lost the right path.’

18. Faasbaha fee almadeenati khaifan yataraqqabu faitha allathee istansarahu bialamsi yastasrikhuhu qala lahu moosa innaka laghawiyyun mubeenun

18. Moses våknet neste morgen i frykt. Han avventet (hva vil skje nå), men plutselig ropte den samme personen som hadde ropt om hjelp dagen før, (igjen) om hjelp fra ham. Moses sa til ham: «Sannelig, du er helt klart villfaren.»

18. पस मूसा (अ़लैहिस्सलाम) ने इस शहर में डरते हुए सुब्ह की इस इन्तिज़ार में (कि अब क्या होगा?) तो दफ्अ़तन वोही शख़्स जिसने आपसे गुज़िश्ता रोज़ मदद तलब की थी आपको (दोबारा) इम्दाद के लिए पुकार रहा है तो मूसा (अ़लैहिस्सलाम) ने उससे कहा: बेशक तू सरीह गुमराह है।

১৮. অতঃপর মূসা (আলাইহিস সালাম ‘এখন কী হবে?’ এ অপেক্ষায়) ভীত-শংকিত অবস্থায় সে শহরে প্রভাতে উপনীত হলেন। ঠিক তখনই সেই ব্যক্তি (দ্বিতীয়বার) সাহায্যের জন্যে তাঁকে চিৎকার করে ডাকলো, যে পূর্বের দিন তাঁর নিকট সাহায্য প্রার্থনা করেছিল। তখন মূসা (আলাইহিস সালাম) তাকে বললেন, ‘তুমি তো স্পষ্টতই একজন বিভ্রান্ত ব্যক্তি’।

Play Copy
فَلَمَّاۤ اَنۡ اَرَادَ اَنۡ یَّبۡطِشَ بِالَّذِیۡ ہُوَ عَدُوٌّ لَّہُمَا ۙ قَالَ یٰمُوۡسٰۤی اَتُرِیۡدُ اَنۡ تَقۡتُلَنِیۡ کَمَا قَتَلۡتَ نَفۡسًۢا بِالۡاَمۡسِ ٭ۖ اِنۡ تُرِیۡدُ اِلَّاۤ اَنۡ تَکُوۡنَ جَبَّارًا فِی الۡاَرۡضِ وَ مَا تُرِیۡدُ اَنۡ تَکُوۡنَ مِنَ الۡمُصۡلِحِیۡنَ ﴿۱۹﴾

19. سو جب انہوں نے ارادہ کیا کہ اس شخص کو پکڑیں جو ان دونوں کا دشمن ہے تو وہ بول اٹھا: اے موسٰی! کیا تم مجھے (بھی) قتل کرنا چاہتے ہو جیسا کہ تم نے کل ایک شخص کو قتل کر ڈالا تھا۔ تم صرف یہی چاہتے ہو کہ ملک میں بڑے جابر بن جاؤ اور تم یہ نہیں چاہتے کہ اصلاح کرنے والوں میں سے بنوo

19. Then, when Musa (Moses) decided to catch hold of the person who was an enemy to both of them, he exclaimed: ‘O Musa (Moses), do you want to kill me (too) as you killed a man the day before? You intend only to become a tyrant in the land, and you do not desire to become one of the reformers.’

19. Falamma an arada an yabtisha biallathee huwa AAaduwwun lahuma qala ya moosa atureedu an taqtulanee kama qatalta nafsan bialamsi in tureedu illa an takoona jabbaran fee alardi wama tureedu an takoona mina almusliheena

19. Da Moses bestemte seg for å gripe ham som var begges fiende, utbrøt han: «Å, du Moses! Vil du drepe meg også, slik som du drepte en person i går? Du ønsker kun å bli en tyrann i landet, og du har ikke til hensikt å være av dem som forbedrer.»

19. सो जब उन्होंने इरादा किया कि उस शख़्स को पकड़ें जो उन दोनों का दुश्मन है तो वोह बोल उठा: ऐ मूसा! क्या तुम मुझे (भी) क़त्ल करना चाहते हो जैसा कि तुमने कल एक शख़्स को क़त्ल कर डाला था। तुम सिर्फ़ येही चाहते होकिमुल्क में बड़े जाबिर बन जाओ और तुम ये नहीं चाहते कि इस्लाह करने वालों में से बनो।

১৯. অতঃপর যখন তিনি ঐ ব্যক্তিকে ধরতে উদ্যত হলেন যে ছিল উভয়ের দুশমন, তখন সে ব্যক্তি বলে উঠলো, ‘হে মূসা! তুমি কি আমাকে(ও) হত্যা করতে চাও যেভাবে তুমি কাল এক ব্যক্তিকে হত্যা করেছিলে? তুমি তো রাজ্যে কেবল স্বেচ্ছচারী হতে চাইছো এবং তুমি শান্তি স্থাপনকারী হতে চাও না।’

Play Copy
وَ جَآءَ رَجُلٌ مِّنۡ اَقۡصَا الۡمَدِیۡنَۃِ یَسۡعٰی ۫ قَالَ یٰمُوۡسٰۤی اِنَّ الۡمَلَاَ یَاۡتَمِرُوۡنَ بِکَ لِیَقۡتُلُوۡکَ فَاخۡرُجۡ اِنِّیۡ لَکَ مِنَ النّٰصِحِیۡنَ ﴿۲۰﴾

20. اور شہر کے آخری کنارے سے ایک شخص دوڑتا ہوا آیا اس نے کہا: اے موسٰی! (قومِ فرعون کے) سردار آپ کے بارے میں مشورہ کر رہے ہیں کہ وہ آپ کو قتل کردیں سو آپ (یہاں سے) نکل جائیں بیشک میں آپ کے خیر خواہوں میں سے ہوںo

20. And a man came running from the far end of the city and said: ‘O Musa (Moses), the chiefs (of the people of Pharaoh) are counselling about you to kill you, so depart (from here). Surely, I am of your well-wishers.’

20. Wajaa rajulun min aqsa almadeenati yasAAa qala ya moosa inna almalaa yatamiroona bika liyaqtulooka faokhruj innee laka mina alnnasiheena

20. Og det kom en mann løpende fra byens ytterste ende. Han sa: «Å, du Moses! (faraos folks) høvdinger holder råd om deg for å drepe deg, så dra ut (herfra). Sannelig, jeg er av dine velgjørere.»

20. और शहर के आख़िरी कनारे से एक शख़्स दौड़ता हुआ आया उसने कहा: ऐ मूसा! (क़ौमे फिरऔन के) सरदार आप के बारे में मश्वरा कर रहे हैं कि वोह आपको क़त्ल कर दें सो आप (यहां से) निकल जाएं बेशक मैं आप के ख़ैर ख़्वाहों में से हूं।

২০. আর শহরের শেষ প্রান্ত হতে এক ব্যক্তি দৌঁড়ে এসে বললো, ‘হে মূসা! (ফেরাউনের) পরিষদবর্গ আপনার ব্যাপারে আলোচনা করছে, তারা আপনাকে হত্যা করবে। সুতরাং আপনি (এখান থেকে) চলে যান। আমি তো আপনার কল্যাণকামীদের অন্তর্ভুক্ত।’

Play Copy
فَخَرَجَ مِنۡہَا خَآئِفًا یَّتَرَقَّبُ ۫ قَالَ رَبِّ نَجِّنِیۡ مِنَ الۡقَوۡمِ الظّٰلِمِیۡنَ ﴿٪۲۱﴾

21. سو موسٰی (علیہ السلام) وہاں سے خوف زدہ ہو کر (مددِ الٰہی کا) انتظار کرتے ہوئے نکل کھڑے ہوئے، عرض کیا: اے رب! مجھے ظالم قوم سے نجات عطا فرماo

21. So Musa (Moses), afraid and waiting for (Allah’s help), went off from there. He prayed: ‘O my Lord, deliver me from the oppressing people.’

21. Fakharaja minha khaifan yataraqqabu qala rabbi najjinee mina alqawmi alththalimeena

21. Moses dro ut derfra i frykt, avventende (Allahs hjelp). Han sa ydmykt: «Herren min! Berg meg fra det ondsinnede folk!»

21. सो मूसा (अ़लैहिस्सलाम) वहां से ख़ौफ ज़दा होकर (मददे इलाही का) इन्तिज़ार करते हुए निकल खड़े हुए अ़र्ज़ किया: ऐ रब! मुझे ज़ालिम क़ौम से नजात अ़ता फरमा।

২১. সুতরাং মূসা (আলাইহিস সালাম) সেখান থেকে ভীত অবস্থায় (আল্লাহ্‌র সাহায্যের প্রত্যাশায়) বের হয়ে গেলেন। তিনি আরয করলেন, ‘হে আমার প্রতিপালক! আমাকে অত্যাচারী সম্প্রদায় থেকে রক্ষা করো।’

Play Copy
Play Copy
وَ لَمَّا وَرَدَ مَآءَ مَدۡیَنَ وَجَدَ عَلَیۡہِ اُمَّۃً مِّنَ النَّاسِ یَسۡقُوۡنَ ۬۫ وَ وَجَدَ مِنۡ دُوۡنِہِمُ امۡرَاَتَیۡنِ تَذُوۡدٰنِ ۚ قَالَ مَا خَطۡبُکُمَا ؕ قَالَتَا لَا نَسۡقِیۡ حَتّٰی یُصۡدِرَ الرِّعَآءُ ٜ وَ اَبُوۡنَا شَیۡخٌ کَبِیۡرٌ ﴿۲۳﴾

23. اور جب وہ مَدْيَنَْ کے پانی (کے کنویں) پر پہنچے تو انہوں نے اس پر لوگوں کا ایک ہجوم پایا جو (اپنے جانوروں کو) پانی پلا رہے تھے اور ان سے الگ ایک جانب دو عورتیں دیکھیں جو (اپنی بکریوں کو) روکے ہوئے تھیں (موسٰی علیہ السلام نے) فرمایا: تم دونوں اس حال میں کیوں (کھڑی) ہو؟ دونوں بولیں کہ ہم (اپنی بکریوں کو) پانی نہیں پلا سکتیں یہاں تک کہ چرواہے (اپنے مویشیوں کو) واپس لے جائیں، اور ہمارے والد عمر رسیدہ بزرگ ہیںo

23. And when he arrived at the watering (well) of Madyan, he found there a crowd of people watering (their flocks). And on a side, he saw two women, withdrawn, holding back (their goats. Musa [Moses]) asked: ‘Why are you (standing) in this condition?’ Both said: ‘We cannot water (our goats) till the shepherds take back their flocks and our father is an aged man.’

23. Walamma warada maa madyana wajada AAalayhi ommatan mina alnnasi yasqoona wawajada min doonihimu imraatayni tathoodani qala ma khatbukuma qalata la nasqee hatta yusdira alrriAAao waaboona shaykhun kabeerun

23. Og da han kom fram til Midjans vannbrønn, fant han en samling av folk der. De ga vann (til dyrene sine), og et stykke unna dem så han to kvinner som holdt igjen (sine geiter). Moses sa: «Hva er i veien med dere (at dere står slik)?» Begge svarte: «Vi kan ikke vanne (geitene våre) før gjeterne tar med seg (kveget) sitt. Faren vår er en veldig gammel mann.»

23. और जब वोह मद्‌यन के पानी (के कुएं) पर पहुंचे तो उन्होंने उस पर लोगों का एक हुजूम पाया जो (अपने जानवरों को) पानी पिला रहे थे और उनसे अलग एक जानिब दो औरतें देखीं जो (अपनी बकरियों को) रोके हुए थीं (मूसा अ़लैहिस्सलाम ने) फरमाया तुम दोनों इस हाल में क्यों (खड़ी) हो? दोनों बोलीं कि हम (अपनी बकरियों को) पानी नहीं पिला सकतीं यहां तक कि चरवाहे (अपने मवेशियों को) वापस ले जाएं और हमारे वालिद उम्र रसीदा बुज़ुर्ग हैं।

২৩. আর যখন তিনি মাদইয়ানের পানির (কূপের) নিকট পৌঁছলেন, সেখানে তিনি দেখতে পেলেন একদল লোক (তাদের পশুগুলোকে) পানি পান করাচ্ছে। আর তাদের অদূরে একপাশে দেখতে পেলেন দুই নারী (তাদের বকরীগুলো) আগলে রাখছে। (মূসা আলাইহিস সালাম) বললেন, ‘তোমরা এ অবস্থায় কেন (দাঁড়িয়ে আছো)?’ তারা উভয়ে বললো, ‘রাখালেরা (তাদের গবাদিপশুগুলোকে) সরিয়ে না নেয়া পর্যন্ত আমরা (আমাদের বকরীগুলোকে) পানি পান করাই না। আর আমাদের পিতা অতিশয় বৃদ্ধ।’

Play Copy
فَسَقٰی لَہُمَا ثُمَّ تَوَلّٰۤی اِلَی الظِّلِّ فَقَالَ رَبِّ اِنِّیۡ لِمَاۤ اَنۡزَلۡتَ اِلَیَّ مِنۡ خَیۡرٍ فَقِیۡرٌ ﴿۲۴﴾

24. سو انہوں نے دونوں (کے ریوڑ) کو پانی پلا دیا پھر سایہ کی طرف پلٹ گئے اور عرض کیا: اے رب! میں ہر اس بھلائی کا جو تو میری طرف اتارے محتاج ہوںo

24. So he watered their (flocks) and then turned back to the shade and submitted: ‘O Lord, I am in need of whatever good You send down to me.’

24. Fasaqa lahuma thumma tawalla ila alththilli faqala rabbi innee lima anzalta ilayya min khayrin faqeerun

24. Han vannet begges geiteflokk, og derpå vendte han tilbake til skyggen og sa: «Herren min! Jeg har evig behov for hva Du enn nedsender til meg av det gode.»

24. सो उन्होंने दोनों (के रेवड़) को पानी पिला दिया फिर साए की तरफ पलट गए और अ़र्ज़ किया: ऐ रब! मैं हर उस भलाई का जो तू मेरी तरफ उतारे मोह्‌ताज हूं।

২৪. সুতরাং তিনি তাদের (পশুপালকে) পানি পান করালেন; অতঃপর ছায়ায় ফিরে গেলেন এবং আরয করলেন, ‘হে প্রতিপালক! আমি সেসব কল্যাণের মুখাপেক্ষী যেগুলো তুমি আমার প্রতি অবতীর্ণ করবে।’

Play Copy
فَجَآءَتۡہُ اِحۡدٰىہُمَا تَمۡشِیۡ عَلَی اسۡتِحۡیَآءٍ ۫ قَالَتۡ اِنَّ اَبِیۡ یَدۡعُوۡکَ لِیَجۡزِیَکَ اَجۡرَ مَا سَقَیۡتَ لَنَا ؕ فَلَمَّا جَآءَہٗ وَ قَصَّ عَلَیۡہِ الۡقَصَصَ ۙ قَالَ لَا تَخَفۡ ٝ۟ نَجَوۡتَ مِنَ الۡقَوۡمِ الظّٰلِمِیۡنَ ﴿۲۵﴾

25. پھر (تھوڑی دیر بعد) ان کے پاس ان دونوں میں سے ایک (لڑکی) آئی جو شرم و حیاء (کے انداز) سے چل رہی تھی۔ اس نے کہا: میرے والد آپ کو بلا رہے ہیں تاکہ وہ آپ کو اس (محنت) کا معاوضہ دیں جو آپ نے ہمارے لئے (بکریوں کو) پانی پلایا ہے۔ سو جب موسٰی (علیہ السلام) ان (لڑکیوں کے والد شعیب علیہ السلام) کے پاس آئے اور ان سے (پچھلے) واقعات بیان کئے تو انہوں نے کہا: آپ خوف نہ کریں آپ نے ظالم قوم سے نجات پا لی ہےo

25. Then (after a while) one of those two (girls) came to him walking modestly. She said: ‘My father invites you so that he may reward you for (your labour in) watering (the flocks) for us. So when Musa (Moses) came to (Shu‘ayb, the father of those girls,) and narrated to him (the preceding) incidents, he said: ‘Do not fear. You are safe and secure from the oppressive people.’

25. Fajaathu ihdahuma tamshee AAala istihyain qalat inna abee yadAAooka liyajziyaka ajra ma saqayta lana falamma jaahu waqassa AAalayhi alqasasa qala la takhaf najawta mina alqawmi alththalimeena

25. Men så (etter en liten stund) kom den ene (kvinnen) av de to til ham; hun gikk beskjedent, og hun sa: «Min far kaller på deg, så han kan gi deg lønn for (strevet ditt) at du vannet (geitene) for oss.» Da Moses kom fram til ham (begge kvinnenes far, Jetro) og berettet for ham om de (tidligere) hendelsene, sa Jetro: «Frykt ikke, du er blitt berget fra det ondsinnede folk!»

25. फिर (थोड़ी देर बाद) उनके पास उन दोनों में से एक (लड़की) आई जो शर्मो हया के (अन्दाज़) से चल रही थी। उसने कहा: मेरे वालिद आपको बुला रहे हैं ताकि वोह आपको उस (मेहनत) का मुआवज़ा दें जो आपने हमारे लिए (बकरियों को) पानी पिलाया है। सो जब मूसा (अ़लैहिस्सलाम) उन (लड़कियों के वालिद शुऐब अ़लैहिस्सलाम) के पास आए और उन से (पिछले) वाक़िआत बयान किए तो उन्होंने कहा: आप ख़ौफ न करें आपने ज़ालिम क़ौम से नजात पा ली है।

২৫. তখন (কিছুক্ষণ পর) তাদের দু’জনের একজন (মেয়ে) লজ্জাবনত (ভঙ্গিতে) হেঁটে তাঁর নিকট আগমন করলো। সে বললো, ‘আমার পিতা আপনাকে আমন্ত্রণ করছেন, যাতে তিনি আপনাকে এর (এ পরিশ্রমের) প্রতিদান দিতে পারেন, যা আপনি আমাদের জন্যে (বকরীগুলোকে) পান করিয়েছেন।’ সুতরাং যখন মূসা (আলাইহিস সালাম) তাঁর (অর্থাৎ মেয়েদের পিতা শুয়াইব আলাইহিস সালামের) নিকট আসলেন এবং তাঁর কাছে (অতীতের) ঘটনাবলী বর্ণনা করলেন তখন তিনি বললেন, ‘ভয় করবেন না, আপনি অত্যাচারী সম্প্রদায়ের কবল থেকে বেঁচে গেছেন’।

Play Copy
قَالَتۡ اِحۡدٰىہُمَا یٰۤاَبَتِ اسۡتَاۡجِرۡہُ ۫ اِنَّ خَیۡرَ مَنِ اسۡتَاۡجَرۡتَ الۡقَوِیُّ الۡاَمِیۡنُ ﴿۲۶﴾

26. ان میں سے ایک (لڑکی) نے کہا: اے میرے ابا جان! انہیں اپنے پاس مزدوری پر رکھ لیں بیشک بہترین شخص جسے آپ مزدوری پر رکھیں وہی ہے جو طاقتور امانت دار ہو (اور یہ اس ذمہ داری کے اہل ہیں)o

26. One of those (girls) said: ‘O my respectable father, take him into your service. Surely, the best person you can employ is the one who is strong and trustworthy (and he is worthy of this assignment).’

26. Qalat ihdahuma ya abati istajirhu inna khayra mani istajarta alqawiyyu alameenu

26. En av de to (kvinnene) sa: «Å, min far! Ansett ham (hos deg for arbeid). Sannelig, den beste du kan ansette for arbeid, er den som er sterk og pålitelig (og han er dette ansvaret verdig).»

26. उनमें से एक (लड़की) ने कहा: ऐ मेरे अब्बा जान! इन्हें अपने पास मज़दूरी पर रख लें बेशक बेहतरीन शख़्स जिसे आप मज़दूरी पर रखें वोही है जो ताक़तवर अमानतदार हो (और ये इस ज़िम्मेदारी के अहल हैं) ।

২৬. তাদের একজন (মেয়ে) বললো, ‘হে (আমার) সম্মানিত পিতা! তাকে (আপনার নিকট মজুরীর ভিত্তিতে) রেখে দিন। নিশ্চয়ই আপনি যাদেরকে মজুরীর ভিত্তিতে নিয়োগ করবেন তাদের মধ্যে উত্তম হবেন সেই ব্যক্তি যে শক্তিশালী, আমানতদার। (আর এ ব্যক্তি এ দায়িত্বের জন্যে সুযোগ্য।)’

Play Copy
قَالَ اِنِّیۡۤ اُرِیۡدُ اَنۡ اُنۡکِحَکَ اِحۡدَی ابۡنَتَیَّ ہٰتَیۡنِ عَلٰۤی اَنۡ تَاۡجُرَنِیۡ ثَمٰنِیَ حِجَجٍ ۚ فَاِنۡ اَتۡمَمۡتَ عَشۡرًا فَمِنۡ عِنۡدِکَ ۚ وَ مَاۤ اُرِیۡدُ اَنۡ اَشُقَّ عَلَیۡکَ ؕ سَتَجِدُنِیۡۤ اِنۡ شَآءَ اللّٰہُ مِنَ الصّٰلِحِیۡنَ ﴿۲۷﴾

27. انہوں نے (موسٰی علیہ السلام سے) کہا: میں چاہتا ہوں کہ اپنی ان دو لڑکیوں میں سے ایک کا نکاح آپ سے کردوں اس (مَہر) پر کہ آپ آٹھ سال تک میرے پاس اُجرت پر کام کریں، پھر اگر آپ نے دس (سال) پور ے کردیئے تو آپ کی طرف سے (احسان) ہوگا اور میں آپ پر مشقت نہیں ڈالنا چاہتا، اگر اللہ نے چاہا تو آپ مجھے نیک لوگوں میں سے پائیں گےo

27. He said (to Musa [Moses]): ‘I intend to marry you to one of my two daughters by (the dower) that you serve me on hire for eight years, but if you complete ten (years), it will be (a favour) from you. And I do not want to make it hard for you. If Allah wills, you will find me of the pious.’

27. Qala innee oreedu an onkihaka ihda ibnatayya hatayni AAala an tajuranee thamaniya hijajin fain atmamta AAashran famin AAindika wama oreedu an ashuqqa AAalayka satajidunee in shaa Allahu mina alssaliheena

27. Jetro sa (til Moses): «Jeg ønsker å gi deg en av disse to døtrene mine til ekte hvis (kravet: brudegave) du arbeider hos meg i åtte år mot lønn, men hvis du fullfører ti (år), så vil det være (en godhjertethet handling) av deg, og jeg ønsker ikke å belaste deg med besvær. Du vil finne meg av de rettskafne, hvis Allah vil.»

27. उन्होंने (मूसा अ़लैहिस्सलाम से) कहा: मैं चाहता हूं कि अपनी इन दो लड़कियों में से एक का निकाह आप से कर दूं इस (महर) पर कि आप आठ साल तक मेरे पास उजरत पर काम करें फिर अगर आपने दस (साल) पूरे कर दिए तो आपकी तरफ से (एह्‌सान) होगा और मैं आप पर मशक़्क़त नहीं डालना चाहता, अगर अल्लाह ने चाहा तो आप मुझे नेक लोगों में से पाएंगे।

২৭. তিনি (মূসা আলাইহিস সালামকে) বললেন, ‘আমি আমার এ কন্যাদ্বয়ের একজনকে আপনার নিকট বিবাহ দিতে চাই, এ (দেনমোহরের) শর্তে যে, আপনি মজুরির ভিত্তিতে আট বছর পর্যন্ত আমার কাজ করবেন। আর যদি আপনি দশ (বছর) পূর্ণ করেন তবে তা হবে আপনার পক্ষ থেকে (ইহসান)। আর আমি আপনার জন্যে এটা কঠিন করতে চাই না। যদি আল্লাহ্ চান তবে আপনি আমাকে সদাচারীদের অন্তর্ভুক্ত পাবেন।’

Play Copy
قَالَ ذٰلِکَ بَیۡنِیۡ وَ بَیۡنَکَ ؕ اَیَّمَا الۡاَجَلَیۡنِ قَضَیۡتُ فَلَا عُدۡوَانَ عَلَیَّ ؕ وَ اللّٰہُ عَلٰی مَا نَقُوۡلُ وَکِیۡلٌ ﴿٪۲۸﴾

28. موسٰی (علیہ السلام) نے کہا: یہ (معاہدہ) میرے اور آپ کے درمیان (طے) ہوگیا، دو میں سے جو مدت بھی میں پوری کروں سو مجھ پر کوئی جبر نہیں ہوگا، اور اللہ اس (بات) پر جو ہم کہہ رہے ہیں نگہبان ہےo

28. Musa (Moses) said: ‘This (agreement) is (settled) between me and you. Whichever of the two terms I complete, I shall not be forced. And Allah is the Custodian over what we say.’

28. Qala thalika baynee wabaynaka ayyama alajalayni qadaytu fala AAudwana AAalayya waAllahu AAala ma naqoolu wakeelun

28. Moses sa: «Denne (avtalen) er (avgjort) mellom meg og deg. Hvilket mål av de to jeg enn måtte nå, så skal det ikke være noen tvang mot meg. Allah er formynder over alt det vi sier i dette øyeblikket.»

28. मूसा (अ़लैहिस्सलाम) ने कहा: ये (मुआहिदा) मेरे और आपके दर्मियान (तय) हो गया, दो में से जो मुद्दत भी मैं पूरी करूं सो मुझ पर कोई जब्र नहीं होगा, और अल्लाह इस (बात) पर जो हम कह रहे हैं निगहबान है।

২৮. মূসা (আলাইহিস সালাম) বললেন, ‘এ (চুক্তি) আমার এবং আপনার মাঝে (নির্ধারিত) হয়ে গেল। দুই মেয়াদের যেটি(ই) আমি পূর্ণ করি, আমার উপর কোনো জবরদস্তি হবে না। আর আল্লাহ্ হলেন আমরা যা বলি এর (এ কথার) অভিভাবক।’

Play Copy
فَلَمَّا قَضٰی مُوۡسَی الۡاَجَلَ وَ سَارَ بِاَہۡلِہٖۤ اٰنَسَ مِنۡ جَانِبِ الطُّوۡرِ نَارًا ۚ قَالَ لِاَہۡلِہِ امۡکُثُوۡۤا اِنِّیۡۤ اٰنَسۡتُ نَارًا لَّعَلِّیۡۤ اٰتِیۡکُمۡ مِّنۡہَا بِخَبَرٍ اَوۡ جَذۡوَۃٍ مِّنَ النَّارِ لَعَلَّکُمۡ تَصۡطَلُوۡنَ ﴿۲۹﴾

29. پھر جب موسٰی (علیہ السلام) نے مقررہ مدت پوری کر لی اور اپنی اہلیہ کو لے کر چلے (تو) انہوں نے طور کی جانب سے ایک آگ دیکھی (وہ شعلۂ حسنِ مطلق تھا جس کی طرف آپ کی طبیعت مانوس ہوگئی)، انہوں نے اپنی اہلیہ سے فرمایا: تم (یہیں) ٹھہرو میں نے آگ دیکھی ہے۔ شاید میں تمہارے لئے اس (آگ) سے کچھ (اُس کی) خبر لاؤں (جس کی تلاش میں مدتوں سے سرگرداں ہوں) یا آتشِ (سوزاں) کی کوئی چنگاری (لادوں) تاکہ تم (بھی) تپ اٹھوo

29. So when Musa (Moses) completed the appointed term and set out with his wife, he saw a fire in the direction of Tur. (That was a flash of absolute beauty which caught his heart and fascinated him.) He said to his wife: ‘Stay (here). I have seen a fire. I may bring you some news (about Him) from that (fire in whose pursuit I have long been wandering), or (I may bring you) some burning brand from the (febrile) fire so that you (too) may feel the burn.’

29. Falamma qada moosaalajala wasara biahlihi anasa min janibi alttoori naran qala liahlihi omkuthoo innee anastu naran laAAallee ateekum minha bikhabarin aw jathwatin mina alnnari laAAallakum tastaloona

29. Da Moses hadde nådd det fastsatte målet og reist av sted med sin familie, fikk han øye på en ild fra fjellets retning (det var en ildflamme av den guddommelige skjønnheten, som Moses' indre vesen ble drevet mot). Moses sa til sin familie: «Vent dere (her), jeg har fått øye på en ild, muligens kan jeg fra den (ilden) bringe dere et budskap (om Ham som jeg har vandret på leting etter i årevis), eller (bringe dere) en brannfakkel fra (den flammende) ilden, slik at også dere blir glødende.»

