Mobile app download

وَمَا أُبَرِّىءُ

Part Wama obarrio

  • 13Part No.
  • 19Ruku
  • 155Ayats
  • 12 - 15Surah No.

Yusuf

  • MeccanSurah
  • 12By Tilawat
  • 53By Reveal
  • 12Ruku
  • 111Ayats
  • 12, 13Part No
Play Copy
وَ مَاۤ اُبَرِّیٴُ نَفۡسِیۡ ۚ اِنَّ النَّفۡسَ لَاَمَّارَۃٌۢ بِالسُّوۡٓءِ اِلَّا مَا رَحِمَ رَبِّیۡ ؕ اِنَّ رَبِّیۡ غَفُوۡرٌ رَّحِیۡمٌ ﴿۵۳﴾

53. اور میں اپنے نفس کی برات (کا دعوٰی) نہیں کرتا، بیشک نفس تو برائی کا بہت ہی حکم دینے والا ہے سوائے اس کے جس پر میرا رب رحم فرما دے۔ بیشک میرا رب بڑا بخشنے والا نہایت مہربان ہےo

53. And I do not (claim) absolution of my self. Certainly, the self commands much evil except the one on whom my Lord bestows mercy. Surely, my Lord is All-Forgiving, Ever-Merciful.’

53. Wama obarrio nafsee inna alnnafsa laammaratun bialssooi illa ma rahima rabbee inna rabbee ghafoorun raheemun

53. Og jeg hevder ikke at mitt indre er skyldfritt! Sannelig, det indre (eget jeg) befaler svært ofte det onde, unntatt den som Herren min viser nåde. Sannelig, Herren min er mest tilgivende, evig nåderik.»

53.और मैं अपने नफ्स की बराअत (का दावा) नहीं करता, बेशक नफ्स तो बुराई का बहुत ही हुक्म देने वाला है सिवाए उसके जिस पर मेरा रब रहम फरमा दे। बेशक मेरा रब बड़ा बख़्शने वाला निहायत मेहरबान है।

৫৩. ‘আর আমি আমার নিজেকে নিষ্কলুষ (দাবী) করছি না। অবশ্যই নাফস্ অধিক পরিমাণে খারাপ কাজে প্রলুব্ধ করে, তবে সে ব্যক্তি ছাড়া যার প্রতি আমার প্রতিপালক অনুগ্রহ করেন। নিশ্চয়ই আমার প্রতিপালক মহাক্ষমাশীল ও অসীম দয়ালু।’

Play Copy
وَ قَالَ الۡمَلِکُ ائۡتُوۡنِیۡ بِہٖۤ اَسۡتَخۡلِصۡہُ لِنَفۡسِیۡ ۚ فَلَمَّا کَلَّمَہٗ قَالَ اِنَّکَ الۡیَوۡمَ لَدَیۡنَا مَکِیۡنٌ اَمِیۡنٌ ﴿۵۴﴾

54. اور بادشاہ نے کہا: انہیں میرے پاس لے آؤ کہ میں انہیں اپنے لئے (مشیرِ) خاص کر لوں، سو جب بادشاہ نے آپ سے (بالمشافہ) گفتگو کی (تو نہایت متاثر ہوا اور) کہنے لگا: (اے یوسف!) بیشک آپ آج سے ہمارے ہاں مقتدر (اور) معتمد ہیں (یعنی آپ کو اقتدار میں شریک کر لیا گیا ہے)o

54. And the king said: ‘Bring him to me so that I may appoint him specifically (as an adviser) to me.’ So, when the king had a (one-to-one) dialogue with him, he (felt highly impressed and) said: ‘(O Yusuf [Joseph],) surely from today onward you are a man of authority and trust with us (i.e., you are inducted into the governance of the state).’

54. Waqala almaliku itoonee bihi astakhlishu linafsee falamma kallamahu qala innaka alyawma ladayna makeenun ameenun

54. Og kongen (faraoen) sa: «Bring ham til meg, så jeg kan utnevne ham spesielt som min (rådgiver).» Da kongen (faraoen) samtalte med ham, (ble han svært imponert og) sa: «(Å, Josef!) Sannelig, fra og med i dag har du myndighet og tillit hos oss (du er blitt tatt inn i landets regjering).»

54. और बादशाह ने कहा: उन्हें मेरे पास ले आओ कि मैं उन्हें अपने लिए (मुशीरे) ख़ास कर लूं, सो जब बादशाह ने आपसे (बिल मुशाफा) गफ्तगू की (तो निहायत मु-त-अस्सिर हुवा और) कहने लगा: (ऐ यूसुफ!) बेशक आप आज से हमारे हां मुक़्तदिर (और) मो’तमद हैं (यानी आपको इक़्तिदार में शरीक कर लिया गया है) ।

৫৪. আর বাদশাহ্ বললো, ‘তাঁকে আমার কাছে নিয়ে এসো। আমি তাঁকে আমার একান্ত (পরামর্শক) নিযুক্ত করবো।’ অতঃপর যখন বাদশাহ্ তাঁর সাথে (সরাসরি) কথা বললো, (তখন সে খুব প্রভাবান্বিত হলো এবং) তখন বললো, ‘(হে ইউসুফ!) নিশ্চয়ই আপনি আজ থেকে আমাদের নিকট ক্ষমতাবান (এবং) বিশ্বস্ত (অর্থাৎ আপনাকে শাসন ক্ষমতায় অংশীদার করা হলো)।’

Play Copy
قَالَ اجۡعَلۡنِیۡ عَلٰی خَزَآئِنِ الۡاَرۡضِ ۚ اِنِّیۡ حَفِیۡظٌ عَلِیۡمٌ ﴿۵۵﴾

55. یوسف (علیہ السلام) نے فرمایا: (اگر تم نے واقعی مجھ سے کوئی خاص کام لینا ہے تو) مجھے سرزمینِ (مصر) کے خزانوں پر (وزیر اور امین) مقرر کر دو، بیشک میں (ان کی) خوب حفاظت کرنے والا (اور اقتصادی امور کا) خوب جاننے والا ہوںo

55. Yusuf (Joseph) said: ‘(If you really want me to accomplish a special assignment, then) appoint me as (a minister and trustee of) the treasures in the land (of Egypt). Indeed, I am well versed in resource management and resource protection and an expert (in financial management).’

55. Qala ijAAalnee AAala khazaini alardi innee hafeethun AAaleemun

55. Josef sa: «(Hvis du virkelig skal ha utført en spesiell oppgave av meg, så) ansett meg (som (en minister for og tillitsmann) over skattene i landet (Egypt). Sannelig, jeg er påpasselig og vet mye (om økonomisk forvaltning).»

55. यूसुफ (अ़लैहिस्सलाम) ने फरमाया: (अगर तुमने वाक़ई मुझ से कोई ख़ास काम लेना है तो) मुझे सरज़मीने (मिस्र) के ख़ज़ानों पर (वज़ीर और अमीन) मुक़र्रर कर दो, बेशक मैं (उनकी) ख़ूब हिफाज़त करने वाला (और इक़्तिसादी उमूर का) ख़ूब जानने वाला हूं।

৫৫. ইউসুফ (আলাইহিস সালাম) বললেন, ‘(যদি আপনি প্রকৃতই আমার দ্বারা কোনো বিশেষ কাজ করিয়ে নিতে চান তবে) আমাকে (মিশর) ভুমির কোষাগারের দায়িত্বে (মন্ত্রী ও বিশ্বস্ত ব্যক্তি হিসেবে) নিযুক্ত করুন। নিশ্চয়ই আমি (এর) খুব ভালো রক্ষণাবেক্ষণকারী (এবং অর্থনৈতিক বিষয়ে) খুবই দক্ষ।’

Play Copy
وَ کَذٰلِکَ مَکَّنَّا لِیُوۡسُفَ فِی الۡاَرۡضِ ۚ یَتَبَوَّاُ مِنۡہَا حَیۡثُ یَشَآءُ ؕ نُصِیۡبُ بِرَحۡمَتِنَا مَنۡ نَّشَآءُ وَ لَا نُضِیۡعُ اَجۡرَ الۡمُحۡسِنِیۡنَ ﴿۵۶﴾

56. اور اس طرح ہم نے یوسف (علیہ السلام) کو ملک (مصر) میں اقتدار بخشا (تاکہ) اس میں جہاں چاہیں رہیں۔ ہم جسے چاہتے ہیں اپنی رحمت سے سرفراز فرماتے ہیں اور نیکوکاروں کا اجر ضائع نہیں کرتےo

56. This is how We bestowed upon Yusuf (Joseph) the rule over the land (of Egypt so that) he could live therein wherever he desired. We honour with Our mercy whom We will, and We waste not the reward of the pious.

56. Wakathalika makanna liyoosufa fee alardi yatabawwao minha haythu yashao nuseebu birahmatina man nashao wala nudeeAAu ajra almuhsineena

56. Slik ga Vi Josef myndighet i landet (Egypt), slik at han kunne bosette seg i det hvor han enn ville. Vi forfremmer hvem Vi enn vil med Vår nåde, og Vi lar aldri de dydiges lønn gå tapt.

56. और इस तरह हमने यूसुफ (अ़लैहिस्सलाम) को मुल्के (मिस्र) में इक़्तिदार बख़्शा (ताकि) उसमें जहां चाहें रहें। हम जिसे चाहते हैं अपनी रहमत से सरफराज़ फरमाते हैं और नेकूकारों का अज्र ज़ाए’ नहीं करते।

৫৬. আর এভাবে আমরা ইউসুফ (আলাইহিস সালাম)-কে (মিশর) ভুমিতে ক্ষমতাবান করলাম, (যাতে) তিনি যেখানে ইচ্ছে বসবাস করতে পারেন। আমরা যাকে চাই তাকে আমাদের অনুগ্রহ দ্বারা সম্মানিত করি এবং আমরা নেক্কারদের প্রতিদান নষ্ট করি না।

Play Copy
Play Copy
وَ جَآءَ اِخۡوَۃُ یُوۡسُفَ فَدَخَلُوۡا عَلَیۡہِ فَعَرَفَہُمۡ وَ ہُمۡ لَہٗ مُنۡکِرُوۡنَ ﴿۵۸﴾

58. اور (قحط کے زمانہ میں) یوسف (علیہ السلام) کے بھائی (غلہ لینے کے لئے مصر) آئے تو ان کے پاس حاضر ہوئے پس یوسف (علیہ السلام) نے انہیں پہچان لیا اور وہ انہیں نہ پہچان سکےo

58. (During the days of famine) Yusuf’s (Joseph’s) brothers came (to Egypt to procure grain) and came to him. So Yusuf (Joseph) recognized them, but they could not recognize him.

58. Wajaa ikhwatu yoosufa fadakhaloo AAalayhi faAAarafahum wahum lahu munkiroona

58. Og så (under uårets tid) kom Josefs brødre (til Egypt for å skaffe seg korn), og de møtte opp hos ham. Josef kjente dem igjen, men de kjente ikke ham igjen.

58. और (केहत के ज़माने में) यूसुफ (अ़लैहिस्सलाम) के भाई (ग़ल्ला लेने के लिए मिस्र) आए तो उनके पास हाज़िर हुए पस यूसुफ (अ़लैहिस्सलाम) ने उन्हें पहचान लिया और वोह उन्हें न पहचान सके।

৫৮. আর (দুর্ভিক্ষের বছরে) ইউসুফ (আলাইহিস সালাম)-এঁর ভাইয়েরা (শস্য নেয়ার জন্যে মিশরে) আগমন করলো এবং তাঁর নিকট উপস্থিত হলো। অতঃপর ইউসুফ (আলাইহিস সালাম) তাদেরকে চিনে ফেললেন, কিন্তু তারা তাঁকে চিনতে পারলো না।

Play Copy
وَ لَمَّا جَہَّزَہُمۡ بِجَہَازِہِمۡ قَالَ ائۡتُوۡنِیۡ بِاَخٍ لَّکُمۡ مِّنۡ اَبِیۡکُمۡ ۚ اَلَا تَرَوۡنَ اَنِّیۡۤ اُوۡفِی الۡکَیۡلَ وَ اَنَا خَیۡرُ الۡمُنۡزِلِیۡنَ ﴿۵۹﴾

59. اور جب یوسف (علیہ السلام) نے ان کا سامان (زاد و متاع) انہیں مہیا کر دیا (تو) فرمایا: اپنے پدری بھائی (بنیامین) کو میرے پاس لے آؤ، کیا تم نہیں دیکھتے کہ میں (کس قدر) پورا ناپتا ہوں اور میں بہترین مہمان نواز (بھی) ہوںo

59. And when Yusuf (Joseph) had furnished them with their provisions (supplies and material), he said: ‘Bring me (Benjamin) your brother on the father’s side. Do you not see (how) full I measure and I am the best host (too)?

59. Walamma jahhazahum bijahazihim qala itoonee biakhin lakum min abeekum ala tarawna annee oofee alkayla waana khayru almunzileena

59. Og da Josef hadde utstyrt dem med deres forsyninger (og materiell), sa han: «Bring meg deres bror fra farssiden (Benjamin), ser dere da ikke at jeg gir fullt mål, og at jeg er den beste verten?

59. और जब यूसुफ (अ़लैहिस्सलाम) ने उनका सामान (ज़ादो मताअ़) उन्हें मुहय्या कर दिया (तो) फरमाया: अपने पिदरी भाई (बिन यामीन) को मेरे पास ले आओ, क्या तुम नहीं देखते कि मैं (किस क़दर) पूरा नापता हूं और मैं बेहतरीन मेहमान नवाज़ (भी) हूं।

৫৯. আর যখন ইউসুফ (আলাইহি সালাম) তাদেরকে তাদের সরঞ্জাম (পাথেয় ও উপকরণ) সাজিয়ে দিলেন (তখন) বললেন, ‘তোমাদের বৈমাত্রেয় ভ্রাতা (বিনইয়ামীন)-কে আমার নিকট নিয়ে এসো। তোমরা কি দেখছো না যে, আমি পরিমাপ (কী পরিমাণ) পূর্ণ করে দেই? আর আমি মেহমানের উত্তম আপ্যায়নকারী(ও)।

Play Copy
Play Copy
Play Copy
وَ قَالَ لِفِتۡیٰنِہِ اجۡعَلُوۡا بِضَاعَتَہُمۡ فِیۡ رِحَالِہِمۡ لَعَلَّہُمۡ یَعۡرِفُوۡنَہَاۤ اِذَا انۡقَلَبُوۡۤا اِلٰۤی اَہۡلِہِمۡ لَعَلَّہُمۡ یَرۡجِعُوۡنَ ﴿۶۲﴾

62. اور یوسف (علیہ السلام) نے اپنے غلاموں سے فرمایا: ان کی رقم (جو انہوں نے غلہ کے عوض اد اکی تھی واپس) ان کی بوریوں میں رکھ دو تاکہ جب وہ اپنے گھر والوں کی طرف لوٹیں تو اسے پہچان لیں (کہ یہ رقم تو واپس آگئی ہے) شاید وہ (اسی سبب سے) لوٹ کر آجائیںo

62. And Yusuf (Joseph) said to his servants: ‘Put their money (which they paid for grain back) into their sacks so that when they return to their family, they may identify it (that the money is back). It is likely that they may come again (for the very same reason).’

62. Waqala lifityanihi ijAAaloo bidaAAatahum fee rihalihim laAAallahum yaAArifoonaha itha inqalaboo ila ahlihim laAAallahum yarjiAAoona

62. Og Josef sa til sine tjenere: «Legg summen (som de betalte for kornet, tilbake) i sekkene deres, slik at når de vender tilbake til sin familie, så gjenkjenner de den (at summen ble med hjem igjen); kanskje det vil få dem til å komme tilbake (i samme hensikt).»

62. और यूसुफ (अ़लैहिस्सलाम) ने अपने ग़ुलामों से फरमाया: उनकी रक़म (जो उन्होंने ग़ल्ले के एवज़ अदा की थी वापस) उनकी बोरियों में रख दो ताकि जब वोह अपने घर वालों की तरफ लौटें तो उसे पहचान लें (कि ये रक़म तो वापस आ गई है) शायद वोह (उसी सबब से) लौट कर आ जाएं।

৬২. আর ইউসুফ (আলাইহিস সালাম) তাঁর ভৃত্যগণকে বললেন, ‘তাদের পণ্যমূল্য (যা তারা শস্যের বিনিময়ে আদায় করেছিল তা) তাদের বস্তায় রেখে দাও, যখন তারা নিজেদের স্বজনদের নিকট প্রত্যাবর্তন করবে তখন যেন এগুলো শনাক্ত করতে পারে (যে, তাদের পণ্যমূল্য তো ফিরিয়ে দেয়া হয়েছে), হয়তো তারা (এ কারণেই) আবার ফিরে আসবে।’

Play Copy
فَلَمَّا رَجَعُوۡۤا اِلٰۤی اَبِیۡہِمۡ قَالُوۡا یٰۤاَبَانَا مُنِعَ مِنَّا الۡکَیۡلُ فَاَرۡسِلۡ مَعَنَاۤ اَخَانَا نَکۡتَلۡ وَ اِنَّا لَہٗ لَحٰفِظُوۡنَ ﴿۶۳﴾

63. سو جب وہ اپنے والد کی طرف لوٹے (تو) کہنے لگے: اے ہمارے باپ! (آئندہ کے لئے) ہم پر غلہ بند کر دیا گیا ہے (سوائے اس کے کہ بنیامین ہمارے ساتھ جائے) پس ہمارے بھائی (بنیامین) کو ہمارے ساتھ بھیج دیں (تاکہ) ہم (مزید) غلہ لے آئیں اور ہم یقیناً اس کے محافظ ہوں گےo

63. So when they returned to their father, they said: ‘O our father, (further provision of) grain for us has been banned (except that Benjamin accompanies us). So send our brother (Benjamin) with us (in order that) we may fetch (more) grain, and we shall certainly be his guards.’

63. Falamma rajaAAoo ila abeehim qaloo ya abana muniAAa minna alkaylu faarsil maAAana akhana naktal wainna lahu lahafithoona

63. Da de kom tilbake til faren sin, sa de: «Å, vår far! Tilmåling (av korn) er blitt nektet oss (i kommende tid så sant ikke Benjamin blir med oss)! Send med oss broren vår (Benjamin), (slik at) vi kan få tilmålt (mer) korn, og vi vil i sannhet være hans voktere.»

63. सो जब वोह अपने वालिद की तरफ लौटे (तो) कहने लगे: ऐ हमारे बाप! (आइन्दा के लिए) हम पर ग़ल्ला बन्द कर दिया गया है (सिवाए इसके कि बिन यामीन हमारे साथ जाए) पस हमारे भाई (बिन यामीन) को हमारे साथ भेज दें (ताकि) हम (मज़ीद) ग़ल्ला ले आएं और हम यक़ीनन उसके मुहाफिज़ होंगे।

৬৩. সুতরাং যখন তারা তাদের পিতার নিকট ফিরে আসলো, (তখন) তারা বললো, ‘হে আমাদের পিতা! (বিনইয়ামীন আমাদের সাথে গমন না করলে ভবিষ্যতে) আমাদের জন্যে শস্য নিষেধ করা হয়েছে। কাজেই আমাদের ভাই (বিনইয়ামীন)-কে আমাদের সাথে প্রেরণ করুন (যাতে) আমরা (আরো) শস্য পেতে পারি। আর আমরা অবশ্যই তার রক্ষণাবেক্ষণ করবো।’

Play Copy
قَالَ ہَلۡ اٰمَنُکُمۡ عَلَیۡہِ اِلَّا کَمَاۤ اَمِنۡتُکُمۡ عَلٰۤی اَخِیۡہِ مِنۡ قَبۡلُ ؕ فَاللّٰہُ خَیۡرٌ حٰفِظًا ۪ وَّ ہُوَ اَرۡحَمُ الرّٰحِمِیۡنَ ﴿۶۴﴾

64. یعقوب (علیہ السلام) نے فرمایا: کیا میں اس کے بارے میں (بھی) تم پر اسی طرح اعتماد کر لوں جیسے اس سے قبل میں نے اس کے بھائی (یوسف علیہ السلام) کے بارے میں تم پر اعتماد کر لیا تھا؟ تو اللہ ہی بہتر حفاظت فرمانے والا ہے اور وہی سب مہربانوں سے زیادہ مہربان ہےo

64. Ya‘qub (Jacob) said: ‘Shall I trust you with him (as well) the same way as before this I trusted you with his brother (Yusuf—Joseph)? Then Allah alone is the Best Protector, and He alone is the Most Merciful of all the merciful.’

64. Qala hal amanukum AAalayhi illa kama amintukum AAala akheehi min qablu faAllahu khayrun hafithan wahuwa arhamu alrrahimeena

64. Jakob sa: «Skal jeg stole på dere angående ham (også) på samme måte som jeg stolte på dere tidligere om broren hans (Josef)? Allah er den beste Vokteren, og Han er den mest Barmhjertige av alle som er barmhjertige.»