29. फिर जब मूसा (अ़लैहिस्सलाम) ने मुक़र्ररा मुद्दत पूरी कर ली और अपनी अहलिया को लेकर चले (तो) उन्होंने तूर की जानिब से एक आग देखी (वोह शोलए हुस्ने मुत्लक़ था जिसकी तरफ आपकी तबीअ़त मानूस हो गई) उन्होंने अपनी अहलिया से फरमाया: तुम (यहीं) ठहरो मैंने आग देखी है। शायद मैं तुम्हारे लिए उस (आग) से कुछ (उसकी) ख़बर लाऊं (जिसकी तलाश में मुद्दतों से सरगर्दां हूं) या आतिशे (सोज़ां) की कोई चिंगारी (ला दूं) ताकि तुम (भी) तप उठो।

২৯. অতঃপর যখন মূসা (আলাইহিস সালাম) নির্ধারিত মেয়াদ পূর্ণ করলেন এবং সপরিবারে যাত্রা করলেন, (তখন) তিনি তূর পর্বতের দিকে আগুন দেখতে পেলেন। (আগুনের এ শিখা ছিল পরম সৌন্দর্য্যমন্ডিত যার সাথে তিনি অন্তরঙ্গ হয়ে গিয়েছিলেন এবং তাঁকে তা মুগ্ধ করেছিল।) তিনি তাঁর পরিবারকে বললেন, ‘(এখানে) অপেক্ষা করো, আমি আগুন দেখেছি, সম্ভবত আমি তোমাদের জন্যে এ (আগুন) থেকে কোনো সংবাদ আনতে পারবো (যার সন্ধানে আমি দীর্ঘসময় বিচরণ করছিলাম)। অথবা (জ্বলন্ত) আগুনের কোনো অঙ্গার (নিয়ে আসবো) যাতে তোমরা(ও) তাপ অনুভব করতে পারো।’

Play Copy
فَلَمَّاۤ اَتٰىہَا نُوۡدِیَ مِنۡ شَاطِیَٴ الۡوَادِ الۡاَیۡمَنِ فِی الۡبُقۡعَۃِ الۡمُبٰرَکَۃِ مِنَ الشَّجَرَۃِ اَنۡ یّٰمُوۡسٰۤی اِنِّیۡۤ اَنَا اللّٰہُ رَبُّ الۡعٰلَمِیۡنَ ﴿ۙ۳۰﴾

30. جب موسٰی (علیہ السلام) وہاں پہنچے تو وادئ (طور) کے دائیں کنارے سے بابرکت مقام میں (واقع) ایک درخت سے آواز دی گئی کہ اے موسٰی! بیشک میں ہی اللہ ہوں (جو) تمام جہانوں کا پروردگار (ہوں)o

30. When Musa (Moses) reached there, a call was made from the right side of (the blessed Tur) valley from a tree (located) in a blessed spot: ‘O Musa (Moses), verily, I am Allah, the Sustainer of all the worlds.

30. Falamma ataha noodiya min shatii alwadi alaymani fee albuqAAati almubarakati mina alshshajarati an ya moosa innee ana Allahu rabbu alAAalameena

30. Da Moses kom fram dit, ble det ropt fra dalens (class="no page_speed_986725352">ōrs) høyre side fra et tre på et velsignet sted: «Å, Moses! Sannelig, Jeg er Allah, alle verdeners Forsørger!

30. जब मूसा (अ़लैहिस्सलाम) वहां पहुंचे तो वादिए (तूर) के दाएं किनारे से बा बरकत मक़ाम में (वाक़ेअ़) एक दरख़्त से आवाज़ दी गई कि ऐ मूसा! बेशक मैं ही अल्लाह हूं (जो) तमाम जहानों का परवरदिगार (हूं) ।

৩০. যখন মূসা (আলাইহিস সালাম) সেখানে পৌঁছলেন, (বরকতময় তূর) উপত্যকার দক্ষিণ পাশের বরকতময় স্থানে (অবস্থিত) এক বৃক্ষ থেকে আহ্বান করা হলো, ‘হে মূসা! নিশ্চয়ই আমিই আল্লাহ্, (যিনি) বিশ্বজগতের প্রতিপালক।

Play Copy
وَ اَنۡ اَلۡقِ عَصَاکَ ؕ فَلَمَّا رَاٰہَا تَہۡتَزُّ کَاَنَّہَا جَآنٌّ وَّلّٰی مُدۡبِرًا وَّ لَمۡ یُعَقِّبۡ ؕ یٰمُوۡسٰۤی اَقۡبِلۡ وَ لَا تَخَفۡ ۟ اِنَّکَ مِنَ الۡاٰمِنِیۡنَ ﴿۳۱﴾

31. اور یہ کہ اپنی لاٹھی (زمین پر) ڈال دو، پھر جب موسٰی (علیہ السلام) نے اسے دیکھا کہ وہ تیز لہراتی تڑپتی ہوئی حرکت کر رہی ہے گویا وہ سانپ ہو، تو پیٹھ پھیر کر چل پڑے اور پیچھے مڑ کر نہ دیکھا، (ندا آئی:) اے موسٰی! سامنے آؤ اور خوف نہ کرو، بیشک تم امان یافتہ لوگوں میں سے ہوo

31. And throw your staff (on the ground).’ So when Musa (Moses) saw it moving fast, coiling and curling as if it was a snake, he turned his back, jogged off and did not look behind. (The Voice said:) ‘O Musa (Moses), come forth and do not fear. Surely, you are of the secure.

31. Waan alqi AAasaka falamma raaha tahtazzu kaannaha jannun walla mudbiran walam yuAAaqqib ya moosa aqbil wala takhaf innaka mina alamineena

31. Legg ned staven din (på bakken).» Da Moses så den gjøre hurtige buktende bevegelser som om den var en slange, vendte han ryggen til i flukt og så seg ikke tilbake. (En røst lød): «Å, Moses! Kom hit, og frykt ikke! Sannelig, du er av de trygge.

31. और ये कि अपनी लाठी (ज़मीन पर) डाल दो फिर जब मूसा (अ़लैहिस्सलाम) ने उसे देखा कि वोह तेज़ लहराती तड़पती हुई हरकत कर रही है गोया वोह सांप हो, तो पीठ फेर कर चल पड़े और पीछे मुड़ कर न देखा, (निदा आई) ऐ मूसा! सामने आओ और ख़ौफ न करो, बेशक तुम अमान याफ्ता लोगों में से हो।

৩১. আর তোমার লাঠি (ভুমিতে) নিক্ষেপ করো।’ অতঃপর যখন মূসা (আলাইহিস সালাম) একে সর্পের ন্যায় দ্রুত ছুটাছুটি করতে দেখলেন, তখন তিনি ফিরে না তাকিয়ে পশ্চাতে ছুটে চললেন। (আহ্বান করা হলো:) ‘হে মূসা! সামনে অগ্রসর হও এবং ভয় করো না, নিশ্চয়ই তুমি নিরাপদ।

Play Copy
اُسۡلُکۡ یَدَکَ فِیۡ جَیۡبِکَ تَخۡرُجۡ بَیۡضَآءَ مِنۡ غَیۡرِ سُوۡٓءٍ ۫ وَّ اضۡمُمۡ اِلَیۡکَ جَنَاحَکَ مِنَ الرَّہۡبِ فَذٰنِکَ بُرۡہَانٰنِ مِنۡ رَّبِّکَ اِلٰی فِرۡعَوۡنَ وَ مَلَا۠ئِہٖ ؕ اِنَّہُمۡ کَانُوۡا قَوۡمًا فٰسِقِیۡنَ ﴿۳۲﴾

32. اپنا ہاتھ اپنے گریبان میں ڈالو وہ بغیر کسی عیب کے سفید چمک دار ہوکر نکلے گا اور خوف (دور کرنے کی غرض) سے اپنا بازو اپنے (سینے کی) طرف سکیڑ لو، پس تمہارے رب کی جانب سے یہ دو دلیلیں فرعون اور اس کے درباریوں کی طرف (بھیجنے اور مشاہدہ کرانے کے لئے) ہیں، بیشک وہ نافرمان لوگ ہیںo

32. Put your hand inside your collar opening. It will come out shining white without any disease. And flex your hand close to your (breast to remove) fear. These two signs from your Lord are for (sending to) Pharaoh and his courtiers (to observe). Surely, they are disobedient people.’

32. Osluk yadaka fee jaybika takhruj baydaa min ghayri sooin waodmum ilayka janahaka mina alrrahbi fathanika burhanani min rabbika ila firAAawna wamalaihi innahum kanoo qawman fasiqeena

32. Putt hånden din i din (skjortes) halsåpning, og den vil komme ut uten noen feil, skinnende hvit. For å fjerne frykten, trykk armen din til brystet ditt. Disse to tegnene er fra Herren din (for å sende) til farao og hoffet hans (at de må se). Sannelig, de er et ulydig folk.»

32. अपना हाथ अपने गिरेबान में डालो वोह बिग़ैर किसी ऐब के सफे द चमकदार होकर निकलेगा और ख़ौफ (दूर करने की ग़रज़) से अपना बाज़ू अपने (सीने की) तरफ सुकेड़ लो पस तुम्हारे रब की जानिब से ये दो दलीलें फिरऔन और उसके दरबारियों की तरफ (भेजने और मुशाहिदा कराने के लिए) हैं, बेशक वोह नाफरमान लोग हैं।

৩২. তোমার হাত তোমার জামার কলারের উন্মুক্ত অংশে ঢোকাও। এটি কোনো ত্রুটি ছাড়াই শুভ্র দীপ্তিময় হয়ে বেরিয়ে আসবে। আর ভয়কে (দূর করতে) নিজের বাহুকে নিজের (বক্ষের) উপর চেপে ধরো। অতঃপর এ দুটো তোমার প্রতিপালকের পক্ষ থেকে ফেরাউন এবং তার পরিষদবর্গের (প্রত্যক্ষ করার) জন্যে প্রমাণ। তারা তো নাফরমান সম্প্রদায়।’

Play Copy
Play Copy
وَ اَخِیۡ ہٰرُوۡنُ ہُوَ اَفۡصَحُ مِنِّیۡ لِسَانًا فَاَرۡسِلۡہُ مَعِیَ رِدۡاً یُّصَدِّقُنِیۡۤ ۫ اِنِّیۡۤ اَخَافُ اَنۡ یُّکَذِّبُوۡنِ ﴿۳۴﴾

34. اور میرے بھائی ہارون (علیہ السلام)، وہ زبان میں مجھ سے زیادہ فصیح ہیں سو انہیں میرے ساتھ مددگار بنا کر بھیج دے کہ وہ میری تصدیق کر سکیں میں اس بات سے (بھی) ڈرتا ہوں کہ (وہ) لوگ مجھے جھٹلائیں گےo

34. And my brother Harun (Aaron) is more communicative and eloquent in speech than I, so send him with me as a helper that he may bear me out. And I (also) fear that they will reject me.’

34. Waakhee haroonu huwa afsahu minnee lisanan faarsilhu maAAiya ridan yusaddiqunee innee akhafu an yukaththibooni

34. Og broren min Aron, han er mer veltalende enn jeg i talen, så send ham sammen med meg som medhjelper, slik at han kan stadfeste meg, for jeg frykter at de vil forsverge meg.»

34. और मेरे भाई हारून (अ़लैहिस्सलाम), वोह जु़बान में मुझसे ज़ियादा फसीह हैं सो उन्हें मेरे साथ मददगार बना कर भेज दे कि वोह मेरी तस्दीक़ कर सकें मैं इस बात से (भी) डरता हूं कि (वोह) लोग मुझे झुटलाएंगे।

৩৪. আর আমার ভাই হারুন (আলাইহিস সালাম), সে কথোপকথনে আমার চেয়েও পারঙ্গম ও স্পষ্টভাষী, সুতরাং তাঁকে আমার সাথে সাহায্যকারীরূপে প্রেরণ করো, যাতে সে আমাকে সত্যায়ণ করে। আমি (এও) আশংকা করি যে, তারা আমাকে মিথ্যাপ্রতিপন্ন করবে।’

Play Copy
قَالَ سَنَشُدُّ عَضُدَکَ بِاَخِیۡکَ وَ نَجۡعَلُ لَکُمَا سُلۡطٰنًا فَلَا یَصِلُوۡنَ اِلَیۡکُمَا ۚۛ بِاٰیٰتِنَاۤ ۚۛ اَنۡتُمَا وَ مَنِ اتَّبَعَکُمَا الۡغٰلِبُوۡنَ ﴿۳۵﴾

35. ارشاد فرمایا: ہم تمہارا بازو تمہارے بھائی کے ذریعے مضبوط کر دیں گے۔ اور ہم تم دونوں کے لئے (لوگوں کے دلوں میں اور تمہاری کاوشوں میں) ہیبت و غلبہ پیدا کئے دیتے ہیں۔ سو وہ ہماری نشانیوں کے سبب سے تم تک (گزند پہنچانے کے لئے) نہیں پہنچ سکیں گے، تم دونوں اور جو لوگ تمہاری پیروی کریں گے غالب رہیں گےo

35. (Allah) said: ‘We shall strengthen your arm with your brother and shall create for both of you dread and dominance (in the hearts of the people and in the impact of your endeavours). So they will not be able to reach you (to do harm) because of Our signs. You two and your followers will triumph and prevail.’

35. Qala sanashuddu AAadudaka biakheeka wanajAAalu lakuma sultanan fala yasiloona ilaykuma biayatina antuma wamani ittabaAAakuma alghaliboona

35. Allah sa: «Vi skal styrke armen din med din bror, og Vi skal for dere begge skape skrekk (i folks hjerte for dere) og overmakt (ved deres strev). De vil ikke kunne nå dere to (for å skade dere) på grunn av Våre tegn. Dere to og de som følger dere, vil seire.»

35. इर्शाद फरमाया: हम तुम्हारा बाज़ू तुम्हारे भाई के ज़रीए मज़बूत कर देंगे। और हम तुम दोनों के लिए (लोगों के दिलों में और तुम्हारी काविशों में) हैबतो ग़ल्बा पैदा किए देते हैं। सो वोह हमारी निशानियों के सबब से तुम तक (गज़ंद पहुंचाने के लिए) नहीं पहुंच सकेंगे तुम दोनों और जो लोग तुम्हारी पैरवी करेंगे ग़ालिब रहेंगे।

৩৫. (আল্লাহ্) এরশাদ ফরমান, ‘আমরা তোমার ভ্রাতার দ্বারা তোমার বাহু শক্তিশালী করবো এবং তোমাদের উভয়ের জন্যে (মানুষের অন্তরে এবং তোমাদের প্রচেষ্টায়) ভীতি এবং আধিপত্য সৃষ্টি করে দেবো। সুতরাং তারা আমাদের নিদর্শনাবলীর কারণে (ক্ষতির উদ্দেশ্যে) তোমাদের নিকটবর্তী হতে পারবে না। তোমরা এবং যারা তোমাদের আনুগত্য করবে তারা বিজয়ী হবে।’

Play Copy
فَلَمَّا جَآءَہُمۡ مُّوۡسٰی بِاٰیٰتِنَا بَیِّنٰتٍ قَالُوۡا مَا ہٰذَاۤ اِلَّا سِحۡرٌ مُّفۡتَرًی وَّ مَا سَمِعۡنَا بِہٰذَا فِیۡۤ اٰبَآئِنَا الۡاَوَّلِیۡنَ ﴿۳۶﴾

36. پھر جب موسٰی (علیہ السلام) ان کے پاس ہماری واضح اور روشن نشانیاں لے کر آئے تو وہ لوگ کہنے لگے کہ یہ تو مَن گھڑت جادو کے سوا (کچھ) نہیں ہے۔ اور ہم نے یہ باتیں اپنے پہلے آباء و اجداد میں (کبھی) نہیں سنی تھیںo

36. So when Musa (Moses) came to them with Our clear and enlightening Signs, they said: ‘This is nothing but invented magic; we (never) heard of these things amongst our ancestors.’

36. Falamma jaahum moosa biayatina bayyinatin qaloo ma hatha illa sihrun muftaran wama samiAAna bihatha fee abaina alawwaleena

36. Da Moses kom til dem med Våre innlysende tegn, begynte de å si: «Dette er ikke noe annet enn oppfunnet magi! Og vi hørte aldri dette blant våre henfarne fedre.»

36. फिर जब मूसा (अ़लैहिस्सलाम) उनके पास हमारी वाज़ेह और रौशन निशानियां लेकर आए तो वोह लोग कहने लगे कि ये तो मन घड़त जादू के सिवा (कुछ) नहीं है। और हमने ये बातें अपने पहले आबाओ अज्दाद में (कभी) नहीं सुनी थीं।

৩৬. অতঃপর যখন মূসা (আলাইহিস সালাম) আমাদের প্রকাশ্য ও সুস্পষ্ট নিদর্শনাবলী নিয়ে তাদের নিকট আগমন করলেন তখন তারা বলতে লাগলো, ‘এ মনগড়া যাদু ব্যতীত আর কিছুই নয়। আমরা এসব আমাদের পূর্ব পুরুষগণের কাছে (কখনো) শুনিনি।’

Play Copy
وَ قَالَ مُوۡسٰی رَبِّیۡۤ اَعۡلَمُ بِمَنۡ جَآءَ بِالۡہُدٰی مِنۡ عِنۡدِہٖ وَ مَنۡ تَکُوۡنُ لَہٗ عَاقِبَۃُ الدَّارِ ؕ اِنَّہٗ لَا یُفۡلِحُ الظّٰلِمُوۡنَ ﴿۳۷﴾

37. اور موسٰی (علیہ السلام) نے کہا: میرا رب اس کو خوب جانتا ہے جو اس کے پاس سے ہدایت لے کر آیا ہے اور اس کو (بھی) جس کے لئے آخرت کے گھر کا انجام (بہتر) ہوگا، بیشک ظالم فلاح نہیں پائیں گےo

37. And Musa (Moses) said: ‘My Lord knows best the one who has brought guidance from Him, and (also) the one for whom the House of the Hereafter will be the (best) end. Surely, the wrongdoers will not prosper.’

37. Waqala moosa rabbee aAAlamu biman jaa bialhuda min AAindihi waman takoonu lahu AAaqibatu alddari innahu la yuflihu alththalimoona

37. Og Moses sa: «Herren min vet svært vel om hvem som har brakt rettledning fra Ham, og hvem som vil få en (bedre) ende i det hinsidiges hjem. Sannelig, de ondskapsfulle vil ikke oppnå framgangen.»

37. और मूसा (अ़लैहिस्सलाम) ने कहा: मेरा रब उसको ख़ूब जानता है जो उसके पास से हिदायत लेकर आया है और उसको (भी) जिस के लिए आख़िरत के घर का अंजाम (बेहतर) होगा, बेशक ज़ालिम फलाह नहीं पाएंगे।

৩৭. আর মূসা (আলাইহিস সালাম) বললেন, ‘আমার প্রতিপালক খুব ভালোভাবে জানেন কে তাঁর নিকট থেকে হেদায়াত নিয়ে এসেছেন আর কার জন্যে থাকবে পরকালের গৃহের (উত্তম) পরিণাম। নিশ্চয়ই জালিমেরা সফলকাম হবে না।’

Play Copy
وَ قَالَ فِرۡعَوۡنُ یٰۤاَیُّہَا الۡمَلَاُ مَا عَلِمۡتُ لَکُمۡ مِّنۡ اِلٰہٍ غَیۡرِیۡ ۚ فَاَوۡقِدۡ لِیۡ یٰہَامٰنُ عَلَی الطِّیۡنِ فَاجۡعَلۡ لِّیۡ صَرۡحًا لَّعَلِّیۡۤ اَطَّلِعُ اِلٰۤی اِلٰہِ مُوۡسٰی ۙ وَ اِنِّیۡ لَاَظُنُّہٗ مِنَ الۡکٰذِبِیۡنَ ﴿۳۸﴾

38. اور فرعون نے کہا: اے درباریو! میں تمہارے لئے اپنے سوا کوئی دوسرا معبود نہیں جانتا۔ اے ہامان! میرے لئے گارے کو آگ لگا (کر کچھ اینٹیں پکا) دے، پھر میرے لئے (ان سے) ایک اونچی عمارت تیار کر، شاید میں (اس پر چڑھ کر) موسٰی کے خدا تک رسائی پا سکوں، اور میں تو اس کو جھوٹ بولنے والوں میں گمان کرتا ہوںo

38. And Pharaoh said: ‘O courtiers, I do not know any god other than me for you. O Haman! Kindle a fire on clay (to bake bricks) for me; then build me a high tower (with them. Climbing it,) I may perhaps have an access to the Lord of Musa (Moses). And I regard him as one of the liars.’

38. Waqala firAAawnu ya ayyuha almalao ma AAalimtu lakum min ilahin ghayree faawqid lee ya hamanu AAala altteeni faijAAal lee sarhan laAAallee attaliAAu ila ilahi moosa wainnee laathunnuhu mina alkathibeena

38. Og farao sa: «Å, dere hoffmenn! Jeg kjenner ikke til en eneste tilbedelsesverdig herre for dere utenom meg. Å, du Haman! Tenn ild på leire for meg (og lag noen teglstein), bygg derpå en høy bygning (med dem) for meg, kanskje jeg kan (stige på den og) nå Moses' tilbedelsesverdige Herre. Jeg anser ham som en av løgnerne!»

38. और फिरऔन ने कहा: ऐ दरबारियो! मैं तुम्हारे लिए अपने सिवा कोई दूसरा माबूद नहीं जानता। ऐ हामान! मेरे लिए गारे को आग लगा (कर कुछ ईंटें पका) दे फिर मेरे लिए (उनसे) एक ऊंची इमारत तैयार कर, शायद मैं (उस पर चढ़ कर) मूसा के ख़ुदा तक रसाई पा सकूं, और मैं तो उसको झूट बोलने वालों में गुमान करता हूं।

৩৮. আর ফেরাউন বললো, ‘হে পরিষদবর্গ! আমি ব্যতীত তোমাদের দ্বিতীয় কোনো উপাস্য আছে বলে জানি না। হে হামান! আমার জন্যে কাঁদা পুড়িয়ে (কিছু ইট তৈরি করে) দাও। অতঃপর (এর দ্বারা) আমার জন্যে উঁচু প্রাসাদ বানাও। সম্ভবত (এ প্রাসাদে আরোহণ করে) আমি মূসার প্রতিপালক পর্যন্ত পৌঁছুতে পারবো। আর আমি তো তাকে মিথ্যাবাদীই গণ্য করি।’

Play Copy
وَ اسۡتَکۡبَرَ ہُوَ وَ جُنُوۡدُہٗ فِی الۡاَرۡضِ بِغَیۡرِ الۡحَقِّ وَ ظَنُّوۡۤا اَنَّہُمۡ اِلَیۡنَا لَا یُرۡجَعُوۡنَ ﴿۳۹﴾

39. اور اس (فرعون) نے خود اور اس کی فوجوں نے ملک میں ناحق تکبّر و سرکشی کی اور یہ گمان کر بیٹھے کہ وہ ہماری طرف نہیں لوٹائے جائیں گےo

39. And he (Pharaoh) himself and his warriors were unjust in the land, committing arrogance and defiance and thought they would not be brought back to Us.

39. Waistakbara huwa wajunooduhu fee alardi bighayri alhaqqi wathannoo annahum ilayna la yurjaAAoona

39. Og Han og hærskarene hans viste hovmod og var oppsetsige i landet uten rett, og de tenkte at de ikke ville bli brakt tilbake til Oss.

39. और उस (फिरऔन) ने ख़ुद और उसकी फौजों ने मुल्क में नाहक़ तकब्बुरो सर्कशी की और ये गुमान कर बैठेकि वोह हमारी तरफ नहीं लौटाए जाएंगे।

৩৯. আর সে (ফেরাউন) নিজে এবং তার সৈন্যবাহিনী রাজ্যে অন্যায় অহংকার করেছিল ও অবাধ্য হয়েছিল। আর তারা মনে করেছিল যে, তারা আমার নিকট প্রত্যাবর্তন করবে না।

Play Copy
فَاَخَذۡنٰہُ وَ جُنُوۡدَہٗ فَنَبَذۡنٰہُمۡ فِی الۡیَمِّ ۚ فَانۡظُرۡ کَیۡفَ کَانَ عَاقِبَۃُ الظّٰلِمِیۡنَ ﴿۴۰﴾

40. سو ہم نے اس کو اور اس کی فوجوں کو (عذاب میں) پکڑ لیا اور ان کو دریا میں پھینک دیا، تو آپ دیکھئے کہ ظالموں کا انجام کیسا (عبرت ناک) ہواo

40. So We seized him and his forces (in the torment) and threw them into the sea. Observe then how (terrible) was the end of the tyrants!

40. Faakhathnahu wajunoodahu fanabathnahum fee alyammi faonthur kayfa kana AAaqibatu alththalimeena

40. Vi tok ham og hærskarene hans fatt (i pinens grep) og kastet dem i havet. Se, hvor forferdelig enden ble for de ondskapsfulle.

40. सो हमने उसको और उसकी फौजों को (अ़ज़ाब में) पकड़ लिया और उनको दरिया में फैंक दिया तो आप देखिए कि ज़ालिमों का अंजाम कैसा (इब्रतनाक) हुआ।

৪০. সুতরাং আমরা তাকে এবং তার বাহিনীকে (শাস্তির মাধ্যমে) গ্রাস করলাম এবং তাদেরকে সমুদ্রে নিক্ষেপ করলাম। অতঃপর আপনি দেখুন, অত্যাচারীদের পরিণাম কেমন (ভয়াবহ) হয়েছিল।

Play Copy
وَ جَعَلۡنٰہُمۡ اَئِمَّۃً یَّدۡعُوۡنَ اِلَی النَّارِ ۚ وَ یَوۡمَ الۡقِیٰمَۃِ لَا یُنۡصَرُوۡنَ ﴿۴۱﴾

41. اور ہم نے انہیں (دوزخیوں کا) پیشوا بنا دیا کہ وہ (لوگوں کو) دوزخ کی طرف بلاتے تھے اور قیامت کے دن ان کی کوئی مدد نہیں کی جائے گیo

41. And We made them the leaders (of the inmates of Hell), for they used to invite (people) towards Hell. And they will not be given any help on the Day of Resurrection.

41. WajaAAalnahum aimmatan yadAAoona ila alnnari wayawma alqiyamati la yunsaroona

41. Og Vi gjorde dem til (helvetes beboeres) ledere, for de pleide å invitere (folk) til helvete. På oppstandelsens dag vil ikke de bli hjulpet i det hele tatt.

41. और हमने उन्हें (दोज़ख़ियों का) पेशवा बना दिया कि वोह (लोगों को) दोज़ख़ की तरफ बुलाते थे और क़ियामत के दिन उनकी कोई मदद नहीं की जाएगी।

৪১. আর আমরা তাদেরকে (জাহান্নামীদের) নেতা বানিয়েছি, তারা (লোকদেরকে) জাহান্নামের দিকে আহ্বান করতো। আর কিয়ামতের দিন তাদেরকে কোনো সাহায্য করা হবে না।

Play Copy
Play Copy
وَ لَقَدۡ اٰتَیۡنَا مُوۡسَی الۡکِتٰبَ مِنۡۢ بَعۡدِ مَاۤ اَہۡلَکۡنَا الۡقُرُوۡنَ الۡاُوۡلٰی بَصَآئِرَ لِلنَّاسِ وَ ہُدًی وَّ رَحۡمَۃً لَّعَلَّہُمۡ یَتَذَکَّرُوۡنَ ﴿۴۳﴾

43. اور بیشک ہم نے اس (صورتِ حال) کے بعد کہ ہم پہلی (نافرمان) قوموں کو ہلاک کر چکے تھے موسٰی (علیہ السلام) کو کتاب عطا کی جو لوگوں کے لئے (خزانۂ) بصیرت اور ہدایت و رحمت تھی، تاکہ وہ نصیحت قبول کریںo

43. And surely, after (this situation that) We had destroyed the former (defiant) communities, We gave Musa (Moses) the Book which was (a rich source of) vision, guidance and mercy for the people so that they might take advice.

43. Walaqad atayna moosa alkitaba min baAAdi ma ahlakna alquroona aloola basaira lilnnasi wahudan warahmatan laAAallahum yatathakkaroona

43. Og uten tvil, etter (de begivenhetene) at Vi hadde tilintetgjort de henfarne (ulydige) generasjonene, tildelte Vi Moses skriften, som var (en skatt av) innsikt, rettledning og nåde, slik at de måtte godta formaningen.

43. और बेशक हमने इस (सूरते हाल) के बाद कि हम पहली (ना फरमान) क़ौमों को हलाक कर चुके थे मूसा (अ़लैहिस्सलाम) को किताब अ़ता की जो लोगों के लिए (ख़ज़ानए) बसीरत और हिदायतो रहमत थी, ताकि वोह नसीहत क़बूल करें।

৪৩. আর আমরা তো পূর্ববর্তী (নাফরমান) সম্প্রদায়কে ধ্বংস করার (দৃশ্যপটের) পর মূসা (আলাইহিস সালাম)-কে প্রদান করেছিলাম কিতাব যা ছিল মানুষের জন্যে অন্তর্দৃষ্টির (আধার), হেদায়াত ও রহমত। যাতে তারা উপদেশ গ্রহণ করে।

Play Copy
وَ مَا کُنۡتَ بِجَانِبِ الۡغَرۡبِیِّ اِذۡ قَضَیۡنَاۤ اِلٰی مُوۡسَی الۡاَمۡرَ وَ مَا کُنۡتَ مِنَ الشّٰہِدِیۡنَ ﴿ۙ۴۴﴾

44. اور آپ (اس وقت طُور کے) مغربی جانب (تو موجود) نہیں تھے جب ہم نے موسٰی (علیہ السلام) کی طرف حکمِ (رسالت) بھیجا تھا، اور نہ (ہی) آپ (ان ستّر افراد میں شامل تھے جو وحیِ موسٰی علیہ السلام کی) گواہی دینے والوں میں سے تھے (پس یہ سارا بیان غیب کی خبر نہیں تو اور کیا ہے؟)o

44. And you were not (present at that time) on the western side (of Tur) when We sent the command (of Prophethood) towards Musa (Moses), nor were you amongst (those seventy people who were) witnesses (to the Revelation to Musa [Moses]. So what else is this narration except the news of the unseen?)

44. Wama kunta bijanibi algharbiyyi ith qadayna ila moosa alamra wama kunta mina alshshahideena

44. Og du var ikke (til stede på det tidspunktet) ved den vestlige siden (av Sinaifjellet), da Vi ga (profetskapets) befaling til Moses, og ei heller var du av de (sytti personene) som bevitnet (Moses' åpenbarings mottakelse. Så hva annet er dette enn beretninger fra det usette?).

44. और आप (उस वक़्त तूर की) मग़्रिबी जानिब (तो मौजूद) नहीं थे जब हमने मूसा (अ़लैहिस्सलाम) की तरफ हुक्मे (रिसालत) भेजा था, और न (ही) आप (उन सत्तर अफराद में शामिल थे जो वहीए मूसा अ़लैहिस्सलाम की) गवाही देने वालों में से थे (पस ये सारा बयान ग़ैब की ख़बर नहीं तो और क्या है?)

৪৪. আর আপনি তো (তখন তূরের) পশ্চিম প্রান্তে (উপস্থিত) ছিলেন না যখন আমরা মূসা (আলাইহিস সালাম)-এঁর নিকট (রিসালাতের) নির্দেশ প্রেরণ করেছিলাম। আর না আপনি (সে সত্তর জনের অন্তর্ভুক্ত ছিলেন যারা মূসা আলাইহিস সালামের ওহীর) প্রত্যক্ষদর্শী ছিলেন। (সুতরাং এ সকল বর্ণনা গায়েবের সংবাদ নয় তো আর কী?)

Play Copy
وَ لٰکِنَّاۤ اَنۡشَاۡنَا قُرُوۡنًا فَتَطَاوَلَ عَلَیۡہِمُ الۡعُمُرُ ۚ وَ مَا کُنۡتَ ثَاوِیًا فِیۡۤ اَہۡلِ مَدۡیَنَ تَتۡلُوۡا عَلَیۡہِمۡ اٰیٰتِنَا ۙ وَ لٰکِنَّا کُنَّا مُرۡسِلِیۡنَ ﴿۴۵﴾

45. لیکن ہم نے (موسیٰ علیہ السلام کے بعد یکے بعد دیگرے) کئی قومیں پیدا فرمائیں پھر ان پر طویل مدّت گزر گئی، اور نہ (ہی) آپ (موسیٰ اور شعیب علیہما السلام کی طرح) اہل مدین میں مقیم تھے کہ آپ ان پر ہماری آیتیں پڑھ کر سناتے ہوں لیکن ہم ہی (آپ کو اخبارِ غیب سے سرفراز فرما کر) مبعوث فرمانے والے ہیںo

45. But We raised many generations (successively after Musa [Moses]) and long ages passed over them. Nor were you living amongst the people of Madyan (like Musa [Moses] and Shu‘ayb) reciting Our Verses to them. But it is for Us to send (you exalting with tidings of the unseen).

45. Walakinna anshana quroonan fatatawala AAalayhimu alAAumuru wama kunta thawiyan fee ahli madyana tatloo AAalayhim ayatina walakinna kunna mursileena

45. Men Vi lot mange generasjoner (etter hverandre etter Moses) oppstå, og en lang tid gikk. Og du bodde heller ikke blant Midjans folk (som Moses og Jetro) for å resitere åpenbaringene Våre for dem, men det er Vi som har utsendt (deg med det usettes underretninger).

45. लेकिन हमने (मूसा अ़लैहिस्सलाम के बाद यके बाद दीगरे) कई क़ौमें पैदा फरमाईं फिर उन पर तवील मुद्दत गुज़र गई और न (ही) आप (मूसा और शुऐब अ़लैहिमा अस्सलाम की तरह) अह्‌ले मद्‌यन में मुक़ीम थे कि आप उन पर हमारी आयतें पढ़कर सुनाते हों लेकिन हम ही (आप को अख़्बारे ग़ैब से सरफराज़ फरमा कर) मबऊस फरमाने वाले हैं।

৪৫. বস্তুতঃ আমরা (মূসা আলাইহিস সালামের পর পর্যায়ক্রমে) অনেক সম্প্রদায়ের আবির্ভাব ঘটিয়েছিলাম। অতঃপর তাদের মাঝে বহু যুগ অতিবাহিত হয়ে গেছে। আর আপনি তো (মূসা ও শুয়াইব আলাইহিমাস সালামের ন্যায়) মাদইয়ানের অধিবাসীদের মাঝে ছিলেন না, তাদের নিকট আমাদের আয়াতসমূহ আবৃত্তি করার জন্যে। বরং আমরাই তো (আপনাকে অদৃশ্যের জ্ঞানে মহিমান্বিতরূপে) প্রেরণকারী।

Play Copy
وَ مَا کُنۡتَ بِجَانِبِ الطُّوۡرِ اِذۡ نَادَیۡنَا وَ لٰکِنۡ رَّحۡمَۃً مِّنۡ رَّبِّکَ لِتُنۡذِرَ قَوۡمًا مَّاۤ اَتٰىہُمۡ مِّنۡ نَّذِیۡرٍ مِّنۡ قَبۡلِکَ لَعَلَّہُمۡ یَتَذَکَّرُوۡنَ ﴿۴۶﴾

46. اور نہ (ہی) آپ طُور کے کنارے (اس وقت موجود) تھے جب ہم نے (موسٰی علیہ السلام کو) ندا فرمائی مگر (آپ کو ان تمام احوالِ غیب پر مطلع فرمانا) آپ کے رب کی جانب سے (خصوصی) رحمت ہے۔ تاکہ آپ (ان واقعات سے باخبر ہو کر) اس قوم کو (عذابِ الٰہی سے) ڈرائیں جن کے پاس آپ سے پہلے کوئی ڈر سنانے والا نہیں آیا، تاکہ وہ نصیحت قبول کریںo

46. Nor were you (present at that time) on the side of Tur when We called out to Musa (Moses). But (enlightening you on all these matters of the unseen) is an (exceptional) mercy from your Lord so that (having awareness of these incidents) you may warn these people (of the torment of Allah) to whom no Warner has come before you, in order that they may accept admonition.

46. Wama kunta bijanibi alttoori ith nadayna walakin rahmatan min rabbika litunthira qawman ma atahum min natheerin min qablika laAAallahum yatathakkaroona

46. Og ei heller var du (til stede) ved fjellets side (på det tidspunktet) da Vi ropte (på Moses), men (å gjøre deg opplyst om alle disse usettes affærer er) en (særskilt) nåde fra Herren din, sånn at du (ved å være opplyst om de historiene) kan advare det folk som det ikke har kommet en eneste advarer til før deg, (mot Allahs pine), slik at de må godta formaningen.

46. और न (ही) आप तूर के किनारे (उस वक़्त मौजूद) थे जब हमने (मूसा अ़लैहिस्सलाम को) निदा फरमाई मगर (आपको उन तमाम अहवाले ग़ैब पर मुत्तला’ फरमाना) आपके रब की जानिब से (खु़सूसी) रहमत है। ताकि आप (इन वाक़िआत से बा ख़बर होकर) इस क़ौम को (अ़ज़ाबे इलाही से) डराएं जिनके पास आपसे पहले कोई डर सुनाने वाला नहीं आया, ताकि वोह नसीहत क़बूल करें।

৪৬. আর আপনি তখন তূর-প্রান্তে (বিদ্যমান) ছিলেন না যখন আমরা (মূসা আলাইহিস সালামকে) আহ্বান করেছিলাম। কিন্তু (আপনাকে এসব অদৃশ্যের বিষয় অবগত করানো) আপনার প্রতিপালকের পক্ষ থেকে (বিশেষ) অনুগ্রহ, যাতে আপনি (এসব ঘটনাসমূহ অবগত হয়ে) সেসব সম্প্রদায়কে (আল্লাহ্‌র শাস্তির) ভয় দেখাতে পারেন যাদের নিকট আপনার পূর্বে কোনো সতর্ককারী আগমন করেনি, যাতে তারা উপদেশ গ্রহণ করে।

Play Copy
وَ لَوۡ لَاۤ اَنۡ تُصِیۡبَہُمۡ مُّصِیۡبَۃٌۢ بِمَا قَدَّمَتۡ اَیۡدِیۡہِمۡ فَیَقُوۡلُوۡا رَبَّنَا لَوۡ لَاۤ اَرۡسَلۡتَ اِلَیۡنَا رَسُوۡلًا فَنَتَّبِعَ اٰیٰتِکَ وَ نَکُوۡنَ مِنَ الۡمُؤۡمِنِیۡنَ ﴿۴۷﴾

47. اور (ہم کوئی رسول نہ بھیجتے) اگر یہ بات نہ ہوتی کہ جب انہیں کوئی مصیبت پہنچے ان کے اعمالِ بد کے باعث جو انہوں نے خود انجام دیئے تو وہ یہ نہ کہنے لگیں کہ اے ہمارے رب! تو نے ہماری طرف کوئی رسول کیوں نہ بھیجا تاکہ ہم تیری آیتوں کی پیروی کرتے اور ہم ایمان والوں میں سے ہوجاتےo

47. And (We would not send any Messenger) if this was not the case that when some suffering should seize them due to their own evil deeds which they did, they would say: ‘O our Lord, why did You not send us any Messenger so that we might follow Your Revelations and become of the believers?’

47. Walawla an tuseebahum museebatun bima qaddamat aydeehim fayaqooloo rabbana lawla arsalta ilayna rasoolan fanattabiAAa ayatika wanakoona mina almumineena

47. Og Vi hadde ikke (sendt et eneste sendebud) hvis det ikke hadde vært for at de når de ble nådd av en vanske på grunn av de illgjerninger som de selv hadde begått, ikke skulle kunne si: «Herren vår! Hvorfor sendte Du ikke til oss et sendebud, så vi kunne følge Dine åpenbaringer og blitt av de troende?»

47. और (हम कोई रसूल न भेजते) अगर ये बात न होती कि जब उन्हें कोई मुसीबत पहुंचे उनके आमाले बद के बाइस जो उन्होंने ख़ुद अंजाम दिए तो वोह ये न कहने लगें कि ऐ हमारे रब! तूने हमारी तरफ कोई रसूल क्यूं न भेजा ताकि हम तेरी आयतों की पैरवी करते और हम ईमान वालों में से हो जाते।

৪৭. আর (আমরা কোনো রাসূল প্রেরণ করতাম না) যদি না এমন হতো যে, যখন তাদের মন্দ কৃতকর্মের কারণে তাদের উপর কোনো বিপদ নেমে আসে, তবে তারা যাতে বলতে না পারে, ‘হে আমাদের প্রতিপালক! তুমি আমাদের নিকট কেন কোনো রাসূল প্রেরণ করলে না, তাহলে আমরা তোমার আয়াতসমূহের অনুসরণ করতাম এবং ঈমানদারগণের মধ্যে গণ্য হতাম?’

Play Copy
فَلَمَّا جَآءَہُمُ الۡحَقُّ مِنۡ عِنۡدِنَا قَالُوۡا لَوۡ لَاۤ اُوۡتِیَ مِثۡلَ مَاۤ اُوۡتِیَ مُوۡسٰی ؕ اَوَ لَمۡ یَکۡفُرُوۡا بِمَاۤ اُوۡتِیَ مُوۡسٰی مِنۡ قَبۡلُ ۚ قَالُوۡا سِحۡرٰنِ تَظٰہَرَا ۟ٝ وَ قَالُوۡۤا اِنَّا بِکُلٍّ کٰفِرُوۡنَ ﴿۴۸﴾

48. پھر جب ان کے پاس ہمارے حضور سے حق آپہنچا (تو) وہ کہنے لگے کہ اس (رسول) کو ان (نشانیوں) جیسی (نشانیاں) کیوں نہیں دی گئیں جو موسٰی (علیہ السلام) کو دی گئیں تھیں؟ کیا انہوں نے ان (نشانیوں) کا انکار نہیں کیا تھا جو اس سے پہلے موسٰی (علیہ السلام) کو دی گئی تھیں؟ وہ کہنے لگے کہ دونوں (قرآن اور تورات) جادو ہیں (جو) ایک دوسرے کی تائید و موافقت کرتے ہیں، اور انہوں نے کہا کہ ہم (ان) سب کے منکر ہیںo

48. Then when the truth came to them from Our presence, they said: ‘Why has this (Messenger) not been given the (signs) like those (signs) which were given to Musa (Moses)?’ Did they not deny those (signs) which were given to Musa (Moses) before this? They said: ‘Both (the Qur’an as well as the Torah) are magic (which) confirm and agree with each other.’ And they said: ‘We deny all (of them).’

48. Falamma jaahumu alhaqqu min AAindina qaloo lawla ootiya mithla ma ootiya moosa awalam yakfuroo bima ootiya moosa min qablu qaloo sihrani tathahara waqaloo inna bikullin kafiroona

48. Men da sannheten kom til dem fra Oss, sa de: «Hvorfor har ikke dette (Sendebudet) blitt gitt like (tegn) som Moses ble tildelt?» Fornektet de da ikke de (tegnene) som ble tildelt Moses før dette? De begynte å si: «Begge (Koranen og toraen) er magi, som stadfester og er enige med hverandre!» og videre sa de: «Vi er fornektere av dem alle!»

48. फिर जब उनके पास हमारे हुज़ूर से हक़्क़ आ पहुंचा (तो) वोह कहने लगे कि इस (रसूल) को उन (निशानियों) जैसी (निशानियां) क्यों नहीं दी गईं जो मूसा (अ़लैहिस्सलाम) को दी गईं थीं? क्या उन्होंने उन (निशानियों) का इन्कार नहीं किया था जो इससे पहले मूसा (अ़लैहिस्सलाम) को दी गई थीं? वोह कहने लगे कि दोनों (क़ुरआन और तौरात) जादू हैं (जो) एक दूसरे की ताईदो मुवाफ़ेक़त करते हैं, और उन्होंने कहा कि हम (उन) सबके मुन्किर हैं।

৪৮. অতঃপর যখন তাদের কাছে আমাদের পক্ষ থেকে সত্য এসে পৌঁছলো, (তখন) তারা বলতে লাগলো, ‘তাঁকে (এ রাসূলকে) সেরূপ (নিদর্শনাবলী) কেন দেয়া হলো না যেরূপ মূসা (আলাইহিস সালাম)-কে দেয়া হয়েছিল?’ তারা কি সেসব (নিদর্শনাবলী) অস্বীকার করেনি যা এর পূর্বে মূসা (আলাইহিস সালাম)-কে দেয়া হয়েছিল? তারা বলেছিল, ‘(তাওরাত এবং কুরআন) উভয়ই যাদু, যা একে অপরকে সত্যায়ন করে এবং একাত্মতা প্রকাশ করে’। আর তারা বলেছিল, ‘আমরা (এ) সবগুলোকে প্রত্যাখ্যান করি’।

Play Copy
قُلۡ فَاۡتُوۡا بِکِتٰبٍ مِّنۡ عِنۡدِ اللّٰہِ ہُوَ اَہۡدٰی مِنۡہُمَاۤ اَتَّبِعۡہُ اِنۡ کُنۡتُمۡ صٰدِقِیۡنَ ﴿۴۹﴾

49. آپ فرما دیں کہ تم اللہ کے حضور سے کوئی (اور) کتاب لے آؤ جو ان دونوں سے زیادہ ہدایت والی ہو (تو) میں اس کی پیروی کروں گا اگر تم (اپنے الزامات میں) سچے ہوo

49. Say: ‘Bring some (other) book from Allah which guides better than these two, (then) I shall follow that if you are truthful (in your blames).’

49. Qul fatoo bikitabin min AAindi Allahi huwa ahda minhuma attabiAAhu in kuntum sadiqeena

49. Si: «Så bring da vel en (annen) skrift fra Allah som er mer rettledende enn dem begge, og jeg vil følge den, hvis dere er sanne (i beskyldningene deres)!»

49. आप फरमा दें कि तुम अल्लाह के हुज़ूर से कोई (और) किताब ले आओ जो इन दोनों से ज़ियादा हिदायत वाली हो (तो) मैं उसकी पैरवी करूंगा अगर तुम (अपने इल्ज़ामात में) सच्चे हो।

৪৯. আপনি বলে দিন, ‘আল্লাহ্‌র নিকট থেকে (অন্য) কোনো কিতাব নিয়ে আসো যা পথ-নির্দেশে এ দু’য়ের চেয়ে অধিক উৎকৃষ্ট, (তখন) আমি এর অনুসরণ করবো; যদি তোমরা (তোমাদের অপবাদে) সত্যবাদী হও।’

Play Copy
فَاِنۡ لَّمۡ یَسۡتَجِیۡبُوۡا لَکَ فَاعۡلَمۡ اَنَّمَا یَتَّبِعُوۡنَ اَہۡوَآءَہُمۡ ؕ وَ مَنۡ اَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ ہَوٰىہُ بِغَیۡرِ ہُدًی مِّنَ اللّٰہِ ؕ اِنَّ اللّٰہَ لَا یَہۡدِی الۡقَوۡمَ الظّٰلِمِیۡنَ ﴿٪۵۰﴾

50. پھر اگر وہ آپ کا ارشاد قبول نہ کریں تو آپ جان لیں (کہ ان کے لئے کوئی حجت باقی نہیں رہی) وہ محض اپنی خواہشات کی پیروی کرتے ہیں، اور اس شخص سے زیادہ گمراہ کون ہوسکتا ہے جو اللہ کی جانب سے ہدایت کو چھوڑ کر اپنی خواہش کی پیروی کرے۔ بیشک اللہ ظالم قوم کو ہدایت نہیں فرماتاo

50. But if they do not accept what you say, then know that (they do not have any logic); they merely follow their lusts. And who can be more astray than the one who follows his desire, abandoning the guidance from Allah? Surely, Allah does not guide the wrongdoers.

50. Fain lam yastajeeboo laka faiAAlam annama yattabiAAoona ahwaahum waman adallu mimmani ittabaAAa hawahu bighayri hudan mina Allahi inna Allaha la yahdee alqawma alththalimeena

50. Men hvis de ikke godtar det du sier, så vit at (de ikke har noen grunn og unnskyldning lenger); de følger kun sine lyster. Og hvem kan være mer villfaren enn den som følger sine egne lyster og gir slipp på rettledning fra Allah? Sannelig, Allah rettleder ikke det ondsinnede folk.

50. फिर अगर वोह आपका इर्शाद क़बूल न करें तो आप जान लें (कि उनके लिए कोई हुज्जत बाक़ी नहीं रही) वोह महज़ अपनी ख़्वाहिशात की पैरवी करते हैं, और उस शख़्स से ज़ियादा गुमराह कौन हो सकता है जो अल्लाह की जानिब से हिदायत को छोड़कर अपनी ख़्वाहिश की पैरवी करे। बेशक अल्लाह ज़ालिम क़ौम को हिदायत नहीं फरमाता।

৫০. অতঃপর যদি তারা আপনার বাণী গ্রহণ না করে, তবে জেনে রাখুন (তাদের জন্যে কোনো প্রমাণ বাকী থাকলো না) তারা কেবল নিজের কুপ্রবৃত্তির অনুসরণ করে। আর তার চেয়ে অধিক পথভ্রষ্ট আর কে হতে পারে যে আল্লাহ্‌র পক্ষ থেকে হেদায়াত ছেড়ে দিয়ে নিজ প্রবৃত্তির অনুসরণ করে? নিশ্চয়ই আল্লাহ্ পথভ্রষ্ট সম্প্রদায়কে হেদায়াত দান করেন না।

Play Copy
Play Copy
Play Copy
وَ اِذَا یُتۡلٰی عَلَیۡہِمۡ قَالُوۡۤا اٰمَنَّا بِہٖۤ اِنَّہُ الۡحَقُّ مِنۡ رَّبِّنَاۤ اِنَّا کُنَّا مِنۡ قَبۡلِہٖ مُسۡلِمِیۡنَ ﴿۵۳﴾

53. اور جب ان پر (قرآن) پڑھ کر سنایا جاتا ہے تو وہ کہتے ہیں: ہم اس پر ایمان لائے بیشک یہ ہمارے رب کی جانب سے حق ہے، حقیقت میں تو ہم اس سے پہلے ہی مسلمان (یعنی فرمانبردار) ہوچکے تھےo

53. And when (the Qur’an) is recited to them, they say: ‘We believe in it; verily, it is the truth from our Lord. In fact, we had become Muslims (i.e., the yielding) even before this.’

53. Waitha yutla AAalayhim qaloo amanna bihi innahu alhaqqu min rabbina inna kunna min qablihi muslimeena

53. Og når den (Koranen) resiteres for dem, sier de: «Vi har antatt troen på den! Sannelig, den er sannheten fra Herren vår. Sannelig, vi var muslimer (Allah underkastet) før dette.»

53. और जब उन पर (क़ुरआन) पढ़कर सुनाया जाता है तो वोह कहते हैं हम इस पर ईमान लाए बेशक ये हमारे रब की जानिब से हक़्क़ है हक़ीक़त में तो हम इससे पहले ही मुसलमान (यानी फरमांबरदार) हो चुके थे।

৫৩. আর যখন তাদের নিকট (কুরআন) পাঠ করা হয় তখন তারা বলে, ‘আমরা এর উপর ঈমান এনেছি, নিশ্চয়ই এটি আমাদের প্রতিপালকের পক্ষ থেকে আগত সত্য। প্রকৃতপক্ষে আমরা এর পূর্বেই মুসলমান (অর্থাৎ আত্মসমর্পনকারী) ছিলাম।’

Play Copy
اُولٰٓئِکَ یُؤۡتَوۡنَ اَجۡرَہُمۡ مَّرَّتَیۡنِ بِمَا صَبَرُوۡا وَ یَدۡرَءُوۡنَ بِالۡحَسَنَۃِ السَّیِّئَۃَ وَ مِمَّا رَزَقۡنٰہُمۡ یُنۡفِقُوۡنَ ﴿۵۴﴾

54. یہ وہ لوگ ہیں جنہیں ان کا اجر دوبار دیا جائے گا اس وجہ سے کہ انہوں نے صبر کیا اور وہ برائی کو بھلائی کے ذریعے دفع کرتے ہیں اور اس عطا میں سے جو ہم نے انہیں بخشی خرچ کرتے ہیںo

54. It is these people who will be given their reward twice because they remained steadfast and they repelled evil by means of good, and spent in Our way out of the bounty We bestowed upon them.

54. Olaika yutawna ajrahum marratayni bima sabaroo wayadraoona bialhasanati alssayyiata wamimma razaqnahum yunfiqoona

54. Disse er de som vil få sin belønning to ganger fordi de viste tålmod og med det gode støter vekk det onde og gir av det Vi har forsynt dem med.

54. ये वोह लोग हैं जिन्हें उनका अज्र दोबारा दिया जाएगा इस वजह से कि उन्होंने सब्र किया और वोह बुराई को भलाई के ज़रीए दफा करते हैं और उस अ़ता में से जो हमने उन्हें बख़्शी ख़र्च करते हैं।

৫৪. তারা ঐসব লোক যাদেরকে দু’বার প্রতিদান দেয়া হবে, কারণ তারা ধৈর্য ধারণ করেছে, আর মন্দকে উত্তম দ্বারা প্রতিহত করে এবং আমরা তাদেরকে যা কিছু দান করেছি তা থেকে ব্যয় করে।

Play Copy
وَ اِذَا سَمِعُوا اللَّغۡوَ اَعۡرَضُوۡا عَنۡہُ وَ قَالُوۡا لَنَاۤ اَعۡمَالُنَا وَ لَکُمۡ اَعۡمَالُکُمۡ ۫ سَلٰمٌ عَلَیۡکُمۡ ۫ لَا نَبۡتَغِی الۡجٰہِلِیۡنَ ﴿۵۵﴾

55. اورجب وہ کوئی بیہودہ بات سنتے ہیں تو اس سے منہ پھیر لیتے ہیں اور کہتے ہیں کہ ہمارے لئے ہمارے اعمال ہیں اور تمہارے لئے تمہارے اعمال، تم پر سلامتی ہو ہم جاہلوں (کے فکر و عمل) کو (اپنانا) نہیں چاہتے (گویا ان کی برائی کے عوض ہم اپنی اچھائی کیوں چھوڑیں)o

55. And when they hear anything absurd, they turn away from it and say: ‘For us are our deeds and for you are your deeds. Peace be upon you! We do not want (to adopt the mentality and conduct of) the ignorant. (Why should we give up our good for the sake of their evil?)’

55. Waitha samiAAoo allaghwa aAAradoo AAanhu waqaloo lana aAAmaluna walakum aAAmalukum salamun AAalaykum la nabtaghee aljahileena

55. Og når de hører løst snakk, vender de seg bort fra det og sier: «For oss er våre handlinger, og for dere er deres handlinger. Fred være med dere! Vi ønsker ikke å ha (tankegangen til og handlinger som) de uvitende (hvorfor skulle vi gi slipp på vår godhet på grunn av deres ondskap)!»

55. और जब वोह कोई बेहूदा बात सुनते हैं तो उससे मुंह फेर लेते हैं और कहते हैं कि हमारे लिए हमारे आमाल हैं और तुम्हारे लिए तुम्हारे आमाल, तुम पर सलामती हो हम जाहिलों (के फिक्रो अ़मल) को (अपनाना) नहीं चाहते (गोया उनकी बुराई के एवज़ हम अपनी अच्छाई क्यों छोड़ें) ।

৫৫. আর যখন তারা কোনো অনর্থক কথা শুনে তখন তারা তা থেকে মুখ ফিরিয়ে নেয় এবং বলে, ‘আমাদের জন্যে আমাদের কর্ম আর তোমাদের জন্যে তোমাদের কর্ম। তোমাদের উপর শান্তি বর্ষিত হোক! আমরা মূর্খদের (চিন্তা ও কাজ নিজেদের জন্যে) গ্রহণ করতে চাই না। (আমরা তাদের অকল্যাণের বিনিময়ে আমাদের কল্যাণকে কেন পরিহার করবো?)’

Play Copy
اِنَّکَ لَا تَہۡدِیۡ مَنۡ اَحۡبَبۡتَ وَ لٰکِنَّ اللّٰہَ یَہۡدِیۡ مَنۡ یَّشَآءُ ۚ وَ ہُوَ اَعۡلَمُ بِالۡمُہۡتَدِیۡنَ ﴿۵۶﴾

56. حقیقت یہ ہے کہ جسے آپ (راہ ہدایت پر لانا) چاہتے ہیں اسے راہ ہدایت پر آپ خود نہیں لاتے بلکہ جسے اللہ چاہتا ہے (آپ کے ذریعے) راہ ہدایت پر چلا دیتا ہے، اور وہ راہ ہدایت پانے والوں سے خوب واقف ہےo

56. The truth is that whoever you like (to bring on to the path of guidance), you do not yourself bring him on to the path of guidance. Instead, (it so happens that) whomever Allah pleases, He makes him tread the path of guidance (through your mediation). And He knows best those who find the path of guidance.

56. Innaka la tahdee man ahbabta walakinna Allaha yahdee man yashao wahuwa aAAlamu bialmuhtadeena

56. I sannhet, den du ønsker (å lede på den rette veien), leder du ikke på den rette veien på egen hånd, men den Allah vil, rettleder Han på den rette veien (gjennom deg). Og Han kjenner svært vel til de rettledede.