64. याक़ूब (अ़लैहिस्सलाम) ने फरमाया: क्या मैं इसके बारे में (भी) तुम पर उसी तरह ऐतिमाद कर लूं जैसे इससे क़ब्ल मैं ने इसके भाई (यूसुफ अ़लैहिस्सलाम) के बारे में तुम पर ऐतिमाद कर लिया था? तो अल्लाह ही बेहतर हिफाज़त फरमाने वाला है और वोही सब मेहरबानों से ज़ियादा मेहरबान है।

৬৪. ইয়াকুব (আলাইহিস সালাম) বললেন, ‘আমি কি তার ব্যাপারে(ও) তোমাদের উপর সেরূপ ভরসা করবো যেরূপ ভরসা ইতিপূর্বে তার ভাই (ইউসুফ আলাইহিস সালাম)-এঁর ব্যাপারে তোমাদের উপর করেছিলাম? তবে আল্লাহ্ই উত্তম রক্ষণাবেক্ষণকারী। আর তিনিই সকল দয়ালুর চেয়ে শ্রেষ্ঠ দয়ালু।’

Play Copy
وَ لَمَّا فَتَحُوۡا مَتَاعَہُمۡ وَجَدُوۡا بِضَاعَتَہُمۡ رُدَّتۡ اِلَیۡہِمۡ ؕ قَالُوۡا یٰۤاَبَانَا مَا نَبۡغِیۡ ؕ ہٰذِہٖ بِضَاعَتُنَا رُدَّتۡ اِلَیۡنَا ۚ وَ نَمِیۡرُ اَہۡلَنَا وَ نَحۡفَظُ اَخَانَا وَ نَزۡدَادُ کَیۡلَ بَعِیۡرٍ ؕ ذٰلِکَ کَیۡلٌ یَّسِیۡرٌ ﴿۶۵﴾

65. جب انہوں نے اپنا سامان کھولا (تو اس میں) اپنی رقم پائی (جو) انہیں لوٹا دی گئی تھی، وہ کہنے لگے: اے ہمارے والد گرامی! ہمیں اور کیا چاہئے؟ یہ ہماری رقم (بھی) ہماری طرف لوٹا دی گئی ہے اور (اب تو) ہم اپنے گھر والوں کے لئے (ضرور ہی) غلہ لائیں گے اور ہم اپنے بھائی کی حفاظت کریں گے اور ایک اونٹ کا بوجھ اور زیادہ لائیں گے، اور یہ (غلہ جو ہم پہلے لائے ہیں) تھوڑی مقدار (میں) ہےo

65. And when they opened their packs, (therein) they found their money (which) had been returned to them. They said: ‘O our respectable father, what else do we want? Here is our money (too) that has been returned to us, and we shall (now be obliged to) fetch grain for our family. And we shall take good care of our brother, and shall bring the load of a camel in addition. This grain (that we have already brought) is a small quantity.’

65. Walamma fatahoo mataAAahum wajadoo bidaAAatahum ruddat ilayhim qaloo ya abana ma nabghee hathihi bidaAAatuna ruddat ilayna wanameeru ahlana wanahfathu akhana wanazdadu kayla baAAeerin thalika kaylun yaseerun

65. Og da de åpnet sin oppakning, fant de summen sin (i den), som ble returnert til dem. De sa: «Å, vår far! Hva mer kan vi ønske oss? Denne summen vår har også blitt oss returnert, og nå vil vi (visselig) hente korn for familien vår, og vi vil vokte over broren vår og hente en kamellast i tillegg. Dette kornet (som vi har brakt med oss denne gangen), er en liten tilmåling.»

65. जब उन्होंने अपना सामान खोला (तो उसमें) अपनी रक़म पाई (जो) उन्हें लौटा दी गई थी, वोह कहने लगे: ऐ हमारे वालिदे गिरामी! हमें और क्या चाहिए? ये हमारी रक़म (भी) हमारी तरफ लौटा दी गई है और (अब तो) हम अपने घर वालों के लिए (ज़रूर ही) ग़ल्ला लाएंगे और हम अपने भाई की हिफाज़त करेंगे और एक ऊंट का बोझ और ज़ियादा लाएंगे, और ये (ग़ल्ला जो हम पहले लाए हैं) थोड़ी मिक़्दार (में) है।

৬৫. যখন তারা নিজেদের সামগ্রী খুললো, (তখন তাতে) তাদের পণ্যমূল্য দেখতে পেল (যা) তাদেরকে ফিরিয়ে দেয়া হয়েছিল। তারা বলতে লাগলো, ‘হে আমাদের সম্মানিত পিতা! আমরা আর কী চাই? আমাদের পণ্যমূল্যও আমাদেরকে ফেরত দেয়া হয়েছে। আর (এখন তো) আমরা আমাদের পরিবারের জন্যে (অবশ্যই) শস্য আনয়ন করবো। আর আমরা আমাদের ভাইকে রক্ষণাবেক্ষণ করবো এবং আরো এক উট-বোঝাই পণ্য অতিরিক্ত নিয়ে আসবো। আর এ (শস্য যা আমরা ইতিপূর্বে এনেছি) পরিমাণে সামান্য।’

Play Copy
قَالَ لَنۡ اُرۡسِلَہٗ مَعَکُمۡ حَتّٰی تُؤۡتُوۡنِ مَوۡثِقًا مِّنَ اللّٰہِ لَتَاۡتُنَّنِیۡ بِہٖۤ اِلَّاۤ اَنۡ یُّحَاطَ بِکُمۡ ۚ فَلَمَّاۤ اٰتَوۡہُ مَوۡثِقَہُمۡ قَالَ اللّٰہُ عَلٰی مَا نَقُوۡلُ وَکِیۡلٌ ﴿۶۶﴾

66. یعقوب (علیہ السلام) نے فرمایا: میں اسے ہرگز تمہارے ساتھ نہیں بھیجوں گا یہاں تک کہ تم اللہ کی قسم کھا کر مجھے پختہ وعدہ دو کہ تم اسے ضرور میرے پاس (واپس) لے آؤ گے سوائے اس کے کہ تم (سب) کو (کہیں) گھیر لیا جائے (یا ہلاک کر دیا جائے)، پھر جب انہوں نے یعقوب (علیہ السلام) کو اپنا پختہ عہد دے دیا تو یعقوب (علیہ السلام) نے فرمایا: جو کچھ ہم کہہ رہے ہیں اس پر اللہ نگہبان ہےo

66. Ya‘qub (Jacob) said: ‘I shall not send him with you at all until you give me a firm promise by swearing a solemn oath by Allah that you shall certainly bring him (back) to me unless you (all) are beset (somewhere or slain). Then, when they gave Ya‘qub (Jacob) the firm promise, he said: ‘Allah is the Guardian to watch over what we are saying.’

66. Qala lan orsilahu maAAakum hatta tutooni mawthiqan mina Allahi latatunnanee bihi illa an yuhata bikum falamma atawhu mawthiqahum qala Allahu AAala ma naqoolu wakeelun

66. Jakob sa: «Aldri kommer jeg til å sende ham med dere før dere gir meg et høytidelig løfte ved å sverge ved Allahs navn på at dere visselig vil bringe ham (tilbake hjem igjen) til meg, med mindre dere blir omringet (eller drept)!» Da de ga Jakob sitt høytidelige løfte, sa Jakob: «Allah holder øye med alt det vi sier i dette øyeblikket som en formynder!»

66. याक़ूब (अ़लैहिस्सलाम) ने फरमाया: मैं इसे हर्गिज़ तुम्हारे साथ नहीं भेजूंगा यहां तक कि तुम अल्लाह की क़सम खा कर मुझे पुख़्ता वादा दो कि तुम इसे ज़रूर मेरे पास (वापस) ले आओगे सिवाए इसके कि तुम (सब को कहीं) घेर लिया जाए (या हलाक कर दिया जाए), फिर जब उन्होंने याक़ूब (अ़लैहिस्सलाम) को अपना पुख़्ता अ़हद दे दिया तो याक़ूब (अ़लैहिस्सलाम) ने फरमाया जो कुछ हम कह रहे हैं उस पर अल्लाह निगहबान है।

৬৬. ইয়াকুব (আলাইহিস সালাম) বললেন, ‘আমি তাকে কখনো তোমাদের সাথে পাঠাবো না যতক্ষণ পর্যন্ত না তোমরা আল্লাহ্‌র নামে আমাকে দৃঢ় অঙ্গীকার প্রদান করো যে, তোমরা অবশ্যই তাকে আমার নিকট (ফিরিয়ে) নিয়ে আসবে, অবশ্য যদি না তোমরা (সকলে) একান্তই অসহায় হয়ে পড়ো (অথবা তোমাদেরকে ধ্বংস করে দেয়া হয়)।’ অতঃপর যখন তারা ইয়াকুব (আলাইহিস সালাম)-কে তাদের দৃঢ় অঙ্গীকার প্রদান করলো, তখন ইয়াকুব (আলাইহি সালাম) বললেন, ‘যা কিছু আমরা বলছি, তার উপর আল্লাহ্ অভিভাবক।’

Play Copy
وَ قَالَ یٰبَنِیَّ لَا تَدۡخُلُوۡا مِنۡۢ بَابٍ وَّاحِدٍ وَّ ادۡخُلُوۡا مِنۡ اَبۡوَابٍ مُّتَفَرِّقَۃٍ ؕ وَ مَاۤ اُغۡنِیۡ عَنۡکُمۡ مِّنَ اللّٰہِ مِنۡ شَیۡءٍ ؕ اِنِ الۡحُکۡمُ اِلَّا لِلّٰہِ ؕ عَلَیۡہِ تَوَکَّلۡتُ ۚ وَ عَلَیۡہِ فَلۡیَتَوَکَّلِ الۡمُتَوَکِّلُوۡنَ ﴿۶۷﴾

67. اور فرمایا: اے میرے بیٹو! (شہر میں) ایک دروازے سے داخل نہ ہونا بلکہ مختلف دروازوں سے (تقسیم ہو کر) داخل ہونا، اور میں تمہیں اللہ (کے اَمر) سے کچھ نہیں بچا سکتا کہ حکم (تقدیر) صرف اللہ ہی کے لئے ہے۔ میں نے اسی پر بھروسہ کیا ہے اور بھروسہ کرنے والوں کو اسی پر بھروسہ کرنا چاہئےo

67. And he said: ‘O my sons, do not enter (the city) all of you by one gate, but enter (dispersed) through different gates. And I cannot save you by any means from Allah’s (decree) because judgment (i.e., destiny) rests with Allah alone. In Him have I put my trust, and all those who trust must trust in Him alone.’

67. Waqala ya baniyya la tadkhuloo min babin wahidin waodkhuloo min abwabin mutafarriqatin wama oghnee AAankum mina Allahi min shayin ini alhukmu illa lillahi AAalayhi tawakkaltu waAAalayhi falyatawakkali almutawakkiloona

67. Og Jakob sa: «Å, mine sønner! Ikke gå inn i byen fra én (og samme) port, men gå inn fra forskjellige porter (oppdelt). Og jeg kan ikke berge dere mot Allah (Allahs vilje) i det hele tatt, for (skjebnens) avgjørelse tilhører Allah alene. Til Ham har jeg satt min lit, og de som forlater seg på noen, må forlate seg på Ham alene.»

67. और फरमाया: ऐ मेरे बेटो! (शहर में) एक दरवाजे़ से दाख़िल न होना बल्कि मुख़्तलिफ दरवाज़ों से (तक़्सीम होकर) दाख़िल होना, और मैं तुम्हें अल्लाह (के अम्र) से कुछ नहीं बचा सकता के हुक्मे (तक़्दीर) सिर्फ अल्लाह ही के लिए है। मैंने उसी पर भरोसा किया है और भरोसा करने वालों को उसी पर भरोसा करना चाहिए।

৬৭. আর তিনি বললেন, ‘হে আমার পুত্রগণ! এক দরোজা দিয়ে (শহরে) প্রবেশ করো না, বরং ভিন্ন ভিন্ন দরোজা দিয়ে (বিচ্ছিন্নভাবে) প্রবেশ করো। আর আমি তোমাদেরকে আল্লাহ্ (-এঁর ফরমান) থেকে কোনো উপায়েই বাঁচাতে পারবো না। কেননা, (ভাগ্যলিপির) সিদ্ধান্ত কেবল আল্লাহ্‌র কর্তৃকই। আমি এর উপরই ভরসা করেছি, আর ভরসাকারীদের এর উপরই ভরসা করা উচিত।’

Play Copy
وَ لَمَّا دَخَلُوۡا مِنۡ حَیۡثُ اَمَرَہُمۡ اَبُوۡہُمۡ ؕ مَا کَانَ یُغۡنِیۡ عَنۡہُمۡ مِّنَ اللّٰہِ مِنۡ شَیۡءٍ اِلَّا حَاجَۃً فِیۡ نَفۡسِ یَعۡقُوۡبَ قَضٰہَا ؕ وَ اِنَّہٗ لَذُوۡ عِلۡمٍ لِّمَا عَلَّمۡنٰہُ وَ لٰکِنَّ اَکۡثَرَ النَّاسِ لَا یَعۡلَمُوۡنَ ﴿٪۶۸﴾

68. اور جب وہ (مصر میں) داخل ہوئے جس طرح ان کے باپ نے انہیں حکم دیا تھا، وہ (حکم) انہیں اللہ (کی تقدیر) سے کچھ نہیں بچا سکتا تھا مگر یہ یعقوب (علیہ السلام) کے دل کی ایک خواہش تھی جسے اس نے پورا کیا، اور (اس خواہش و تدبیر کو لغو بھی نہ سمجھنا، تمہیں کیا خبر!) بیشک یعقوب (علیہ السلام) صاحبِ علم تھے اس وجہ سے کہ ہم نے انہیں علمِ (خاص) سے نوازا تھا مگر اکثر لوگ (ان حقیقتوں کو) نہیں جانتےo

68. And when they entered (Egypt) in compliance with what their father had commanded, that command could not save them from Allah’s (decree), but it was Ya‘qub’s (Jacob’s) heartfelt desire which he fulfilled and (also take not this desire or strategy as meaningless—for you know it not). Surely, Ya‘qub (Jacob) possessed knowledge as We had blessed (him) with (special) knowledge, but most people do not know (these realities).

68. Walamma dakhaloo min haythu amarahum aboohum ma kana yughnee AAanhum mina Allahi min shayin illa hajatan fee nafsi yaAAqooba qadaha wainnahu lathoo AAilmin lima AAallamnahu walakinna akthara alnnasi la yaAAlamoona

68. Og da de gikk inn (i Egypt) slik som faren deres hadde beordret dem; den (ordren) kunne ikke berge dem fra Allah (Allahs vilje) i det hele tatt, men det var et ønske som Jakob hadde i sitt hjerte, som han oppfylte, og (ta aldri dette ønsket som meningsløst, for hva vet dere!), i sannhet, Jakob eide viten, for Vi skjenket ham (spesiell) viten, men folk flest vet ikke (om disse realitetene).

68. और जब वोह (मिस्र में) दाख़िल हुए जिस तरह उनके बाप ने उन्हें हुक्म दिया था, वोह (हुक्म) उन्हें अल्लाह (की तक़्दीर) से कुछ नहीं बचा सकता था मगर ये याक़ूब (अ़लैहिस्सलाम) के दिल की एक ख़्वाहिश थी जिसे उसने पूरा किया, और (उस ख़्वाहिशो तद्‌बीर को लग़्व भी न समझना तुम्हें क्या ख़बर) बेशक याक़ूब (अ़लैहिस्सलाम) साहिबे इल्म थे इस वजह से कि हमने उन्हें इल्मे (ख़ास) से नवाज़ा था मगर अक्सर लोग (इन हक़ीकतों को) नहीं जानते।

৬৮. আর যখন তারা (মিশরে) প্রবেশ করলো, যেভাবে তাদের পিতা তাদেরকে নির্দেশ দিয়েছিলেন সেভাবে, এ (নির্দেশ) তাদেরকে আল্লাহ্ (-এঁর ভাগ্যলিপি) থেকে কোনো উপায়েই বাঁচাতে পারলো না। তবে এটি ছিল ইয়াকুব (আলাইহিস সালাম)-এঁর অন্তরের একটি ইচ্ছা মাত্র যা তিনি পূর্ণ করেছেন। আর (এ ইচ্ছা বা এ কৌশলকে অনর্থকও মনে করো না, তোমাদের নিকট কী সংবাদ আছে!) নিশ্চয়ই ইয়াকুব (আলাইহিস সালাম) জ্ঞানের অধিকারী ছিলেন, কারণ, আমরা তাঁকে (বিশেষ) জ্ঞান দিয়ে অনুগ্রহ করেছিলাম। কিন্তু অধিকাংশ লোক (এ প্রকৃত বিষয়াদি) জানে না।

Play Copy
وَ لَمَّا دَخَلُوۡا عَلٰی یُوۡسُفَ اٰوٰۤی اِلَیۡہِ اَخَاہُ قَالَ اِنِّیۡۤ اَنَا اَخُوۡکَ فَلَا تَبۡتَئِسۡ بِمَا کَانُوۡا یَعۡمَلُوۡنَ ﴿۶۹﴾

69. اور جب وہ یوسف (علیہ السلام) کے پاس حاضر ہوئے تو یوسف (علیہ السلام) نے اپنے بھائی (بنیامین) کو اپنے پاس جگہ دی (اسے آہستہ سے) کہا: بیشک میں ہی تیرا بھائی (یوسف) ہوں پس تو غمزدہ نہ ہو ان کاموں پر جو یہ کرتے رہے ہیںo

69. And when they came to Yusuf (Joseph), he offered his brother (Benjamin) a seat close to him (and) said (to him quietly): ‘Verily, I am your brother (Yusuf [Joseph]) so feel not aggrieved at what they have been doing.’

69. Walamma dakhaloo AAala yoosufa awa ilayhi akhahu qala innee ana akhooka fala tabtais bima kanoo yaAAmaloona

69. Og da de møtte opp hos Josef, ga Josef broren sin plass hos seg og sa (rolig til ham): «Sannelig, jeg er din bror (Josef)! Vær ikke trist over det disse har holdt på med.»

69. और जब वोह यूसुफ (अ़लैहिस्सलाम) के पास हाज़िर हुए तो यूसुफ (अ़लैहिस्सलाम) ने अपने भाई (बिन यामीन) को अपने पास जगह दी (उसे आहिस्ता से) कहा: बेशक मैं ही तेरा भाई (यूसुफ) हूं पस तू ग़म ज़दा न हो उन कामों पर जो ये करते रहे हैं।

৬৯. আর যখন তারা ইউসুফ (আলাইহিস সালাম)-এঁর নিকট হাযির হলো, তখন ইউসুফ (আলাইহিস সালাম) তাঁর ভাই (বিনইয়ামীন)-কে নিজের কাছে স্থান দিলেন। (তাকে শান্তভাবে) বললেন, ‘আমিই তোমার ভাই (ইউসুফ)। সুতরাং তারা যা করছে এর জন্যে চিন্তিত হয়ো না।’

Play Copy
فَلَمَّا جَہَّزَہُمۡ بِجَہَازِہِمۡ جَعَلَ السِّقَایَۃَ فِیۡ رَحۡلِ اَخِیۡہِ ثُمَّ اَذَّنَ مُؤَذِّنٌ اَیَّتُہَا الۡعِیۡرُ اِنَّکُمۡ لَسٰرِقُوۡنَ ﴿۷۰﴾

70. پھر جب (یوسف علیہ السلام نے) ان کا سامان انہیں مہیا کر دیا تو (شاہی) پیالہ اپنے بھائی (بنیامین) کی بوری میں رکھ دیا بعد ازاں پکارنے والے نے آواز دی: اے قافلہ والو! (ٹھہرو) یقیناً تم لوگ ہی چور (معلوم ہوتے) ہوo

70. So when (Yusuf [Joseph]) had provided them with their material, he placed (the king’s) goblet into his brother’s (Benjamin’s) sack. Later a herald called out: ‘O you men of caravan, (halt;) surely, you (seem to be) thieves.’

70. Falamma jahhazahum bijahazihim jaAAala alssiqayata fee rahli akheehi thumma aththana muaththinun ayyatuha alAAeeru innakum lasariqoona

70. Da Josef utstyrte dem med forsyningene deres, la han (det kongelige) begeret i sin brors (Benjamins) sekk. Deretter ropte en herold: «Å, dere i karavanen (vent nå litt)! Sannelig, dere er (virker som) tyver!»