56. हक़ीक़त ये है कि जिसे आप (राहे हिदायत पर लाना) चाहते हैं उसे राहे हिदायत पर आप खु़द नहीं लाते बल्कि जिसे अल्लाह चाहता है (आपके ज़रीए) राहे हिदायत पर चला देता है, और वोह राहे हिदायत पाने वालों से ख़ूब वाक़िफ है।

৫৬. প্রকৃত বিষয় এই যে, যাকে আপনি (সৎপথে আনয়ন করতে) পছন্দ করেন তাকে আপনি নিজে সৎপথে আনবেন না বরং আল্লাহ্ যাকে চান (আপনার মাধ্যমে) সৎপথে পরিচালিত করেন। আর তিনি হেদায়াত প্রাপ্তদের ব্যাপারে ভালোভাবেই জানেন।

Play Copy
وَ قَالُوۡۤا اِنۡ نَّتَّبِعِ الۡہُدٰی مَعَکَ نُتَخَطَّفۡ مِنۡ اَرۡضِنَا ؕ اَوَ لَمۡ نُمَکِّنۡ لَّہُمۡ حَرَمًا اٰمِنًا یُّجۡبٰۤی اِلَیۡہِ ثَمَرٰتُ کُلِّ شَیۡءٍ رِّزۡقًا مِّنۡ لَّدُنَّا وَ لٰکِنَّ اَکۡثَرَہُمۡ لَا یَعۡلَمُوۡنَ ﴿۵۷﴾

57. اور (قدر ناشناس) کہتے ہیں کہ اگر ہم آپ کی معیّت میں ہدایت کی پیروی کر لیں تو ہم اپنے ملک سے اچک لئے جائیں گے۔ کیا ہم نے انہیں (اس) امن والے حرم (شہرِ مکہ جو آپ ہی کا وطن ہے) میں نہیں بسایا جہاں ہماری طرف سے رزق کے طور پر (دنیا کی ہر سمت سے) ہر جنس کے پھل پہنچائے جاتے ہیں، لیکن ان میں سے اکثر لوگ نہیں جانتے (کہ یہ سب کچھ کس کے صدقے سے ہو رہا ہے)o

57. And (the ignorant of its value) say: ‘If we follow the guidance in your company, we shall be snatched out of our land.’ Have We not made them settle in (this) secure and peaceful Sanctuary (Mecca—your own land) where all kinds of fruits are supplied (from all over the world) as sustenance from Us? But most of them do not know (for whose sake this whole process operates).

57. Waqaloo in nattabiAAi alhuda maAAaka nutakhattaf min ardina awalam numakkin lahum haraman aminan yujba ilayhi thamaratu kulli shayin rizqan min ladunna walakinna aktharahum la yaAAlamoona

57. Og de (som ikke verdsetter rettledningen), sier: «Hvis vi følger rettledningen i ditt samvær, vil vi bli rykket opp fra landet vårt.» Har Vi da ikke gitt dem bolig i denne fredhellige og trygge (byen Mekka, som er din hjemby), som alle fruktsorter fraktes til (fra alle verdens kanter) som forsyning fra Oss? Men de fleste av dem er ikke vitende (om hvem alt dette blir gjort for).

57. और (क़द्र ना शनास) कहते हैं कि अगर हम आपकी मइय्यत में हिदायत की पैरवी कर लें तो हम अपने मुल्क से उचक लिए जाएंगे। क्या हमने उन्हें (उस) अम्न वाले हरम (शहरे मक्का जो आप ही का वतन है) में नहीं बसाया जहां हमारी तरफ से रिज़्क़ के तौर पर (दुन्या की हर सम्त से) हर जिन्स के फल पहुंचाए जाते हैं, लेकिन उनमें से अक्सर लोग नहीं जानते (कि ये सब कुछ किसके सदक़े से हो रहा है) ।

৫৭. আর (যারা মর্যাদা বুঝতে অক্ষম) তারা বলে, ‘যদি আমরা আপনার সাথে সৎপথ অনুসরণ করি তবে আমাদেরকে নিজ ভুমি থেকে উৎখাত করা হবে’। আমরা কি তাদেরকে (আপনারই ভুমি এ) নিরাপদ সম্মানিত স্থানে (অর্থাৎ মক্কা শহরে) প্রতিষ্ঠিত করিনি, যেখানে আমাদের পক্ষ থেকে জীবনোপকরণ হিসেবে (সমগ্র বিশ্ব থেকে) সকল প্রকার ফলমূল সরবরাহ করা হয়? কিন্তু এদের অধিকাংশই জানে না (যে, এসব কিছু কার বদৌলতে হচ্ছে)।

Play Copy
وَ کَمۡ اَہۡلَکۡنَا مِنۡ قَرۡیَۃٍۭ بَطِرَتۡ مَعِیۡشَتَہَا ۚ فَتِلۡکَ مَسٰکِنُہُمۡ لَمۡ تُسۡکَنۡ مِّنۡۢ بَعۡدِہِمۡ اِلَّا قَلِیۡلًا ؕ وَ کُنَّا نَحۡنُ الۡوٰرِثِیۡنَ ﴿۵۸﴾

58. اور ہم نے کتنی ہی (ایسی) بستیوں کو برباد کر ڈالا جو اپنی خوشحال معیشت پر غرور و ناشکری کر رہی تھیں، تو یہ ان کے (تباہ شدہ) مکانات ہیں جو ان کے بعد کبھی آباد ہی نہیں ہوئے مگر بہت کم، اور (آخر کار) ہم ہی وارث و مالک ہیںo

58. And how many towns have We destroyed that became arrogant and ungrateful on account of their prosperous economies! So here are (the remains of) their (ruined) houses that have been inhabited after them but little. And We alone are the Inheritor and Owner (in the end).

58. Wakam ahlakna min qaryatin batirat maAAeeshataha fatilka masakinuhum lam tuskan min baAAdihim illa qaleelan wakunna nahnu alwaritheena

58. Og hvor mange byer har Vi ikke tilintetgjort som viste hovmod og utakknemlighet på grunn av sitt blomstrende levebrød? Dette er deres (utslettede) bosteder, som aldri er blitt bebodd etter dem, unntatt svært få, og det er Vi som er arvtakeren og eieren (til syvende og sist).

58. और हमने कितनी ही (ऐसी) बस्तियों को बर्बाद कर डाला जो अपनी खु़शहाल मईशत पर ग़ुरूरो नाशुक्री कर रही थीं तो ये उनके (तबाह शुदा) मकानात हैं जो उनके बाद कभी आबाद ही नहीं हुए मगर बहुत कम, और (आख़िरकार) हम ही वारिसो मालिक हैं।

৫৮. আর আমরা (এমন) কতোইনা জনপদ ধ্বংস করেছি যার অধিবাসীরা নিজেদের অগ্রগামী অর্থনৈতিক অবস্থার কারণে অহঙ্কার করেছিল ও অকৃতজ্ঞ হয়ে গিয়েছিল। সুতরাং তাদের এ (ধ্বংসপ্রাপ্ত) জনপদসমূহ পরবর্তীতে খুব সামান্যই আবাদ হয়েছিল। আর (পরিশেষে) আমরাই উত্তরাধিকারী ও মালিক।

Play Copy
وَ مَا کَانَ رَبُّکَ مُہۡلِکَ الۡقُرٰی حَتّٰی یَبۡعَثَ فِیۡۤ اُمِّہَا رَسُوۡلًا یَّتۡلُوۡا عَلَیۡہِمۡ اٰیٰتِنَا ۚ وَ مَا کُنَّا مُہۡلِکِی الۡقُرٰۤی اِلَّا وَ اَہۡلُہَا ظٰلِمُوۡنَ ﴿۵۹﴾

59. اور آپ کا رب بستیوں کو تباہ کرنے والا نہیں ہے یہاں تک کہ وہ اس کے بڑے مرکزی شہر (capital) میں پیغمبر بھیج دے جو ان پر ہماری آیتیں تلاوت کرے، اور ہم بستیوں کو ہلاک کرنے والے نہیں ہیں مگر اس حال میں کہ وہاں کے مکین ظالم ہوںo

59. And your Lord does not destroy the towns until He sends to their capital city a Messenger who recites to them Our Verses. And We do not destroy towns unless their dwellers are given to oppression.

59. Wama kana rabbuka muhlika alqura hatta yabAAatha fee ommiha rasoolan yatloo AAalayhim ayatina wama kunna muhlikee alqura illa waahluha thalimoona

59. Og Herren din tilintetgjør ikke byer før Han til dens hovedstad sender et sendebud som resiterer åpenbaringene Våre for dem. Og Vi tilintetgjør ikke byene med mindre deres beboere er ondskapsfulle.

59. और आपका रब बस्तियों को तबाह करने वाला नहीं है यहां तक कि वोह उसके बड़े मर्कज़ी शहर (राजधानी) में पैग़म्बर भेज दे जो उन पर हमारी आयतें तिलावत करे और हम बस्तियों को हलाक करने वाले नहीं हैं मगर इस हाल में कि वहां के मकीन ज़ालिम हों।

৫৯. আর আপনার প্রতিপালক জনপদসমূহকে ধ্বংস করেন না, যতক্ষণ পর্যন্ত না তিনি তাদের কেন্দ্রীয় শহরে রাসূল প্রেরণ করেন যিনি তাদের নিকট আমাদের আয়াতসমূহ পাঠ করেন। আর আমরা জনপদসমূহকে ধ্বংস করি না যদি না এর অধিবাসীরা অত্যাচারী হয়।

Play Copy
وَ مَاۤ اُوۡتِیۡتُمۡ مِّنۡ شَیۡءٍ فَمَتَاعُ الۡحَیٰوۃِ الدُّنۡیَا وَ زِیۡنَتُہَا ۚ وَ مَا عِنۡدَ اللّٰہِ خَیۡرٌ وَّ اَبۡقٰی ؕ اَفَلَا تَعۡقِلُوۡنَ ﴿٪۶۰﴾

60. اور جو چیز بھی تمہیں عطا کی گئی ہے سو (وہ) دنیوی زندگی کا سامان اور اس کی رونق و زینت ہے۔ مگر جو چیز (بھی) اللہ کے پاس ہے وہ (اس سے) زیادہ بہتر اور دائمی ہے۔ کیا تم (اس حقیقت کو) نہیں سمجھتےo

60. And whatever you have been given are but provisions of the worldly life, its charms and beauty. But what is (yet) with Allah is far better (than this) and eternal. Do you not understand (this fact)?

60. Wama ooteetum min shayin famataAAu alhayati alddunya wazeenatuha wama AAinda Allahi khayrun waabqa afala taAAqiloona

60. Og hva som enn er blitt dere gitt, det er jordelivets gods og dets pynt. Men alt det som finnes hos Allah, er langt bedre (enn det) og evigvarende. Fatter dere da ikke (denne sannheten)?

60. और जो चीज़ भी तुम्हें अ़ता की गई है सो (वोह) दुन्यवी ज़िन्दगी का सामान और उसकी रौनक़ो ज़ीनत है। मगर जो चीज़ (अभी) अल्लाह के पास है वोह (उससे) ज़ियादा बेहतर और दाइमी है। क्या तुम (इस हक़ीक़त को) नहीं समझते?

৬০. আর তোমাদেরকে যা কিছুই দেয়া হয়েছে তা (এ) পার্থিব জীবনের সামগ্রী এবং এর চাকচিক্য ও সৌন্দর্য্য। আর যা কিছু(ই) আল্লাহ্ তা’আলার নিকট রয়েছে তা (এর চেয়ে) অধিক উত্তম ও স্থায়ী। তোমরা কি (এ প্রকৃত সত্য) বুঝতে পারো না?

Play Copy
اَفَمَنۡ وَّعَدۡنٰہُ وَعۡدًا حَسَنًا فَہُوَ لَاقِیۡہِ کَمَنۡ مَّتَّعۡنٰہُ مَتَاعَ الۡحَیٰوۃِ الدُّنۡیَا ثُمَّ ہُوَ یَوۡمَ الۡقِیٰمَۃِ مِنَ الۡمُحۡضَرِیۡنَ ﴿۶۱﴾

61. کیا وہ شخص جس سے ہم نے کوئی (آخرت کا) اچھا وعدہ فرمایا ہو پھر وہ اسے پانے والا ہو جائے، اس (بدنصیب) کی مثل ہو سکتا ہے جسے ہم نے دنیوی زندگی کے سامان سے نوازا ہو پھر وہ (کفرانِ نعمت کے باعث) روزِ قیامت (عذاب کے لئے) حاضر کئے جانے والوں میں سے ہو جائےo

61. Can he to whom We have made an excellent promise (pertaining to Hereafter), and who becomes one to attain to it be like the (ill-fated) one We have given the good things of worldly life, then (owing to ingratitude for the bounties) becomes of those who will be brought forth on the Last Day (for punishment)?

61. Afaman waAAadnahu waAAdan hasanan fahuwa laqeehi kaman mattaAAnahu mataAAa alhayati alddunya thumma huwa yawma alqiyamati mina almuhdareena

61. Kan vel han som Vi har gitt et utmerket løfte (om det hinsidige), og som oppnår det, være lik ham (den ulykksalige) som Vi gir jordelivets gods til, og som deretter blir blant dem som blir framstilt (for pinen takket være sin utakknemlighet) på oppstandelsens dag.

61. क्या वोह शख़्स जिससे हमने कोई (आख़िरत का) अच्छा वादा फरमाया हो फिर वोह उसे पाने वाला हो जाए, उस (बद नसीब) की मिस्ल हो सकता है जिसे हमने दुन्यवी ज़िन्दगी के सामान से नवाज़ा हो फिर वोह (कुफ्राने नेअ़मत के बाइस) रोजे क़ियामत (अ़ज़ाब के लिए) हाज़िर किए जाने वालों में से हो जाए?

৬১. যাকে আমরা (পরকালের) কোনো কল্যাণের প্রতিশ্রুতি দিয়েছি এবং যা সে লাভ করবে, সে কি ঐ (দুর্ভাগা) ব্যক্তির ন্যায় যাকে আমরা পার্থিব জীবনের সামগ্রী প্রদান করেছি, অতঃপর (এ নিয়ামত অস্বীকারের কারণে) কিয়ামতের দিন (শাস্তির জন্যে) সে উপস্থিতদের মধ্যে গণ্য হবে?

Play Copy
Play Copy
قَالَ الَّذِیۡنَ حَقَّ عَلَیۡہِمُ الۡقَوۡلُ رَبَّنَا ہٰۤؤُلَآءِ الَّذِیۡنَ اَغۡوَیۡنَا ۚ اَغۡوَیۡنٰہُمۡ کَمَا غَوَیۡنَا ۚ تَبَرَّاۡنَاۤ اِلَیۡکَ ۫ مَا کَانُوۡۤا اِیَّانَا یَعۡبُدُوۡنَ ﴿۶۳﴾

63. وہ لوگ جن پر (عذاب کا) فرمان ثابت ہو چکا کہیں گے: اے ہمارے رب! یہی وہ لوگ ہیں جن کو ہم نے گمراہ کیا تھا ہم نے انہیں (اسی طرح) گمراہ کیا تھا جس طرح ہم (خود) گمراہ ہوئے تھے، ہم ان سے بیزاری ظاہر کرتے ہوئے تیری طرف متوجہ ہوتے ہیں اور وہ (درحقیقت) ہماری پرستش نہیں کرتے تھے (بلکہ اپنی نفسانی خواہشات کے پجاری تھے)o

63. The people against whom the command (of torment) has been proved will say: ‘O our Lord, it is these people who we misguided. We led them astray (the same way) as we (ourselves) lost the right path. We turn to You showing our disgust towards them and (in fact) they did not worship us. (They rather worshipped their lusts.)’

63. Qala allatheena haqqa AAalayhimu alqawlu rabbana haolai allatheena aghwayna aghwaynahum kama ghawayna tabarrana ilayka ma kanoo iyyana yaAAbudoona

63. De som ordet (pinens ord) er blitt fastslått over, vil si: «Herren vår! Disse er de som vi forvillet, vi forvillet dem slik som vi selv ble villfarne. Vi finner dem motbydelige og henvender oss til Deg. De tilba ikke oss (i virkeligheten, derimot var de tilbedere av sine egne lyster)!»

63. वोह लोग जिन पर (अ़ज़ाब का) फरमान साबित हो चुका कहेंगे: ऐ हमारे रब! येही वोह लोग हैं जिनको हमने गुमराह किया था हमने उन्हें (इसी तरह) गुमराह किया था जिस तरह हम (ख़ुद) गुमराह हुए थे, हम उनसे बेज़ारी ज़ाहिर करते हुए तेरी तरफ मुतवज्जे होते हैं और वोह (दर हक़ीक़त) हमारी परस्तिश नहीं करते थे (बल्कि अपनी नफ्सानी ख़्वाहिशात के पुजारी थे) ।

৬৩. যাদের বিরুদ্ধে (শাস্তির) নির্দেশ অবধারিত হয়েছে তারা বলবে, ‘হে আমাদের প্রতিপালক! এরাই সেসব লোক যাদেরকে আমরা বিভ্রান্ত করেছিলাম, আমরা তাদেরকে (সেভাবে) বিভ্রান্ত করেছিলাম যেভাবে আমরা (নিজেরা) বিভ্রান্ত হয়েছিলাম। আমরা তাদের প্রতি অসন্তুষ্টি প্রকাশ করে আপনার দিকে ফিরছি। আর তারা (প্রকৃতপক্ষে) আমাদের উপাসনা করতো না (বরং নিজেদের কুপ্রবৃত্তির পূজা করতো)।’

Play Copy
وَ قِیۡلَ ادۡعُوۡا شُرَکَآءَکُمۡ فَدَعَوۡہُمۡ فَلَمۡ یَسۡتَجِیۡبُوۡا لَہُمۡ وَ رَاَوُا الۡعَذَابَ ۚ لَوۡ اَنَّہُمۡ کَانُوۡا یَہۡتَدُوۡنَ ﴿۶۴﴾

64. اور (ان سے) کہا جائے گا: تم اپنے (خود ساختہ) شریکوں کو بلاؤ، سو وہ انہیں پکاریں گے پس وہ (شریک) انہیں کوئی جواب نہ دیں گے اور وہ لوگ عذاب کو دیکھ لیں گے، کاش! وہ (دنیا میں) راہِ ہدایت پا چکے ہوتےo

64. And it will be said (to them): ‘Call your (self-made) partners.’ So they will call them but they (the partners) will not respond to them and those people will see the torment. Would that they had taken guidance (in the world)!

64. Waqeela odAAoo shurakaakum fadaAAawhum falam yastajeeboo lahum waraawoo alAAathaba law annahum kanoo yahtadoona

64. Og det vil bli sagt (til dem): «Rop på deres (selvlagde) likestilte (med Allah)!» De vil rope på dem, men de vil ikke svare dem, og de vil få se pinen. Om de bare hadde tatt til seg rettledningen (i verden).

64. और (उनसे) कहा जाएगा तुम अपने (खु़द साख़्ता) शरीकों को बुलाओ सो वोह उन्हें पुकारेंगे पस वोह (शरीक) उन्हें कोई जवाब न देंगे और वोह लोग अ़ज़ाब को देख लेंगे काश! वोह (दुन्या में) राहे हिदायत पा चुके होते।

৬৪. আর (তাদেরকে) বলা হবে, ‘তোমাদের (মনগড়া) অংশীদারদেরকে আহ্বান করো’; অতঃপর তারা তাদেরকে আহ্বান করবে, কিন্তু এরা তাদের আহ্বানে সাড়া দেবে না। তারা শাস্তি অবলোকন করবে। হায়! যদি তারা (পৃথিবীতে) হেদায়াতের পথ লাভ করতো!

Play Copy
Play Copy
Play Copy
Play Copy
وَ رَبُّکَ یَخۡلُقُ مَا یَشَآءُ وَ یَخۡتَارُ ؕ مَا کَانَ لَہُمُ الۡخِیَرَۃُ ؕ سُبۡحٰنَ اللّٰہِ وَ تَعٰلٰی عَمَّا یُشۡرِکُوۡنَ ﴿۶۸﴾

68. اور آپ کا رب جو چاہتا ہے پیدا فرماتا ہے اور (جسے چاہتا ہے نبوت اور حقِ شفاعت سے نوازنے کے لئے) منتخب فرما لیتا ہے، ان (منکر اور مشرک) لوگوں کو (اس امر میں) کوئی مرضی اور اختیار حاصل نہیں ہے۔ اللہ پاک ہے اور بالاتر ہے ان (باطل معبودوں) سے جنہیں وہ (اللہ کا) شریک گردانتے ہیں۔o

68. And your Lord creates whatever He wills and chooses (whom He pleases for Prophethood and for the right of intercession). These (disbelievers and polytheists) have no authority or choice (in this matter). Holy is Allah the Glorious and Exalted, far above (the false gods) that they associate as partners (with Allah)!

68. Warabbuka yakhluqu ma yashao wayakhtaru ma kana lahumu alkhiyaratu subhana Allahi wataAAala AAamma yushrikoona

68. Og Herren din skaper hva Han enn vil, og utvelger (den Han vil, for profetskapet og retten til forbønn). De (fornekterne og flergudsdyrkerne) har ingen autoritet (i denne bestemmelsen). Hellig er Allah og langt mer høytstående enn de (avgudene) som de likestiller (med Ham)!

68. और आपका रब जो चाहता है पैदा फरमाता है और (जिसे चाहता है नुबुव्वत और हक़्के़ शफाअ़त से नवाज़ने के लिए) मुन्तख़ब फरमा लेता है, उन (मुन्किर और मुश्रिक) लोगों को (उस अम्र में) कोई मर्ज़ी और इख़्तियार हासिल नहीं है। अल्लाह पाक है और बाला तर है उन (बातिल माबूदों) से जिन्हें वोह (अल्लाह का) शरीक गरदान्ते हैं।

৬৮. আর আপনার প্রতিপালক যা ইচ্ছা সৃষ্টি করেন এবং (যাকে চান নবুয়্যত এবং শাফায়াতের অধিকারের জন্যে) মনোনীত করেন; এতে সেসব (কাফের ও মুশরিক) লোকদের কোনো কর্তৃত্ব বা অভিমত নেই। আল্লাহ্ পবিত্র ও সমুন্নত সেসব (বাতিল উপাস্য) থেকে যাদেরকে তারা (আল্লাহ্‌র) অংশীদার সাব্যস্ত করে।

Play Copy
Play Copy
وَ ہُوَ اللّٰہُ لَاۤ اِلٰہَ اِلَّا ہُوَ ؕ لَہُ الۡحَمۡدُ فِی الۡاُوۡلٰی وَ الۡاٰخِرَۃِ ۫ وَ لَہُ الۡحُکۡمُ وَ اِلَیۡہِ تُرۡجَعُوۡنَ ﴿۷۰﴾

70. اور وہی اللہ ہے اس کے سوا کوئی معبود نہیں۔ دنیا اور آخرت میں ساری تعریفیں اسی کے لئے ہیں، اور (حقیقی) حکم و فرمانروائی (بھی) اسی کی ہے اور تم اسی کی طرف لوٹائے جاؤ گےo

70. And He alone is Allah; apart from Him there is no God. All praise belongs to Him in the world and in the Hereafter. And His alone is the (true) command and rule and to Him alone will you be returned.

70. Wahuwa Allahu la ilaha illa huwa lahu alhamdu fee aloola waalakhirati walahu alhukmu wailayhi turjaAAoona

70. Og Han er Allah! Ingen er tilbedelsesverdig unntatt Han. Ham alene tilhører all pris i verden og det hinsidige, og Ham alene tilhører (den ekte) befalingen og herredømmet, og til Ham vil dere bli brakt tilbake.

70. और वोही अल्लाह है उसके सिवा कोई माबूद नहीं। दुन्या और आख़िरत में सारी तारीफें उसी के लिए हैं, और (हक़ीक़ी) हुक्मो फरमां रवाई (भी) उसी की है और तुम उसी की तरफ लौटाए जाओगे।

৭০. আর তিনিই আল্লাহ্, তিনি ব্যতীত কোনো উপাস্য নেই। ইহকাল এবং পরকালে সকল প্রশংসা তাঁরই জন্যে। আর (প্রকৃত) আধিপত্য এবং শাসনক্ষমতা(ও) তাঁরই। আর তোমরা তাঁরই দিকে প্রত্যাবর্তিত হবে।

Play Copy
قُلۡ اَرَءَیۡتُمۡ اِنۡ جَعَلَ اللّٰہُ عَلَیۡکُمُ الَّیۡلَ سَرۡمَدًا اِلٰی یَوۡمِ الۡقِیٰمَۃِ مَنۡ اِلٰہٌ غَیۡرُ اللّٰہِ یَاۡتِیۡکُمۡ بِضِیَآءٍ ؕ اَفَلَا تَسۡمَعُوۡنَ ﴿۷۱﴾

71. فرما دیجئے: ذرا اتنا بتاؤ کہ اگر اللہ تمہارے اوپر روزِ قیامت تک ہمیشہ رات طاری فرما دے (تو) اللہ کے سوا کون معبود ہے جو تمہیں روشنی لا دے۔ کیا تم (یہ باتیں) سنتے نہیں ہوo

71. Say: ‘Just answer: If Allah prolongs the night over you till the Day of Resurrection, (then) what god is there besides Allah who will bring you light? Do you not hear (these words)?’

71. Qul araaytum in jaAAala Allahu AAalaykumu allayla sarmadan ila yawmi alqiyamati man ilahun ghayru Allahi yateekum bidiyain afala tasmaAAoona

71. Si: «Vel, si meg! Hvis Allah skulle ha satt over dere natten for evig til oppstandelsens dag, hvem er tilbedelsesverdig utenom Allah, som kan bringe dere lys? Hører dere da ikke (disse ordene)?»

71. फरमा दीजिए: ज़रा इतना बताओकि अगर अल्लाह तुम्हारे ऊपर रोज़े क़ियामत तक हमेशा रात तारी फरमा दे (तो) अल्लाह के सिवा कौन माबूद है जो तुम्हें रौशनी ला दे। क्या तुम (ये बातें) सुनते नहीं हो?

৭১. বলে দিন, ‘অন্তত এটুকু বলো তো, যদি আল্লাহ্ তোমাদের উপর কিয়ামত পর্যন্ত সর্বদা রাতকে স্থায়ী করেন, (তবে) আল্লাহ্ ব্যতীত কোন্ উপাস্য আছে যে তোমাদের জন্যে আলো এনে দেবে? তোমরা কি (এসব) শুনতে পাচ্ছো না?’

Play Copy
قُلۡ اَرَءَیۡتُمۡ اِنۡ جَعَلَ اللّٰہُ عَلَیۡکُمُ النَّہَارَ سَرۡمَدًا اِلٰی یَوۡمِ الۡقِیٰمَۃِ مَنۡ اِلٰہٌ غَیۡرُ اللّٰہِ یَاۡتِیۡکُمۡ بِلَیۡلٍ تَسۡکُنُوۡنَ فِیۡہِ ؕ اَفَلَا تُبۡصِرُوۡنَ ﴿۷۲﴾

72. فرما دیجئے: ذرا یہ (بھی) بتاؤ کہ اگر اللہ تمہارے اوپر روزِ قیامت تک ہمیشہ دن طاری فرما دے (تو) اللہ کے سوا کون معبود ہے جو تمہیں رات لا دے کہ تم اس میں آرام کر سکو، کیا تم دیکھتے نہیں ہوo

72. Say: ‘Just tell me this (as well): If Allah prolongs the day over you till the Day of Resurrection, (then) what god is there besides Allah who will bring you night in which you may take rest? Do you not see?’

72. Qul araaytum in jaAAala Allahu AAalaykumu alnnahara sarmadan ila yawmi alqiyamati man ilahun ghayru Allahi yateekum bilaylin taskunoona feehi afala tubsiroona

72. Si: «Vel, si meg også! Hvis Allah skulle ha satt over dere dagen for evig til oppstandelsens dag, hvem er tilbedelsesverdig utenom Allah, som kan bringe dere natten for at dere kan hvile i den? Ser dere da ikke?»

72. फरमा दीजिए: ज़रा ये (भी) बताओ कि अगर अल्लाह तुम्हारे ऊपर रोजे़ क़ियामत तक हमेशा दिन तारी फरमा दे (तो) अल्लाह के सिवा कौन माबूद है जो तुम्हें रात ला दे कि तुम उसमें आराम कर सको, क्या तुम देखते नहीं हो?

৭২. বলে দিন, ‘অন্তত এটুকু(ও) বলো যে, যদি আল্লাহ্ তোমাদের জন্যে কিয়ামত পর্যন্ত সর্বদা দিনকে স্থায়ী করেন, (তবে) আল্লাহ্ ব্যতীত কোন্ উপাস্য আছে, যে তোমাদের জন্যে রাত নিয়ে আসবে, তোমরা কি দেখছো না?’

Play Copy
وَ مِنۡ رَّحۡمَتِہٖ جَعَلَ لَکُمُ الَّیۡلَ وَ النَّہَارَ لِتَسۡکُنُوۡا فِیۡہِ وَ لِتَبۡتَغُوۡا مِنۡ فَضۡلِہٖ وَ لَعَلَّکُمۡ تَشۡکُرُوۡنَ ﴿۷۳﴾

73. اور اس نے اپنی رحمت سے تمہارے لئے رات اور دن کو بنایا تاکہ تم رات میں آرام کرو اور (دن میں) اس کا فضل (روزی) تلاش کرسکو اور تاکہ تم شکر گزار بنوo

73. And it is out of His mercy that He has made night and day for you so that at night you may take rest and (during the day) you may seek His bounty (sustenance) and so that you may become grateful.

73. Wamin rahmatihi jaAAala lakumu allayla waalnnahara litaskunoo feehi walitabtaghoo min fadlihi walaAAallakum tashkuroona

73. Og fra Sin nåde skapte Han for dere natten og dagen, for at dere skal kunne hvile om natten, og for at dere skal kunne søke Hans velvilje (midler til livets opphold om dagen), og slik at dere må bli takknemlige.

73. और उसने अपनी रहमत से तुम्हारे लिए रात और दिन को बनाया ताकि तुम रात में आराम करो और (दिन में) उसका फज़्ल (रोज़ी) तलाश कर सको और ताकि तुम शुक्र गुज़ार बनो।

৭৩. আর তিনি স্বীয় অনুগ্রহে তোমাদের জন্যে করেছেন রজনী এবং দিবস যাতে তোমরা রজনীতে বিশ্রাম করতে পারো এবং (দিবসে) তাঁর অনুগ্রহ (জীবিকা) অন্বেষণ করতে পারো এবং যাতে তোমরা কৃতজ্ঞতা প্রকাশ করো।

Play Copy
Play Copy
وَ نَزَعۡنَا مِنۡ کُلِّ اُمَّۃٍ شَہِیۡدًا فَقُلۡنَا ہَاتُوۡا بُرۡہَانَکُمۡ فَعَلِمُوۡۤا اَنَّ الۡحَقَّ لِلّٰہِ وَ ضَلَّ عَنۡہُمۡ مَّا کَانُوۡا یَفۡتَرُوۡنَ ﴿٪۷۵﴾

75. اور ہم ہر امت سے ایک گواہ نکالیں گے پھر ہم (کفار سے) کہیں گے کہ تم اپنی دلیل لاؤ تو وہ جان لیں گے کہ سچ بات اللہ ہی کی ہے اور ان سے وہ سب (باتیں) جاتی رہیں گی جو وہ جھوٹ باندھا کرتے تھےo

75. And We shall take out from every community a witness, and We shall then say (to the disbelievers): ‘Bring your proof.’ Then they will know that the truth belongs to Allah, and all (the lies) they used to invent will disappear from them.

75. WanazaAAna min kulli ommatin shaheedan faqulna hatoo burhanakum faAAalimoo anna alhaqqa lillahi wadalla AAanhum ma kanoo yaftaroona

75. Og Vi vil trekke fram et vitne fra ethvert samfunn. Derpå vil Vi si (til de vantro): «Bring deres bevis!» Da vil de vite at sannheten tilhører Allah, og borte vekk fra dem vil alle de (løgnene) som de pleide å oppdikte, være.

75. और हम हर उम्मत से एक गवाह निकालेंगे फिर हम (कुफ्फार से) कहेंगे कि तुम अपनी दलील लाओ तो वोह जान लेंगे कि सच बात अल्लाह ही की है और उनसे वोह सब (बातें) जाती रहेंगी जो वोह झूट बांधा करते थे।

৭৫. আর আমরা প্রত্যেক উম্মত থেকে একজন সাক্ষী দাঁড় করাবো, অতঃপর (কাফেরদেরকে) বলবো, ‘তোমাদের প্রমাণ উপস্থিত করো’; তখন তারা জানতে পারবে যে, সত্য আল্লাহ্‌রই। আর তাদের থেকে সেসব (মিথ্যা) দূরীভুত হয়ে যাবে যা তারা উদ্ভাবন করতো।

Play Copy
اِنَّ قَارُوۡنَ کَانَ مِنۡ قَوۡمِ مُوۡسٰی فَبَغٰی عَلَیۡہِمۡ ۪ وَ اٰتَیۡنٰہُ مِنَ الۡکُنُوۡزِ مَاۤ اِنَّ مَفَاتِحَہٗ لَتَنُوۡٓاُ بِالۡعُصۡبَۃِ اُولِی الۡقُوَّۃِ ٭ اِذۡ قَالَ لَہٗ قَوۡمُہٗ لَا تَفۡرَحۡ اِنَّ اللّٰہَ لَا یُحِبُّ الۡفَرِحِیۡنَ ﴿۷۶﴾

76. بیشک قارون موسٰی (علیہ السلام) کی قوم سے تھا پھر اس نے لوگوں پر سرکشی کی اور ہم نے اسے اس قدر خزانے عطا کئے تھے کہ اس کی کنجیاں (اٹھانا) ایک بڑی طاقتور جماعت کو دشوار ہوتا تھا، جبکہ اس کی قوم نے اس سے کہا: تُو (خوشی کے مارے) غُرور نہ کر بیشک اللہ اِترانے والوں کو پسند نہیں فرماتاo

76. No doubt Qarun (Korah) was of the people of Musa (Moses) but he oppressed them. And We gave him so much of treasures that it was hard for a powerful party of strong men to (carry) his keys whilst his people said to him: ‘Do not be arrogant and conceited (out of rejoicing). Verily, Allah does not like those who gloat.

76. Inna qaroona kana min qawmi moosa fabagha AAalayhim waataynahu mina alkunoozi ma inna mafatihahu latanooo bialAAusbati olee alquwwati ith qala lahu qawmuhu la tafrah inna Allaha la yuhibbu alfariheena

76. Sannelig, Korah var fra Moses' folk, men han undertrykket dem. Og Vi hadde gitt ham såpass store skatter at (å bære) nøklene deres var en tung oppgave for en sterk samling av menn. En gang sa folket hans til ham: «Vær du ikke arrogant (av glede)! Sannelig, Allah liker ikke dem som opptrer arrogant.

76. बेशक क़ारून मूसा (अ़लैहिस्सलाम) की क़ौम से था फिर उसने लोगों पर सर्कशी की और हमने उसे इस क़दर ख़ज़ाने अ़ता किए थे कि उसकी कुंजियां (उठाना) एक बड़ी ताक़तवर जमाअ़त को दुश्वार होता था जबकि उसकी क़ौम ने उससे कहा तू (खु़शी के मारे) ग़ुरूर न कर बेशक अल्लाह इतराने वालों को पसन्द नहीं फरमाता।

৭৬. নিশ্চিত কারূন ছিল মূসা (আলাইহিস সালাম)-এঁর সম্প্রদায়ভুক্ত, কিন্তু সে তাদেরকে নিপীড়ন করতো। আর আমরা তাকে এতো পরিমাণ ধনভান্ডার দান করেছিলাম যে, এর চাবিগুলো (বহন করা) এক দল শক্তিশালী লোকের জন্যে কষ্টসাধ্য ছিল। যখন তার সম্প্রদায় তাকে বললো, ‘তুমি (আনন্দে) উদ্ধত হয়ো না, নিশ্চয়ই আল্লাহ্ উল্লসিতদের পছন্দ করেন না।

Play Copy
وَ ابۡتَغِ فِیۡمَاۤ اٰتٰىکَ اللّٰہُ الدَّارَ الۡاٰخِرَۃَ وَ لَا تَنۡسَ نَصِیۡبَکَ مِنَ الدُّنۡیَا وَ اَحۡسِنۡ کَمَاۤ اَحۡسَنَ اللّٰہُ اِلَیۡکَ وَ لَا تَبۡغِ الۡفَسَادَ فِی الۡاَرۡضِ ؕ اِنَّ اللّٰہَ لَا یُحِبُّ الۡمُفۡسِدِیۡنَ ﴿۷۷﴾

77. اور تو اس (دولت) میں سے جو اللہ نے تجھے دے رکھی ہے آخرت کا گھر طلب کر، اور دنیا سے (بھی) اپنا حصہ نہ بھول اور تو (لوگوں سے ویسا ہی) احسان کر جیسا احسان اللہ نے تجھ سے فرمایا ہے اور ملک میں (ظلم، ارتکاز اور استحصال کی صورت میں) فساد انگیزی (کی راہیں) تلاش نہ کر، بیشک اللہ فساد بپا کرنے والوں کو پسند نہیں فرماتاo

77. And seek the home of the Hereafter with what (wealth) Allah has given you, and (also) do not forget your share of the world. And do (such) good (to the people) as Allah has done good to you. But do not look for (ways to spread) evil and terror in the land (through oppression, accumulation of wealth and exploitation). Surely, Allah does not like those who violate peace.’

77. Waibtaghi feema ataka Allahu alddara alakhirata wala tansa naseebaka mina alddunya waahsin kama ahsana Allahu ilayka wala tabghi alfasada fee alardi inna Allaha la yuhibbu almufsideena

77. Og søk ved den (rikdommen) Allah har gitt deg, det hinsidiges hjem, og glem ikke din andel i verden. Og vis (andre) godhjertethet, slik godhjertethet som Allah har vist deg. Og søk ikke (måter) for å anstifte ufred i landet (gjennom ondskap, samling av skatter og grådig utnyttelse). Sannelig, Allah liker ikke ufredsstifterne.»

77. और तू उस (दौलत) में से जो अल्लाह ने तुझे दे रखी है आख़िरत का घर तलब कर, और दुन्या से (भी) अपना हिस्सा न भूल और तू (लोगों से वैसा ही) एहसान कर जैसा एहसान अल्लाह ने तुझसे फरमाया है और मुल्क में (ज़ुल्म, इर्तिकाज़ और इस्तेह्साल की सूरत में) फसाद अंगेज़ी (की राहें) तलाश न कर, बेशक अल्लाह फसाद बपा करने वालों को पसन्द नहीं फरमाता।

৭৭. আর আল্লাহ্ তোমাকে যা (সম্পদ) দিয়েছেন তা দ্বারা পরকালের গৃহ অন্বেষণ করো এবং ইহলোকে তোমার নিজের বৈধ সম্ভোগকে উপেক্ষা করো না। আর (মানুষের প্রতি তেমন) সদাশয় হও যেমন আল্লাহ্ তোমার প্রতি সদাশয় এবং পৃথিবীতে (অত্যাচার, কুক্ষিগতকরণ এবং শোষণের আকারে) বিপর্যয় (-এর পথ) অন্বেষণ করো না। নিশ্চয়ই আল্লাহ্ শান্তি ভঙ্গকারীদের পছন্দ করেন না।’

Play Copy
قَالَ اِنَّمَاۤ اُوۡتِیۡتُہٗ عَلٰی عِلۡمٍ عِنۡدِیۡ ؕ اَوَ لَمۡ یَعۡلَمۡ اَنَّ اللّٰہَ قَدۡ اَہۡلَکَ مِنۡ قَبۡلِہٖ مِنَ الۡقُرُوۡنِ مَنۡ ہُوَ اَشَدُّ مِنۡہُ قُوَّۃً وَّ اَکۡثَرُ جَمۡعًا ؕ وَ لَا یُسۡـَٔلُ عَنۡ ذُنُوۡبِہِمُ الۡمُجۡرِمُوۡنَ ﴿۷۸﴾

78. وہ کہنے لگا: (میں یہ مال معاشرے اور عوام پر کیوں خرچ کروں) مجھے تویہ مال صرف اس (کسبی) علم و ہنر کی بنا پر دیا گیا ہے جو میرے پاس ہے۔ کیا اسے یہ معلوم نہ تھا کہ اللہ نے واقعۃً اس سے پہلے بہت سی ایسی قوموں کو ہلاک کر دیا تھا جو طاقت میں اس سے کہیں زیادہ سخت تھیں اور (مال و دولت اور افرادی قوت کے) جمع کرنے میں کہیں زیادہ (آگے) تھیں، اور (بوقتِ ہلاکت) مجرموں سے ان کے گناہوں کے بارے میں (مزید تحقیق یا کوئی عذر اور سبب) نہیں پوچھا جائے گاo

78. He said: ‘(Why should I spend this capital for the good of people and society?) This wealth has been given to me only on the basis of (the professional) knowledge and skill I possess.’ Did he not know that Allah had indeed destroyed before him many communities who were far stronger than him in might and far ahead in accumulating (wealth and manpower)? And the culprits will not be questioned (for fact-finding or any excuse or reason) about their sins (at the time of destruction).

78. Qala innama ooteetuhu AAala AAilmin AAindee awalam yaAAlam anna Allaha qad ahlaka min qablihi mina alqurooni man huwa ashaddu minhu quwwatan waaktharu jamAAan wala yusalu AAan thunoobihimu almujrimoona

78. Korah sa: «(Hvorfor skal jeg bruke denne rikdommen på samfunnet og folket?) Jeg har fått denne rikdommen kun på grunn av (den faglige) kunnskapen og ferdigheten jeg har.» Visste han da ikke at Allah i sannhet før ham har tilintetgjort flere generasjoner som var langt sterkere enn ham i kraft og lenger framme enn ham med å samle i hop (rikdom og mannskap)? Og (under tilintetgjørelsen) vil det ikke bli spurt synderne om syndene deres (ikke noe mer gransking eller unnskyldning og årsak)!

78. वोह कहने लगा: (मैं ये माल मुआशरे और अ़वाम पर क्यों ख़र्च करूं) मुझे तो ये माल सिर्फ़ उस (कस्बी) इल्मो हुनर की बिना पर दिया गया है जो मेरे पास है। क्या उसे ये मालूम न था कि अल्लाह ने वाक़िअ़तन उससे पहले बहुत सी ऐसी क़ौमों को हलाक कर दिया था जो ताक़त में उससे कहीं ज़ियादा सख़्त थीं और (मालो दौलत और अफरादी क़ुव्वत के) जमा करने में कहीं ज़ियादा (आगे) थीं, और (ब वक़्ते हलाकत) मुज्रिमों से उनके गुनाहों के बारे में (मज़ीद तहक़ीक़ या कोई उज़्र और सबब) नहीं पूछा जाएगा।

৭৮. সে বললো, ‘(আমি এ সম্পদ সমাজ এবং জনসাধারণের কল্যাণে কেন ব্যয় করবো?) আমি তো আমার (পেশাগত) অভিজ্ঞতা ও দক্ষতায় এ সম্পদ প্রাপ্ত হয়েছি।’ সে কি জানতো না যে, আল্লাহ্ বাস্তবেই এর পূর্বে অনেক জাতিকে ধ্বংস করে দিয়েছেন যারা শক্তিতে ছিল তার চেয়েও প্রবল এবং (ধন-সম্পদ ও জনশক্তি) সংগ্রহে ছিল আরো অধিক প্রাচুর্যশালী? আর (ধ্বংসের মুহূর্তে) অপরাধীদেরকে তাদের অপরাধ সম্পর্কে (অধিক যাচাই-বাচাই বা কোনো অযুহাত এবং কারণ) জিজ্ঞাসা করা হয় না।

Play Copy
فَخَرَجَ عَلٰی قَوۡمِہٖ فِیۡ زِیۡنَتِہٖ ؕ قَالَ الَّذِیۡنَ یُرِیۡدُوۡنَ الۡحَیٰوۃَ الدُّنۡیَا یٰلَیۡتَ لَنَا مِثۡلَ مَاۤ اُوۡتِیَ قَارُوۡنُ ۙ اِنَّہٗ لَذُوۡ حَظٍّ عَظِیۡمٍ ﴿۷۹﴾

79. پھر وہ اپنی قوم کے سامنے (پوری) زینت و آرائش (کی حالت) میں نکلا۔ (اس کی ظاہری شان و شوکت کو دیکھ کر) وہ لوگ بول اٹھے جو دنیوی زندگی کے خواہش مند تھے: کاش! ہمارے لئے (بھی) ایسا (مال و متاع) ہوتا جیسا قارون کو دیا گیا ہے، بیشک وہ بڑے نصیب والا ہےo

79. Then he went forth before his people, (fully) adorned and ornamented. (Seeing his apparent pomp and show) those who were desirous of worldly life could not help saying: ‘Would that there were such (affluence and riches) for us (as well) as Qarun (Korah) has been given! Surely, he has a mighty fortune.’

79. Fakharaja AAala qawmihi fee zeenatihi qala allatheena yureedoona alhayata alddunya ya layta lana mithla ma ootiya qaroonu innahu lathoo haththin AAatheemin

79. Så kom han ut til folket sitt i sin fulle stas. De som ønsket seg jordelivet, utbrøt (av å se hans ytre glans og prakt): «Om det bare hadde vært slik (rikdom og gods) maken til det som Korah har fått, for oss også! Sannelig, han har det store hellet!»

79. फिर वोह अपनी क़ौम के सामने (पूरी) ज़ीनतो आराइश (की हालत) में निकला। (उसकी ज़ाहिरी शानो शौकत को देखकर) वोह लोग बोल उठे जो दुन्यवी ज़िन्दगी के ख़्वाहिशमंद थे काश! हमारे लिए (भी) ऐसा (मालो मताअ़) होता जैसा क़ारून को दिया गया है। बेशक वोह बड़े नसीब वाला है।

৭৯. অতঃপর সে তার সম্প্রদায়ের সম্মুখে (পূর্ণরূপে) সুসজ্জিত ও অলঙ্কৃত হয়ে উপস্থিত হলো। (তার বাহ্যিক শান-শওকত দেখে) যারা পার্থিব জীবনের আকাঙ্ক্ষী তারা বলতে লাগলো, ‘হায়! কারূনকে যা দেয়া হয়েছে আমাদেরও যদি এমন (সম্পদ ও ভোগ্যসামগ্রী) থাকতো! প্রকৃতই সে বড় সৌভাগ্যের অধিকারী।’

Play Copy
وَ قَالَ الَّذِیۡنَ اُوۡتُوا الۡعِلۡمَ وَیۡلَکُمۡ ثَوَابُ اللّٰہِ خَیۡرٌ لِّمَنۡ اٰمَنَ وَ عَمِلَ صَالِحًا ۚ وَ لَا یُلَقّٰہَاۤ اِلَّا الصّٰبِرُوۡنَ ﴿۸۰﴾

80. اور (دوسری طرف) وہ لوگ جنہیں علمِ (حق) دیا گیا تھا بول اٹھے: تم پر افسوس ہے اللہ کا ثواب اس شخص کے لئے (اس دولت و زینت سے کہیں زیادہ) بہتر ہے جو ایمان لایا ہو اور نیک عمل کرتا ہو، مگر یہ (اجر و ثواب) صبر کرنے والوں کے سوا کسی کو عطا نہیں کیا جائے گاo

80. And (on the other side) those who had been granted knowledge (of the truth) said: ‘Woe to you! Allah’s reward is (far) better (than this wealth and adornment) for him who has believed and is committed to pious deeds. But this (reward and compensation) will not be given except to those who keep patience.’

80. Waqala allatheena ootoo alAAilma waylakum thawabu Allahi khayrun liman amana waAAamila salihan wala yulaqqaha illa alssabiroona

80. Og på den andre siden sa de som var blitt gitt (sannhetens) viten: «Ve dere! Allahs belønning er (langt) bedre (enn denne rikdommen og stasen) for den som antar troen og handler rettskaffent, men denne (belønningen) vil ikke bli gitt til noen andre enn de tålmodige.»

80. और (दूसरी तरफ) वोह लोग जिन्हें इल्मे (हक़्क़) दिया गया था बोल उठे तुम पर अफ्सोस है अल्लाह का सवाब उस शख़्स के लिए (इस दौलतो ज़ीनत से कहीं ज़ियादा) बेहतर है जो ईमान लाया हो और नेक अ़मल करता हो मगर ये (अज्रो सवाब) सब्र करने वालों के सिवा किसी को अ़ता नहीं किया जाएगा।

৮০. আর (অপরদিকে) যাদেরকে (সত্য) জ্ঞান দেয়া হয়েছিল তারা বলে উঠলো, ‘তোমাদের জন্যে আফসোস! আল্লাহ্‌র পুরস্কার সে ব্যক্তির জন্যে (এ সম্পদ ও সৌন্দর্য্য থেকে অধিক) উত্তম যে ঈমান এনেছে এবং নেক কাজ করেছে। কিন্তু এ (প্রতিদান ও সাওয়াব) ধৈর্যধারণকারী ব্যতীত অন্যকে দেয়া হবে না।’

Play Copy
فَخَسَفۡنَا بِہٖ وَ بِدَارِہِ الۡاَرۡضَ ۟ فَمَا کَانَ لَہٗ مِنۡ فِئَۃٍ یَّنۡصُرُوۡنَہٗ مِنۡ دُوۡنِ اللّٰہِ ٭ وَ مَا کَانَ مِنَ الۡمُنۡتَصِرِیۡنَ ﴿۸۱﴾

81. پھرہم نے اس (قارون) کو اور اس کے گھر کو زمین میں دھنسا دیا، سو اللہ کے سوا اس کے لئے کوئی بھی جماعت (ایسی) نہ تھی جو (عذاب سے بچانے میں) اس کی مدد کرسکتی اور نہ وہ خود ہی عذاب کو روک سکاo

81. Then We sank him (Qarun [Korah]) and his house into the earth. So except Allah, there was no (such) party that could help him (in saving from the torment). Nor could he stop the torment himself.

81. Fakhasafna bihi wabidarihi alarda fama kana lahu min fiatin yansuroonahu min dooni Allahi wama kana mina almuntasireena

81. Så fikk Vi ham (Korah) og huset hans til å synke ned i jorden. Det var ingen flokk for ham som kunne hjelpe ham (i å redde ham fra pinen) utenom Allah, og ei heller klarte han å hindre pinen.

81. फिर हमने उस (क़ारून) को और उसके घर को ज़मीन में धंसा दिया, सो अल्लाह के सिवा उस के लिए कोई भी जमाअ़त (ऐसी) न थी जो (अ़ज़ाब से बचाने में) उसकी मदद कर सकती और वोह न ख़ुद ही अ़ज़ाब को रोक सका।

৮১. অতঃপর আমরা একে (কারূনকে) এবং তার প্রাসাদকে ভূগর্ভস্থ করলাম, সুতরাং আল্লাহ্ ব্যতীত তার সপক্ষে (এমন) কোনো দল ছিল না যে তাকে (শাস্তি থেকে বাঁচানোর ক্ষেত্রে) সাহায্য করতে পারতো। আর সে নিজেও আত্মরক্ষায় সক্ষম ছিল না।

Play Copy
وَ اَصۡبَحَ الَّذِیۡنَ تَمَنَّوۡا مَکَانَہٗ بِالۡاَمۡسِ یَقُوۡلُوۡنَ وَیۡکَاَنَّ اللّٰہَ یَبۡسُطُ الرِّزۡقَ لِمَنۡ یَّشَآءُ مِنۡ عِبَادِہٖ وَ یَقۡدِرُ ۚ لَوۡ لَاۤ اَنۡ مَّنَّ اللّٰہُ عَلَیۡنَا لَخَسَفَ بِنَا ؕ وَیۡکَاَنَّہٗ لَا یُفۡلِحُ الۡکٰفِرُوۡنَ ﴿٪۸۲﴾

82. اور جو لوگ کل اس کے مقام و مرتبہ کی تمنا کر رہے تھے (اَز رہِ ندامت) کہنے لگے: کتنا عجیب ہے کہ اللہ اپنے بندوں میں سے جس کے لئے چاہتا ہے رزق کشادہ فرماتا اور (جس کے لئے چاہتا ہے) تنگ فرماتا ہے، اگر اللہ نے ہم پر احسان نہ فرمایا ہوتا تو ہمیں (بھی) دھنسا دیتا، ہائے تعجب ہے! (اب معلوم ہوا) کہ کافر نجات نہیں پا سکتےo

82. And those who were longing for his position and prominence the day before said (feeling sorry and regretful): ‘How amazing! Allah gives abundantly to whom He wills and sparingly (to whom He wills) of His servants. Had Allah not done favour to us, He would have sunk us (too). Ah! (It is now understood) that the disbelievers cannot attain to deliverance.’

82. Waasbaha allatheena tamannaw makanahu bialamsi yaqooloona waykaanna Allaha yabsutu alrrizqa liman yashao min AAibadihi wayaqdiru lawla an manna Allahu AAalayna lakhasafa bina waykaannahu la yuflihu alkafiroona

82. Og de som ønsket seg graden hans dagen før, begynte (av samvittighetskval) å si: «Hvor underlig! Allah utvider forsyningen rikelig for hvem Han enn vil av Sine tjenere, og gjør den trang (for hvem Han enn vil). Hadde ikke Allah vist oss gunst, kunne Han ha senket oss også. Akk! (Nå vet vi) at de vantro aldri kan berge seg.»

82. और जो लोग कल उसके मक़ामो मर्तबे की तमन्ना कर रहे थे (अज़ रहे नदामत) कहने लगे: कितना अ़जीब है कि अल्लाह अपने बन्दों में से जिसके लिए चाहता है रिज्क़ कुशादा फरमाता और (जिसके लिए) चाहता है तंग फरमाता है अगर अल्लाह ने हम पर एहसान न फरमाया होता तो हमें (भी) धंसा देता, हाए तअ़ज्जुब है! (अब मालूम हुआ) कि काफिर नजात नहीं पा सकते।

৮২. আর যারা কাল তার অবস্থান ও মর্যাদা কামনা করছিল আজ তারা (অনুতপ্ত হয়ে) বলতে লাগলো, ‘কতো আশ্চর্য! আল্লাহ্ তাঁর বান্দাদের মধ্যে যার জন্যে ইচ্ছা তার রিযিক বর্ধিত করেন এবং (যার জন্যে ইচ্ছা) সংকুচিত করেন। যদি আল্লাহ্ আমাদের উপর অনুগ্রহ না করতেন তবে আমাদেরকে(ও) ধ্বসিয়ে দিতেন। হায় আশ্চর্য! (এখন বুঝা গেল) কাফেরেরা নিষ্কৃতি পায় না।’

Play Copy
تِلۡکَ الدَّارُ الۡاٰخِرَۃُ نَجۡعَلُہَا لِلَّذِیۡنَ لَا یُرِیۡدُوۡنَ عُلُوًّا فِی الۡاَرۡضِ وَ لَا فَسَادًا ؕ وَ الۡعَاقِبَۃُ لِلۡمُتَّقِیۡنَ ﴿۸۳﴾

83. (یہ) وہ آخرت کا گھر ہے جسے ہم نے ایسے لوگوں کے لئے بنایا ہے جو نہ (تو) زمین میں سرکشی و تکبر چاہتے ہیں اور نہ فساد انگیزی، اور نیک انجام پرہیزگاروں کے لئے ہےo

83. (This) is the Home of the Hereafter We have made for such people that seek neither violence and vanity nor mischief in the land. And good end is for the Godfearing.

83. Tilka alddaru alakhiratu najAAaluha lillatheena la yureedoona AAuluwwan fee alardi wala fasadan waalAAaqibatu lilmuttaqeena

83. Dette er det hinsidiges hjem, som Vi har laget for slike som ikke ønsker oppsetsighet eller hovmod og ei heller ufredsstifting i landet. Og den beste enden er for de gudfryktige.

83. (ये) वोह आख़िरत का घर है जिसे हमने ऐसे लोगों के लिए बनाया है जो न (तो) ज़मीन में सर्कशी व तकब्बुर चाहते हैं और न फसाद अंगेज़ी, और नेक अंजाम परहेज़गारों के लिए है।

৮৩. (এটি) সে পরকালের গৃহ যা আমরা সেসব লোকদের জন্যে নির্ধারণ করেছি যারা না পৃথিবীতে সীমালঙ্ঘন ও অহঙ্কার করতে চায় আর না বিপর্যয় সৃষ্টি করতে চায়। আর শুভ পরিণাম নেক্কারদের জন্যে।

Play Copy
مَنۡ جَآءَ بِالۡحَسَنَۃِ فَلَہٗ خَیۡرٌ مِّنۡہَا ۚ وَ مَنۡ جَآءَ بِالسَّیِّئَۃِ فَلَا یُجۡزَی الَّذِیۡنَ عَمِلُوا السَّیِّاٰتِ اِلَّا مَا کَانُوۡا یَعۡمَلُوۡنَ ﴿۸۴﴾

84. جو شخص نیکی لے کر آئے گا اس کے لئے اس سے بہتر (صلہ) ہے اور جو شخص برائی لے کر آئے گا تو برے کام کرنے والوں کو کوئی بدلہ نہیں دیا جائے گا مگر اسی قدر جو وہ کرتے رہے تھےo

84. Whoever brings good, for him is reward better than that; and whoever brings evil, then there is no compensation for the evildoers but equal to what they used to do.

84. Man jaa bialhasanati falahu khayrun minha waman jaa bialssayyiati fala yujza allatheena AAamiloo alssayyiati illa ma kanoo yaAAmaloona

84. Den som bringer med seg det fromme, for ham vil det være bedre (lønn) enn det. Og den som bringer med seg det onde, og de som bedriver illgjerninger, vil ikke bli lønnet, unntatt for det de pleide å gjøre.