70. फिर जब (यूसुफ अ़लैहिस्सलाम ने) उनका सामान उन्हें मुहय्या कर दिया तो (शाही) प्याला अपने भाई (बिन यामीन) की बोरी में रख दिया बाद अज़ां पुकारने वाले ने आवाज़ दी: ऐ क़ाफिले वालो! (ठहरो) यक़ीनन तुम लोग ही चोर (मालूम होते) हो।

৭০. অতঃপর যখন (ইউসুফ আলাইহিস সালাম) তাদেরকে তাদের সামগ্রী সাজিয়ে দিলেন তখন (রাজকীয়) পানপাত্র তাঁর ভাই (বিনইয়ামীন)-এর বস্তায় রেখে দিলেন। অতঃপর এক আহ্বানকারী চিৎকার করে উঠলো, ‘হে যাত্রীদল! (থামো! মনে হয়) তোমরা নিশ্চয়ই চোর।’

Play Copy
Play Copy
قَالُوۡا نَفۡقِدُ صُوَاعَ الۡمَلِکِ وَ لِمَنۡ جَآءَ بِہٖ حِمۡلُ بَعِیۡرٍ وَّ اَنَا بِہٖ زَعِیۡمٌ ﴿۷۲﴾

72. وہ (درباری ملازم) بولے: ہمیں بادشاہ کا پیالہ نہیں مل رہا اور جو کوئی اسے (ڈھونڈ کر) لے آئے اس کے لئے ایک اونٹ کا غلہ (انعام) ہے اور میں اس کا ذمہ دار ہوںo

72. They (the servants of the king’s court) said: ‘We are missing the royal goblet, and the man who brings it (after searching) will get a camel’s load of grain as reward and I pledge myself for it.’

72. Qaloo nafqidu suwaAAa almaliki waliman jaa bihi himlu baAAeerin waana bihi zaAAeemun

72. De (det kongelige tjenerskapet) sa: «Vi finner ikke kongens beger, og den som bringer det, vil få en kamellast (i belønning), og det har jeg ansvaret for.»

72. वोह (दरबारी मुलाज़िम) बोले: हमें बादशाह का प्याला नहीं मिल रहा और जो कोई उसे (ढूंढ कर) ले आए उसके लिए एक ऊंट का ग़ल्ला (इन्आम) है और मैं इसका ज़िम्मेदार हूं।

৭২. তারা (রাজ কর্মচারীরা) বললো, ‘আমাদের বাদশাহর পানপাত্র খুঁজে পাচ্ছি না। যে এটি (খুঁজে) নিয়ে আসবে, তার জন্যে (পুরস্কার) রয়েছে এক উট-বোঝাই শস্য। আর আমি এর জিম্মাদার।’

Play Copy
قَالُوۡا تَاللّٰہِ لَقَدۡ عَلِمۡتُمۡ مَّا جِئۡنَا لِنُفۡسِدَ فِی الۡاَرۡضِ وَ مَا کُنَّا سٰرِقِیۡنَ ﴿۷۳﴾

73. وہ کہنے لگے: اللہ کی قسم! بیشک تم جان گئے ہو (گے) ہم اس لئے نہیں آئے تھے کہ (جرم کا ارتکاب کر کے) زمین میں فساد بپا کریں اور نہ ہی ہم چور ہیںo

73. They said: ‘By Allah, indeed you know well we have not come (here to commit some crime) and create mischief in the land, nor are we thieves.’

73. Qaloo taAllahi laqad AAalimtum ma jina linufsida fee alardi wama kunna sariqeena

73. De sa: «Ved Allah! Sannelig, dere vet svært vel at vi ikke kom hit for å (begå noen forbrytelse og) anstifte ufred i landet, og vi er heller ikke tyver!»

73. वोह कहने लगे! अल्लाह की क़सम बेशक तुम जान गए हो (गे) हम इसलिए नहीं आए थे कि (जुर्म का इर्तिकाब करके) ज़मीन में फसाद बपा करें और न ही हम चोर हैं।

৭৩. তারা বলতে লাগলো, ‘আল্লাহ্‌র শপথ! নিশ্চয়ই তোমরা জানো আমরা এ দেশে (অপরাধ করে) বিপর্যয় সৃষ্টি করতে আসিনি, আর আমরা চোরও নই।’

Play Copy
Play Copy
قَالُوۡا جَزَآؤُہٗ مَنۡ وُّجِدَ فِیۡ رَحۡلِہٖ فَہُوَ جَزَآؤُہٗ ؕ کَذٰلِکَ نَجۡزِی الظّٰلِمِیۡنَ ﴿۷۵﴾

75. انہوں نے کہا: اس کی سزا یہ ہے کہ جس کے سامان میں سے وہ (پیالہ) برآمد ہو وہ خود ہی اس کا بدلہ ہے (یعنی اسی کو اس کے بدلہ میں رکھ لیا جائے)، ہم ظالموں کو اسی طرح سزا دیتے ہیںo

75. They said: ‘Its penalty will be that the one from whose sack (the goblet) is found, he himself will be its penalty (i.e., he should be held in retribution). That is how we punish the wrongdoers.’

75. Qaloo jazaohu man wujida fee rahlihi fahuwa jazaohu kathalika najzee alththalimeena

75. Brødrene sa: «Straffen til den dere finner begeret i sekken til, hans straff bør være han selv (at han holdes igjen i gjengjeldelse), det er slik vi straffer de ondsinnede!»

75. उन्होंने कहा: उसकी सज़ा ये है कि जिसके सामान में से वोह (प्याला) बर आमद हो वोह खु़द ही उसका बदला है (यानी उसी को उसके बदले में रख लिया जाए), हम ज़ालिमों को इसी तरह सज़ा देते हैं।

৭৫. তারা বললো, ‘এর শাস্তি এই যে, যার বস্তা থেকে এটি (অর্থাৎ পানপাত্রটি) পাওয়া যাবে, সে নিজেই এর প্রতিদান (অর্থাৎ তাকেই এর বিনিময় হিসেবে রেখে দেয়া হবে)। আমরা যালিমদের এভাবে শাস্তি দেই।’

Play Copy
فَبَدَاَ بِاَوۡعِیَتِہِمۡ قَبۡلَ وِعَآءِ اَخِیۡہِ ثُمَّ اسۡتَخۡرَجَہَا مِنۡ وِّعَآءِ اَخِیۡہِ ؕ کَذٰلِکَ کِدۡنَا لِیُوۡسُفَ ؕ مَا کَانَ لِیَاۡخُذَ اَخَاہُ فِیۡ دِیۡنِ الۡمَلِکِ اِلَّاۤ اَنۡ یَّشَآءَ اللّٰہُ ؕ نَرۡفَعُ دَرَجٰتٍ مَّنۡ نَّشَآءُ ؕ وَ فَوۡقَ کُلِّ ذِیۡ عِلۡمٍ عَلِیۡمٌ ﴿۷۶﴾

76. پس یوسف (علیہ السلام) نے اپنے بھائی کی بوری سے پہلے ان کی بوریوں کی تلاشی شروع کی پھر (بالآخر) اس (پیالے) کو اپنے (سگے) بھائی (بنیامین) کی بوری سے نکال لیا۔ یوں ہم نے یوسف (علیہ السلام) کو تدبیر بتائی۔ وہ اپنے بھائی کو بادشاہِ (مصر) کے قانون کی رو سے (اسیر بنا کر) نہیں رکھ سکتے تھے مگر یہ کہ (جیسے) اللہ چاہے۔ ہم جس کے چاہتے ہیں درجات بلند کر دیتے ہیں، اور ہر صاحبِ علم سے اوپر (بھی) ایک علم والا ہوتا ہےo

76. So Yusuf (Joseph) began to search their sacks before his brother’s. Then (at last) he took (the goblet) out of his (real) brother’s (Benjamin’s) sack. That is how We revealed to Yusuf (Joseph) the plan. He could not have held his brother (as a captive) under the law of the king (of Egypt) except (as) Allah wills. We exalt in ranks whom We like. And above every possessor of knowledge is (also) One possessing greater knowledge.

76. Fabadaa biawAAiyatihim qabla wiAAai akheehi thumma istakhrajaha min wiAAai akheehi kathalika kidna liyoosufa ma kana liyakhutha akhahu fee deeni almaliki illa an yashaa Allahu narfaAAu darajatin man nashao wafawqa kulli thee AAilmin AAaleemun

76. Josef begynte å lete i sekkene deres før i sin brors, og til slutt dro han fram begeret fra sin brors (Benjamins) sekk. Det var denne planen Vi hadde avslørt for Josef. Han kunne ikke ha holdt igjen broren sin (som fange) ifølge kongens (faraos) lov med mindre Allah hadde villet det. Vi eleverer i rangen hvem Vi enn vil. Og over enhver besitter av viten er det en som besitter mer viten.

76. पस यूसुफ (अ़लैहिस्सलाम) ने अपने भाई की बोरी से पहले उनकी बोरियों की तलाशी शुरू की फिर (बिल आख़िर) उस (प्याले) को अपने (सगे) भाई (बिन यामीन) की बोरी से निकाल लिया। यूं हमने यूसुफ (अ़लैहिस्सलाम) को तद्‌बीर बताई। वोह अपने भाई को बादशाहे (मिस्र) के क़ानून की रू से (असीर बना कर) नहीं रख सकते थे मगर ये कि (जैसे) अल्लाह चाहे। हम जिसके चाहते हैं दर्जात बलन्द कर देते हैं, और हर साहिबे इल्म से ऊपर (भी) एक इल्म वाला होता है।

৭৬. সুতরাং ইউসুফ (আলাইহিস সালাম) তাঁর ভাইয়ের বস্তার পরিবর্তে তাদের বস্তায় খোঁজা শুরু করলেন। পরে তিনি এটি (অর্থাৎ পানপাত্রটি) তাঁর (সহোদর) ভাই (বিনইয়ামীন)-এর বস্তা থেকে বের করলেন। এভাবে আমরা ইউসুফ (আলাইহিস সালাম)-কে কৌশল শিখিয়ে দিয়েছিলাম। আল্লাহ্‌র (এরূপ) ইচ্ছা ব্যতীত (মিশরের) বাদশাহর বিধান অনুযায়ী তিনি তাঁর ভাইকে (বন্দী হিসেবে) রাখতে পারতেন না। আমরা যাকে ইচ্ছা মর্যাদায় সমুন্নত করি। আর প্রত্যেক জ্ঞানবান ব্যক্তির উপর(ই) আছেন অধিকতর জ্ঞানবান।

Play Copy
قَالُوۡۤا اِنۡ یَّسۡرِقۡ فَقَدۡ سَرَقَ اَخٌ لَّہٗ مِنۡ قَبۡلُ ۚ فَاَسَرَّہَا یُوۡسُفُ فِیۡ نَفۡسِہٖ وَ لَمۡ یُبۡدِہَا لَہُمۡ ۚ قَالَ اَنۡتُمۡ شَرٌّ مَّکَانًا ۚ وَ اللّٰہُ اَعۡلَمُ بِمَا تَصِفُوۡنَ ﴿۷۷﴾

77. انہوں نے کہا: اگر اس نے چوری کی ہے (تو کوئی تعجب نہیں) بیشک اس کا بھائی (یوسف) بھی اس سے پہلے چوری کر چکا ہے، سو یوسف (علیہ السلام) نے یہ بات اپنے دل میں (چھپائی) رکھی اور اسے ان پر ظاہر نہ کیا، (دل میں ہی) کہا: تمہارا حال نہایت برا ہے، اور اللہ خوب جانتا ہے جو کچھ تم بیان کر رہے ہوo

77. They said: ‘If he has committed theft (then there is nothing to wonder at). Indeed, his brother (Yusuf [Joseph]) has also committed theft before. So Yusuf (Joseph) kept it (hidden) in his heart and did not reveal it to them and said (only to himself): ‘Yours is the worst case and Allah knows well whatever you are saying.’

77. Qaloo in yasriq faqad saraqa akhun lahu min qablu faasarraha yoosufu fee nafsihi walam yubdiha lahum qala antum sharrun makanan waAllahu aAAlamu bima tasifoona

77. Brødrene sa: «Hvis han har stjålet, (så er det ikke noe å undre seg over)! Sannelig, broren hans (Josef) har også stjålet før.» Josef holdt disse ordene skjult i hjertet sitt og viste ingenting overfor dem. Josef sa (inni seg): «Deres tilfelle er det verste, og Allah er allvitende om det dere uttrykker.»

77. उन्होंने कहा: अगर उसने चोरी की है (तो कोई तअ़ज्जुब नहीं) बेशक उसका भाई (यूसुफ) भी इससे पहले चोरी कर चुका है, सो यूसुफ (अ़लैहिस्सलाम) ने ये बात अपने दिल में (छुपाए) रखी और उसे उन पर ज़ाहिर न किया, (दिल में ही) कहा: तुम्हारा हाल निहायत बुरा है, और अल्लाह ख़ूब जानता है जो कुछ तुम बयान कर रहे हो।

৭৭. তারা বললো, ‘যদি সে করে থাকে (তবে তা কোনো আশ্চর্যের বিষয় নয়) তার সহোদর (ইউসুফ)ও তো পূর্বে চুরি করেছিল’। সুতরাং ইউসুফ (আলাইহিস সালাম) এ বিষয়টি স্বীয় অন্তরে (সুপ্ত) রাখলেন এবং তাদের সামনে তা প্রকাশ করলেন না। (মনে মনেই) বললেন, ‘তোমাদের অবস্থা তো হীনতর। আর আল্লাহ্ সম্যক অবগত যা কিছু তোমরা বর্ণনা করছো।’

Play Copy
قَالُوۡا یٰۤاَیُّہَا الۡعَزِیۡزُ اِنَّ لَہٗۤ اَبًا شَیۡخًا کَبِیۡرًا فَخُذۡ اَحَدَنَا مَکَانَہٗ ۚ اِنَّا نَرٰىکَ مِنَ الۡمُحۡسِنِیۡنَ ﴿۷۸﴾

78. وہ بولے: اے عزیزِ مصر! اس کے والد بڑے معمر بزرگ ہیں، آپ اس کی جگہ ہم میں سے کسی کو پکڑ لیں، بیشک ہم آپ کو احسان کرنے والوں میں پاتے ہیںo

78. They said: ‘O ‘Aziz (of Egypt), his father is an aged, elderly person. So detain any one of us in his stead. Surely, we have seen that you are of the generous (and benevolent) people.’

78. Qaloo ya ayyuha alAAazeezu inna lahu aban shaykhan kabeeran fakhuth ahadana makanahu inna naraka mina almuhsineena

78. Brødrene sa: «Å, du (Egypts) stormann! Faren hans er en veldig gammel mann; ta derfor en av oss i hans sted. Sannelig, vi ser at du er av de velvillige.»

78. वोह बोले: ऐ अ़ज़ीज़े मिस्र! इसके वालिद बड़े मुअ़म्मर बुज़ुर्ग हैं, आप इसकी जगह हम में से किसी को पकड़ लें, बेशक हम आपको एह्‌सान करने वालों में पाते हैं।

৭৮. তারা বললো, ‘হে আযীযে মিশর! তার পিতা অতিশয় বয়স্ক বৃদ্ধ, আপনি তার স্থলে আমাদের মধ্য থেকে কাউকে আটকে রাখুন। নিশ্চয়ই আমরা আপনাকে দেখছি মহানুভব ব্যক্তিদের একজন।’

Play Copy
قَالَ مَعَاذَ اللّٰہِ اَنۡ نَّاۡخُذَ اِلَّا مَنۡ وَّجَدۡنَا مَتَاعَنَا عِنۡدَہٗۤ ۙ اِنَّاۤ اِذًا لَّظٰلِمُوۡنَ ﴿٪۷۹﴾

79. یوسف (علیہ السلام) نے کہا: اللہ کی پناہ کہ ہم نے جس کے پاس اپنا سامان پایا اس کے سوا کسی (اور) کو پکڑ لیں تب تو ہم ظالموں میں سے ہو جائیں گےo

79. Yusuf (Joseph) said: ‘Allah save us from detaining someone (other) than him with whom we have found our item! Then we shall become of the unjust.’

79. Qala maAAatha Allahi an nakhutha illa man wajadna mataAAana AAindahu inna ithan lathalimoona

79. Josef sa: «Allah verne oss mot at vi skulle ta noen andre enn han vi fant vår eiendel hos! Da ville vi i sannhet være av de ondsinnede!»

79. यूसुफ (अ़लैहिस्सलाम) ने कहा: अल्लाह की पनाह कि हमने जिसके पास अपना सामान पाया उसके सिवा किसी (और) को पकड़ लें तब तो हम ज़ालिमों में से हो जाएंगे।

৭৯. ইউসুফ (আলাইহিস সালাম) বললেন, ‘আল্লাহ্‌র আশ্রয় চাই, আমরা যার কাছে আমাদের সামগ্রী পেয়েছি তাকে ছাড়া (অন্য) কাউকে যদি আটকে রাখি, তবে তো আমরা যালিমদের মধ্যে গণ্য হবো’।

Play Copy
فَلَمَّا اسۡتَیۡـَٔسُوۡا مِنۡہُ خَلَصُوۡا نَجِیًّا ؕ قَالَ کَبِیۡرُہُمۡ اَلَمۡ تَعۡلَمُوۡۤا اَنَّ اَبَاکُمۡ قَدۡ اَخَذَ عَلَیۡکُمۡ مَّوۡثِقًا مِّنَ اللّٰہِ وَ مِنۡ قَبۡلُ مَا فَرَّطۡتُّمۡ فِیۡ یُوۡسُفَ ۚ فَلَنۡ اَبۡرَحَ الۡاَرۡضَ حَتّٰی یَاۡذَنَ لِیۡۤ اَبِیۡۤ اَوۡ یَحۡکُمَ اللّٰہُ لِیۡ ۚ وَ ہُوَ خَیۡرُ الۡحٰکِمِیۡنَ ﴿۸۰﴾

80. پھر جب وہ یوسف (علیہ السلام) سے مایوس ہوگئے تو علیحدگی میں (باہم) سرگوشی کرنے لگے، ان کے بڑے (بھائی) نے کہا: کیا تم نہیں جانتے کہ تمہارے باپ نے تم سے اللہ کی قسم اٹھوا کر پختہ وعدہ لیا تھا اور اس سے پہلے تم یوسف کے حق میں جو زیادتیاں کر چکے ہو (تمہیں وہ بھی معلوم ہیں)، سو میں اس سرزمین سے ہرگز نہیں جاؤں گا جب تک مجھے میرا باپ اجازت (نہ) دے یا میرے لئے اللہ کوئی فیصلہ فرما دے، اور وہ سب سے بہتر فیصلہ فرمانے والا ہےo

80. So, when they lost hope about Yusuf (Joseph), they counselled (amongst themselves) in isolation. The eldest (brother) amongst them said: ‘Do you not know that your father took a firm covenant from you in the Name of Allah, and before that (you also know) you committed excesses with respect to Yusuf (Joseph)? So I shall not leave this land at all until my father accords me permission, or Allah gives some judgment in my case, and He is the Best of those who judge.

80. Falamma istayasoo minhu khalasoo najiyyan qala kabeeruhum alam taAAlamoo anna abakum qad akhatha AAalaykum mawthiqan mina Allahi wamin qablu ma farrattum fee yoosufa falan abraha alarda hatta yathana lee abee aw yahkuma Allahu lee wahuwa khayru alhakimeena

80. Da de hadde mistet håpet av Josefs (beslutning), trakk de seg til side for å rådslå (med hverandre). Den eldste (broren) av dem sa: «Vet dere ikke at faren deres krevde et høytidelig løfte fra dere ved at dere sverget ved Allah, og (dere vet også) før dette hva dere har gjort av urett når det gjaldt Josef? Jeg vil aldri forlate dette landet før min far tillater meg det eller Allah treffer en avgjørelse om meg. Han er den beste av alle dommere!

80. फिर जब वोह यूसुफ (अ़लैहिस्सलाम) से मायूस हो गए तो अलाहिदगी में (बाहम) सरगोशी करने लगे, उनके बड़े (भाई) ने कहा: क्या तुम नहीं जानते कि तुम्हारे बाप ने तुमसे अल्लाह की क़सम उठवा कर पुख़्ता वादा लिया था और इससे पहले तुम यूसुफ के हक़्क़ में जो ज़ियादतियां कर चुके हो (तुम्हें वोह भी मालूम हैं) सो मैं इस सरज़मीन से हर्गिज़ नहीं जाऊंगा जब तक मुझे मेरा बाप इजाज़त (न) दे या मेरे लिए अल्लाह कोई फैसला फरमा दे, और वोह सब से बेहतर फैसला फरमाने वाला है।

৮০. অতঃপর যখন তারা ইউসুফ (আলাইহিস সালাম)-এঁর নিকট হতে নিরাশ হলো, তখন নির্জনে (পরস্পর) পরামর্শ করতে লাগলো। তাদের মধ্যে বয়োজ্যেষ্ঠ (এক ভাই) বললো, ‘তোমরা কি জানো না যে, তোমাদের পিতা তোমাদের নিকট থেকে আল্লাহ্‌র নামে দৃঢ় অঙ্গীকার নিয়েছিলেন। আর ইতোপূর্বে তোমরা ইউসুফের ব্যাপারে যে বাড়াবাড়ি করেছিলে (তোমরা তাও জানো)। সুতরাং আমি কখনো এ ভুমি ত্যাগ করবো না, যতক্ষণ পর্যন্ত না আমাকে আমার পিতা অনুমতি দিবেন অথবা আমার জন্যে আল্লাহ্ কোনো ফায়সালা প্রদান করবেন। আর তিনি সবচেয়ে উত্তম ফায়সালাকারী।

Play Copy
اِرۡجِعُوۡۤا اِلٰۤی اَبِیۡکُمۡ فَقُوۡلُوۡا یٰۤاَبَانَاۤ اِنَّ ابۡنَکَ سَرَقَ ۚ وَ مَا شَہِدۡنَاۤ اِلَّا بِمَا عَلِمۡنَا وَ مَا کُنَّا لِلۡغَیۡبِ حٰفِظِیۡنَ ﴿۸۱﴾

81. تم اپنے باپ کی طرف لوٹ جاؤ پھر (جا کر) کہو: اے ہمارے باپ! بیشک آپ کے بیٹے نے چوری کی ہے (اس لئے وہ گرفتار کر لیا گیا) اور ہم نے فقط اسی بات کی گواہی دی تھی جس کا ہمیں علم تھا اور ہم غیب کے نگہبان نہ تھےo

81. Go you back to your father and say: O our father, your son has surely committed theft (and consequently he has been held). And we bore witness only to what we knew. And we were no guardians of the unseen.