84. जो शख़्स नेकी लेकर आएगा उसके लिए उससे बेहतर (सिला) है और जो शख़्स बुराई लेकर आएगा तो बुरे काम करने वालों को कोई बदला नहीं दिया जाएगा मगर उसी क़द्र जो वोह करते रहे थे।

৮৪. যে ব্যক্তি সৎকর্ম নিয়ে আগমন করবে তার জন্যে তার চেয়েও উত্তম (প্রতিদান) রয়েছে। আর যে ব্যক্তি মন্দকর্ম নিয়ে আগমন করবে, তবে মন্দকর্ম সম্পাদনকারীকে কোনো প্রতিদান দেয়া হবে না; কেবল সে যতটুকু করতো ততটুকু ব্যতীত।

Play Copy
اِنَّ الَّذِیۡ فَرَضَ عَلَیۡکَ الۡقُرۡاٰنَ لَرَآدُّکَ اِلٰی مَعَادٍ ؕ قُلۡ رَّبِّیۡۤ اَعۡلَمُ مَنۡ جَآءَ بِالۡہُدٰی وَ مَنۡ ہُوَ فِیۡ ضَلٰلٍ مُّبِیۡنٍ ﴿۸۵﴾

85. بیشک جس (رب) نے آپ پر قرآن (کی تبلیغ و اقامت کو) فرض کیا ہے یقیناً وہ آپ کو (آپ کی چاہت کے مطابق) لوٹنے کی جگہ (مکہ یا آخرت) کی طرف (فتح و کامیابی کے ساتھ) واپس لے جانے والا ہے۔ فرما دیجئے: میرا رب اسے خوب جانتا ہے جو ہدایت لے کر آیا اور اسے (بھی) جو صریح گمراہی میں ہے۔٭o

٭ (یہ آیت مکہ سے مدینہ کی طرف ہجرت فرماتے ہوئے حجفہ کے مقام پر نازل ہوئی اور یہ وعدہ فتح مکہ کے دن پورا ہو گیا۔)

85. Surely, (the Lord) Who has enjoined (the teaching, preaching and establishment of the system given in) the Qur’an upon you will bring you back (according to your desire) to the place of return (Mecca or the Hereafter with victory and success). Say: ‘My Lord knows best the one who brought guidance and (also) the one who is in open error.’*

* This Verse was revealed at Hajfa whilst migrating from Mecca on the way to Medina. This promise was fulfilled on the day of the Meccan Victory.

85. Inna allathee farada AAalayka alqurana laradduka ila maAAadin qul rabbee aAAlamu man jaa bialhuda waman huwa fee dalalin mubeenin

85. Sannelig, Den (Herren) som har pålagt deg Koranen (Koranens forkynnelse og etablering), vil visselig bringe deg (ifølge ditt behag) tilbake til stedet (Mekka eller det hinsidige med seier og suksess). Si: «Herren min kjenner svært vel til den som kommer med rettledningen, og den som er i soleklar villfarelse.*»

* Dette verset ble åpenbart under Profetens ﷺ utvandring fra Mekka til Medina ved stedet Johfah, og dette løftet ble oppfylt den dagen da Mekka ble erobret.

85. बेशक जिस (रब) ने आप पर क़ुरआन (की तब्लीग़ो इक़ामत को) फर्ज़ किया है यक़ीनन वोह आपको (आपकी चाहत के मुताबिक़) लौटने की जगह (मक्का या आख़िरत) की तरफ (फत्हो कामयाबी के साथ) वापस ले जाने वाला है। फरमा दीजिए: मेरा रब उसे ख़ूब जानता है जो हिदायत लेकर आया और उसे (भी) जो सरीह गुमराही में है। *

* (ये आयत मक्का से मदीना की तरफ हिजरत फरमाते हुए जोहफा के मक़ाम पर नाज़िल हुई और ये वादा फत्हे मक्का के दिन पूरा हो गया)

৮৫. অবশ্যই যে সত্তা (প্রতিপালক) আপনার জন্যে কুরআন (শিক্ষা দেয়া, প্রচার ও প্রতিষ্ঠা করা) আবশ্যক করেছেন, নি:সন্দেহে তিনি আপনাকে (আপনার বাসনা অনুযায়ী) প্রত্যাবর্তন স্থলে (অর্থাৎ মক্কা অথবা পরকালে বিজয় ও সফলতার মাধ্যমে) ফিরিয়ে আনবেন। বলে দিন, ‘আমার প্রতিপালক খুব ভালোভাবে জানেন কে হেদায়াত নিয়ে এসেছে এবং কে প্রকাশ্য গোমরাহীতে নিমজ্জিত।’*

* এ আয়াত মক্কা থেকে মদীনায় হিজরত করে যাওয়ার পথে জুহফাহ নামক স্থানে অবতীর্ণ হয়। আর এ অঙ্গীকার মক্কা বিজয়ের দিন পূর্ণ হয়।

Play Copy
وَ مَا کُنۡتَ تَرۡجُوۡۤا اَنۡ یُّلۡقٰۤی اِلَیۡکَ الۡکِتٰبُ اِلَّا رَحۡمَۃً مِّنۡ رَّبِّکَ فَلَا تَکُوۡنَنَّ ظَہِیۡرًا لِّلۡکٰفِرِیۡنَ ﴿۫۸۶﴾

86. اور تم (حضور صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم کی وساطت سے اُمتِ محمدی کو خطاب ہے) اس بات کی امید نہ رکھتے تھے کہ تم پر (یہ) کتاب اتاری جائے گی مگر (یہ) تمہارے رب کی رحمت (سے اتری) ہے، پس تم ہرگز کافروں کے مددگار نہ بنناo

86. (The Muslim Umma [Community] is addressed through the Prophet, blessings and peace be upon him:) And you did not expect that this (Book) will be revealed to you, but it is (revealed by) the mercy of your Lord. So never be a helper of the disbelievers.

86. Wama kunta tarjoo an yulqa ilayka alkitabu illa rahmatan min rabbika fala takoonanna thaheeran lilkafireena

86. Og du (det tales til det muslimske samfunnet gjennom Profeten ﷺ) hadde ingen forventning om at det ville bli åpenbart en skrift til deg, men (den ble åpenbart) ved din Herres nåde. Så bli aldri de vantros hjelper!

86. और तुम (हुज़ूर सल्लल्लाहु अ़लैहि व सल्लम) की वसातत से उम्मते मुहम्मदी को ख़िताब है) इस बात की उम्मीद न रखते थे कि तुम पर (ये) किताब उतारी जाएगी मगर (ये) तुम्हारे रब की रहमत (से उतरी) है पस तुम हर्गिज़ काफिरों के मददगार न बनना।

৮৬. (হুযুর সাল্লাল্লাহু আলাইহি ওয়া আলিহী ওয়াসাল্লামের মাধ্যমে উম্মতে মুহাম্মদীকে সম্বোধন,) আর আপনি আশা করেন নি যে, আপনার প্রতি (এ) কিতাব অবতীর্ণ হবে। এ কেবল আপনার প্রতিপালকের অনুগ্রহ। কাজেই আপনি কাফেরদের সাহায্যকারী হবেন না।

Play Copy
وَ لَا یَصُدُّنَّکَ عَنۡ اٰیٰتِ اللّٰہِ بَعۡدَ اِذۡ اُنۡزِلَتۡ اِلَیۡکَ وَ ادۡعُ اِلٰی رَبِّکَ وَ لَا تَکُوۡنَنَّ مِنَ الۡمُشۡرِکِیۡنَ ﴿ۚ۸۷﴾

87. اور وہ (کفار) تمہیں ہرگز اللہ کی آیتوں (کی تعمیل و تبلیغ) سے باز نہ رکھیں اس کے بعد کہ وہ تمہاری طرف اتاری جا چکی ہیں اور تم (لوگوں کو) اپنے رب کی طرف بلاتے رہو اور مشرکوں میں سے ہرگز نہ ہوناo

87. And never let these (disbelievers) turn you away from (implementing and preaching of) the Revelations of Allah after they have been sent down to you. And keep calling (the people) towards your Lord, and never become of those who associate partners with Allah.

87. Wala yasuddunnaka AAan ayati Allahi baAAda ith onzilat ilayka waodAAu ila rabbika wala takoonanna mina almushrikeena

87. Og la aldri dem (de vantro) holde deg unna fra (å praktisere og forkynne) Allahs åpenbaringer etter at de er blitt nedsendt til deg, og fortsett å invitere (menneskene) til Herren din, og bli aldri av flergudsdyrkerne.

87. और वोह (कुफ्फार) तुम्हें हर्गिज़ अल्लाह की आयतों (की तामीलो तब्लीग़) से बाज़ न रखें इसके बाद कि वोह तुम्हारी तरफ उतारी जा चुकी हैं और तुम (लोगों को) अपने रब की तरफ बुलाते रहो और मुश्रिकों में से हर्गिज़ न होना।

৮৭. আর এরা (এ কাফেরেরা) যেন কখনোই আপনাকে আল্লাহ্‌র আয়াতসমূহ (প্রচার ও আমল করা) থেকে বিমুখ না করে, আপনার প্রতি তা অবতীর্ণ হবার পর। আর আপনি (লোকদেরকে) আপনার প্রতিপালকের দিকে আহ্বান করতে থাকুন। আর কিছুতেই মুশরিকদের মধ্যে গণ্য হবেন না।

Play Copy
وَ لَا تَدۡعُ مَعَ اللّٰہِ اِلٰـہًا اٰخَرَ ۘ لَاۤ اِلٰہَ اِلَّا ہُوَ ۟ کُلُّ شَیۡءٍ ہَالِکٌ اِلَّا وَجۡہَہٗ ؕ لَہُ الۡحُکۡمُ وَ اِلَیۡہِ تُرۡجَعُوۡنَ ﴿٪۸۸﴾

88. اور تم اللہ کے ساتھ کسی دوسرے (خود ساختہ) معبود کو نہ پوجا کرو، اس کے سوا کوئی عبادت کے لائق نہیں، اس کی ذات کے سوا ہر چیز فانی ہے، حکم اسی کا ہے اور تم (سب) اسی کی طرف لوٹائے جاؤ گےo

88. And never worship any other (self-made) god besides Allah. None has the right to be worshipped except He. Everything has to perish but He. His is the command and to Him you (all) will be returned.

88. Wala tadAAu maAAa Allahi ilahan akhara la ilaha illa huwa kullu shayin halikun illa wajhahu lahu alhukmu wailayhi turjaAAoona

88. Og tilbe (hold) ikke sammen med Allah noen annen som tilbedelsesverdig; ingen er tilbedelsesverdig unntatt Han. Alle ting må ta slutt, unntatt Hans guddommelige Vesen! Avgjørelsen hviler hos Ham alene, og til Ham vil dere (alle) bli brakt tilbake.

88. और तुम अल्लाह के साथ किसी दूसरे (खु़द साख़्ता) माबूद को न पूजा करो, उसके सिवा कोई इबादत के लाइक़ नहीं, उसकी ज़ात के सिवा हर चीज़ फानी है, हुक्म उसी का है और तुम (सब) उसी की तरफ लौटाए जाओगे।

৮৮. আর তোমরা আল্লাহ্‌র সাথে অন্যান্য (মনগড়া) উপাস্যকে ডেকো না। তিনি ব্যতীত অন্য কেউ ইবাদতের যোগ্য নেই। তাঁর সত্তা ব্যতীত সবকিছুই ধ্বংসশীল। হুকুম বা বিধান তাঁরই এবং তোমরা (সবাই) তাঁরই দিকে প্রত্যাবর্তিত হবে।

al-‘Ankabut

  • MeccanSurah
  • 29By Tilawat
  • 85By Reveal
  • 7Ruku
  • 69Ayats
  • 20, 21Part No
Play Copy
Play Copy
Play Copy
وَ لَقَدۡ فَتَنَّا الَّذِیۡنَ مِنۡ قَبۡلِہِمۡ فَلَیَعۡلَمَنَّ اللّٰہُ الَّذِیۡنَ صَدَقُوۡا وَ لَیَعۡلَمَنَّ الۡکٰذِبِیۡنَ ﴿۳﴾

3. اور بیشک ہم نے ان لوگوں کو (بھی) آزمایا تھا جو ان سے پہلے تھے سو یقیناً اللہ ان لوگوں کو ضرور (آزمائش کے ذریعے) نمایاں فرما دے گا جو (دعوٰی ایمان میں) سچے ہیں اور جھوٹوں کو (بھی) ضرور ظاہر کر دے گاo

3. And surely, We tried (also) those who were before them. Allah will certainly show up (through trial) those who are truthful (in claiming beliefs), and shall make the liars (as well) stand out.

3. Walaqad fatanna allatheena min qablihim falayaAAlamanna Allahu allatheena sadaqoo walayaAAlamanna alkathibeena

3. Og uten tvil, Vi testet også dem som var før dem. Allah vil visselig synliggjøre (ved å teste) dem som er sanne (ved å påstå at de er troende), og Han vil visselig synliggjøre de løgnaktige.

3. और बेशक हमने उन लोगों को (भी) आज़माया था जो उनसे पहले थे सो यक़ीनन अल्लाह उन लोगों को ज़रूर (आज़माइश के ज़रीए) नुमायां फरमा देगा जो (दा’वए ईमान में) सच्चे हैं और झूटों को (भी) ज़रूर ज़ाहिर कर देगा।

৩. আমরা তো ঐসব লোককে(ও) পরীক্ষা করেছিলাম যারা তাদের পূর্বে ছিল, সুতরাং আল্লাহ্ অবশ্যই তাদেরকে (পরীক্ষার মাধ্যমে) অনন্য হিসেবে প্রকাশ করবেন যারা (ঈমানের দাবীতে) সত্যবাদী; আর মিথ্যাবাদীদেরকেও অবশ্যই প্রকাশ করবেন।

Play Copy
Play Copy
Play Copy
وَ مَنۡ جَاہَدَ فَاِنَّمَا یُجَاہِدُ لِنَفۡسِہٖ ؕ اِنَّ اللّٰہَ لَغَنِیٌّ عَنِ الۡعٰلَمِیۡنَ ﴿۶﴾

6. جو شخص (راہِ حق میں) جد و جہد کرتا ہے وہ اپنے ہی (نفع کے) لئے تگ و دو کرتا ہے، بیشک اللہ تمام جہانوں (کی طاعتوں، کوششوں اور مجاہدوں) سے بے نیاز ہےo

6. And whoever strives hard (for the cause of truth) strives for his own (benefit). Surely, Allah is independent of (the obedience, submission and struggles of) all the worlds.

6. Waman jahada fainnama yujahidu linafsihi inna Allaha laghaniyyun AAani alAAalameena

6. Og den som anstrenger seg (for sannhetens sak), anstrenger seg kun til sitt eget beste. Sannelig, Allah er uavhengig av alle verdener (verdeners lydighet, slit og strev).

6. जो शख़्स (राहे हक़्क़ में) जिद्दो जहद करता है वोह अपने ही (नफे़ के) लिए तगो दव करता है, बेशक अल्लाह तमाम जहानों (की ताअ़तों कोशिशों और मुजाहिदों) से बे नियाज़ है।

৬. যে ব্যক্তি (সত্যের পথে) প্রাণপণ চেষ্টা করে, সে নিজেরই (উপকারের) জন্যে চেষ্টা করে। নিশ্চয়ই আল্লাহ্ সমগ্র জাহানের (আনুগত্য, নতি, প্রচেষ্টা এবং সংগ্রামের) অমুখাপেক্ষী।

Play Copy
وَ الَّذِیۡنَ اٰمَنُوۡا وَ عَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ لَنُکَفِّرَنَّ عَنۡہُمۡ سَیِّاٰتِہِمۡ وَ لَنَجۡزِیَنَّہُمۡ اَحۡسَنَ الَّذِیۡ کَانُوۡا یَعۡمَلُوۡنَ ﴿۷﴾

7. اور جو لوگ ایمان لائے اور نیک عمل کرتے رہے تو ہم ان کی ساری خطائیں ان (کے نامۂ اعمال) سے مٹا دیں گے اور ہم یقیناً انہیں اس سے بہتر جزا عطا فرما دیں گے جو عمل وہ (فی الواقع) کرتے رہے تھےo

7. And those who believe and do pious deeds, We shall remove all their misdeeds from their (record), and We shall certainly give them a reward better than the deeds which they will have (actually) accomplished.

7. Waallatheena amanoo waAAamiloo alssalihati lanukaffiranna AAanhum sayyiatihim walanajziyannahum ahsana allathee kanoo yaAAmaloona

7. Og for dem som antar troen og handler rettskaffent, vil Vi utviske alle feiltrinn fra dem (deres gjerningsregister), og Vi vil visselig gi dem bedre belønning enn det de (egentlig) pleide å gjøre.

7. और जो लोग ईमान लाए और नेक अ़मल करते रहे तो हम उनकी सारी ख़ताएं उन (के नामाए आमाल) से मिटा देंगे और हम यक़ीनन उन्हें उससे बेहतर जज़ा अ़ता फरमा देंगे जो अ़मल वोह (फिल वाक़ेअ़) करते रहे थे।

৭. আর যারা ঈমান আনে এবং সৎকর্ম করে আমরা তাদের সমস্ত ত্রুটি-বিচ্যুতি তাদের (আমলনামা) থেকে মুছে দেবো। আর আমরা অবশ্যই তাদেরকে এর চেয়েও উত্তম প্রতিদান দেবো যা তারা (প্রকৃতপক্ষে) সম্পন্ন করে।

Play Copy
وَ وَصَّیۡنَا الۡاِنۡسَانَ بِوَالِدَیۡہِ حُسۡنًا ؕ وَ اِنۡ جَاہَدٰکَ لِتُشۡرِکَ بِیۡ مَا لَیۡسَ لَکَ بِہٖ عِلۡمٌ فَلَا تُطِعۡہُمَا ؕ اِلَیَّ مَرۡجِعُکُمۡ فَاُنَبِّئُکُمۡ بِمَا کُنۡتُمۡ تَعۡمَلُوۡنَ ﴿۸﴾

8. اور ہم نے انسان کو اس کے والدین سے نیک سلوک کا حکم فرمایا اور اگر وہ تجھ پر (یہ) کوشش کریں کہ تو میرے ساتھ اس چیز کو شریک ٹھہرائے جس کا تجھے کچھ بھی علم نہیں تو ان کی اطاعت مت کر، میری ہی طرف تم (سب) کو پلٹنا ہے سو میں تمہیں ان (کاموں) سے آگاہ کردوں گا جو تم (دنیا میں) کیا کرتے تھےo

8. And We have enjoined upon man to behave benevolently with his parents. And if they contend with you that you should associate (others) with Me, of which you have no knowledge, then do not obey them. To Me you (all) have to return. So I shall inform you of (the deeds) which you used to do (in the world).

8. Wawassayna alinsana biwalidayhi husnan wain jahadaka litushrika bee ma laysa laka bihi AAilmun fala tutiAAhuma ilayya marjiAAukum faonabbiokum bima kuntum taAAmaloona

8. Og Vi har ettertrykkelig påbudt mennesket å behandle foreldrene sine moralsk fortreffelig. Men hvis de strever for at du skal likestille Meg med det du ikke har noen viten om, så adlyd dem ikke. Til Meg må dere (alle) vende tilbake. Og Jeg vil underrette dere om alt det (gjerningene) dere pleide å gjøre (i verden).

8. और हमने इंसान को उसके वालिदैन से नेक सुलूक का हुक्म फरमाया और अगर वोह तुझ पर (ये) कोशिश करें कि तू मेरे साथ उस चीज़ को शरीक ठहराए जिसका तुझे कुछ भी इल्म नहीं तो उनकी इताअ़त मत कर, मेरी ही तरफ तुम (सब) को पलटना है सो में तुम्हें उन (कामों) से आगाह कर दूंगा जो तुम (दुन्या में) किया करते थे।

৮. আর আমরা মানুষকে তার পিতা-মাতার সাথে সদাচরণের নির্দেশ দিয়েছি; আর যদি তারা তোমাকে বাধ্য করে যে, তুমি আমার সাথে এমন কিছুর অংশীদার সাব্যস্ত করো যার ব্যাপারে তোমার কোনো জ্ঞান নেই, তবে তুমি তাদের মান্য করো না। আমার দিকেই তোমাদের (সকলের) প্রত্যাবর্তন। সুতরাং আমি তোমাদেরকে এ (কর্মকান্ড) সম্পর্কে অবগত করবো যা তোমরা (পৃথিবীতে) সম্পাদন করতে।

Play Copy
Play Copy
وَ مِنَ النَّاسِ مَنۡ یَّقُوۡلُ اٰمَنَّا بِاللّٰہِ فَاِذَاۤ اُوۡذِیَ فِی اللّٰہِ جَعَلَ فِتۡنَۃَ النَّاسِ کَعَذَابِ اللّٰہِ ؕ وَ لَئِنۡ جَآءَ نَصۡرٌ مِّنۡ رَّبِّکَ لَیَقُوۡلُنَّ اِنَّا کُنَّا مَعَکُمۡ ؕ اَوَ لَیۡسَ اللّٰہُ بِاَعۡلَمَ بِمَا فِیۡ صُدُوۡرِ الۡعٰلَمِیۡنَ ﴿۱۰﴾

10. اور لوگوں میں ایسے شخص (بھی) ہوتے ہیں جو (زبان سے) کہتے ہیں کہ ہم اللہ پر ایمان لائے، پھر جب انہیں اللہ کی راہ میں (کوئی) تکلیف پہنچائی جاتی ہے تو وہ لوگوں کی آزمائش کواللہ کے عذاب کی مانند قرار دیتے ہیں، اور اگر آپ کے رب کی جانب سے کوئی مدد آپہنچتی ہے تو وہ یقیناً یہ کہنے لگتے ہیں کہ ہم تو تمہارے ساتھ ہی تھے، کیا اللہ ان (باتوں) کو نہیں جانتا جو جہان والوں کے سینوں میں (پوشیدہ) ہیںo

10. And there are (also) those amongst the people who say: ‘We believe in Allah,’ but when they are put to (some) trouble in the way of Allah, they consider the trial of the people like punishment from Allah. And if some help comes from your Lord, then indeed they start saying: ‘We were with you.’ Is Allah not best aware of those (things) which are (hidden) in the breasts of all the people of the world?

10. Wamina alnnasi man yaqoolu amanna biAllahi faitha oothiya fee Allahi jaAAala fitnata alnnasi kaAAathabi Allahi walain jaa nasrun min rabbika layaqoolunna inna kunna maAAakum awalaysa Allahu biaAAlama bima fee sudoori alAAalameena

10. Og det finnes også slike blant folk som (med tungen) sier: «Vi har antatt troen på Allah!», men når de blir påført noe smerte for Allahs sak, anser de menneskenes test som om den skulle være Allahs pine. Og hvis det kommer noe hjelp fra Herren din, begynner de visselig å si: «Vi var med dere!» Kjenner da ikke Allah til alt det som skjuler seg i brystet til all verden?

10. और लोगों में ऐसे शख़्स (भी) होते हैं जो (जु़बान से) कहते हैं कि हम अल्लाह पर ईमान लाए फिर जब उन्हें अल्लाह की राह में (कोई) तक्लीफ पहुंचाई जाती है तो वोह लोगों की आज़माइश को अल्लाह के अ़ज़ाब की मानिन्द क़रार देते हैं, और अगर आपके रब की जानिब से कोई मदद आ पहुंचती है तो वोह यक़ीनन ये कहने लगते हैं कि हम तो तुम्हारे साथ ही थे, क्या अल्लाह उन (बातों) को नहीं जानता जो जहान वालों के सीनों में (पोशीदा) हैं।

১০. আর মানুষের মাঝে এমন লোক(ও) রয়েছে যারা (মুখে) বলে, ‘আমরা আল্লাহ্‌র প্রতি ঈমান এনেছি’। অতঃপর যখন তাদেরকে আল্লাহ্‌র পথে (কোনো) কষ্টে ফেলা হয় তখন তারা মানুষের পীড়নকে আল্লাহ্‌র শাস্তি হিসেবে গণ্য করে। আর যদি আপনার প্রতিপালকের পক্ষ থেকে কোনো সাহায্য আসে তখন তারা নিশ্চিত বলতে শুরু করে, ‘আমরা তো তোমাদের সাথেই ছিলাম’। আল্লাহ্ কি তাদের (বিষয়) অবগত নন যা জগদ্বাসীর অন্তঃকরণে (লুকায়িত) রয়েছে?

Play Copy
Play Copy
وَ قَالَ الَّذِیۡنَ کَفَرُوۡا لِلَّذِیۡنَ اٰمَنُوا اتَّبِعُوۡا سَبِیۡلَنَا وَ لۡنَحۡمِلۡ خَطٰیٰکُمۡ ؕ وَ مَا ہُمۡ بِحٰمِلِیۡنَ مِنۡ خَطٰیٰہُمۡ مِّنۡ شَیۡءٍ ؕ اِنَّہُمۡ لَکٰذِبُوۡنَ ﴿۱۲﴾

12. اور کافر لوگ ایمان والوں سے کہتے ہیں کہ تم ہماری راہ کی پیروی کرو اور ہم تمہاری خطاؤں (کے بوجھ) کو اٹھا لیں گے، حالانکہ وہ ان کے گناہوں کا کچھ بھی (بوجھ) اٹھانے والے نہیں ہیں بیشک وہ جھوٹے ہیںo

12. And the disbelievers say to the believers: ‘Follow our way and we shall bear (the burden of) your sins,’ whereas they will not bear any (burden) of their sins. Surely, they are liars.

12. Waqala allatheena kafaroo lillatheena amanoo ittabiAAoo sabeelana walnahmil khatayakum wama hum bihamileena min khatayahum min shayin innahum lakathiboona

12. Og de vantro sier til de troende: «Følg vår vei, og vi skal bære på deres feiltrinn (feiltrinns last)!», enda de ikke kan bære på noe som helst av deres feiltrinn (feiltrinns last). Sannelig, de er løgnere.

12. और काफिर लोग ईमान वालों से कहते हैं कि तुम हमारी राह की पैरवी करो और हम तुम्हारी ख़ताओं (के बोझ) को उठा लेंगे, हालांकि वोह उन के गुनाहों का कुछ भी (बोझ) उठाने वाले नहीं हैं बेशक वोह झूटे हैं।

১২. আর কাফেরেরা ঈমানদারদেরকে বলে, ‘তোমরা আমাদের পথ অনুসরণ করো এবং আমরা তোমাদের পাপের ভার বহন করবো’; অথচ তারা তাদের পাপের (বোঝা) কিছুই বহন করবে না। তারা অবশ্যই মিথ্যাবাদী।

Play Copy
وَ لَیَحۡمِلُنَّ اَثۡقَالَہُمۡ وَ اَثۡقَالًا مَّعَ اَثۡقَالِہِمۡ ۫ وَ لَیُسۡـَٔلُنَّ یَوۡمَ الۡقِیٰمَۃِ عَمَّا کَانُوۡا یَفۡتَرُوۡنَ ﴿٪۱۳﴾

13. وہ یقیناً اپنے (گناہوں کے) بوجھ اٹھائیں گے اور اپنے بوجھوں کے ساتھ کئی (دوسرے) بوجھ (بھی اپنے اوپر لادے ہوں گے) اور ان سے روزِ قیامت ان (بہتانوں) کی ضرور پرسش کی جائے گی جو وہ گھڑا کرتے تھےo

13. And they will certainly carry their own burdens (of sins), and (will also have loaded) many (other) burdens (over themselves) along with their own burdens. And they will certainly be interrogated on the Day of Resurrection about those (false allegations) which they used to invent.

13. Walayahmilunna athqalahum waathqalan maAAa athqalihim walayusalunna yawma alqiyamati AAamma kanoo yaftaroona

13. Og de vil visselig bære sine egne (synders) last, og med sine laster vil de bære på (mange andre) laster. Og på oppstandelsens dag vil de visselig bli forhørt om det (de falske beskyldningene) som de pleide å oppdikte.

13. वोह यक़ीनन अपने (गुनाहों के) बोझ उठाएंगे और अपने बोझों के साथ कई (दूसरे) बोझ (भी अपने ऊपर लादे होंगे) और उनसे रोज़े क़ियामत उन (बोहतानों) की ज़रूर पुर्सिश की जाएगी जो वोह घड़ा करते थे।

১৩. তারা অবশ্যই নিজেদের (পাপের) বোঝা বহন করবে এবং নিজেদের বোঝার সাথে (অন্যান্য) আরো অনেক বোঝাও (নিজেদের কাঁধে বহন করবে।) আর তাদেরকে কিয়ামতের দিন সেসব (অপবাদ) সম্পর্কে অবশ্যই জিজ্ঞেস করা হবে যা তারা উদ্ভাবন করতো।

Play Copy
وَ لَقَدۡ اَرۡسَلۡنَا نُوۡحًا اِلٰی قَوۡمِہٖ فَلَبِثَ فِیۡہِمۡ اَلۡفَ سَنَۃٍ اِلَّا خَمۡسِیۡنَ عَامًا ؕ فَاَخَذَہُمُ الطُّوۡفَانُ وَ ہُمۡ ظٰلِمُوۡنَ ﴿۱۴﴾

14. اور بیشک ہم نے نوح (علیہ السلام) کو ان کی قوم کی طرف بھیجا تو وہ ان میں پچاس برس کم ایک ہزار سال رہے، پھر ان لوگوں کو طوفان نے آپکڑا اس حال میں کہ وہ ظالم تھےo

14. And indeed We sent Nuh (Noah) to his people. He lived amongst them for a millennium less fifty years. Then the Great Flood seized them whilst they were wrongdoers.

14. Walaqad arsalna noohan ila qawmihi falabitha feehim alfa sanatin illa khamseena AAaman faakhathahumu alttoofanu wahum thalimoona

14. Og i sannhet, Vi sendte Noah til folket hans, og han forble hos dem i 950 år. Så ble de tatt av syndfloden mens de var ondsinnede.

14. और बेशक हमने नूह (अ़लैहिस्सलाम) को उनकी क़ौम की तरफ भेजा तो वोह उनमें पचास बरस कम एक हज़ार साल रहे फिर उन लोगों को तूफान ने आ पकड़ा इस हाल में कि वोह ज़ालिम थे।

১৪. আর আমি নূহ (আলাইহিস সালাম)-কে তো তাঁর সম্প্রদায়ের নিকট প্রেরণ করেছিলাম, তিনি তাদের মাঝে পঞ্চাশ কম এক সহস্র বছর অবস্থান করেছিলেন। অতঃপর তুফান এসে তাদেরকে গ্রাস করলো যখন তারা ছিল অত্যাচারী।

Play Copy
فَاَنۡجَیۡنٰہُ وَ اَصۡحٰبَ السَّفِیۡنَۃِ وَ جَعَلۡنٰہَاۤ اٰیَۃً لِّلۡعٰلَمِیۡنَ ﴿۱۵﴾

15. پھر ہم نے نوح (علیہ السلام) کو اور (ان کے ہمراہ) کشتی والوں کو نجات بخشی اور ہم نے اس (کشتی اور واقعہ) کو تمام جہان والوں کے لئے نشانی بنا دیاo

15. Then We delivered Nuh (Noah) and those (with him) in the Ark, and made that (Ark and the incident) a sign for the people of the world.

15. Faanjaynahu waashaba alssafeenati wajaAAalnaha ayatan lilAAalameena

15. Men Vi berget Noah og dem som var i arken (sammen med ham), og Vi gjorde det (arken og hendelsen) til et tegn for all verden.

15. फिर हमने नूह (अ़लैहिस्सलाम) को और (उन के हमराह) कश्ती वालों को नजात बख़्शी और हमने उस (कश्ती और वाक़िए) को तमाम जहान वालों के लिए निशानी बना दिया।

১৫. অতঃপর আমরা নূহ (আলাইহিস সালাম) এবং তার (সাথী) নৌকার আরোহীদেরকে উদ্ধার করলাম এবং একে (এ নৌকা এবং ঘটনাকে) সমগ্র জগতের অধিবাসীদের জন্যে করলাম একটি নিদর্শন।

Play Copy
وَ اِبۡرٰہِیۡمَ اِذۡ قَالَ لِقَوۡمِہِ اعۡبُدُوا اللّٰہَ وَ اتَّقُوۡہُ ؕ ذٰلِکُمۡ خَیۡرٌ لَّکُمۡ اِنۡ کُنۡتُمۡ تَعۡلَمُوۡنَ ﴿۱۶﴾

16. اور ابراہیم (علیہ السلام) کو (یاد کریں) جب انہوں نے اپنی قوم سے فرمایا کہ تم اللہ کی عبادت کرو اور اس سے ڈرو، یہی تمہارے حق میں بہتر ہے اگر تم (حقیقت کو) جانتے ہوo

16. And (remember) Ibrahim (Abraham) when he said to his people: ‘Worship Allah and fear Him. That is better for you if you know (the reality).

16. Waibraheema ith qala liqawmihi oAAbudoo Allaha waittaqoohu thalikum khayrun lakum in kuntum taAAlamoona

16. Og (kom i hu) Abraham den gang han sa til folket sitt: «Tilbe Allah alene, og alltid frykt Ham! Dette er det beste for dere, hvis dere vet (om sannheten).

16. और इब्राहीम (अ़लैहिस्सलाम) को (याद करें) जब उन्होंने अपनी क़ौम से फरमाया कि तुम अल्लाह की इबादत करो और उससे डरो, येही तुम्हारे हक़्क़ में बेहतर है अगर तुम (हक़ीक़त को) जानते हो।

১৬. আর (স্মরণ করুন) ইবরাহীম (আলাইহিস সালাম)-এঁর কথা যখন তিনি তাঁর সম্প্রদায়কে বললেন, ‘তোমরা আল্লাহ্‌র ইবাদত করো এবং তাঁকে ভয় করো। এটিই তোমাদের জন্যে উত্তম যদি তোমরা (বাস্তবতা) জানতে।

Play Copy
اِنَّمَا تَعۡبُدُوۡنَ مِنۡ دُوۡنِ اللّٰہِ اَوۡثَانًا وَّ تَخۡلُقُوۡنَ اِفۡکًا ؕ اِنَّ الَّذِیۡنَ تَعۡبُدُوۡنَ مِنۡ دُوۡنِ اللّٰہِ لَا یَمۡلِکُوۡنَ لَکُمۡ رِزۡقًا فَابۡتَغُوۡا عِنۡدَ اللّٰہِ الرِّزۡقَ وَ اعۡبُدُوۡہُ وَ اشۡکُرُوۡا لَہٗ ؕ اِلَیۡہِ تُرۡجَعُوۡنَ ﴿۱۷﴾

17. تم تو اللہ کے سوا بتوں کی پوجا کرتے ہو اور محض جھوٹ گھڑتے ہو، بیشک تم اللہ کے سوا جن کی پوجا کرتے ہو وہ تمہارے لئے رزق کے مالک نہیں ہیں پس تم اللہ کی بارگاہ سے رزق طلب کیا کرو اور اسی کی عبادت کیا کرو اور اسی کا شکر بجا لایا کرو، تم اسی کی طرف پلٹائے جاؤ گےo

17. You worship idols besides Allah and fabricate mere lies. Surely, those you worship instead of Allah are not masters of your sustenance. So always seek sustenance from Allah, and worship Him alone, and give thanks to Him. You will be returned to Him alone.

17. Innama taAAbudoona min dooni Allahi awthanan watakhluqoona ifkan inna allatheena taAAbudoona min dooni Allahi la yamlikoona lakum rizqan faibtaghoo AAinda Allahi alrrizqa waoAAbudoohu waoshkuroo lahu ilayhi turjaAAoona

17. Dere tilber avgudsstatuer utenom Allah og oppdikter kun løgn. Sannelig, de dere tilber utenom Allah, de er ikke herrer over forsyning for dere. Søk forsyning hos Allah, og tilbe kun Ham, og vis Ham takknemlighet. Til Ham vil dere bli brakt tilbake.

17. तुम तो अल्लाह के सिवा बुतों की पूजा करते हो और महज़ झूट घड़ते हो, बेशक तुम अल्लाह के सिवा जिनकी पूजा करते हो वोह तुम्हारे लिए रिज़्क़ के मालिक नहीं हैं पस तुम अल्लाह की बारगाह से रिज़्क़ तलब किया करो और उसी की इबादत किया करो और उसीका शुक्र बजा लाया करो, तुम उसी की तरफ पलटाए जाओगे।

১৭. তোমরা তো আল্লাহ্ ছাড়া মূর্তির উপাসনা করছো আর কেবল মিথ্যা উদ্ভাবন করছো। নিঃসন্দেহে আল্লাহ্ ব্যতীত যাদের উপাসনা তোমরা করছো তারা তোমাদের জীবনোপকরণের অধিকার রাখে না। সুতরাং তোমরা জীবনোপকরণ অন্বেষণ করো আল্লাহ্‌র নিকট। আর তাঁরই ইবাদত করো এবং তাঁরই প্রতি কৃতজ্ঞতা প্রকাশ করো। তোমরা তাঁরই দিকে প্রত্যাবর্তন করবে।

Play Copy
وَ اِنۡ تُکَذِّبُوۡا فَقَدۡ کَذَّبَ اُمَمٌ مِّنۡ قَبۡلِکُمۡ ؕ وَ مَا عَلَی الرَّسُوۡلِ اِلَّا الۡبَلٰغُ الۡمُبِیۡنُ ﴿۱۸﴾

18. اور اگر تم نے (میری باتوں کو) جھٹلایا تو یقیناً تم سے پہلے (بھی) کئی امتیں (حق کو) جھٹلا چکی ہیں، اور رسول پر واضح طریق سے (احکام) پہنچا دینے کے سوا (کچھ لازم) نہیں ہےo

18. And if you reject (my words), then no doubt many generations have rejected (the truth) before as well. And nothing is (obligatory) upon the Messenger but to convey (the commandments) in a clear way.’

18. Wain tukaththiboo faqad kaththaba omamun min qablikum wama AAala alrrasooli illa albalaghu almubeenu

18. Og hvis dere forsverger (mine ord), så har flere samfunn visselig forsverget (sannheten) før dere. Og sendebudet påligger det kun å videreformidle (lovens bud) soleklart.»

18. और अगर तुमने (मेरी बातों को) झुटलाया तो यक़ीनन तुमसे पहले (भी) कई उम्मतें (हक़्क़ को) झुटला चुकी हैं, और रसूल पर वाज़ेह तरीक़ से (अहकाम) पहुंचा देने के सिवा (कुछ लाज़िम) नहीं है।

১৮. আর যদি তোমরা (আমার কথা) মিথ্যাপ্রতিপন্ন করো তবে নিঃসন্দেহে তোমাদের পূর্বেও অনেক জাতি (সত্যকে) মিথ্যাপ্রতিপন্ন করেছিল। আর রাসূলের জন্যে তো (আবশ্যক) কেবল সুস্পষ্টভাবে (বিধিবিধান) পৌঁছে দেয়া।’

Play Copy
اَوَ لَمۡ یَرَوۡا کَیۡفَ یُبۡدِئُ اللّٰہُ الۡخَلۡقَ ثُمَّ یُعِیۡدُہٗ ؕ اِنَّ ذٰلِکَ عَلَی اللّٰہِ یَسِیۡرٌ ﴿۱۹﴾

19. کیا انہوں نے نہیں دیکھا (یعنی غور نہیں کیا) کہ اللہ کس طرح تخلیق کی ابتداء فرماتا ہے پھر (اسی طرح) اس کا اعادہ فرماتا ہے۔ بیشک یہ (کام) اللہ پر آسان ہےo

19. Have they not seen (i.e., pondered) how Allah originates creation, then repeats it (the same way)? Surely, this is easy for Allah.

19. Awalam yaraw kayfa yubdio Allahu alkhalqa thumma yuAAeeduhu inna thalika AAala Allahi yaseerun

19. Har de da ikke sett (fundert over) hvordan Allah lar skapelsen oppstå og deretter gjentar den (på samme måte)? Sannelig, denne (saken) er lett for Allah.

19. क्या उन्होंने नहीं देखा (यानी ग़ौर नहीं किया) कि अल्लाह किस तरह तख़्लीक़ की इब्तिदा फरमाता है फिर (उसी तरह) उसका इआदा फरमाता है। बेशक ये (काम) अल्लाह पर आसान है।

১৯. তারা কি (ভেবে) দেখেনি, আল্লাহ্ কিভাবে সৃষ্টির সূচনা করেছেন; অতঃপর (এভাবে) এর পূনরাবৃত্তি করেন? নিশ্চয়ই আল্লাহ্‌র জন্যে এ (কাজ) সহজ।

Play Copy
قُلۡ سِیۡرُوۡا فِی الۡاَرۡضِ فَانۡظُرُوۡا کَیۡفَ بَدَاَ الۡخَلۡقَ ثُمَّ اللّٰہُ یُنۡشِیٴُ النَّشۡاَۃَ الۡاٰخِرَۃَ ؕ اِنَّ اللّٰہَ عَلٰی کُلِّ شَیۡءٍ قَدِیۡرٌ ﴿ۚ۲۰﴾

20. فرما دیجئے: تم زمین میں (کائناتی زندگی کے مطالعہ کے لئے) چلو پھرو، پھر دیکھو (یعنی غور و تحقیق کرو) کہ اس نے مخلوق کی (زندگی کی) ابتداء کیسے فرمائی پھر وہ دوسری زندگی کو کس طرح اٹھا کر (ارتقاء کے مراحل سے گزارتا ہوا) نشو و نما دیتا ہے۔ بیشک اللہ ہر شے پر بڑی قدرت رکھنے والا ہےo

20. Say: ‘Travel in the land (to study life in the universe), then observe (i.e., meditate and research) as to how He initiated (the life of) Creation and how He raises and nourishes the second life (passing it through evolutionary stages). Surely, Allah has perfect power over all things.

20. Qul seeroo fee alardi faonthuroo kayfa badaa alkhalqa thumma Allahu yunshio alnnashata alakhirata inna Allaha AAala kulli shayin qadeerun

20. Si: «Reis omkring i landet (for å observere livet i universet), og så se hvordan Han har latt skapningene (skapningenes liv) oppstå, og hvordan Han derpå lar det andre livet stå opp og utvikler det (ved å la det gå gjennom evolusjonens faser). Sannelig, Allah har fullstendig makt over alle ting.

20. फरमा दीजिए: तुम ज़मीन में (काइनाती ज़िन्दगी के मुतालिए के लिए) चलो फिरो, फिर देखो (यानी ग़ौरो तहक़ीक़ करो) कि उसने मख़्लूक़ की (ज़िन्दगी की) इब्तिदा कैसे फरमाई फिर वोह दूसरी ज़िन्दगी को किस तरह उठा कर (इर्तिक़ा मराहिल से गुज़ारता हुआ) नश्वो नुमा देता है। बेशक अल्लाह हर शय पर बड़ी क़ुदरत रखने वाला है।

২০. বলুন, ‘(জাগতিক জীবন সম্পর্কে অধ্যয়নের জন্যে) পৃথিবীতে ভ্রমণ করো। অতঃপর দেখো (অর্থাৎ চিন্তা ও গবেষণা করো), তিনি কিভাবে (জীবন) সৃষ্টির সূচনা করেছেন, এরপর তিনি কিভাবে দ্বিতীয়বার জীবনকে (বিবর্তনের স্তরগুলো অতিক্রম করে) বিকশিত করেন। নিশ্চয়ই আল্লাহ্ সবকিছু সম্পর্কে খুবই ক্ষমতাবান।

Play Copy
Play Copy
وَ مَاۤ اَنۡتُمۡ بِمُعۡجِزِیۡنَ فِی الۡاَرۡضِ وَ لَا فِی السَّمَآءِ ۫ وَ مَا لَکُمۡ مِّنۡ دُوۡنِ اللّٰہِ مِنۡ وَّلِیٍّ وَّ لَا نَصِیۡرٍ ﴿٪۲۲﴾

22. اور نہ تم (اللہ کو) زمین میں عاجز کرنے والے ہو اور نہ آسمان میں اور نہ تمہارے لئے اللہ کے سوا کوئی دوست ہے اور نہ مددگارo

22. And you can escape (from Allah) neither in the earth nor in the heavens, nor is there for you any guardian or helper except Allah.

22. Wama antum bimuAAjizeena fee alardi wala fee alssamai wama lakum min dooni Allahi min waliyyin wala naseerin

22. Og ikke kan dere gjøre (Allah) maktesløs, verken på jord eller i himmel, og ikke er det utenom Allah en eneste velynder og ei heller noen hjelper for dere.»

22. और न तुम (अल्लाह को) ज़मीन में आजिज़ करने वाले हो और न आस्मान में और न तुम्हारे लिए अल्लाह के सिवा कोई दोस्त है और न मददगार।

২২. আর তোমরা (আল্লাহ্ থেকে) না পৃথিবীতে নিষ্কৃতি পাবে আর না আকাশে। আর আল্লাহ্ ব্যতীত তোমাদের না কোনো বন্ধু আছে আর না সাহায্যকারী।

Play Copy
وَ الَّذِیۡنَ کَفَرُوۡا بِاٰیٰتِ اللّٰہِ وَ لِقَآئِہٖۤ اُولٰٓئِکَ یَئِسُوۡا مِنۡ رَّحۡمَتِیۡ وَ اُولٰٓئِکَ لَہُمۡ عَذَابٌ اَلِیۡمٌ ﴿۲۳﴾

23. اور جن لوگوں نے اللہ کی آیتوں کا اور اس کی ملاقات کا انکار کیا وہ لوگ میری رحمت سے مایوس ہوگئے اور ان ہی لوگوں کے لئے درد ناک عذاب ہےo

23. And those who reject Allah’s Revelations and deny meeting with Him, they despair of My mercy. And it is they for whom there is painful punishment.

23. Waallatheena kafaroo biayati Allahi waliqaihi olaika yaisoo min rahmatee waolaika lahum AAathabun aleemun

23. Og de som fornekter Allahs åpenbaringer og møtet med Ham, vil miste alt håp for Min nåde. Og dem venter det en smertelig pine.

23. और जिन लोगों ने अल्लाह की आयतों का और उसकी मुलाक़ात का इन्कार किया वोह लोग मेरी रहमत से मायूस हो गए और उन ही लोगों के लिए दर्दनाक अ़ज़ाब है।

২৩. আর যারা আল্লাহ্‌র আয়াতসমূহ এবং তাঁর সাক্ষাত অস্বীকার করেছে তারা আমার রহমত থেকে নিরাশ হয়েছে। আর সেসব লোকদের জন্যে রয়েছে যন্ত্রণাদায়ক শাস্তি।

Play Copy
فَمَا کَانَ جَوَابَ قَوۡمِہٖۤ اِلَّاۤ اَنۡ قَالُوا اقۡتُلُوۡہُ اَوۡ حَرِّقُوۡہُ فَاَنۡجٰىہُ اللّٰہُ مِنَ النَّارِ ؕ اِنَّ فِیۡ ذٰلِکَ لَاٰیٰتٍ لِّقَوۡمٍ یُّؤۡمِنُوۡنَ ﴿۲۴﴾

24. سو قومِ ابراہیم کا جواب اس کے سوا کچھ نہ تھا کہ وہ کہنے لگے: تم اسے قتل کر ڈالو یا اسے جلا دو، پھر اللہ نے اسے (نمرود کی) آگ سے نجات بخشی، بیشک اس (واقعہ) میں ان لوگوں کے لئے نشانیاں ہیں جو ایمان لائے ہیںo

24. So the people of Ibrahim (Abraham) had no answer except that they said: ‘Kill him or burn him.’ Then Allah delivered him from the fire (of Nimrod). Surely, there are signs in this incident for those who have believed.

24. Fama kana jawaba qawmihi illa an qaloo oqtuloohu aw harriqoohu faanjahu Allahu mina alnnari inna fee thalika laayatin liqawmin yuminoona

24. Abrahams folks svar var intet annet enn dette: «Drep ham, eller brenn ham opp!» Men så berget Allah ham fra ilden (Nimrods ild). Sannelig, i dette var det flere tegn for det folk som har antatt troen.

24. सो क़ौमे इब्राहीम का जवाब इस के सिवा कुछ न था कि वोह कहने लगे: तुम उसे क़त्ल कर डालो या उसे जला दो, फिर अल्लाह ने उसे (नमरूद की) आग से नजात बख़्शी, बेशक इस (वाक़िए) में उन लोगों के लिए निशानियां हैं जो ईमान लाए हैं।

২৪. সুতরাং ইবরাহীমের সম্প্রদায় জবাবে কেবল এ কথাই বললো, ‘হয় তাঁকে হত্যা করো নতুবা তাঁকে পুড়িয়ে ফেলো’। অতঃপর আল্লাহ্ তাঁকে (নমরূদের) আগুন থেকে রক্ষা করলেন। অবশ্যই এতে (এ ঘটনায়) তাদের জন্যে নিদর্শনাদি রয়েছে যারা ঈমান আনয়ন করেছে।

Play Copy
وَ قَالَ اِنَّمَا اتَّخَذۡتُمۡ مِّنۡ دُوۡنِ اللّٰہِ اَوۡثَانًا ۙ مَّوَدَّۃَ بَیۡنِکُمۡ فِی الۡحَیٰوۃِ الدُّنۡیَا ۚ ثُمَّ یَوۡمَ الۡقِیٰمَۃِ یَکۡفُرُ بَعۡضُکُمۡ بِبَعۡضٍ وَّ یَلۡعَنُ بَعۡضُکُمۡ بَعۡضًا ۫ وَّ مَاۡوٰىکُمُ النَّارُ وَ مَا لَکُمۡ مِّنۡ نّٰصِرِیۡنَ ﴿٭ۙ۲۵﴾

25. اور ابراہیم (علیہ السلام) نے کہا: بس تم نے تو اللہ کو چھوڑ کر بتوں کو معبود بنا لیا ہے محض دنیوی زندگی میں آپس کی دوستی کی خاطر پھر روزِ قیامت تم میں سے (ہر) ایک دوسرے (کی دوستی) کا انکار کر دے گا اور تم میں سے (ہر) ایک دوسرے پر لعنت بھیجے گا، تو تمہارا ٹھکانا دوزخ ہے اور تمہارے لئے کوئی بھی مددگار نہ ہوگاo

25. And Ibrahim (Abraham) said: ‘You have taken up the worship of idols leaving Allah merely for the sake of mutual friendship in the life of this world. Then, on the Day of Resurrection, (each) one of you will deny (the friendship of) the other and (each) one of you will curse the other. And Hell is your abode and there will be no helper for you.

25. Waqala innama ittakhathtum min dooni Allahi awthanan mawaddata baynikum fee alhayati alddunya thumma yawma alqiyamati yakfuru baAAdukum bibaAAdin wayalAAanu baAAdukum baAAdan wamawakumu alnnaru wama lakum min nasireena

25. Og Abraham sa: «Dere har gitt opp Allah og tatt avgudsstatuene som tilbedelsesverdige kun for gjensidig vennskap i jordelivet. På oppstandelsens dag vil dere fornekte hverandre (hverandres vennskap) og forbanne hverandre. Og boligen deres er helvete, og det vil ikke være noen hjelpere for dere.»

25. और इब्राहीम (अ़लैहिस्सलाम) ने कहा: बस तुमने तो अल्लाह को छोड़कर बुतों को माबूद बना लिया है महज़ दुन्यवी ज़िन्दगी में आपस की दोस्ती की ख़ातिर फिर रोज़े क़ियामत तुम में से (हर) एक दूसरे (की दोस्ती) का इन्कार कर देगा और तुम में से (हर) एक दूसरे पर लानत भेजेगा तो तुम्हारा ठिकाना दोज़ख़ है और तुम्हारे लिए कोई भी मददगार न होगा।

২৫. আর ইবরাহীম (আলাইহিস সালাম) বললেন, ‘তোমরা তো আল্লাহ্‌র পরিবর্তে মূর্তিগুলোকে উপাস্যরূপে গ্রহণ করেছো, কেবল পার্থিব জীবনে পরস্পরের বন্ধুত্ব রক্ষার্থে। অতঃপর কিয়ামতের দিন তোমরা (সবাই) একে অপরকে (বন্ধুরূপে) অস্বীকার করবে এবং তোমরা (সবাই) একে অপরকে অভিসম্পাত করবে। কাজেই তোমাদের ঠিকানা হবে জাহান্নাম আর তোমাদের জন্যে কোনো সাহায্যকারী থাকবে না।’

Play Copy
فَاٰمَنَ لَہٗ لُوۡطٌ ۘ وَ قَالَ اِنِّیۡ مُہَاجِرٌ اِلٰی رَبِّیۡ ؕ اِنَّہٗ ہُوَ الۡعَزِیۡزُ الۡحَکِیۡمُ ﴿۲۶﴾

26. پھر لوط (علیہ السلام) ان پر (یعنی ابراہیم علیہ السلام پر) ایمان لے آئے اور انہوں نے کہا: میں اپنے رب کی طرف ہجرت کرنے والا ہوں۔ بیشک وہ غالب ہے حکمت والا ہےo

26. Then Lut (Lot) believed in him (Ibrahim [Abraham]) and he said: ‘I am migrating towards my Lord. Surely, He is Almighty, Most Wise.’

26. Faamana lahu lootun waqala innee muhajirun ila rabbee innahu huwa alAAazeezu alhakeemu

26. Så antok Lot troen på Abraham, og han sa: «Jeg er i ferd med å utvandre til Herren min. Sannelig, Han er den Allmektige, den mest Vise.»

26. फिर लूत (अ़लैहिस्सलाम) उन पर (यानी इब्राहीम अ़लैहिस्सलाम पर) ईमान ले आए और उन्होंने कहा: मैं अपने रब की तरफ हिजरत करने वाला हूं। बेशक वोह ग़ालिब है हिक्मत वाला है।

২৬. অতঃপর লূত (আলাইহিস সালাম) তাঁর প্রতি (অর্থাৎ হযরত ইবরাহীম আলাইহিস সালামের প্রতি) বিশ্বাস স্থাপন করলেন এবং বললেন, ‘আমি আপনার প্রতিপালকের উদ্দেশ্যে দেশত্যাগ করছি। অবশ্যই তিনি পরাক্রমশালী এবং প্রজ্ঞাবান।’

Play Copy
وَ وَہَبۡنَا لَہٗۤ اِسۡحٰقَ وَ یَعۡقُوۡبَ وَ جَعَلۡنَا فِیۡ ذُرِّیَّتِہِ النُّبُوَّۃَ وَ الۡکِتٰبَ وَ اٰتَیۡنٰہُ اَجۡرَہٗ فِی الدُّنۡیَا ۚ وَ اِنَّہٗ فِی الۡاٰخِرَۃِ لَمِنَ الصّٰلِحِیۡنَ ﴿۲۷﴾

27. اور ہم نے انہیں اسحاق اور یعقوب (علیہما السلام بیٹا اور پوتا) عطا فرمائے اور ہم نے ابراہیم (علیہ السلام) کی اولاد میں نبوت اور کتاب مقرر فرما دی اور ہم نے انہیں دنیا میں (ہی) ان کا صلہ عطا فرما دیا، اور بیشک وہ آخرت میں (بھی) نیکوکاروں میں سے ہیںo

27. And We blessed him with Ishaq (Isaac) and Ya‘qub ([Jacob], a son and a grandson,) and We ordained Prophethood and the Book in Ibrahim’s (Abraham’s) descendants. And We gave him his reward (here) in this world, and surely he is amongst the most pious in the Hereafter (as well).

27. Wawahabna lahu ishaqa wayaAAqooba wajaAAalna fee thurriyyatihi alnnubuwwata waalkitaba waataynahu ajrahu fee alddunya wainnahu fee alakhirati lamina alssaliheena

27. Og Vi skjenket ham Isak og Jakob (sønn og sønnesønn), og Vi satte profetskapet og skriften blant Abrahams etterkommere, og Vi ga ham belønningen hans i denne verden, og sannelig, i det hinsidige vil han også være av de rettskafne.

27. और हमने उन्हें इस्हाक़ और याकू़ब (अ़लैहिमा अस्सलाम बेटा और पोता) अ़ता फरमाए और हमने इब्राहीम (अ़लैहिस्सलाम) की औलाद में नुबुव्वत और किताब मुक़र्रर फरमा दी और हमने उन्हें दुन्या में (ही) उनका सिला अ़ता फरमा दिया और बेशक वोह आख़िरत में (भी) नेकूकारों में से हैं।

২৭. আর আমরা তাঁকে (ছেলে এবং পৌত্র) ইসহাক ও ইয়াকুব দিয়ে ধন্য করলাম এবং আমরা ইবরাহীম (আলাইহিস সালাম)-এঁর বংশধরদের জন্যে নির্ধারণ করলাম নবুয়্যত ও কিতাব। আর আমি তাঁকে দুনিয়াতে(ই) পুরুস্কৃত করেছিলাম। আর নিশ্চিত তিনি আখিরাতে(ও) নেক্কারদের মাঝে গণ্য হবেন।

Play Copy
وَ لُوۡطًا اِذۡ قَالَ لِقَوۡمِہٖۤ اِنَّکُمۡ لَتَاۡتُوۡنَ الۡفَاحِشَۃَ ۫ مَا سَبَقَکُمۡ بِہَا مِنۡ اَحَدٍ مِّنَ الۡعٰلَمِیۡنَ ﴿۲۸﴾

28. اور لوط (علیہ السلام) کو (یاد کریں) جب انہوں نے اپنی قوم سے کہا: بیشک تم بڑی بے حیائی کا ارتکاب کرتے ہو، اقوامِ عالم میں سے کسی ایک (قوم) نے (بھی) اس (بے حیائی) میں تم سے پہل نہیں کیo

28. And (remember) Lut (Lot) when he said to his people: ‘Surely, you commit the worst indecency. None of the nations in the whole world has ever committed this (indecency) before you.

28. Walootan ith qala liqawmihi innakum latatoona alfahishata ma sabaqakum biha min ahadin mina alAAalameena

28. Og (kom i hu) Lot den gang han sa til folket sitt: «Sannelig, dere begår den verste uanstendigheten, ikke et eneste folk i hele verden har begått den (uanstendigheten) før dere.