81. IrjiAAoo ila abeekum faqooloo ya abana inna ibnaka saraqa wama shahidna illa bima AAalimna wama kunna lilghaybi hafitheena

81. Vend tilbake til faren deres og si: 'Å, vår far! Sannelig, sønnen din har stjålet (derfor har han blitt pågrepet), og vi bevitnet kun det vi hadde viten om, og vi var ikke voktere av det usette.

81. तुम अपने बाप की तरफ लौट जाओ फिर (जा कर) कहो: ऐ हमारे बाप! बेशक आपके बेटे ने चोरी की है (इसलिए वोह गिरफ्तार कर लिया गया) और हमने फक़त उसी बात की गवाही दी थी जिसका हमें इल्म था और हम गै़ब के निगहबान न थे।

৮১. তোমরা তোমাদের পিতার কাছে ফিরে যাও। অতঃপর (গিয়ে) বলো ঃ হে আমাদের পিতা! নিশ্চয়ই আপনার পুত্র চুরি করেছে (তাই তাকে গ্রেফতার করা হয়েছে)। আর আমরা কেবল এ বিষয়েরই সাক্ষ্য দিয়েছিলাম, যা আমরা জানতাম। আর আমরা অদৃশ্য বিষয়ের রক্ষণাবেক্ষণকারী ছিলাম না।

Play Copy
وَ سۡـَٔلِ الۡقَرۡیَۃَ الَّتِیۡ کُنَّا فِیۡہَا وَ الۡعِیۡرَ الَّتِیۡۤ اَقۡبَلۡنَا فِیۡہَا ؕ وَ اِنَّا لَصٰدِقُوۡنَ ﴿۸۲﴾

82. اور (اگر آپ کو اعتبار نہ آئے تو) اس بستی (والوں) سے پوچھ لیں جس میں ہم تھے اور اس قافلہ (والوں) سے (معلوم کر لیں) جس میں ہم آئے ہیں، اور بیشک ہم (اپنے قول میں) یقیناً سچے ہیںo

82. And (if you do not believe us, then) you may enquire of (the people of) the town where we have been, and (find out) from the caravan we have travelled with, and we are certainly truthful (in what we are saying).’

82. Waisali alqaryata allatee kunna feeha waalAAeera allatee aqbalna feeha wainna lasadiqoona

82. Og (hvis ikke du tror på oss, så) spør (folk) i den byen som vi var i, og i den karavanen som vi kom med. Og sannelig, vi er visselig sannferdige (i vårt ord).'»

82.और (अगर आपको ऐतिबार न आए तो) उस बस्ती (वालों) से पूछ लें जिस में हम थे और उस क़ाफिले (वालों) से (मालूम कर लें) जिसमें हम आए हैं, और बेशक हम (अपने क़ौल में) यक़ीनन सच्चे हैं।

৮২. আর (যদি আপনার বিশ্বাস না হয় তবে) এ জনপদের (অধিবাসীদের) নিকট জিজ্ঞেস করুন, যেখানে আমরা ছিলাম। আর এ যাত্রীদল থেকে (জেনে নিন) যার সাথে আমরা এসেছি। আর আমরা (আমাদের বক্তব্যের ব্যাপারে) নিশ্চয়ই সত্যবাদী।’

Play Copy
قَالَ بَلۡ سَوَّلَتۡ لَکُمۡ اَنۡفُسُکُمۡ اَمۡرًا ؕ فَصَبۡرٌ جَمِیۡلٌ ؕ عَسَی اللّٰہُ اَنۡ یَّاۡتِـیَنِیۡ بِہِمۡ جَمِیۡعًا ؕ اِنَّہٗ ہُوَ الۡعَلِیۡمُ الۡحَکِیۡمُ ﴿۸۳﴾

83. یعقوب (علیہ السلام) نے فرمایا: (ایسا نہیں) بلکہ تمہارے نفسوں نے یہ بات تمہارے لئے مرغوب بنا دی ہے، اب صبر (ہی) اچھا ہے، قریب ہے کہ اللہ ان سب کو میرے پاس لے آئے، بیشک وہ بڑا علم والا بڑی حکمت والا ہےo

83. Ya‘qub (Jacob) said: ‘(It is not so.) In fact, your (ill-commanding) selves have made this affair attractive for you. Now (only) patience is the finest (option). It is likely that Allah brings to me all of them. He is indeed All-Knowing, Most Wise.’

83. Qala bal sawwalat lakum anfusukum amran fasabrun jameelun AAasa Allahu an yatiyanee bihim jameeAAan innahu huwa alAAaleemu alhakeemu

83. Jakob sa: «(Nei, slik er det ikke!) Tvert imot, deres eget jeg har gjort denne saken attraktiv for dere! Nå er tålmodighet det beste, forestående er det at Allah bringer dem alle sammen tilbake til meg. Sannelig, Han er den Allvitende, den mest Vise.»

83. याक़ूब (अ़लैहिस्सलाम) ने फरमाया: (ऐसा नहीं) बल्कि तुम्हारे नफ्सों ने ये बात तुम्हारे लिए मरग़ूब बना दी है, अब सब्र (ही) अच्छा है, क़रीब है कि अल्लाह उन सब को मेरे पास ले आए, बेशक वोह बड़ा इल्म वाला बड़ी हिक्मत वाला है।

৮৩. ইয়াকুব (আলাইহিস সালাম) বললেন, ‘(তা নয়) বরং তোমাদের মন্দ সত্তা এ বিষয়টি তোমাদের জন্যে আকর্ষণীয় করে দিয়েছে। এখন ধৈর্য ধারণই উত্তম। হয়তো আল্লাহ্ এদের সকলকে আমার কাছে নিয়ে আসবেন। নিশ্চয়ই তিনি সর্বজ্ঞ, অত্যন্ত প্রজ্ঞাবান।’

Play Copy
وَ تَوَلّٰی عَنۡہُمۡ وَ قَالَ یٰۤاَسَفٰی عَلٰی یُوۡسُفَ وَ ابۡیَضَّتۡ عَیۡنٰہُ مِنَ الۡحُزۡنِ فَہُوَ کَظِیۡمٌ ﴿۸۴﴾

84. اور یعقوب (علیہ السلام) نے ان سے منہ پھیر لیا اور کہا: ہائے افسوس! یوسف (علیہ السلام کی جدائی) پر اور ان کی آنکھیں غم سے سفید ہوگئیں سو وہ غم کو ضبط کئے ہوئے تھےo

84. Ya‘qub (Jacob) then turned his face away from them and said: ‘Alas! (My dear son) Yusuf (Joseph’s unbearable separation)!’ And his eyes had gone white with grief. And he was suppressing his sorrow.

84. Watawalla AAanhum waqala ya asafa AAala yoosufa waibyaddat AAaynahu mina alhuzni fahuwa katheemun

84. Og Jakob vendte bort ansiktet sitt fra dem og sa: «Akk! Hvor sorgfull jeg er over Josef (Josefs avskjed)!» Og øynene hans ble hvite av sorgen, og han undertrykte hjertesorgen sin.

84. और याक़ूब (अ़लैहिस्सलाम) ने उनसे मुंह फेर लिया और कहा: हाए अफ्सोस! यूसुफ (अ़लैहिस्सलाम की जुदाई) पर और उनकी आंखों ग़म से सफ़ेद हो गईं सो वोह ग़म को ज़ब्त किए हुए थे।

৮৪. আর ইয়াকুব (আলাইহিস সালাম) তাদের থেকে মুখ ফিরিয়ে নিলেন এবং বললেন, ‘হায় আফসোস! ইউসুফ (আলাইহিস সালামের বিচ্ছেদ)-এঁর জন্যে।’ আর তাঁর চক্ষু বিষাদে সাদা হয়ে গেল এবং তিনি ছিলেন অসহনীয় মনস্তাপে ক্লিষ্ট।

Play Copy
Play Copy
قَالَ اِنَّمَاۤ اَشۡکُوۡا بَثِّیۡ وَ حُزۡنِیۡۤ اِلَی اللّٰہِ وَ اَعۡلَمُ مِنَ اللّٰہِ مَا لَا تَعۡلَمُوۡنَ ﴿۸۶﴾

86. انہوں نے فرمایا: میں تو اپنی پریشانی اور غم کی فریاد صرف اللہ کے حضور کرتا ہوں اور میں اللہ کی طرف سے وہ کچھ جانتا ہوں جو تم نہیں جانتےo

86. He said: ‘I bewail my worry and grief to Allah alone, and I know from Allah what you do not know.

86. Qala innama ashkoo baththee wahuznee ila Allahi waaAAlamu mina Allahi ma la taAAlamoona

86. Jakob sa: «Jeg sørger over min bekymring og sorg overfor Allah alene, og jeg vet fra Allah det dere ikke vet.

86. उन्होंने फरमाया: मैं तो अपनी परेशानी और ग़म की फरियाद सिर्फ़ अल्लाह के हुज़ूर करता हूं और मैं अल्लाह की तरफ से वोह कुछ जानता हूं जो तुम नहीं जानते।

৮৬. তিনি বললেন, ‘আমি তো কেবল আল্লাহ্‌র সমীপে আমার পেরেশানী ও দুশ্চিন্তার ফরিয়াদ করছি। আর আমি আল্লাহ্‌র নিকট থেকে এমন কিছু জানি, যা তোমরা জানো না।

Play Copy
یٰبَنِیَّ اذۡہَبُوۡا فَتَحَسَّسُوۡا مِنۡ یُّوۡسُفَ وَ اَخِیۡہِ وَ لَا تَایۡـَٔسُوۡا مِنۡ رَّوۡحِ اللّٰہِ ؕ اِنَّہٗ لَا یَایۡـَٔسُ مِنۡ رَّوۡحِ اللّٰہِ اِلَّا الۡقَوۡمُ الۡکٰفِرُوۡنَ ﴿۸۷﴾

87. اے میرے بیٹو! جاؤ (کہیں سے) یوسف (علیہ السلام) اور اس کے بھائی کی خبر لے آؤ اور اللہ کی رحمت سے مایوس نہ ہو، بیشک اللہ کی رحمت سے صرف وہی لوگ مایوس ہوتے ہیں جو کافر ہیںo

87. O my sons, go and fetch me some news about Yusuf (Joseph) and his brother (from somewhere) and despair not of Allah’s mercy, for indeed only those who reject faith despair of Allah’s mercy.’

87. Ya baniyya ithhaboo fatahassasoo min yoosufa waakheehi wala tayasoo min rawhi Allahi innahu la yayasu min rawhi Allahi illa alqawmu alkafiroona

87. Å, mine sønner! Kom dere av gårde, og bring noen nyheter om Josef og broren hans (fra et eller annet sted), og mist ikke håpet om Allahs nåde. Sannelig, det er kun det vantro folk som mister alt håp når det gjelder Allahs nåde!»

87. ऐ मेरे बेटो! जाओ (कहीं से) यूसुफ (अ़लैहिस्सलाम) और उसके भाई की ख़बर ले आओ और अल्लाह की रहमत से मायूस न हो, बेशक अल्लाह की रहमत से सिर्फ़ वोही लोग मायूस होते हैं जो काफिर हैं।

৮৭. হে আমার পুত্রগণ! তোমরা যাও (যে কোনোও স্থান থেকে) ইউসুফ এবং তাঁর সহোদরের খবর নিয়ে এসো। আর আল্লাহ্‌র রহমত থেকে নিরাশ হয়ো না। নিশ্চয়ই আল্লাহ্‌র রহমত থেকে তারাই নিরাশ হয় যারা কাফের।’

Play Copy
فَلَمَّا دَخَلُوۡا عَلَیۡہِ قَالُوۡا یٰۤاَیُّہَا الۡعَزِیۡزُ مَسَّنَا وَ اَہۡلَنَا الضُّرُّ وَ جِئۡنَا بِبِضَاعَۃٍ مُّزۡجٰىۃٍ فَاَوۡفِ لَنَا الۡکَیۡلَ وَ تَصَدَّقۡ عَلَیۡنَا ؕ اِنَّ اللّٰہَ یَجۡزِی الۡمُتَصَدِّقِیۡنَ ﴿۸۸﴾

88. سو جب وہ (دوبارہ) یوسف (علیہ السلام) کے پاس حاضر ہوئے تو کہنے لگے: اے عزیزِ مصر! ہم پر اور ہمارے گھر والوں پر مصیبت آن پڑی ہے (ہم شدید قحط میں مبتلا ہیں) اور ہم (یہ) تھوڑی سی رقم لے کر آئے ہیں سو (اس کے بدلے) ہمیں (غلہ کا) پورا پورا ناپ دے دیں اور (اس کے علاوہ) ہم پر (کچھ) صدقہ (بھی) کر دیں۔ بیشک اللہ خیرات کرنے والوں کو جزا دیتا ہےo

88. So when they came back to Yusuf ([Joseph] again), they submitted: ‘O ‘Aziz (of Egypt), a distress has fallen upon us and our family (and we are suffering from a dreadful famine). And we have brought only (this) meager amount. So give us full measure (of grain against it) and (in addition) extend to us (some) charity (as well). Indeed, Allah plenteously rewards those who give away charity.’

88. Falamma dakhaloo AAalayhi qaloo ya ayyuha alAAazeezu massana waahlana alddurru wajina bibidaAAatin muzjatin faawfi lana alkayla watasaddaq AAalayna inna Allaha yajzee almutasaddiqeena

88. Da de møtte opp hos Josef (igjen), sa de: «Å, du (Egypts) stormann! Motgangen har rammet oss og familien vår (vi er slått av hungersnød), og vi er kommet med dette magre beløpet, men gi oss fullt mål (av korn i bytte), og gi oss almisser også. Sannelig, Allah belønner de veldedige!»

88. सो जब वोह (दोबारा) यूसुफ (अ़लैहिस्सलाम) के पास हाज़िर हुए तो कहने लगे: ऐ अ़ज़ीज़े मिस्र! हम और हमारे घर वालों पर मुसीबत आन पड़ी है (हम शदीद क़हत में मुब्तला हैं) और हम (ये) थोड़ी सी रक़म लेकर आए हैं सो (उसके बदले) हमें (ग़ल्ले का) पूरा पूरा नाप दे दें और (इसके अ़लावा) हम पर (कुछ) सदक़ा (भी) कर दें। बेशक अल्लाह खै़रात करने वालों को जज़ा देता है।

৮৮. অতঃপর যখন তারা (দ্বিতীয়বার) ইউসুফ (আলাইহিস সালাম)-এঁর নিকট হাযির হলো তখন বলতে লাগলো, ‘হে আযীযে মিশর! আমাদের উপর, আমাদের পরিবারের উপর বিপদ নেমে এসেছে। (আমরা কঠিন দুর্ভিক্ষে পতিত,) আর আমরা (এ) সামান্য টাকা-কড়ি নিয়ে এসেছি, কাজেই (এর বিনিময়ে) আমাদেরকে (শস্যের) পুরোপুরি পরিমাণ দান করুন। আর (এ ছাড়া) আমাদের উপর (কিছু) সাদকাহ্(ও) করুন। নিশ্চয়ই আল্লাহ্ সাদকাহ্কারীদের প্রতিদান প্রদান করেন।’

Play Copy
Play Copy
قَالُوۡۤا ءَاِنَّکَ لَاَنۡتَ یُوۡسُفُ ؕ قَالَ اَنَا یُوۡسُفُ وَ ہٰذَاۤ اَخِیۡ ۫ قَدۡ مَنَّ اللّٰہُ عَلَیۡنَا ؕ اِنَّہٗ مَنۡ یَّـتَّقِ وَ یَصۡبِرۡ فَاِنَّ اللّٰہَ لَا یُضِیۡعُ اَجۡرَ الۡمُحۡسِنِیۡنَ ﴿۹۰﴾

90. وہ بولے: کیا واقعی تم ہی یوسف ہو؟ انہوں نے فرمایا: (ہاں) میں یوسف ہوں اور یہ میرا بھائی ہے بیشک اللہ نے ہم پر احسان فرمایا ہے، یقیناً جو شخص اللہ سے ڈرتا اور صبر کرتا ہے تو بیشک اللہ نیکوکاروں کا اجر ضائع نہیں کرتاo

90. They said: ‘Are you really Yusuf (Joseph)?’ He said: ‘(Yes,) I am Yusuf (Joseph) and here is my brother. Indeed, Allah has been gracious to us. Surely, the one who fears Allah and remains steadfast, then surely Allah does not waste the reward of the pious.’

90. Qaloo ainnaka laanta yoosufa qala ana yoosufu wahatha akhee qad manna Allahu AAalayna innahu man yattaqi wayasbir fainna Allaha la yudeeAAu ajra almuhsineena

90. De sa: «Er du virkelig Josef?» Josef sa: «(Ja!), jeg er Josef og her er min bror! Sannelig, Allah viste oss velvilje. Sannelig, den som frykter Allah og viser tålmod, sannelig, Allah lar ikke de dydiges lønn gå tapt!»

90. वोह बोले: क्या वाक़ई तुम ही यूसुफ हो? उन्होंने फरमाया: (हां) मैं यूसुफ हूं और ये मेरा भाई है बेशक अल्लाह ने हम पर एहसान फरमाया है, यक़ीनन जो शख़्स अल्लाह से डरता और सब्र करता है तो बेशक अल्लाह नेकूकारों का अज्र ज़ाए नहीं करता।

৯০. তারা বললো, ‘আসলে তুমিই ইউসুফ?’ তিনি বললেন, ‘(হাঁ) আমি ইউসুফ এবং এ আমার ভাই। নিশ্চয়ই আল্লাহ্ আমাদের প্রতি অনুগ্রহ করেছেন। নিশ্চয়ই যে আল্লাহকে ভয় করে এবং ধৈর্য ধারণ করে, আল্লাহ্ অবশ্যই নেক্কারদের প্রতিদান নষ্ট করেন না। ’ইউসুফকে(ই) স্মরণ করতে থাকবেন, যতক্ষণ না আপনি মুমূর্ষ হবেন অথবা মৃত্যুবরণ করবেন।’

Play Copy
Play Copy
قَالَ لَا تَثۡرِیۡبَ عَلَیۡکُمُ الۡیَوۡمَ ؕ یَغۡفِرُ اللّٰہُ لَکُمۡ ۫ وَ ہُوَ اَرۡحَمُ الرّٰحِمِیۡنَ ﴿۹۲﴾

92. یوسف (علیہ السلام) نے فرمایا: آج کے دن تم پر کوئی ملامت (اور گرفت) نہیں ہے، اللہ تمہیں معاف فرما دے اور وہ سب مہربانوں سے زیادہ مہربان ہےo

92. Yusuf (Joseph) said: ‘No blame (or penalty) lies on you today. May Allah grant you His forgiveness and He is the Most Merciful of all the merciful!

92. Qala la tathreeba AAalaykumu alyawma yaghfiru Allahu lakum wahuwa arhamu alrrahimeena

92. Josef sa: «Ingen klander (eller straff) er over dere i dag, måtte Allah tilgi dere. Han er den mest Barmhjertige av alle som er barmhjertige.

92. यूसुफ (अ़लैहिस्सलाम) ने फरमाया: आज के दिन तुम पर कोई मलामत (और गिरफ्त) नहीं है, अल्लाह तुम्हें मुआफ फरमा दे और वोह सब मेहरबानों से ज़ियादा मेहरबान है।

৯২. ইউসুফ (আলাইহিস সালাম) বললেন, ‘আজকের দিনে তোমাদের উপর কোনো অভিযোগ (এবং শাস্তি) নেই। আল্লাহ্ তোমাদেরকে ক্ষমা করে দেবেন। আর তিনি সকল দয়ালুর চেয়ে শ্রেষ্ঠ দয়ালু।

Play Copy
اِذۡہَبُوۡا بِقَمِیۡصِیۡ ہٰذَا فَاَلۡقُوۡہُ عَلٰی وَجۡہِ اَبِیۡ یَاۡتِ بَصِیۡرًا ۚ وَ اۡتُوۡنِیۡ بِاَہۡلِکُمۡ اَجۡمَعِیۡنَ ﴿٪۹۳﴾

93. میرا یہ قمیض لے جاؤ، سو اسے میرے باپ کے چہرے پر ڈال دینا، وہ بینا ہو جائیں گے، اور (پھر) اپنے سب گھر والوں کو میرے پاس لے آؤo

93. Take this shirt of mine and cast it over my father’s face; he will recover his sight. (Then) bring me the whole of your family.’

93. Ithhaboo biqameesee hatha faalqoohu AAala wajhi abee yati baseeran watoonee biahlikum ajmaAAeena

93. Kom dere av gårde med denne skjorten min, og legg den over min fars ansikt; synet hans vil komme tilbake, og bring (etter det) til meg familien deres, alle sammen.»

93. मेरा ये क़मीज़ ले जाओ, सो इसे मेरे बाप के चेहरे पर डाल देना, वोह बीना हो जाएंगे, और (फिर) अपने सब घर वालों को मेरे पास ले आओ।

৯৩. আমার এ জামাটি নিয়ে যাও, অতঃপর এটি আমার পিতার মূখমন্ডলের উপর রেখে দাও, তিনি দৃষ্টিশক্তি ফিরে পাবেন। (এরপর) তোমাদের পরিবারের সকলকে আমার নিকট নিয়ে এসো।’

Play Copy
وَ لَمَّا فَصَلَتِ الۡعِیۡرُ قَالَ اَبُوۡہُمۡ اِنِّیۡ لَاَجِدُ رِیۡحَ یُوۡسُفَ لَوۡ لَاۤ اَنۡ تُفَنِّدُوۡنِ ﴿۹۴﴾

94. اور جب قافلہ (مصر سے) روانہ ہوا ان کے والد (یعقوب علیہ السلام) نے (کنعان میں بیٹھے ہی) فرما دیا: بیشک میں یوسف کی خوشبو پا رہا ہوں اگر تم مجھے بڑھاپے کے باعث بہکا ہوا خیال نہ کروo

94. And when the caravan left (Egypt), his father (Ya‘qub [Jacob]) said (whilst sitting in Canaan): ‘If you do not consider me unstable due to senility, I am smelling the fragrance of Yusuf (Joseph).’

94. Walamma fasalati alAAeeru qala aboohum innee laajidu reeha yoosufa lawla an tufannidooni

94. Og da karavanen dro av gårde (fra Egypt), sa faren deres (mens han satt hjemme i Kanaan): «Sannelig, jeg føler Josefs kroppslukt, selv om dere antar meg som senil av alderdom.»

94. और जब क़ाफिला (मिस्र से) रवाना हुवा उनके वालिद (याक़ूब अ़लैहिस्सलाम) ने (कन्आन में बैठे ही) फरमा दिया: बेशक मैं यूसुफ की ख़ुश्बू पा रहा हूं अगर तुम मुझे बुढ़ापे के बाइस बहका हुवा ख़याल न करो।

৯৪. আর যখন যাত্রীদল (মিশর থেকে) রওয়ানা হলো, তাদের পিতা (ইয়াকুব আলাইহিস সালাম কেনানে বসেই) বলে দিলেন, ‘নিশ্চয়ই আমি ইউসুফের সুগন্ধি পাচ্ছি, যদি তোমরা আমাকে বার্ধক্যের কারণে বিভ্রান্ত মনে না করো’।

Play Copy
Play Copy
فَلَمَّاۤ اَنۡ جَآءَ الۡبَشِیۡرُ اَلۡقٰىہُ عَلٰی وَجۡہِہٖ فَارۡتَدَّ بَصِیۡرًا ۚ قَالَ اَلَمۡ اَقُلۡ لَّکُمۡ ۚۙ اِنِّیۡۤ اَعۡلَمُ مِنَ اللّٰہِ مَا لَا تَعۡلَمُوۡنَ ﴿۹۶﴾

96. پھر جب خوشخبری سنانے والا آپہنچا اس نے وہ قمیض یعقوب (علیہ السلام) کے چہرے پر ڈال دیا تو اسی وقت ان کی بینائی لوٹ آئی، یعقوب (علیہ السلام) نے فرمایا: کیا میں تم سے نہیں کہتا تھا کہ بیشک میں اللہ کی طرف سے وہ کچھ جانتا ہوں جو تم نہیں جانتےo

96. But when the bearer of the glad tidings arrived, and he cast that shirt over Ya‘qub’s (Jacob’s) face, his sight returned at that same moment. Ya‘qub (Jacob) said: ‘Did I not say to you that I know from Allah what you do not know?’

96. Falamma an jaa albasheeru alqahu AAala wajhihi fairtadda baseeran qala alam aqul lakum innee aAAlamu mina Allahi ma la taAAlamoona

96. Men da budbringeren med det gledelige budskapet ankom, la han skjorten over Jakobs ansikt, og i det samme øyeblikket kom synet hans tilbake. Jakob sa: «Sa ikke jeg til dere at jeg i sannhet vet fra Allah hva dere ikke vet?»

96. फिर जब ख़ुशख़बरी सुनाने वाला आ पहुंचा उसने वोह क़मीज़ याक़ूब (अ़लैहिस्सलाम) के चेहरे पर डाल दिया तो उसी वक़्त उनकी बीनाई लौट आई, याक़ूब (अ़लैहिस्सलाम) ने फरमाया: क्या मैं तुमसे नहीं कहता था कि बेशक मैं अल्लाह की तरफ से वोह कुछ जानता हूं जो तुम नहीं जानते।

৯৬. অতঃপর যখন সুসংবাদদাতা এসে পৌঁছলো, তখন সে এ জামাটি ইয়াকুব (আলাইহিস সালাম)-এঁর মূখমন্ডলের উপর রাখলো, ততক্ষণাৎ তাঁর দৃষ্টিশক্তি ফিরে এলো। ইয়াকুব (আলাইহিস সালাম) বললেন, ‘আমি কি তোমাদেরকে বলিনি যে, নিশ্চয়ই আমি আল্লাহ্‌র পক্ষ থেকে এমন কিছু জানি, যা তোমরা জানো না?’

Play Copy
Play Copy
Play Copy
فَلَمَّا دَخَلُوۡا عَلٰی یُوۡسُفَ اٰوٰۤی اِلَیۡہِ اَبَوَیۡہِ وَ قَالَ ادۡخُلُوۡا مِصۡرَ اِنۡ شَآءَ اللّٰہُ اٰمِنِیۡنَ ﴿ؕ۹۹﴾

99. پھر جب وہ (سب اَفرادِ خانہ) یوسف (علیہ السلام) کے پاس آئے (تو) یوسف (علیہ السلام) نے (شہر سے باہر آکر ہزارہا سواریوں، فوجیوں اور لوگوں کے ہمراہ شاہی جلوس کی صورت میں ان کا استقبال کیا اور) اپنے ماں باپ کو تعظیماً اپنے قریب جگہ دی (یا انہیں اپنے گلے سے لگا لیا) اور (خوش آمدید کہتے ہوئے) فرمایا: آپ مصر میں داخل ہو جائیں اگر اللہ نے چاہا (تو) امن و عافیت کے ساتھ (یہیں قیام کریں)o

99. Then, when they (all the members of the family) came to Yusuf (Joseph, he presented them a reception outside the city in the form of a royal procession comprising extensive transport arrangements, soldiers and general public, and) he venerated his parents and made them sit beside him, (or embraced them,) and (offering them welcome) said: ‘Enter Egypt, and if Allah so wills (then stay here) with peace and comfort.’

99. Falamma dakhaloo AAala yoosufa awa ilayhi abawayhi waqala odkhuloo misra in shaa Allahu amineena

99. Da de (hele familien) kom til (Josef, ønsket) Josef (dem velkommen med et kongelig æresfølge, med opptog av hester, soldater og byens folk). Av respekt ga han foreldrene sine en plass nær seg (eller omfavnet dem) og sa (hjertelig velkommen): «Tre inn i Egypt; hvis Allah vil, (så bli her) i fred og trygghet.»

99. फिर जब वोह (सब अफरादे ख़ाना) यूसुफ (अ़लैहिस्सलाम) के पास आए (तो) यूसुफ (अ़लैहिस्सलाम) ने (शहर से बाहर आकर हज़ारहा सवारियों, फौजियों और लोगों के हमराह शाही जुलूस की सूरत में उनका इस्तिक़्बाल किया और) अपने मां-बाप को ताज़ीमन अपने क़रीब जगह दी (या उन्हें अपने गले से लगा लिया) और (खु़श आमदीद कहते हुए) फरमाया: आप मिस्र में दाख़िल हो जाएं अगर अल्लाह ने चाहा (तो) अम्नो आफियत के साथ (यहीं क़ियाम करें) ।

৯৯. অতঃপর (পরিবারের সকল সদস্য) যখন ইউসুফ (আলাইহিস সালাম)-এঁর নিকট আগমন করলো, (তখন) ইউসুফ (আলাইহিস সালাম শহর থেকে বাইরে এসে হাজার হাজার সওয়ারী, সৈনিক এবং জনসাধারণ সহকারে রাজকীয় শোভাযাত্রার মাধ্যমে তাদেরকে অভ্যর্থনা জানালেন এবং) তাঁর পিতা-মাতাকে সম্মানার্থে স্বীয় নিকটবর্তী আসনে বসালেন (অথবা তাদেরকে আলিংগন করলেন) এবং (স্বাগত জানিয়ে) বললেন, ‘আপনারা মিশরে প্রবেশ করুন, যদি আল্লাহ্ ইচ্ছা করেন (তবে) নিরাপত্তা ও স্বাচ্ছন্দের সাথে (এখানে অবস্থান করুন)’।

Play Copy
وَ رَفَعَ اَبَوَیۡہِ عَلَی الۡعَرۡشِ وَ خَرُّوۡا لَہٗ سُجَّدًا ۚ وَ قَالَ یٰۤاَبَتِ ہٰذَا تَاۡوِیۡلُ رُءۡیَایَ مِنۡ قَبۡلُ ۫ قَدۡ جَعَلَہَا رَبِّیۡ حَقًّا ؕ وَ قَدۡ اَحۡسَنَ بِیۡۤ اِذۡ اَخۡرَجَنِیۡ مِنَ السِّجۡنِ وَ جَآءَ بِکُمۡ مِّنَ الۡبَدۡوِ مِنۡۢ بَعۡدِ اَنۡ نَّزَغَ الشَّیۡطٰنُ بَیۡنِیۡ وَ بَیۡنَ اِخۡوَتِیۡ ؕ اِنَّ رَبِّیۡ لَطِیۡفٌ لِّمَا یَشَآءُ ؕ اِنَّہٗ ہُوَ الۡعَلِیۡمُ الۡحَکِیۡمُ ﴿۱۰۰﴾

100. اور یوسف (علیہ السلام) نے اپنے والدین کو اوپر تخت پر بٹھا لیا اور وہ (سب) یوسف (علیہ السلام) کے لئے سجدہ میں گر پڑے، اور یوسف (علیہ السلام) نے کہا: اے ابا جان! یہ میرے (اس) خواب کی تعبیر ہے جو (بہت) پہلے آیا تھا (اکثر مفسرین کے نزدیک اسے چالیس سال کا عرصہ گزر گیا تھا) اور بیشک میرے رب نے اسے سچ کر دکھایا ہے، اور بیشک اس نے مجھ پر (بڑا) احسان فرمایا جب مجھے جیل سے نکالا اور آپ سب کو صحرا سے (یہاں) لے آیا اس کے بعد کہ شیطان نے میرے اور میرے بھائیوں کے درمیان فساد پیدا کر دیا تھا، اور بیشک میرا رب جس چیز کو چاہے (اپنی) تدبیر سے آسان فرما دے، بیشک وہی خوب جاننے والا بڑی حکمت والا ہےo

100. And he seated his parents on the throne and they (all) fell down prostrate before Yusuf (Joseph) and Yusuf (Joseph) said: ‘O father, this is the interpretation of (that) dream of mine which I had seen (long) before. (Most commentators state that it took forty years.) And my Lord has surely proved it true. And indeed He did me a (great) favour when He took me out of the prison and brought all of you (here) from the desert after Satan had stirred up discord between me and my brothers. The fact is that my Lord makes easy with (His) plan whatever He wills. Indeed, He alone is All-Knowing, Most Wise.

100. WarafaAAa abawayhi AAala alAAarshi wakharroo lahu sujjadan waqala ya abati hatha taweelu ruyaya min qablu qad jaAAalaha rabbee haqqan waqad ahsana bee ith akhrajanee mina alssijni wajaa bikum mina albadwi min baAAdi an nazagha alshshaytanu baynee wabayna ikhwatee inna rabbee lateefun lima yashao innahu huwa alAAaleemu alhakeemu

100. Og Josef satte foreldrene sine på tronen, og de knelte (alle) med ansiktet ned i respekt for Josef, og Josef sa: «Å, min far! Dette er tydningen av (den) drømmen min som jeg hadde for lenge siden*, og Herren min har uten tvil vist den å være sann. Og sannelig, Han viste meg stor godvilje da Han befridde meg fra fengselet og brakte dere alle (hit) fra ørkenen etter at Satan skapte splid mellom meg og brødrene mine. Sannelig, Herren min gjør det lett med Sin plan hva Han enn vil. Sannelig, Han er den Allvitende, den mest Vise.

* Ifølge de fleste fortolkerne hadde profeten Josef عليه السلام den drømmen førti år før gjenforeningen med familien.

100. और यूसुफ (अ़लैहिस्सलाम) ने अपने वालिदैन को ऊपर तख़्त पर बिठा लिया और वोह (सब) यूसुफ (अ़लैहिस्सलाम) के लिए सज्दे में गिर पड़े, और यूसुफ (अ़लैहिस्सलाम) ने कहा: ऐ अब्बाजान! ये मेरे (उस) ख़्वाब की ताबीर है जो (बहुत) पहले आया था (अक्सर मुफस्सिरीन के नज़दीक उसे चालीस साल का अ़र्सा गुज़र गया था) और बेशक मेरे रब ने उसे सच कर दिखाया है, और बेशक उसने मुझ पर (बड़ा) एहसान फरमाया जब मुझे जेल से निकाला और आप सब को सेहरा से (यहां) ले आया इसके बाद के शैतान ने मेरे और मेरे भाइयों के दर्मियान फसाद पैदा कर दिया था, और बेशक मेरा रब जिस चीज़ को चाहे (अपनी) तद्‌बीर से आसान फरमा दे, बेशक वोही ख़ूब जानने वाला बड़ी हिक्मत वाला है।

১০০. আর ইউসুফ (আলাইহিস সালাম) তাঁর পিতা-মাতাকে উচ্চাসনে বসালেন এবং তারা (সকলে) ইউসুফ (আলাইহিস সালাম)-এঁর সামনে সেজদায় লুটিয়ে পড়লো। আর ইউসুফ (আলাইহিস সালাম) বললেন, ‘হে আমার পিতা! এ হলো আমার (সে) স্বপ্নের ব্যাখ্যা, যা (অনেক) পূর্বে আমি দেখেছিলাম। [অধিকাংশ মুফাস্সীরীনের মতে এর মধ্যেই চল্লিশ বছর অতিবাহিত হয়ে গিয়েছিল] আর নিশ্চয়ই আমার প্রতিপালক একে সত্য করে দেখিয়েছেন। আর নিশ্চয়ই তিনি আমার প্রতি (অত্যন্ত) অনুগ্রহ করেছেন যখন আমাকে জেলখানা থেকে বের করেছেন আর আপনাদের সকলকে মরুভুমি থেকে (এখানে) নিয়ে এসেছেন, শয়তান আমার এবং আমাদের ভাইদের মাঝে ফ্যাসাদ সৃষ্টি করে দেবার পর। আর নিশ্চয়ই আমার প্রতিপালক, যা কিছু ইচ্ছা করেন (স্বীয়) কৌশল দ্বারা সহজ করে দেন। নিশ্চয়ই তিনিই সম্যক অবগত, মহাপ্রজ্ঞাবান।

Play Copy
رَبِّ قَدۡ اٰتَیۡتَنِیۡ مِنَ الۡمُلۡکِ وَ عَلَّمۡتَنِیۡ مِنۡ تَاۡوِیۡلِ الۡاَحَادِیۡثِ ۚ فَاطِرَ السَّمٰوٰتِ وَ الۡاَرۡضِ ۟ اَنۡتَ وَلِیّٖ فِی الدُّنۡیَا وَ الۡاٰخِرَۃِ ۚ تَوَفَّنِیۡ مُسۡلِمًا وَّ اَلۡحِقۡنِیۡ بِالصّٰلِحِیۡنَ ﴿۱۰۱﴾

101. اے میرے رب! بیشک تو نے مجھے سلطنت عطا فرمائی اور تو نے مجھے خوابوں کی تعبیر کے علم سے نوازا، اے آسمانوں اور زمین کے پیدا فرمانے والے! تو دنیا میں (بھی) میرا کارساز ہے اور آخرت میں (بھی)، مجھے حالتِ اسلام پر موت دینا اور مجھے صالح لوگوں کے ساتھ ملا دےo

101. O my Lord! Verily, You granted me dominion and blessed me with the knowledge of the interpretation of dreams. O Creator of the heavens and the earth! You are my Helper in this world and in the Hereafter (as well). Make me die in a state of total submission to (the Din [Religion] of) Islam, and make me join the company of those who are upright.’

101. Rabbi qad ataytanee mina almulki waAAallamtanee min taweeli alahadeethi fatira alssamawati waalardi anta waliyyee fee alddunya waalakhirati tawaffanee musliman waalhiqnee bialssaliheena

101. Å, Herren min! Sannelig, Du tildelte meg herredømme, og Du lærte meg å tyde drømmer. Å, Opphaveren til himlene og jorden, Du er min velynder i denne verden og i det hinsidige. La meg dø som muslim (Deg underkastet), og foren meg med de rettskafne!»

101. ऐ मेरे रब! बेशक तूने मुझे सल्तनत अ़ता फरमाई और तुने मुझे ख़्वाबों की ताबीर के इल्म से नवाज़ा, ऐ आस्मानों और ज़मीन के पैदा फरमाने वाले! तू दुन्या में (भी) मेरा कारसाज़ है और आख़िरत में (भी) । मुझे हालते इस्लाम पर मौत देना और मुझे सालेह लोगों के साथ मिला दे।

১০১. হে আমার প্রতিপালক! নিশ্চয়ই তুমি আমাকে রাজত্ব দান করেছো এবং তুমি আমাকে স্বপ্নের ব্যাখ্যার জ্ঞান দিয়ে অনুগ্রহ করেছো। হে আকাশমন্ডলী ও পৃথিবীর সৃষ্টিকর্তা! তুমি দুনিয়াতেও আমার কার্যসম্পাদনকারী এবং পরকালেও। আমাকে ইসলামী (দ্বীনের) অবস্থার উপর মৃত্যু দাও এবং আমাকে সৎকর্মশীলদের সাথে মিলিত করো।’

Play Copy
ذٰلِکَ مِنۡ اَنۡۢبَآءِ الۡغَیۡبِ نُوۡحِیۡہِ اِلَیۡکَ ۚ وَ مَا کُنۡتَ لَدَیۡہِمۡ اِذۡ اَجۡمَعُوۡۤا اَمۡرَہُمۡ وَ ہُمۡ یَمۡکُرُوۡنَ ﴿۱۰۲﴾

102. (اے حبیبِ مکرّم!) یہ (قصّہ) غیب کی خبروں میں سے ہے جسے ہم آپ کی طرف وحی فرما رہے ہیں، اور آپ (کوئی) ان کے پاس موجود نہ تھے جب وہ (برادرانِ یوسف) اپنی سازشی تدبیر پر جمع ہو رہے تھے اور وہ مکر و فریب کر رہے تھےo

102. (O My Esteemed Beloved!) This (narrative) is of the news of the unseen which We are revealing to you, and you were not present with them when they (Yusuf’s [Joseph’s] brothers) were co-working to conclude their conspiracy and were plotting to deceive.

102. Thalika min anbai alghaybi nooheehi ilayka wama kunta ladayhim ith ajmaAAoo amrahum wahum yamkuroona

102. (Kjære høyaktede elskede ﷺ!) Denne (historien) er av det usettes underretninger, som Vi åpenbarer for deg. Og du var ikke til stede sammen med dem da de (Josefs brødre) samlet seg om sammensvergelsen sin og drev med listige påfunn.