28. और लूत (अ़लैहिस्सलाम) को (याद करें) जब उन्होंने अपनी क़ौम से कहा: बेशक तुम बड़ी बे हयाई का इर्तिकाब करते हो, अक़्वामे आलम में से किसी एक (क़ौम) ने (भी) उस (बेहयाई) में तुम से पहल नहीं की।

২৮. আর (স্মরণ করুন) লূত (আলাইহিস সালাম)-এঁর কথা যখন তিনি তাঁর সম্প্রদায়কে বললেন, ‘তোমরা তো নিশ্চিত জঘন্য অশ্লীলতায় নিমজ্জিত, তোমাদের পূর্বে বিশ্ব জগতের কোনো জাতি এরূপ (অশ্লীল) কর্মে লিপ্ত হয়নি।

Play Copy
اَئِنَّکُمۡ لَتَاۡتُوۡنَ الرِّجَالَ وَ تَقۡطَعُوۡنَ السَّبِیۡلَ ۬ۙ وَ تَاۡتُوۡنَ فِیۡ نَادِیۡکُمُ الۡمُنۡکَرَ ؕ فَمَا کَانَ جَوَابَ قَوۡمِہٖۤ اِلَّاۤ اَنۡ قَالُوا ائۡتِنَا بِعَذَابِ اللّٰہِ اِنۡ کُنۡتَ مِنَ الصّٰدِقِیۡنَ ﴿۲۹﴾

29. کیا تم (شہوت رانی کے لئے) مَردوں کے پاس جاتے ہو اور ڈاکہ زنی کرتے ہو اور اپنی (بھری) مجلس میں ناپسندیدہ کام کرتے ہو، تو ان کی قوم کا جواب (بھی) اس کے سوا کچھ نہ تھا کہ کہنے لگے: تم ہم پر اللہ کا عذاب لے آؤ اگر تم سچے ہوo

29. Do you approach men (for your sexual desire) and commit highway robberies and do indecent deeds in your (crowded) meetings?’ And his people (also) had no answer except that they said: ‘Bring Allah’s torment upon us if you are truthful.’

29. Ainnakum latatoona alrrijala wataqtaAAoona alssabeela watatoona fee nadeekumu almunkara fama kana jawaba qawmihi illa an qaloo itina biAAathabi Allahi in kunta mina alssadiqeena

29. Går dere til menn (for deres seksuelle fornøyelse), og bedriver dere landeveisrøveri, og begår dere det syndefulle i deres (fullsatte) samlinger?» Hans folks svar var intet annet enn dette: «Bring du over oss Allahs pine, hvis du er sannferdig!»

29. क्या तुम (शहवत रानी के लिए) मर्दों के पास जाते हो और डाका ज़नी करते हो और अपनी (भरी) मज्लिस में ना पसन्दीदा काम करते हो, तो उनकी क़ौम का जवाब (भी) इसके सिवा कुछ न था कि कहने लगे: तुम हम पर अल्लाह का अ़ज़ाब ले आओ अगर तुम सच्चे हो।

২৯. তোমরা কি (কামপ্রবৃত্তি চরিতার্থে) পূরুষদের নিকট গমন করো আর রাহাজানি করো এবং নিজেদের (ভরা) মজলিসে প্রকাশ্যে ঘৃণ্য কর্ম করে বেড়াও?’ অতঃপর তাঁর সম্প্রদায় জবাবে কেবল এ কথাই বললো, ‘আমাদের উপর আল্লাহ্‌র শাস্তি নিয়ে এসো যদি তুমি সত্যবাদী হও’।

Play Copy
Play Copy
وَ لَمَّا جَآءَتۡ رُسُلُنَاۤ اِبۡرٰہِیۡمَ بِالۡبُشۡرٰی ۙ قَالُوۡۤا اِنَّا مُہۡلِکُوۡۤا اَہۡلِ ہٰذِہِ الۡقَرۡیَۃِ ۚ اِنَّ اَہۡلَہَا کَانُوۡا ظٰلِمِیۡنَ ﴿ۚۖ۳۱﴾

31. اور جب ہمارے بھیجے ہوئے (فرشتے) ابراہیم (علیہ السلام) کے پاس خوشخبری لے کر آئے (تو) انہوں نے (ساتھ) یہ (بھی) کہا کہ ہم اس بستی کے مکینوں کو ہلاک کرنے والے ہیں کیونکہ یہاں کے باشندے ظالم ہیںo

31. And when Our messengers (angels) came to Ibrahim (Abraham) with good news (then, adding,) they (also) said: ‘We are going to destroy the dwellers of this town because its inhabitants are the wrongdoers.’

31. Walamma jaat rusuluna ibraheema bialbushra qaloo inna muhlikoo ahli hathihi alqaryati inna ahlaha kanoo thalimeena

31. Og da Våre utsendinger (engler) kom til Abraham med det gledelige budskapet, sa de også: «Vi kommer til å tilintetgjøre denne byens beboere, for dens beboere er ondsinnede.»

31. और जब हमारे भेजे हुए (फरिश्ते) इब्राहीम (अ़लैहिस्सलाम) के पास ख़ुशख़बरी लेकर आए (तो) उन्होंने (साथ) ये (भी) कहा कि हम इस बस्ती के मकीनों को हलाक करने वाले हैं क्योंकि यहां के बाशिन्दे ज़ालिम हैं।

৩১. আর যখন আমার প্রেরিত (ফেরেশতা) বার্তাবাহকেরা ইবরাহীম (আলাইহিস সালাম)-এঁর নিকট সুসংবাদ নিয়ে আগমন করলো, তারা (তখন আরও) বললো, ‘আমরা এ জনপদবাসীকে ধ্বংস করতে যাচ্ছি, কেননা এর অধিবাসীরা অত্যাচারী’।

Play Copy
قَالَ اِنَّ فِیۡہَا لُوۡطًا ؕ قَالُوۡا نَحۡنُ اَعۡلَمُ بِمَنۡ فِیۡہَا ٝ۫ لَنُنَجِّیَنَّہٗ وَ اَہۡلَہٗۤ اِلَّا امۡرَاَتَہٗ ٭۫ کَانَتۡ مِنَ الۡغٰبِرِیۡنَ ﴿۳۲﴾

32. ابراہیم (علیہ السلام) نے کہا: اس (بستی) میں تو لوط (علیہ السلام بھی) ہیں، انہوں نے کہا: ہم ان لوگوں کوخوب جانتے ہیں جو (جو) اس میں (رہتے) ہیں ہم لوط (علیہ السلام) کو اور ان کے گھر والوں کو سوائے ان کی عورت کے ضرور بچالیں گے، وہ پیچھے رہ جانے والوں میں سے ہےo

32. Ibrahim (Abraham) said: ‘Lut (Lot) is (also) here in this (town).’ They said: ‘We know very well the people who (live) in it. We shall certainly save Lut (Lot) and his family except his wife. She is of those who remain behind.’

32. Qala inna feeha lootan qaloo nahnu aAAlamu biman feeha lanunajjiyannahu waahlahu illa imraatahu kanat mina alghabireena

32. Abraham sa: «Men Lot er jo også der (i den byen)!» De sa: «Vi vet godt om dem som er (bor) der, vi vil visselig berge Lot og familien hans, unntatt hustruen hans, hun er av dem som vil bli gjenværende.»

32. इब्राहीम (अ़लैहिस्सलाम) ने कहा: इस (बस्ती) में तो लूत (अ़लैहिस्सलाम भी) हैं उन्होंने कहा: हम उन लोगों को ख़ूब जानते हैं जो (जो) उसमें (रहते) हैं हम लूत (अ़लैहिस्सलाम) को और उनके घर वालों को सिवाए उनकी औरत के ज़रूर बचा लेंगे, वोह पीछे रह जाने वालों में से है।

৩২. ইবরাহীম (আলাইহিস সালাম) বললেন, ‘এতে (এ জনপদে) তো লূত (আলাইহিস সালামও) রয়েছেন’। তারা বললো, ‘আমরা তাদেরকে খুব ভালোভাবেই জানি যারা এতে (বসবাসরত) রয়েছে। আমরা লূত (আলাইহিস সালাম) এবং তাঁর পরিবারকে অবশ্যই রক্ষা করবো, তবে তাঁর স্ত্রী ব্যতীত; সে তো পশ্চাতে থেকে যাওয়া লোকদের মধ্যে গণ্য।’

Play Copy
وَ لَمَّاۤ اَنۡ جَآءَتۡ رُسُلُنَا لُوۡطًا سِیۡٓءَ بِہِمۡ وَ ضَاقَ بِہِمۡ ذَرۡعًا وَّ قَالُوۡا لَا تَخَفۡ وَ لَا تَحۡزَنۡ ۟ اِنَّا مُنَجُّوۡکَ وَ اَہۡلَکَ اِلَّا امۡرَاَتَکَ کَانَتۡ مِنَ الۡغٰبِرِیۡنَ ﴿۳۳﴾

33. اور جب ہمارے بھیجے ہوئے (فرشتے) لوط (علیہ السلام) کے پاس آئے تو وہ ان (کے آنے) سے رنجیدہ ہوئے اور ان کے (ارادۂ عذاب کے) باعث نڈھال سے ہوگئے اور (فرشتوں نے) کہا: آپ نہ خوفزدہ ہوں اور نہ غم زدہ ہوں، بیشک ہم آپ کو اور آپ کے گھر والوں کو بچانے والے ہیں سوائے آپ کی عورت کے وہ (عذاب کے لئے) پیچھے رہ جانے والوں میں سے ہےo

33. And when Our messengers (angels) came to Lut (Lot), he felt distressed (on their arrival) and felt depressed for their (intention to torment). And (the messengers) said: ‘Do not feel afraid or grieved. We shall no doubt save you and your family except your wife. She is of those who will remain behind (for torment).

33. Walamma an jaat rusuluna lootan seea bihim wadaqa bihim tharAAan waqaloo la takhaf wala tahzan inna munajjooka waahlaka illa imraataka kanat mina alghabireena

33. Og da Våre utsendinger (engler) kom til Lot, ble han trist av dem (deres ankomst) og følte seg nedtrykt på grunn av dem (deres bestemmelse om pinen). Og de (englene) sa: «Frykt ikke, og vær ei heller sørgmodig. Sannelig, vi vil berge deg og familien din, unntatt hustruen din, hun er av dem som vil bli gjenværende (for pinen).

33. और जब हमारे भेजे हुए (फरिश्ते) लूत (अ़लैहिस्सलाम) के पास आए तो वोह उन (के आने) से रंजीदा हुए और उनके (इरादाए अ़ज़ाब के) बाइस निढाल से हो गए और (फरिश्तों ने) कहा: आप न ख़ौफज़दा हों और न ग़मज़दा हों बेशक हम आपको और आपके घर वालों को बचाने वाले हैं सिवाए आपकी औरत के वोह (अ़ज़ाब के लिए) पीछे रह जाने वालों में से है।

৩৩. আর যখন আমাদের প্রেরিত (ফেরেশতা) বার্তাবাহকেরা লূত (আলাইহিস সালাম)-এঁর নিকট আগমন করলো, তিনি তখন তাদের (আগমনের) কারণে চিন্তিত হয়ে পড়লেন এবং তাদের (শাস্তির ইচ্ছার) কারণে হতোদ্যম হয়ে গেলেন। তখন তারা (ফেরেশতাগণ) বললো, ‘আপনি ভীত হবেন না এবং চিন্তিতও হবেন না। নিশ্চয়ই আমরা আপনাকে এবং আপনার পরিবারকে রক্ষা করবো, তবে আপনার স্ত্রীকে নয়। সে তো (শাস্তির জন্যে) পশ্চাতে থেকে যাওয়া লোকদের মধ্যে গণ্য।

Play Copy
Play Copy
Play Copy
وَ اِلٰی مَدۡیَنَ اَخَاہُمۡ شُعَیۡبًا ۙ فَقَالَ یٰقَوۡمِ اعۡبُدُوا اللّٰہَ وَ ارۡجُوا الۡیَوۡمَ الۡاٰخِرَ وَ لَا تَعۡثَوۡا فِی الۡاَرۡضِ مُفۡسِدِیۡنَ ﴿۳۶﴾

36. اور مَدیَن کی طرف ان کے (قومی) بھائی شعیب (علیہ السلام) کو (بھیجا)، سو انہوں نے کہا: اے میری قوم! اللہ کی عبادت کرو اور یومِ آخرت کی امید رکھو اور زمین میں فساد انگیزی نہ کرتے پھروo

36. And (We sent) to Madyan their (kinship) brother Shu‘ayb. So he said: ‘O my people, worship Allah and look forward to the Last Day and do not do mischief in the land.’

36. Waila madyana akhahum shuAAayban faqala ya qawmi oAAbudoo Allaha waorjoo alyawma alakhira wala taAAthaw fee alardi mufsideena

36. Og Vi sendte broren deres (fra deres folk) Jetro til Midjan. Han sa: «Å, mitt folk! Tilbe Allah, og sett deres håp til den ytterste dag, og vandre ikke omkring for å anstifte ufred i landet.»

36. और मद्‌यन की तरफ उनके (क़ौमी) भाई शुऐब (अ़लैहिस्सलाम) को (भेजा) सो उन्होंने कहा: ऐ मेरी क़ौम अल्लाह की इबादत करो और यौमे आख़िरत की उम्मीद रखो और ज़मीन में फसाद अंगेजी न करते फिरो।

৩৬. আর মাদইয়ানে তাদের (জ্ঞাতি) ভাই শুয়াইব (আলাইহিস সালাম)-কে (প্রেরণ করেছিলাম)। অতঃপর তিনি বললেন, ‘হে আমার সম্প্রদায়! আল্লাহ্‌র ইবাদত করো, শেষ দিবসের প্রতীক্ষা করো এবং পৃথিবীতে বিপর্যয় সৃষ্টি করো না।’

Play Copy
فَکَذَّبُوۡہُ فَاَخَذَتۡہُمُ الرَّجۡفَۃُ فَاَصۡبَحُوۡا فِیۡ دَارِہِمۡ جٰثِمِیۡنَ ﴿۫۳۷﴾

37. تو انہوں نے شعیب (علیہ السلام) کو جھٹلا ڈالا پس انہیں (بھی) زلزلہ (کے عذاب) نے آپکڑا، سو انہوں نے صبح اس حال میں کی کہ اپنے گھروں میں اوندھے منہ (مُردہ) پڑے تھےo

37. Then they rejected Shu‘ayb. So (the torment of) the earthquake seized them (as well), and at dawn they were lying prone (dead) in their houses.

37. Fakaththaboohu faakhathathumu alrrajfatu faasbahoo fee darihim jathimeena

37. Men de forsverget Jetro, så ble de tatt fatt av (en pine ved) et forferdelig kraftig jordskjelv, og om morgenen ble de liggende falne på ansiktet (døde) i hjemmene sine.

37. तो उन्होंने शुऐब (अ़लैहिस्सलाम) को झुटला डाला पस उन्हें (भी) ज़ल्ज़ले (के अ़ज़ाब) ने आ पकड़ा, सो उन्होंने सुब्ह उस हाल में कि अपने घरों में औंधे मुंह (मुर्दा) पड़े थे।

৩৭. তখন তারা শুয়াইব (আলাইহিস সালাম)-কে মিথ্যাপ্রতিপন্ন করলো, সুতরাং তাদেরকে (আমার শাস্তি) ভুমিকম্প গ্রাস করলো। ফলে তারা প্রভাতে নিজ গৃহে উপুড় (হয়ে মৃত) অবস্থায় পড়ে রইলো।

Play Copy
وَ عَادًا وَّ ثَمُوۡدَا۠ وَ قَدۡ تَّبَیَّنَ لَکُمۡ مِّنۡ مَّسٰکِنِہِمۡ ۟ وَ زَیَّنَ لَہُمُ الشَّیۡطٰنُ اَعۡمَالَہُمۡ فَصَدَّہُمۡ عَنِ السَّبِیۡلِ وَ کَانُوۡا مُسۡتَبۡصِرِیۡنَ ﴿ۙ۳۸﴾

38. اور عاد اور ثمود کو (بھی ہم نے ہلاک کیا) اور بیشک ان کے کچھ (تباہ شدہ) مکانات تمہارے لیئے (بطورِ عبرت) ظاہر ہو چکے ہیں اور شیطان نے ان کے اَعمالِ بد، ان کے لئے خوش نما بنا دیئے تھے اورانہیں (حق کی) راہ سے پھیر دیا تھا حالانکہ وہ بینا و دانا تھےo

38. And (We destroyed) ‘Ad and Thamud (as well). And indeed (ruins of) some of their houses stand out (i.e., have lived to tell the tale) for you (as a lesson of warning). And Satan made their evil deeds look charming to them, and turned them away from the path (of truth) though they were vigilant and wise.

38. WaAAadan wathamooda waqad tabayyana lakum min masakinihim wazayyana lahumu alshshaytanu aAAmalahum fasaddahum AAani alssabeeli wakanoo mustabsireena

38. Og (Vi tilintetgjorde også) ‛Ād og Thamōd! Og uten tvil, noen av husene deres er blitt synliggjort for dere (som lærepenge), og Satan gjorde deres illgjerninger attraktive for dem og vendte dem bort fra veien (sannhetens vei), enda de var intelligente og vise.

38. और आद और समूद को (भी हमने हलाक किया) और बेशक उनके कुछ (तबाह शुदा) मकानात तुम्हारे लिए (बतौरे इब्रत) ज़ाहिर हो चुके हैं और शैतान ने उनके आमाले बद, उनके लिए खु़शनुमा बना दिए थे और उन्हें (हक़्क़ की) राह से फे़र दिया था हालांकि वोह बीना-व-दाना थे।

৩৮. আর ‘আদ এবং সামূদকেও (আমি ধ্বংস করেছিলাম)। এদের (ধ্বংসপ্রাপ্ত) কিছু ঘরবাড়িই তোমাদের জন্যে (উপদেশ হিসেবে) সুস্পষ্ট। আর শয়তান তাদের মন্দ কর্মকে তাদের দৃষ্টিতে সুশোভিত করেছিল এবং তাদেরকে (সত্যের) পথ থেকে ফিরিয়ে রেখেছিল। অথচ তারা ছিল সজাগ এবং বিচক্ষণ।

Play Copy
وَ قَارُوۡنَ وَ فِرۡعَوۡنَ وَ ہَامٰنَ ۟ وَ لَقَدۡ جَآءَہُمۡ مُّوۡسٰی بِالۡبَیِّنٰتِ فَاسۡتَکۡبَرُوۡا فِی الۡاَرۡضِ وَ مَا کَانُوۡا سٰبِقِیۡنَ ﴿ۚۖ۳۹﴾

39. اور (ہم نے) قارون اور فرعون اور ہامان کو (بھی ہلاک کیا) اور بیشک موسٰی (علیہ السلام) ان کے پاس واضح نشانیاں لے کر آئے تھے تو انہوں نے ملک میں غرور و سرکشی کی اور وہ (ہماری گرفت سے) آگے بڑھ جانے والے نہ تھےo

39. And (We also destroyed) Qarun (Korah), Pharaoh and Haman. And surely, Musa (Moses) brought them clear signs and they were arrogant and violent in the land but could not escape (Our seizure).

39. Waqaroona wafirAAawna wahamana walaqad jaahum moosa bialbayyinati faistakbaroo fee alardi wama kanoo sabiqeena

39. Og (Vi tilintetgjorde også) Korah og farao og Haman! Og sannelig, Moses kom til dem med innlysende tegn, og de viste arroganse og oppsetsighet i landet, men de kunne ikke komme seg unna (Vårt grep).

39. और (हमने) क़ारून और फिरऔन और हामान को (भी हलाक किया) और बेशक मूसा (अ़लैहिस्सलाम) उनके पास वाज़ेह निशानियां लेकर आए थे तो उन्होंने मुल्क में गु़रूरो सर्कशी की और वोह (हमारी गिरफ्त से) आगे बढ़ जाने वाले न थे।

৩৯. আর কারূন, ফেরাউন এবং হামানকেও (আমরা ধ্বংস করেছিলাম)। আর মূসা (আলাইহি সালাম) তো তাদের নিকট সুস্পষ্ট নিদর্শনাবলী নিয়ে আগমন করেছিলেন। তখন তারা পৃথিবীতে অহঙ্কার ও দম্ভ করছিল। কিন্তু তারা (আমার গ্রাস থেকে) রক্ষা পায়নি।

Play Copy
فَکُلًّا اَخَذۡنَا بِذَنۡۢبِہٖ ۚ فَمِنۡہُمۡ مَّنۡ اَرۡسَلۡنَا عَلَیۡہِ حَاصِبًا ۚ وَ مِنۡہُمۡ مَّنۡ اَخَذَتۡہُ الصَّیۡحَۃُ ۚ وَ مِنۡہُمۡ مَّنۡ خَسَفۡنَا بِہِ الۡاَرۡضَ ۚ وَ مِنۡہُمۡ مَّنۡ اَغۡرَقۡنَا ۚ وَ مَا کَانَ اللّٰہُ لِیَظۡلِمَہُمۡ وَ لٰکِنۡ کَانُوۡۤا اَنۡفُسَہُمۡ یَظۡلِمُوۡنَ ﴿۴۰﴾

40. سو ہم نے (ان میں سے) ہر ایک کو اس کے گناہ کے باعث پکڑ لیا، اور ان میں سے وہ (طبقہ بھی) تھا جس پر ہم نے پتھر برسانے والی آندھی بھیجی اوران میں سے وہ (طبقہ بھی) تھا جسے دہشت ناک آواز نے آپکڑا اور ان میں سے وہ (طبقہ بھی) تھا جسے ہم نے زمین میں دھنسا دیا اور ان میں سے (ایک) وہ (طبقہ بھی) تھا جسے ہم نے غرق کر دیا اور ہرگز ایسا نہ تھا کہ اللہ ان پر ظلم کرے بلکہ وہ خود ہی اپنی جانوں پر ظلم کرتے تھےo

40. So We seized (every one of) them for his sin. And there was (a faction) of those against whom We sent a storm of pelting stones. And of them was (also a group) whom a roaring blast seized. And (a party) of them were such whom We sank into the earth. And of them there was (yet another community) that We drowned. And Allah would never have wronged them, but they themselves wronged their own souls.

40. Fakullan akhathna bithanbihi faminhum man arsalna AAalayhi hasiban waminhum man akhathathu alssayhatu waminhum man khasafna bihi alarda waminhum man aghraqna wama kana Allahu liyathlimahum walakin kanoo anfusahum yathlimoona

40. Så Vi tok enhver (av dem) for synden hans. Og blant dem var det den (gruppen) som Vi sendte steinregnende storm over, og blant dem var det den (gruppen) som ble tatt av et forferdelig brak, og blant dem var det den (gruppen) som Vi senket ned i jorden, og blant dem var det den (gruppen) som Vi druknet, og aldri var det slik at Allah skulle være ondskapsfull mot dem; derimot gjorde de sin egen sjel ondt.

40. सो हमने (उनमें से) हर एक को उसके गुनाह के बाइस पकड़ लिया, और उन में से वोह (तब्क़ा भी) था जिस पर हमने पत्थर बरसाने वाली आंधी भेजी और उनमें से वोह (तब्क़ा भी) था जिसे दहशतनाक आवाज़ ने आ पकड़ा और उनमें से वोह (तब्क़ा भी) था जिसे हमने ज़मीन में धंसा दिया और उनमें से (एक) वोह (तब्क़ा भी) था जिसे हमने ग़र्क़ कर दिया और हर्गिज़ ऐसा न था कि अल्लाह उन पर जु़ल्म करे बल्कि वोह खु़द ही अपनी जानों पर ज़ुल्म करते थे।

৪০. অতঃপর আমরা (তাদের) প্রত্যেককে নিজ পাপের কারণে পাকড়াও করেছিলাম; সুতরাং তাদের মধ্যে এমনও (কেউ) ছিল যার উপর আমরা পাথর বর্ষণকারী প্রবল ঝটিকা প্রেরণ করেছিলাম; আর তাদের মধ্যে (কেউ) এমনও ছিল যাদেরকে ভয়ানক আওয়াজ এসে গ্রাস করেছিল; আর তাদের মধ্যে এমনও (কেউ) ছিল যাদেরকে আমরা ভু-গর্ভে ধ্বসিয়ে দিয়েছিলাম; এবং তাদের মধ্যে এমনও (কেউ) ছিল যাদেরকে আমি ডুবিয়ে দিয়েছিলাম। আর আল্লাহ্ তাদের প্রতি কখনই জুুলুম করেন নি, বরং তারা নিজেরাই নিজেদের প্রতি জুলুম করেছিল।

Play Copy
مَثَلُ الَّذِیۡنَ اتَّخَذُوۡا مِنۡ دُوۡنِ اللّٰہِ اَوۡلِیَآءَ کَمَثَلِ الۡعَنۡکَبُوۡتِ ۖۚ اِتَّخَذَتۡ بَیۡتًا ؕ وَ اِنَّ اَوۡہَنَ الۡبُیُوۡتِ لَبَیۡتُ الۡعَنۡکَبُوۡتِ ۘ لَوۡ کَانُوۡا یَعۡلَمُوۡنَ ﴿۴۱﴾

41. ایسے (کافر) لوگوں کی مثال جنہوں نے اللہ کو چھوڑ کر اوروں (یعنی بتوں) کو کارساز بنا لیا ہے مکڑی کی داستان جیسی ہے جس نے (اپنے لئے جالے کا) گھر بنایا، اور بیشک سب گھروں سے زیادہ کمزور مکڑی کا گھر ہے، کاش! وہ لوگ (یہ بات) جانتے ہوتےo

41. The example of those (disbelievers) who have taken others (i.e., idols) as guardians instead of Allah is like the story of a spider who builds (for herself) a house (of cobweb). And no doubt the weakest of all houses is the spider’s house. Would that they knew it!

41. Mathalu allatheena ittakhathoo min dooni Allahi awliyaa kamathali alAAankabooti ittakhathat baytan wainna awhana albuyooti labaytu alAAankabooti law kanoo yaAAlamoona

41. Lignelsen til de (vantro) som har gitt slipp på Allah og tatt andre (avgudsstatuer) som velyndere, er lik edderkoppens, som spinner et hus (av vev for seg). Og sannelig, det svakeste hus er edderkoppens hus. Om de bare visste!

41. ऐसे (काफिर) लोगों की मिसाल जिन्होंने अल्लाह को छोड़कर औरों (यानी बुतों) को कारसाज़ बना लिया है मकड़ी की दास्तान जैसी है जिसने (अपने लिए जाले का) घर बनाया और बेशक सब घरों से ज़ियादा कमज़ोर मकड़ी का घर है। काश! वोह लोग (ये बात) जानते होते।

৪১. যারা আল্লাহ্‌র পরিবর্তে অপরকে (অর্থাৎ মূর্তিকে) অভিভাবকরূপে গ্রহণ করেছে সেসব (অবিশ্বাসী) লোকদের দৃষ্টান্ত তো মাকড়সার কাহিনীর ন্যায়, যে (নিজের জন্যে জালের) ঘর তৈরি করে। আর সমস্ত ঘরের মধ্যে দূর্বলতম ঘর হল মাকড়সার। হায়! তারা যদি (এ কথা) জানতো।

Play Copy
Play Copy
Play Copy
خَلَقَ اللّٰہُ السَّمٰوٰتِ وَ الۡاَرۡضَ بِالۡحَقِّ ؕ اِنَّ فِیۡ ذٰلِکَ لَاٰیَۃً لِّلۡمُؤۡمِنِیۡنَ ﴿٪۴۴﴾

44. اللہ نے آسمانوں اور زمین کو درست تدبیر کے ساتھ پیدا فرمایا ہے، بیشک اس (تخلیق) میں اہلِ ایمان کے لئے (اس کی وحدانیت اور قدرت کی) نشانی ہےo

44. Allah has created the heavens and the earth with a decreed celestial order. Surely, there is in this (creation) a sign (of His Oneness and Might) for those who believe.

44. Khalaqa Allahu alssamawati waalarda bialhaqqi inna fee thalika laayatan lilmumineena

44. Allah har skapt himlene og jorden med en feilfri plan. Sannelig, i denne (skapelsen) er det tegn for de troende (på Hans Enhet og allmakt).

44. अल्लाह ने आस्मानों और ज़मीन को दुरुस्त तद्‌बीर के साथ पैदा फरमाया है, बेशक इस (तख़्लीक़) में अह्‌ले ईमान के लिए (उसकी वहदानिय्यत और क़ुदरत की) निशानी है।

৪৪. আল্লাহ্ আকাশমন্ডলী ও পৃথিবী সৃষ্টি করেছেন নিখুঁতভাবে। নিশ্চয়ই এতে (এ সৃষ্টিতে) ঈমানদারদের জন্যে রয়েছে (তাঁর একত্ববাদ ও কুদরতের) নিদর্শন।