102. (ऐ हबीबे मुकर्रम!) ये (क़िस्सा) गै़ब की ख़बरों में से है, जिसे हम आपकी तरफ वही फरमा रहे हैं, और आप (कोई) उनके पास मौजूद न थे जब वोह (बिरादराने यूसुफ) अपनी साज़िशी तद्‌बीर पर जमा हो रहे थे और वोह मक्रो फरेब कर रहे थे।

১০২. (হে সম্মানিত হাবীব!) এ (ঘটনা) অদৃশ্যের সংবাদ, যা আমরা আপনার কাছে প্রত্যাদেশ করেছি। আর আপনি তাদের নিকট ছিলেন না, যখন তারা (ইউসুফের ভাইয়েরা) নিজেদের ষড়যন্ত্রকালে মতৈক্যে পৌঁছেছিল, আর তারা চক্রান্ত ও প্রতারণা করছিল।

Play Copy
Play Copy
Play Copy
Play Copy
Play Copy
اَفَاَمِنُوۡۤا اَنۡ تَاۡتِیَہُمۡ غَاشِیَۃٌ مِّنۡ عَذَابِ اللّٰہِ اَوۡ تَاۡتِیَہُمُ السَّاعَۃُ بَغۡتَۃً وَّ ہُمۡ لَا یَشۡعُرُوۡنَ ﴿۱۰۷﴾

107. کیا وہ اس بات سے بے خوف ہو گئے ہیں کہ ان پر اللہ کے عذاب کی چھا جانے والی آفت آجائے یا ان پر اچانک قیامت آجائے اور انہیں خبر بھی نہ ہوo

107. Have they gone free from this fear that a prevailing calamity of Allah’s torment will come upon them, or the Last Hour will seize them all of a sudden whilst they have no news of it?

107. Afaaminoo an tatiyahum ghashiyatun min AAathabi Allahi aw tatiyahumu alssaAAatu baghtatan wahum la yashAAuroona

107. Føler de seg trygge for at Allahs pines katastrofe skulle bre seg over dem, eller at timen skulle komme over dem helt uventet mens de intet aner?

107. क्या वोह इस बात से बे ख़ौफ हो गए हैं कि उन पर अल्लाह के अ़ज़ाब की छा-जाने वाली आफत आ जाए या उन पर अचानक क़ियामत आ जाए और उन्हें ख़बर भी न हो।

১০৭. তারা কি এ আশংকা থেকে নিরাপদ হয়ে গিয়েছে যে, তাদের উপর আল্লাহ্‌র শাস্তির প্রচ্ছন্ন বিপদ আগমন করবে; অথবা তাদের উপর অকস্মাৎ কিয়ামত সংঘটিত হবে, আর তারা বুঝতেও পারবে না?

Play Copy
قُلۡ ہٰذِہٖ سَبِیۡلِیۡۤ اَدۡعُوۡۤا اِلَی اللّٰہِ ۟ؔ عَلٰی بَصِیۡرَۃٍ اَنَا وَ مَنِ اتَّبَعَنِیۡ ؕ وَ سُبۡحٰنَ اللّٰہِ وَ مَاۤ اَنَا مِنَ الۡمُشۡرِکِیۡنَ ﴿۱۰۸﴾

108. (اے حبیبِ مکرّم!) فرما دیجئے: یہی میری راہ ہے، میں اللہ کی طرف بلاتا ہوں، پوری بصیرت پر (قائم) ہوں، میں (بھی) اور وہ شخص بھی جس نے میری اتباع کی، اور اللہ پاک ہے اور میں مشرکوں میں سے نہیں ہوںo

108. (O Glorious Beloved!) Say: ‘This is my way. I invite towards Allah. I am (firm and committed to) my vision and insight, I and also he who complies with me. And far Exalted is Allah, and I am not of the polytheists.’

108. Qul hathihi sabeelee adAAoo ila Allahi AAala baseeratin ana wamani ittabaAAanee wasubhana Allahi wama ana mina almushrikeena

108. (Kjære høyaktede elskede ﷺ!) Si: «Dette er min vei! Jeg inviterer til Allah, (stø) på (og forpliktet til) innsikten (i Herrens åpenbaringer) er jeg og den som følger meg. Hellig er Allah! Jeg er ikke av flergudsdyrkerne!»

108. (ऐ हबीबे मुकर्रम!) फरमा दीजिए: येही मेरी राह हैं। मैं अल्लाह की तरफ बुलाता हूं, पूरी बसीरत पर (क़ाइम) हूं, मैं (भी) और वोह शख़्स भी जिसने मेरी इत्तिबाअ़ की, और अल्लाह पाक है और मैं मुश्रिकों में से नहीं हूं।

১০৮. (হে সম্মানিত হাবীব!) বলে দিন, ‘এটিই আমার পথ। আমি আল্লাহ্‌র দিকে আহ্বান করছি; আমি এবং আমার আনুসারীগণ পূর্ণ অন্তর্দৃষ্টির উপর (অটল) রয়েছি। আল্লাহ্ পূতঃপবিত্র আর আমি মুশরিকদের অন্তর্ভুক্ত নই।’

Play Copy
وَ مَاۤ اَرۡسَلۡنَا مِنۡ قَبۡلِکَ اِلَّا رِجَالًا نُّوۡحِیۡۤ اِلَیۡہِمۡ مِّنۡ اَہۡلِ الۡقُرٰی ؕ اَفَلَمۡ یَسِیۡرُوۡا فِی الۡاَرۡضِ فَیَنۡظُرُوۡا کَیۡفَ کَانَ عَاقِبَۃُ الَّذِیۡنَ مِنۡ قَبۡلِہِمۡ ؕ وَ لَدَارُ الۡاٰخِرَۃِ خَیۡرٌ لِّلَّذِیۡنَ اتَّقَوۡا ؕ اَفَلَا تَعۡقِلُوۡنَ ﴿۱۰۹﴾

109. اور ہم نے آپ سے پہلے بھی (مختلف) بستیوں والوں میں سے مَردوں ہی کو (رسول بنا کر) بھیجا تھا جن کی طرف ہم وحی فرماتے تھے، کیا ان لوگوں نے زمین میں سیر نہیں کی کہ وہ (خود) دیکھ لیتے کہ ان سے پہلے لوگوں کا انجام کیا ہوا، اور بے شک آخرت کا گھر پرہیزگاری اختیار کرنے والوں کے لیے بہتر ہے، کیا تم عقل نہیں رکھتے؟o

109. And before you We also sent men alone from amongst the inhabitants of (various) towns to whom We sent Revelations. Have they not travelled in the land so that they might (themselves) witness what was the end of those before them? And surely, the home in the Hereafter has far greater value for the Godfearing. Do you not have reason?

109. Wama arsalna min qablika illa rijalan noohee ilayhim min ahli alqura afalam yaseeroo fee alardi fayanthuroo kayfa kana AAaqibatu allatheena min qablihim waladaru alakhirati khayrun lillatheena ittaqaw afala taAAqiloona

109. Og før deg sendte Vi også kun menn fra (forskjellige) byers folk som Vi sendte åpenbaringer til. Har de ikke reist omkring på jorden, så de kunne se hva enden ble for dem som var før dem? Visselig, det hinsidiges hjem er bedre for de gudfryktige. Har dere da ikke forstand?

109. और हमने आपसे पहले भी (मुख़्तलिफ) बस्तियों वालों में से मर्दों ही को (रसूल बनाकर) भेजा था जिनकी तरफ हम वही फरमाते थे, क्या उन लोगों ने ज़मीन में सैर नहीं की कि वोह (खु़द) देख लेते कि उनसे पहले लोगों का अंजाम क्या हुआ, और बेशक आख़िरत का घर परहेज़गारी इख़्तियार करने वालों के लिए बेहतर है, क्या तुम अ़क़्ल नहीं रखते?

১০৯. আর আমরা আপনার পূর্বেও (বিভিন্ন) জনপদের অধিবাসীদের মধ্য থেকে পুরুষদেরকেই প্রেরণ করেছিলাম, যাদের কাছে আমরা ওহী প্রেরণ করতাম। তারা কি পৃথিবীতে ভ্রমণ করে না, অতঃপর (নিজেরা) দেখে না যে, তাদের পূর্ববর্তী লোকদের পরিণতি কী হয়েছিল? আর নিশ্চয়ই পরকালের আবাস খোদাভীতি অবলম্বনকারীদের জন্যে উত্তম। তোমরা কি বুঝো না?

Play Copy
حَتّٰۤی اِذَا اسۡتَیۡـَٔسَ الرُّسُلُ وَ ظَنُّوۡۤا اَنَّہُمۡ قَدۡ کُذِبُوۡا جَآءَہُمۡ نَصۡرُنَا ۙ فَنُجِّیَ مَنۡ نَّشَآءُ ؕ وَلَا یُرَدُّ بَاۡسُنَا عَنِ الۡقَوۡمِ الۡمُجۡرِمِیۡنَ ﴿۱۱۰﴾

110. یہاں تک کہ جب پیغمبر (اپنی نافرمان قوموں سے) مایوس ہوگئے اور ان منکر قوموں نے گمان کر لیا کہ ان سے جھوٹ بولا گیا ہے (یعنی ان پر کوئی عذاب نہیں آئے گا) تو ان رسولوں کو ہماری مدد آپہنچی پھر ہم نے جسے چاہا (اسے) نجات بخش دی، اور ہمارا عذاب مجرم قوم سے پھیرا نہیں جاتاo

110. Until, when the Messengers despaired (of their disobedient people,) and those denying communities developed this scepticism that they were told a lie (i.e., they will not be tormented), Our help reached the Messengers. Then We delivered whom We willed. And Our torment is not averted from the people committed to do evil.

110. Hatta itha istayasa alrrusulu wathannoo annahum qad kuthiboo jaahum nasruna fanujjiya man nashao wala yuraddu basuna AAani alqawmi almujrimeena

110. Da sendebudene mistet håpet (for sine ulydige folk) og de (ulydige folkene) begynte å tenke at de var blitt løyet for (at ingen pine ville nå dem), kom vår hjelp til sendebudene. Så berget Vi hvem Vi enn ville. Og pinen Vår mot det syndige folk kan ikke bli avverget.

110. यहां तक कि जब पैग़म्बर (अपनी ना फरमान क़ौमों से) मायूस हो गए और उन मुन्किर क़ौमों ने गुमान कर लिया कि उनसे झूट बोला गया है (यानी उन पर कोई अ़ज़ाब नहीं आएगा) तो उन रसूलों को हमारी मदद आ पहुंची फिर हमने जिसे चाहा (उसे) नजात बख़्श दी, और हमारा अ़ज़ाब मुज्रिम क़ौम से फेरा नहीं जाता।

১১০. অবশেষে যখন রাসূলগণ (স্বীয় নাফরমান সম্প্রদায় থেকে) নিরাশ হয়ে গেলেন এবং সে অস্বীকারকারী সম্প্রদায় ধারণা করে নিল যে, তাদেরকে মিথ্যা আশ্বাস দেয়া হয়েছে (অর্থাৎ তাদের উপর কোনো শাস্তি নেমে আসবে না) তখন রাসূূলগণের নিকট আমাদের সাহায্য এসে পৌঁছলো। অতঃপর আমরা যাকে ইচ্ছা (তাকে) মুক্তি দিয়েছি। আর আমাদের শাস্তি অপরাধী সম্প্রদায় থেকে প্রতিহত হয় না।

Play Copy
لَقَدۡ کَانَ فِیۡ قَصَصِہِمۡ عِبۡرَۃٌ لِّاُولِی الۡاَلۡبَابِ ؕ مَا کَانَ حَدِیۡثًا یُّفۡتَرٰی وَ لٰکِنۡ تَصۡدِیۡقَ الَّذِیۡ بَیۡنَ یَدَیۡہِ وَ تَفۡصِیۡلَ کُلِّ شَیۡءٍ وَّ ہُدًی وَّ رَحۡمَۃً لِّقَوۡمٍ یُّؤۡمِنُوۡنَ ﴿۱۱۱﴾٪

111. بیشک ان کے قصوں میں سمجھ داروں کے لئے عبرت ہے، یہ (قرآن) ایسا کلام نہیں جو گھڑ لیا جائے بلکہ (یہ تو) ان (آسمانی کتابوں) کی تصدیق ہے جو اس سے پہلے (نازل ہوئی) ہیں اور ہر چیز کی تفصیل ہے اور ہدایت ہے اور رحمت ہے اس قوم کے لئے جو ایمان لے آئےo

111. Truly, in their stories there is a lesson of warning for men of understanding. This (Qur’an) is not a Revelation that can be forged, but a confirmation of those (revealed Books) which were revealed before it, an explanation of everything and guidance and mercy for those who believe.

111. Laqad kana fee qasasihim AAibratun liolee alalbabi ma kana hadeethan yuftara walakin tasdeeqa allathee bayna yadayhi watafseela kulli shayin wahudan warahmatan liqawmin yuminoona

111. Sannelig, det er en advarende lekse i historiene deres for fornuftens folk. Denne (Koranen) er ikke ord som kan diktes opp; derimot stadfester den de (hellige skriftene) som var før den, og den er alle tings detaljerte utdypning, og rettledning og nåde for det folk som tror.

111. बेशक उनके क़िस्सों में समझदारों के लिए इब्रत है, ये (क़ुरआन) ऐसा कलाम नहीं जो घड़ लिया जाए बल्कि (ये तो) उन (आस्मानी किताबों) की तस्दीक़ है जो इससे पहले (नाज़िल हुई) हैं और हर चीज़ की तफ्सील है और हिदायत है और रह्‌मत है, उस क़ौम के लिए जो ईमान ले आए।

১১১. নিশ্চয়ই তাদের ঘটনাবলীতে বোধশক্তিসম্পন্ন ব্যক্তিদের জন্যে রয়েছে উপদেশ। এ (কুরআন) মনগড়া বাক্য নয়, বরং (এ তো) ইতোপূর্বে (অবতীর্ণ আসমানী কিতাব)-এর সত্যায়ন, আর বিশ্বাসী সম্প্রদায়ের জন্যে সকল কিছুর বিস্তারিত বর্ণনা, হেদায়াত এবং রহমত।

ar-Ra‘d

  • MedinanSurah
  • 13By Tilawat
  • 96By Reveal
  • 6Ruku
  • 43Ayats
  • 13Part No
Play Copy
الٓـمّٓرٰ ۟ تِلۡکَ اٰیٰتُ الۡکِتٰبِ ؕ وَ الَّذِیۡۤ اُنۡزِلَ اِلَیۡکَ مِنۡ رَّبِّکَ الۡحَقُّ وَ لٰکِنَّ اَکۡثَرَ النَّاسِ لَا یُؤۡمِنُوۡنَ ﴿۱﴾

1. الف، لام، میم، را (حقیقی معنی اللہ اور رسول صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم ہی بہتر جانتے ہیں)، یہ کتابِ الٰہی کی آیتیں ہیں، اور جو کچھ آپ کے رب کی طرف سے آپ کی جانب نازل کیا گیا ہے (وہ) حق ہے لیکن اکثر لوگ ایمان نہیں لاتےo

1. Alif, Lam, Mim, Ra. (Only Allah and the Messenger [blessings and peace be upon him] know the real meaning.) These are the Verses of the Book of Allah, and whatever has been revealed to you from your Lord is the truth, but most people do not believe.

1. Aliflammeemra tilka ayatu alkitabi waallathee onzila ilayka min rabbika alhaqqu walakinna akthara alnnasi la yuminoona

1. Alif, Lām, Mīm, Rā (kun Allah og Sendebudet ﷺ kjenner til den sanne betydningen). Dette er Allahs skrifts vers, og alt det som er blitt åpenbart for deg fra Herren din, er sannheten, men folk flest antar ikke troen.

1. अलिफ लाम मीम रा (हक़ीक़ी मअ़ना अल्लाह और रसूल सल्लल्लाहु अ़लैहि व सल्लम ही बेहतर जानते हैं), ये किताबे इलाही की आयतें हैं, और जो कुछ आपके रब की तरफ से आपकी जानिब नाज़िल किया गया है (वोह) हक़्क़ है लेकिन अक्सर लोग ईमान नहीं लाते।

১. আলিফ-লাম-মীম-রা। (প্রকৃত অর্থ আল্লাহ্ এবং রাসূল সাল্লাল্লাহু আলাইহি ওয়া আলিহী ওয়াসাল্লামই অধিক অবগত।) এগুলো আল্লাহ্‌র কিতাবের আয়াত, এবং যা কিছু আপনার প্রতিপালকের পক্ষ থেকে আপনার প্রতি অবতীর্ণ করা হয়েছে (তা) সত্য। কিন্তু অধিকাংশ মানুষ বিশ্বাস স্থাপন করে না।

Play Copy
اَللّٰہُ الَّذِیۡ رَفَعَ السَّمٰوٰتِ بِغَیۡرِ عَمَدٍ تَرَوۡنَہَا ثُمَّ اسۡتَوٰی عَلَی الۡعَرۡشِ وَ سَخَّرَ الشَّمۡسَ وَ الۡقَمَرَ ؕ کُلٌّ یَّجۡرِیۡ لِاَجَلٍ مُّسَمًّی ؕ یُدَبِّرُ الۡاَمۡرَ یُفَصِّلُ الۡاٰیٰتِ لَعَلَّکُمۡ بِلِقَآءِ رَبِّکُمۡ تُوۡقِنُوۡنَ ﴿۲﴾

2. اللہ وہ ہے جس نے آسمانوں کو بغیر ستون کے (خلا میں) بلند فرمایا (جیسا کہ) تم دیکھ رہے ہو پھر (پوری کائنات پر محیط اپنے) تخت اقتدار پر (اپنی شان کے لائق) متمکن ہوا اور اس نے سورج اور چاند کو نظام کا پابند بنا دیا، ہر ایک اپنی مقررہ میعاد (میں مسافت مکمل کرنے) کے لئے (اپنے اپنے مدار میں) چلتا ہے۔ وہی (ساری کائنات کے) پورے نظام کی تدبیر فرماتا ہے، (سب) نشانیوں (یا قوانینِ فطرت) کو تفصیلاً واضح فرماتا ہے تاکہ تم اپنے رب کے روبرو حاضر ہونے کا یقین کر لوo

2. Allah is He Who has raised the heavens aloft (in space) without pillars (as) you see; then He established His authority on the Throne (encompassing the entire universe befitting His glory) and fettered the sun and the moon to a system, each moving (in its respective orbit to complete its rotation) during its appointed term. He alone devises strategies for the total system (of the entire universe), and vividly manifests (all the) signs (or the laws of nature) so that you may develop firm faith in appearing before your Lord.

2. Allahu allathee rafaAAa alssamawati bighayri AAamadin tarawnaha thumma istawa AAala alAAarshi wasakhkhara alshshamsa waalqamara kullun yajree liajalin musamman yudabbiru alamra yufassilu alayati laAAallakum biliqai rabbikum tooqinoona

2. Allah er Den som hevet himlene (i verdensrommet) uten søyler, (slik som) dere ser. Deretter steg Han (ifølge Sin Verdighet med Sin eneveldige autoritet) over tronen (etter å ha skapt universet, håndhevet Han Sin befalings system og makt i alle verdener og himmellegemer), og Han underordnet solen og månen et system, enhver av dem beveger seg (i sin bestemte bane) for en fastsatt tid (for å fullføre sin rotasjon). Han tilrettelegger alle affærer (styrer alt ifølge en plan, får alt til å fungere ifølge et system). Han klargjør tegnene (eller naturloven) utdypet i detaljer, slik at dere må få full forvissning om at dere (en dag) må møte opp hos (stå overfor) Herren!

2. अल्लाह वोह है जिसने आस्मानों को बिग़ैर सुतून के (ख़लाअ में) बलन्द फरमाया (जैसा कि) तुम देख रहे हो फिर (पूरी काइनात पर मुहीत अपने) तख़्ते इक़्तिदार पर (अपनी शान के लाइक़) मु-त-मक्किन हुआ और उसने सूरज और चांद को निज़ाम का पाबन्द बना दिया। हर एक अपनी मुक़र्ररा मीआद (में मुसाफत मुकम्मल करने) के लिए (अपने अपने मदार में) चलता है, वोही (सारी काइनात के) पूरे निज़ाम की तद्‌बीर फरमाता है, (सब) निशानियों (या क़वानीने फितरत) को तफ्सीलन वाजे़ह फरमाता है ताकि तुम अपने रब के रुबरू हाज़िर होने का यक़ीन कर लो।

২. আর তিনি আল্লাহ্, যিনি আকাশমন্ডলীকে স্তম্ভ ব্যতীত (শূন্যে) সমুন্নত করেছেন যেমনটি তোমরা দেখতে পাচ্ছো। অতঃপর তিনি (সারা জাহানের উপর বেষ্টিত স্বীয়) কর্তৃত্বের সিংহাসনে অধিষ্ঠিত হয়েছেন এবং সূর্য ও চন্দ্রকে নিয়মের অনুগামী করেছেন। প্রত্যেকে স্বীয় নির্ধারিত সময়ে (আবর্তন পূর্ণ করতে নিজ নিজ কক্ষপথে) পরিভ্রমণ করে। তিনিই (সমস্ত জগতের) সকল নিয়মের কৌশল নির্ধারণ করে দেন। (সকল) নিদর্শনাবলী (অথবা প্রাকৃতিক নিয়মাবলী) বিস্তারিতভাবে সুস্পষ্ট করে দেন যাতে তোমরা তোমাদের প্রতিপালকের সম্মুখে উপস্থিত হওয়ায় বিশ্বাস স্থাপন করো।

Play Copy
وَ ہُوَ الَّذِیۡ مَدَّ الۡاَرۡضَ وَ جَعَلَ فِیۡہَا رَوَاسِیَ وَ اَنۡہٰرًا ؕ وَ مِنۡ کُلِّ الثَّمَرٰتِ جَعَلَ فِیۡہَا زَوۡجَیۡنِ اثۡنَیۡنِ یُغۡشِی الَّیۡلَ النَّہَارَ ؕ اِنَّ فِیۡ ذٰلِکَ لَاٰیٰتٍ لِّقَوۡمٍ یَّتَفَکَّرُوۡنَ ﴿۳﴾

3. اور وہی ہے جس نے (گولائی کے باوجود) زمین کو پھیلایا اور اس میں پہاڑ اور دریا بنائے، اور ہر قسم کے پھلوں میں (بھی) اس نے دو دو (جنسوں کے) جوڑے بنائے (وہی) رات سے دن کو ڈھانک لیتا ہے، بیشک اس میں تفکر کرنے والوں کے لئے (بہت) نشانیاں ہیںo

3. And He is the One Who spread out the earth (despite its being round) and brought about mountains and rivers in it and produced pairs of (genders) two each amongst all kinds of fruits (as well. He is the One Who) stretches the cover of the night over the day. Indeed, there are (many) signs in it for those who meditate.

3. Wahuwa allathee madda alarda wajaAAala feeha rawasiya waanharan wamin kulli alththamarati jaAAala feeha zawjayni ithnayni yughshee allayla alnnahara inna fee thalika laayatin liqawmin yatafakkaroona

3. Og Han er Den som har spredd jorden (selv om den er rund), og Han skapte fjell og elver på den. Og blant alle frukter skapte Han to par (kjønn), Han dekker dagen med natten. Sannelig, i dette er det tegn for det folk som funderer dypt.

3. और वोही है जिसने (गोलाई के बावुजूद) ज़मीन को फैलाया और उसमें पहाड़ और दरिया बनाए, और हर क़िस्म के फलों में (भी) उसने दो दो (जिन्सों के) जोड़े बनाए (वोही) रात से दिन को ढांक लेता है, बेशक उसमें तफक्कुर करने वालों के लिए (बहुत) निशानियां हैं।

৩. আর তিনিই (গোলাকার হওয়া সত্তেও) পৃথিবীকে প্রসারিত করেছেন এবং এতে পর্বত ও নদী সৃষ্টি করেছেন। আর প্রত্যেক প্রকারের ফলমূল সৃষ্টি করেছেন জোড়ায় জোড়ায়। (তিনিই) রাতের দ্বারা দিনকে আচ্ছাদিত করেন। নিশ্চয়ই এতে চিন্তাশীলদের জন্যে রয়েছে (অনেক) নিদর্শন ।

Play Copy
وَ فِی الۡاَرۡضِ قِطَعٌ مُّتَجٰوِرٰتٌ وَّ جَنّٰتٌ مِّنۡ اَعۡنَابٍ وَّ زَرۡعٌ وَّ نَخِیۡلٌ صِنۡوَانٌ وَّ غَیۡرُ صِنۡوَانٍ یُّسۡقٰی بِمَآءٍ وَّاحِدٍ ۟ وَ نُفَضِّلُ بَعۡضَہَا عَلٰی بَعۡضٍ فِی الۡاُکُلِ ؕ اِنَّ فِیۡ ذٰلِکَ لَاٰیٰتٍ لِّقَوۡمٍ یَّعۡقِلُوۡنَ ﴿۴﴾

4. اور زمین میں (مختلف قسم کے) قطعات ہیں جو ایک دوسرے کے قریب ہیں اور انگوروں کے باغات ہیں اور کھیتیاں ہیں اور کھجور کے درخت ہیں، جھنڈدار اور بغیر جھنڈ کے، ان (سب) کو ایک ہی پانی سے سیراب کیا جاتا ہے، اور (اس کے باوجود) ہم ذائقہ میں بعض کو بعض پر فضیلت بخشتے ہیں، بیشک اس میں عقل مندوں کے لئے (بڑی) نشانیاں ہیںo

4. And there are, in the earth, tracts (of different kinds) that are adjacent to each other and the gardens of grapes and crops and palm trees, clustered and non-clustered. All these are irrigated with the same water. And (despite that) We make some of them superior to others in taste. Verily, there are (great) signs in it for the people who apply reason.

4. Wafee alardi qitaAAun mutajawiratun wajannatun min aAAnabin wazarAAun wanakheelun sinwanun waghayru sinwanin yusqa bimain wahidin wanufaddilu baAAdaha AAala baAAdin fee alokuli inna fee thalika laayatin liqawmin yaAAqiloona

4. Og på jorden finnes det (ulike) trakter som er ved siden av hverandre, og druehager, åkrer og daddelpalmetrær i klynger og enkeltvis, alle vannet med samme vann. Men til tross for det har Vi gitt overlegenhet til noen av dem over andre i smak. Sannelig, i dette er det (store) tegn for dem som har fornuft.

4. और ज़मीन में (मुख़्तलिफ क़िस्म के) क़त्आत हैं जो एक दूसरे के क़रीब हैं और अंगूरों के बाग़ात हैं और खेतियां हैं और खजूर के दरख़्त हैं, झुंडदार और बिग़ैर झुंड के, उन (सब) को एक ही पानी से सैराब किया जाता है और (उसके बावुजूद) हम ज़ाइक़े में बा’ज़ को बा’ज़ पर फज़ीलत बख़्शते हैं, बेशक उसमें अ़क़्लमंदों के लिए (बड़ी) निशानियां हैं।

৪. আর পৃথিবীতে রয়েছে (বিভিন্ন প্রকারের) ভুখন্ড, যেগুলো পরস্পর সংলগ্ন, আর রয়েছে আঙ্গুরের বাগান, শস্যক্ষেত্র এবং গুচ্ছবিশিষ্ট ও গুচ্ছবিহীন খেজুর বৃক্ষ। এ সবকিছুই সিঞ্চিত (অর্থাৎ সেচ দেওয়া হয়) একই পানি দ্বারা। আর (এতদসত্তেও) আমরা স্বাদে কতককে কতকের উপর শ্রেষ্ঠত্ব দিয়েছি। নিশ্চয়ই এতে বুদ্ধিমানদের জন্যে রয়েছে (মহান) নিদর্শন।

Play Copy
وَ اِنۡ تَعۡجَبۡ فَعَجَبٌ قَوۡلُہُمۡ ءَ اِذَا کُنَّا تُرٰبًا ءَ اِنَّا لَفِیۡ خَلۡقٍ جَدِیۡدٍ ۬ؕ اُولٰٓئِکَ الَّذِیۡنَ کَفَرُوۡا بِرَبِّہِمۡ ۚ وَ اُولٰٓئِکَ الۡاَغۡلٰلُ فِیۡۤ اَعۡنَاقِہِمۡ ۚ وَ اُولٰٓئِکَ اَصۡحٰبُ النَّارِ ۚ ہُمۡ فِیۡہَا خٰلِدُوۡنَ ﴿۵﴾

5. اور اگر آپ (کفار کے انکار پر) تعجب کریں تو ان کا (یہ) کہنا عجیب (تر) ہے کہ کیا جب ہم (مر کر) خاک ہو جائیں گے تو کیا ہم اَز سرِ نو تخلیق کئے جائیں گے؟ یہی وہ لوگ ہیں جنہوں نے اپنے رب کا انکار کیا، اور انہی لوگوں کی گردنوں میں طوق (پڑے) ہوں گے اور یہی لوگ اہلِ جہنم ہیں، وہ اس میں ہمیشہ رہنے والے ہیںo

5. And if you are surprised (at the denial of the disbelievers), then (more) surprising is that they say: ‘What, when we become dust (after death), shall we then be created anew?’ They are the ones who deny their Lord, and they alone will have shackles around their necks. And they are the ones who are the inmates of Hell. They will reside in it forever.

5. Wain taAAjab faAAajabun qawluhum aitha kunna turaban ainna lafee khalqin jadeedin olaika allatheena kafaroo birabbihim waolaika alaghlalu fee aAAnaqihim waolaika ashabu alnnari hum feeha khalidoona

5. Og hvis du forundrer deg (over de vantros fornektelse), så er (dette) utsagnet deres (mer) forundringsverdig: «Når vi er blitt jord (etter vår død), skal vi da bli skapt på nytt?» Disse er de som har fornektet sin Herre, og disse vil ha jernkrager rundt halsen. Og disse vil være helvetes beboere, de vil være i det for alltid.

5. और अगर आप (कुफ्फार के इन्कार पर) तअ़ज्जुब करें तो उनका (ये) कहना अ़जीब (तर) है कि क्या जब हम (मरकर) ख़ाक हो जाएंगे तो क्या हम अज़ सरे नौ तख़्लीक़ किए जाएंगे? ये ही वोह लोग हैं जिन्होंने अपने रब का इन्कार किया, और उन ही लोगों की गर्दनों में तौक़ (पड़े) होंगे, और येही लोग अह्‌ले जहन्नम हैं, वोह उसमें हमेशा रहने वाले हैं।

৫. আর (কাফেরদের অস্বীকারের কারণে) যদি আপনি বিস্মিত হন, তবে (অধিকতর) বিস্ময়কর তাদের এ কথা: ‘(মৃত্যুর পর) যখন আমরা মাটিতে পরিণত হবো, তখনও কি আমাদেরকে নতুন করে সৃষ্টি করা হবে?’ তারাই সেসব লোক যারা তাদের প্রতিপালককে অস্বীকার করে এবং তাদের গর্দানে শিকল (পড়ানো) থাকবে, আর তারাই জাহান্নামী, তাতে তারা চিরকাল থাকবে।

Play Copy
وَ یَسۡتَعۡجِلُوۡنَکَ بِالسَّیِّئَۃِ قَبۡلَ الۡحَسَنَۃِ وَ قَدۡ خَلَتۡ مِنۡ قَبۡلِہِمُ الۡمَثُلٰتُ ؕ وَ اِنَّ رَبَّکَ لَذُوۡ مَغۡفِرَۃٍ لِّلنَّاسِ عَلٰی ظُلۡمِہِمۡ ۚ وَ اِنَّ رَبَّکَ لَشَدِیۡدُ الۡعِقَابِ ﴿۶﴾

6. اور یہ لوگ رحمت سے پہلے آپ سے عذاب طلب کرنے میں جلدی کرتے ہیں، حالانکہ ان سے پہلے کئی عذاب گزر چکے ہیں، اور (اے حبیب!) بیشک آپ کا رب لوگوں کے لئے ان کے ظلم کے باوجود بخشش والا ہے اور یقیناً آپ کا رب سخت عذاب دینے والا (بھی) ہےo

6. And they hasten to demand from you punishment before mercy though many torments have passed before them. And, (O Beloved,) your Lord is Most Forgiving to the people despite their (oppression and) injustice. But certainly, your Lord is Severe in punishment (as well).

6. WayastaAAjiloonaka bialssayyiati qabla alhasanati waqad khalat min qablihimu almathulatu wainna rabbaka lathoo maghfiratin lilnnasi AAala thulmihim wainna rabbaka lashadeedu alAAiqabi

6. Og de skynder seg med å be om pinen fra deg før nåden, enda det har overgått mange piner før dem. Og (kjære elskede ﷺ!), sannelig, Herren din er full av tilgivelse mot menneskene til tross for deres ondskap, men Herren din gir i sannhet også hard pine.

6. और ये लोग रह्‌मत से पहले आप से अ़ज़ाब तलब करने में जल्दी करते हैं, हालांकि उनसे पहले कई अ़ज़ाब गुज़र चुके हैं, और (ऐ हबीब!) बेशक आपका रब लोगों के लिए उनके ज़ुल्म के बावुजूद बख़्शिश वाला है और यक़ीनन आपका रब सख़्त अ़ज़ाब देने वाला (भी) है।

৬. আর তারা কল্যাণের পূর্বে আপনার কাছে শাস্তি অন্বেষণে দ্রুততা কামনা করে, অথচ তাদের পূর্বে বহু শাস্তি অতিবাহিত হয়েছে। আর ( হে হাবীব!) নিশ্চয়ই আপনার প্রতিপালক মানুষের প্রতি, তাদের যুলুম সত্তেও ক্ষমাশীল। তবে নিশ্চিতভাবে আপনার প্রতিপালক শাস্তি দানেও কঠোর।

Play Copy
وَ یَقُوۡلُ الَّذِیۡنَ کَفَرُوۡا لَوۡ لَاۤ اُنۡزِلَ عَلَیۡہِ اٰیَۃٌ مِّنۡ رَّبِّہٖ ؕ اِنَّمَاۤ اَنۡتَ مُنۡذِرٌ وَّ لِکُلِّ قَوۡمٍ ہَادٍ ٪﴿۷﴾

7. اور کافر لوگ کہتے ہیں کہ اس (رسول) پر ان کے رب کی طرف سے کوئی نشانی کیوں نہیں اتاری گئی؟ (اے رسولِ مکرّم!) آپ تو فقط (نافرمانوں کو انجامِ بد سے) ڈرانے والے اور (دنیا کی) ہر قوم کے لئے ہدایت بہم پہنچانے والے ہیںo

7. And the disbelievers say: ‘Why has any sign not been sent down to this (Messenger) from his Lord?’ (O My Glorious Messenger!) You are only a warner (to the disobedient of their evil consequences) and a provider of guidance to every community (of the world).

7. Wayaqoolu allatheena kafaroo lawla onzila AAalayhi ayatun min rabbihi innama anta munthirun walikulli qawmin hadin

7. Og de vantro sier: «Hvorfor er det ikke blitt sendt ned et tegn til ham (Sendebudet ﷺ) fra Herren hans?» (Kjære høyaktede Sendebud ﷺ!) Du er kun en advarer (for de ulydige mot den forferdelige enden) og en rettleder for ethvert folk (i hele verden).

7. और काफिर लोग कहते हैं कि इस (रसूल) पर उनके रब की तरफ से कोई निशानी क्यों नहीं उतारी गई? (ऐ रसूले मुकर्रम!) आप तो फक़त (नाफरमानों को अंजामे बद से) डराने वाले और (दुन्या की) हर क़ौम के लिए हिदायत बहम पहुंचाने वाले हैं।

৭. আর কাফেরেরা বলে, ‘(এ রাসূল)-এঁর প্রতি তাঁর প্রতিপালকের পক্ষ থেকে কোনো নিদর্শন কেন অবতীর্ণ হয়নি?’ (হে সম্মানিত রাসূল!) আপনি তো কেবল (নাফরমানদের খারাপ পরিণতির ব্যাপারে) সতর্ককারী এবং (পৃথিবীর) সকল সম্প্রদায়ের পথ-প্রদর্শক।

Play Copy
اَللّٰہُ یَعۡلَمُ مَا تَحۡمِلُ کُلُّ اُنۡثٰی وَ مَا تَغِیۡضُ الۡاَرۡحَامُ وَ مَا تَزۡدَادُ ؕ وَ کُلُّ شَیۡءٍ عِنۡدَہٗ بِمِقۡدَارٍ ﴿۸﴾

8. اللہ جانتا ہے جو کچھ ہر مادہ اپنے پیٹ میں اٹھاتی ہے اور رحم جس قدر سکڑتے اور جس قدر بڑھتے ہیں، اور ہر چیز اس کے ہاں مقرر حد کے ساتھ ہےo

8. Allah knows what every female bears in her womb, and how much the wombs contract and how much they distend, and with Him is everything in a fixed measure.

8. Allahu yaAAlamu ma tahmilu kullu ontha wama tagheedu alarhamu wama tazdadu wakullu shayin AAindahu bimiqdarin

8. Allah vet hva enhver kvinne bærer på i sitt liv, og hvor mye livmoren krymper, og hvor mye den utvider seg, og enhver ting er hos Ham i sitt fastsatte mål.

8. अल्लाह जानता है जो कुछ हर मादा अपने पेट में उठाती है और रहम जिस क़दर सुकड़ते और जिस क़दर बढ़ते हैं, और हर चीज़ उसके हां मुक़र्रर हद के साथ है।

৮. আল্লাহ্ জানেন, যা প্রত্যেক নারী স্বীয় গর্ভে ধারণ করে এবং জরায়ু যে পরিমাণ সঙ্কুচিত হয় ও যে পরিমাণ বৃদ্ধি পায়। আর সবকিছুই তাঁর নিকট নির্ধারিত পরিমাণে রয়েছে।

Play Copy
Play Copy
سَوَآءٌ مِّنۡکُمۡ مَّنۡ اَسَرَّ الۡقَوۡلَ وَ مَنۡ جَہَرَ بِہٖ وَ مَنۡ ہُوَ مُسۡتَخۡفٍۭ بِالَّیۡلِ وَ سَارِبٌۢ بِالنَّہَارِ ﴿۱۰﴾

10. تم میں سے جو شخص آہستہ بات کرے اور جو بلند آواز سے کرے اور جو رات (کی تاریکی) میں چھپا ہو اور جو دن (کی روشنی) میں چلتا پھرتا ہو (اس کے لئے) سب برابر ہیںo

10. He amongst you who talks in a low voice, and the other who talks in a loud voice, and he who is hidden in (the darkness of) the night, and he who moves about in the day(light), all are alike (to Him).

10. Sawaon minkum man asarra alqawla waman jahara bihi waman huwa mustakhfin biallayli wasaribun bialnnahari

10. Den av dere som taler lavt, og den som taler høylytt, og den som er godt gjemt i natten (nattens mørke), og den som vandrer omkring om dagen (dagslys, for Allah) er alle like.

10. तुम में से जो शख़्स आहिस्ता बात करे और जो बलन्द आवाज़ से करे और जो रात (की तारीकी) में छुपा हो और जो दिन (की रौशनी) में चलता फिरता हो (उसके लिए) सब बराबर हैं।

১০. তোমাদের মধ্যে যে গোপনে কথা বলে আর যে প্রকাশ্যে কথা বলে, যে রাতে (অন্ধকারে) সুপ্ত আর যে দিনের (আলোয়) বিচরণ করে, (তাঁর কাছে) সবই সমান।

Play Copy
لَہٗ مُعَقِّبٰتٌ مِّنۡۢ بَیۡنِ یَدَیۡہِ وَ مِنۡ خَلۡفِہٖ یَحۡفَظُوۡنَہٗ مِنۡ اَمۡرِ اللّٰہِ ؕ اِنَّ اللّٰہَ لَا یُغَیِّرُ مَا بِقَوۡمٍ حَتّٰی یُغَیِّرُوۡا مَا بِاَنۡفُسِہِمۡ ؕ وَ اِذَاۤ اَرَادَ اللّٰہُ بِقَوۡمٍ سُوۡٓءًا فَلَا مَرَدَّ لَہٗ ۚ وَ مَا لَہُمۡ مِّنۡ دُوۡنِہٖ مِنۡ وَّالٍ ﴿۱۱﴾

11. (ہر) انسان کے لئے یکے بعد دیگرے آنے والے (فرشتے) ہیں جو اس کے آگے اور اس کے پیچھے اللہ کے حکم سے اس کی نگہبانی کرتے ہیں۔ بیشک اللہ کسی قوم کی حالت کو نہیں بدلتا یہاں تک کہ وہ لوگ اپنے آپ میں خود تبدیلی پیدا کر ڈالیں، اور جب اللہ کسی قوم کے ساتھ (اس کی اپنی بداعمالیوں کی وجہ سے) عذاب کا ارادہ فرما لیتا ہے تو اسے کوئی ٹال نہیں سکتا، اور نہ ہی ان کے لئے اللہ کے مقابلہ میں کوئی مددگار ہوتا ہےo

11. For (every) human being there are (angels) coming in succession who, before him and behind him, guard him by the command of Allah. Verily, Allah does not change the state of a people until they bring about a change in themselves. And when Allah intends to torment a people (due to their own evil works), then none can avert it. Nor is there any helper for them apart from Allah.

11. Lahu muAAaqqibatun min bayni yadayhi wamin khalfihi yahfathoonahu min amri Allahi inna Allaha la yughayyiru ma biqawmin hatta yughayyiroo ma bianfusihim waitha arada Allahu biqawmin sooan fala maradda lahu wama lahum min doonihi min walin

11. For ethvert menneske er det engler som kommer i tett rekkefølge, (englene er) foran ham og bak ham, de vokter over ham på Allahs befaling. Sannelig, Allah forandrer intet folks tilstand før de selv foretar en forandring i sitt indre. Og når Allah har til hensikt å pine et folk (på grunn av dets egne illgjerninger), kan ingen avverge den, og heller ikke har de en eneste velynder utenom Allah.

11. (हर) इंसान के लिए यके बाद दीगरे आने वाले (फरिश्ते) हैं जो उसके आगे और उसके पीछे अल्लाह के हुक्म से उसकी निगहबानी करते हैं। बेशक अल्लाह किसी क़ौम की हालत को नहीं बदलता यहां तक कि वोह लोग अपने आप में ख़ुद तब्दीली पैदा कर डालें, और जब अल्लाह किसी क़ौम के साथ (उसकी अपनी बद आमालियों की वजह से) अ़ज़ाब का इरादा फरमा लेता है तो उसे कोई टाल नहीं सकता, और न ही उनके लिए अल्लाह के मुक़ाबले में कोई मददगार होता है।

১১. (প্রত্যেক) মানুষের জন্যে তার সম্মুখে এবং পশ্চাতে একের পর আরেক আগমনকারী (ফেরেশতা) রয়েছে, যারা আল্লাহ্‌র নির্দেশে তার রক্ষণাবেক্ষণ করে। নিশ্চয়ই আল্লাহ্ কোনো সম্প্রদায়ের অবস্থা পরিবর্তন করেন না, যতক্ষণ পর্যন্ত না তারা নিজেরা নিজেদের পরিবর্তন করে। আর যখন আল্লাহ্ কোনো সম্প্রদায়কে (তাদের অপকর্মের কারণে) শাস্তি দেয়ার ইচ্ছা করেন, তখন না কেউ তা রদ করতে পারে আর না তার জন্যে আল্লাহ্‌র বিপরীতে কোনো সাহায্যকারী রয়েছে।

Play Copy
Play Copy
وَ یُسَبِّحُ الرَّعۡدُ بِحَمۡدِہٖ وَ الۡمَلٰٓئِکَۃُ مِنۡ خِیۡفَتِہٖ ۚ وَ یُرۡسِلُ الصَّوَاعِقَ فَیُصِیۡبُ بِہَا مَنۡ یَّشَآءُ وَ ہُمۡ یُجَادِلُوۡنَ فِی اللّٰہِ ۚ وَ ہُوَ شَدِیۡدُ الۡمِحَالِ ﴿ؕ۱۳﴾

13. (بجلیوں اور بادلوں کی) گرج (یا اس پر متعین فرشتہ) اور تمام فرشتے اس کے خوف سے اس کی حمد کے ساتھ تسبیح کرتے ہیں، اور وہ کڑکتی بجلیاں بھیجتا ہے پھر جس پر چاہتا ہے اسے گرا دیتا ہے، اور وہ (کفار قدرت کی ان نشانیوں کے باوجود) اللہ کے بارے میں جھگڑا کرتے ہیں، اور وہ سخت تدبیر و گرفت والا ہےo

13. And the thunder (of clouds and lightning or the angel appointed over it) and all angels glorify Him with His praise out of His fear. And He sends thunderbolts and strikes with them whom He wills. And they (the disbelievers, despite these signs of His Might,) dispute about Allah. And He is Stern in strategy and Severe in grip.

13. Wayusabbihu alrraAAdu bihamdihi waalmalaikatu min kheefatihi wayursilu alssawaAAiqa fayuseebu biha man yashao wahum yujadiloona fee Allahi wahuwa shadeedu almihali

13. Og (lynets og skyenes) torden (eller engelen utnevnt over den) og alle (andre) engler forherliger helligheten Hans med Hans lovprisning av frykt for Ham. Og Han sender lynnedslag og treffer den Han vil, med dem, men fortsatt krangler de (vantro) om Allah (til tross for Hans allmakts tegn). Og Han har en bestemt plan og et hardt grep.

13. (बिजलियों और बादलों की) गरज (या उस पर मु-त-अ़य्यन फरिश्ता) और तमाम फरिश्ते उसके ख़ौफ से उसकी हम्द के साथ तस्बीह करते हैं, और वोह कड़कती बिजलियां भेजता है फिर जिस पर चाहता है उसे गिरा देता है, और वोह (कुफ्फार क़ुदरत की इन निशानियों के बावुजूद) अल्लाह के बारे में झगड़ा करते हैं, और वोह सख़्त तद्‌बीरो गिरफ्त वाला है।

১৩. (বিজলী এবং মেঘমালার) বজ্রনিনাদ (অথবা এর উপর নিয়োজিত ফেরেশতা) এবং অন্যসব ফেরেশতা সভয়ে তাঁর সপ্রশংস মহিমা ও পবিত্রতা ঘোষণা করে। আর তিনি বজ্রপাত প্রেরণ করেন এবং যাকে ইচ্ছা এর দ্বারা আঘাত করেন। আর তারা (অর্থাৎ কাফেরেরা, কুদরতের এ নিদর্শনাবলী) সত্তেও আল্লাহ্‌র ব্যাপারে ঝগড়া করে। আর তিনি কৌশলে কঠোর ও পাকড়াওকারী।

Play Copy
لَہٗ دَعۡوَۃُ الۡحَقِّ ؕ وَ الَّذِیۡنَ یَدۡعُوۡنَ مِنۡ دُوۡنِہٖ لَا یَسۡتَجِیۡبُوۡنَ لَہُمۡ بِشَیۡءٍ اِلَّا کَبَاسِطِ کَفَّیۡہِ اِلَی الۡمَآءِ لِیَبۡلُغَ فَاہُ وَ مَا ہُوَ بِبَالِغِہٖ ؕ وَ مَا دُعَآءُ الۡکٰفِرِیۡنَ اِلَّا فِیۡ ضَلٰلٍ ﴿۱۴﴾

14. اسی کے لئے حق (یعنی توحید) کی دعوت ہے، اور وہ (کافر) لوگ جو اس کے سوا (معبودانِ باطلہ یعنی بتوں) کی عبادت کرتے ہیں، وہ انہیں کسی چیز کا جواب بھی نہیں دے سکتے۔ ان کی مثال تو صرف اس شخص جیسی ہے جو اپنی دونوں ہتھیلیاں پانی کی طرف پھیلائے (بیٹھا) ہو کہ پانی (خود) اس کے منہ تک پہنچ جائے اور (یوں تو) وہ (پانی) اس تک پہنچنے والا نہیں، اور (اسی طرح) کافروں کا (بتوں کی عبادت اور ان سے) دعا کرنا گمراہی میں بھٹکنے کے سوا کچھ نہیںo

14. Calling towards the truth (i.e., the Oneness of Allah) is for Him alone. And those (false gods—idols) they (disbelievers) worship besides Him cannot give them any answer at all. Their example is like the one who (sits) stretching both his palms towards water so that it may reach his mouth (itself), but it (the water) reaches not (like this). And (in like manner) the praying of disbelievers (to idols and their idol-worship) is but a distraction.

14. Lahu daAAwatu alhaqqi waallatheena yadAAoona min doonihi la yastajeeboona lahum bishayin illa kabasiti kaffayhi ila almai liyablugha fahu wama huwa bibalighihi wama duAAao alkafireena illa fee dalalin

14. Ham tilhører sannhetens invitasjon (invitasjonen til troen på Allahs Enhet)! Og de (avgudene) som de (vantro) tilber utenom Ham, de kan ikke svare dem på noe som helst. Deres lignelse er kun lik den som strekker ut begge sine håndflater mot vannet, (sittende i håp) om at vannet selv skal nå munnen hans, skjønt det (vannet) aldri vil nå ham (på denne måten). Og de vantros (tilbedelse av og) skuddbønn (til avgudene) er (på samme måte) ikke noe annet enn å rave i villfarelse.

14. उसी के लिए हक़्क़ (यानी तौहीद) की दावत है, और वोह (काफिर) लोग जो उसके सिवा (माबूदाने बातिला यानी बुतों) की इबादत करते हैं, वोह उन्हें किसी चीज़ का जवाब भी नहीं दे सकते। उनकी मिसाल तो सिर्फ़ उस शख़्स जैसी है जो अपनी दोनों हथेलियां पानी की तरफ फैलाए (बैठा) हो कि पानी (खु़द) उसके मुंह तक पहुंच जाए और (यूं तो) वोह (पानी) उस तक पहुंचने वाला नहीं, और (इसी तरह) काफ़िरों का (बुतों की इबादत और उनसे) दुआ करना गुमराही में भटकने के सिवा कुछ नहीं।

১৪. তাঁরই জন্যে সত্যের (অর্থাৎ একত্ববাদের) আহ্বান। আর তারা (কাফেরেরা) তাঁকে ব্যতীত যেসবের (অর্থাৎ মিথ্যা উপাস্য মূর্তির) উপাসনা করে, তারা তাদেরকে কোনোই সাড়া দিতে পারে না। এর দৃষ্টান্ত তো কেবল সে ব্যক্তির ন্যায়, যে নিজ হস্তদ্বয়ের তালু পানির দিকে প্রসারিত করে (বসে) রয়েছে যে, পানি (নিজেই) তার মুখে পৌঁছবে; কিন্তু (এভাবে তো) তা তার নিকট পর্যন্ত পৌঁছার নয়। আর (এভাবে) কাফেরদের (মূর্তির উপাসনা এবং তাদের নিকট) আহ্বান গোমরাহীতে নিমজ্জন ছাড়া কিছুই নয়।

Play Copy
وَ لِلّٰہِ یَسۡجُدُ مَنۡ فِی السَّمٰوٰتِ وَ الۡاَرۡضِ طَوۡعًا وَّ کَرۡہًا وَّ ظِلٰلُہُمۡ بِالۡغُدُوِّ وَ الۡاٰصَالِ ﴿ٛ۱۵﴾

15. اور جو کوئی (بھی) آسمانوں اور زمین میں ہے وہ تو اللہ ہی کے لئے سجدہ کرتا ہے (بعض) خوشی سے اور (بعض) مجبوراً اور ان کے سائے (بھی) صبح و شام (اسی کو سجدہ کرتے ہیں، تو پھر ان کافروں نے اللہ کو چھوڑ کر بتوں کی سجدہ ریزی کیوں شروع کر لی ہے؟)o

15. And whoever is in the heavens and the earth prostrates himself before Allah, (some) willingly and (others) perforce, and their shadows (too prostrate themselves before Him) morning and evening. (Then why do the disbelievers do idol-worship, turning away from Allah?)

15. Walillahi yasjudu man fee alssamawati waalardi tawAAan wakarhan wathilaluhum bialghuduwwi waalasali

15. Og alle som i himlene og på jorden er, kneler med ansiktet ned for Allah, (noen) med glede og (noen) uvillig, og også skyggene deres om morgenen og aftenen! (Hvorfor har da fornekterne gitt slipp på Allah og gitt seg hen til tilbedelse av avguder?)

15. और जो कोई (भी) आस्मानों और ज़मीन में है वोह तो अल्लाह ही के लिए सज्दा करता है (बा’ज़) खु़शी से और (बा’ज़) मजबूरन और उनके साए (भी) सुब्हो शाम (उसी को सज्दा करते हैं तो फिर उन काफिरों ने अल्लाह को छोड़कर बुतों की सज्दा रेज़ी क्यूं शुरूकर ली है) ।

১৫. আর যা কিছুই আকাশমন্ডলী ও পৃথিবীতে রয়েছে তা তো আল্লাহ্কেই সেজদা করে, (কেউ) স্বেচ্ছায় এবং (কেউ) বাধ্য হয়ে, আর তাদের ছায়াও সকাল-সন্ধ্যায় (তাঁকেই সেজদা করে। সুতরাং সেসব কাফেরেরা আল্লাহ্কে ছেড়ে কেন মূর্তিদেরকে সেজদা করতে শুরু করলো?)

Play Copy
قُلۡ مَنۡ رَّبُّ السَّمٰوٰتِ وَ الۡاَرۡضِ ؕ قُلِ اللّٰہُ ؕ قُلۡ اَفَاتَّخَذۡتُمۡ مِّنۡ دُوۡنِہٖۤ اَوۡلِیَآءَ لَا یَمۡلِکُوۡنَ لِاَنۡفُسِہِمۡ نَفۡعًا وَّ لَا ضَرًّا ؕ قُلۡ ہَلۡ یَسۡتَوِی الۡاَعۡمٰی وَ الۡبَصِیۡرُ ۬ۙ اَمۡ ہَلۡ تَسۡتَوِی الظُّلُمٰتُ وَ النُّوۡرُ ۬ۚ اَمۡ جَعَلُوۡا لِلّٰہِ شُرَکَآءَ خَلَقُوۡا کَخَلۡقِہٖ فَتَشَابَہَ الۡخَلۡقُ عَلَیۡہِمۡ ؕ قُلِ اللّٰہُ خَالِقُ کُلِّ شَیۡءٍ وَّ ہُوَ الۡوَاحِدُ الۡقَہَّارُ ﴿۱۶﴾

16. (ان کافروں کے سامنے) فرمایئے کہ آسمانوں اور زمین کا رب کون ہے؟ آپ (خود ہی) فرما دیجئے: اللہ ہے۔ (پھر) آپ (ان سے دریافت) فرمایئے: کیا تم نے اس کے سوا (ان بتوں) کو کارساز بنا لیا ہے جو نہ اپنی ذاتوں کے لئے کسی نفع کے مالک ہیں اور نہ کسی نقصان کے۔ آپ فرما دیجئے: کیا اندھا اور بینا برابر ہو سکتے ہیں یا کیا تاریکیاں اور روشنی برابر ہو سکتی ہیں۔ کیا انہوں نے اللہ کے لئے ایسے شریک بنائے ہیں جنہوں نے اللہ کی مخلوق کی طرح (کچھ مخلوق) خود (بھی) پیدا کی ہو، سو (ان بتوں کی پیدا کردہ) اس مخلوق سے ان کو تشابُہ (یعنی مغالطہ) ہو گیا ہو، فرما دیجئے: اللہ ہی ہر چیز کا خالق ہے اور وہ ایک ہے، وہ سب پر غالب ہےo

16. Say (to these disbelievers): ‘Who is the Sustainer of the heavens and the earth?’ Say (yourself): ‘Allah.’ (Again) ask (them): ‘Have you taken besides Allah (these idols) as your protectors who cannot control any profit or loss even for themselves?’ Say: ‘Can the blind and the seeing be equal? Or can darkness and light be the same? Have they associated such partners with Allah that have also created (some creation) themselves similar to that of Allah, so this creation (created by these idols) has caused them doubt of resemblance (i.e., error of judgment that they too could create as Allah does)?’ Say: ‘Allah alone is the Creator of everything. And He is One. He is Dominant over all.’

16. Qul man rabbu alssamawati waalardi quli Allahu qul afaittakhathtum min doonihi awliyaa la yamlikoona lianfusihim nafAAan wala darran qul hal yastawee alaAAma waalbaseeru am hal tastawee alththulumatu waalnnooru am jaAAaloo lillahi shurakaa khalaqoo kakhalqihi fatashabaha alkhalqu AAalayhim quli Allahu khaliqu kulli shayin wahuwa alwahidu alqahharu

16. Si (overfor disse vantro): «Hvem er Herren over himlene og jorden?» Si (selv): «Allah!» Spør (dem deretter): «Holder dere de (avgudene) utenom Ham som velyndere, som ikke engang er herrer over sin egen vinning eller tap?» Si: «Kan vel den blinde og den seende være like, eller kan mørket og lyset være like? Har de laget slike likestilte for Allah som selv skal ha skapt noe lik Allahs skaping, så denne skapingen (skapt av avgudene) må ha virket likt for dem (satt dem i tvil)?» Si: «Allah alene er alle tings Skaper, og Han er Én, den Enerådende!»

16. (उन काफिरों के सामने) फरमाइए कि आस्मानों और ज़मीन का रब कौन है? आप (खु़द ही) फरमा दीजिए: अल्लाह है। (फिर) आप (उनसे दर्याफ्त) फरमाइए: क्या तुमने उसके सिवा (उन बुतों) को कारसाज़ बना लिया है जो न अपनी ज़ातों के लिए किसी नफे के मालिक हैं और न किसी नुक़्सान के। आप फरमा दीजिए क्या अंधा और बीना बराबर हो सकते हैं या क्या तारीकियां और रौशनी बराबर हो सकती हैं। क्या उन्होंने अल्लाह के लिए ऐसे शरीक बनाए हैं जिन्होंने अल्लाह की मख़्लूक़ की तरह (कुछ मख़्लूक़) ख़ुद (भी) पैदा की हो, सो (उन बुतों की पैदा कर्दा) उस मख़्लूक़ से उनको तशाबोह (यानी मुग़ालता) हो गया हो, फरमा दीजिए: अल्लाह ही हर चीज़ का ख़ालिक़ है और वोह एक है, वोह सब पर ग़ालिब है।

১৬. (ঐসব কাফেরদের উদ্দেশ্যে) বলুন, ‘কে আকাশমন্ডলী ও পৃথিবীর প্রতিপালক’? আপনিই বলে দিন, ‘আল্লাহ্’। (তাদেরকে পুনরায়) জিজ্ঞেস করুন, ‘তোমরা কি তাঁকে ছাড়া (সেসব মূর্তিকে) কার্যসম্পাদনকারী রূপে গ্রহণ করেছো, যারা নিজেদের সত্তার না কোনো উপকার করতে সক্ষম, আর না কোনো ক্ষতি?’ আপনি বলে দিন, ‘অন্ধ ও চক্ষুষ্মান কি সমান হতে পারে? কিংবা অন্ধকার ও আলো কি এক হতে পারে?’ তারা কি আল্লাহ্‌র এমন অংশীদার সাব্যস্ত করেছে, যারা আল্লাহ্‌র সৃষ্টির ন্যায় নিজেরা (কিছু) সৃষ্টি করেছে যে, (ওইসব মূর্তিসৃষ্ট) এ সৃষ্টি তাদের জন্যে সাদৃশ্যপূর্ণ (অর্থাৎ বিভ্রান্তিকর) হয়ে গেল? বলে দিন, ‘আল্লাহ্ই সকল কিছুর সৃষ্টিকর্তা। আর তিনি এক, তিনি সকলের উপর আধিপত্যশীল।’

Play Copy
اَنۡزَلَ مِنَ السَّمَآءِ مَآءً فَسَالَتۡ اَوۡدِیَۃٌۢ بِقَدَرِہَا فَاحۡتَمَلَ السَّیۡلُ زَبَدًا رَّابِیًا ؕ وَ مِمَّا یُوۡقِدُوۡنَ عَلَیۡہِ فِی النَّارِ ابۡتِغَآءَ حِلۡیَۃٍ اَوۡ مَتَاعٍ زَبَدٌ مِّثۡلُہٗ ؕ کَذٰلِکَ یَضۡرِبُ اللّٰہُ الۡحَقَّ وَ الۡبَاطِلَ ۬ؕ فَاَمَّا الزَّبَدُ فَیَذۡہَبُ جُفَآءً ۚ وَ اَمَّا مَا یَنۡفَعُ النَّاسَ فَیَمۡکُثُ فِی الۡاَرۡضِ ؕ کَذٰلِکَ یَضۡرِبُ اللّٰہُ الۡاَمۡثَالَ ﴿ؕ۱۷﴾

17. اس نے آسمان کی جانب سے پانی اتارا تو وادیاں اپنی (اپنی) گنجائش کے مطابق بہہ نکلیں، پھر سیلاب کی رَو نے ابھرا ہوا جھاگ اٹھا لیا، اور جن چیزوں کو آگ میں تپاتے ہیں، زیور یا دوسرا سامان بنانے کے لئے اس پر بھی ویسا ہی جھاگ اٹھتا ہے، اس طرح اللہ حق اور باطل کی مثالیں بیان فرماتا ہے، سو جھاگ تو (پانی والا ہو یا آگ والا سب) بے کار ہو کر رہ جاتا ہے اور البتہ جو کچھ لوگوں کے لئے نفع بخش ہوتا ہے وہ زمین میں باقی رہتا ہے، اللہ اس طرح مثالیں بیان فرماتا ہےo

17. He sends down water from the sky and the valleys flow according to their (respective) capacity. Then the floodwater carries the scum raised to the surface. And the items that are heated in the fire for making ornaments or other articles also have foam that comes up the same way. Thus Allah illustrates examples of the truth and falsehood. So, (whether produced by water or by fire,) the foam or scum passes away useless, but what is beneficial to the people endures in the earth. That is how Allah illustrates examples.

17. Anzala mina alssamai maan fasalat awdiyatun biqadariha faihtamala alssaylu zabadan rabiyan wamimma yooqidoona AAalayhi fee alnnari ibtighaa hilyatin aw mataAAin zabadun mithluhu kathalika yadribu Allahu alhaqqa waalbatila faamma alzzabadu fayathhabu jufaan waamma ma yanfaAAu alnnasa fayamkuthu fee alardi kathalika yadribu Allahu alamthala

17. Han sendte ned vann fra himmelen, så det begynte å renne i dalene i henhold til deres kapasitet. Så bar flommens overflate på svulmende skum, og de tingene som blir smeltet i ilden for å lage smykker eller andre varer, fra dem danner det seg et lignende skum. Slik klargjør Allah lignelser om sannheten og falskheten, så (om) skummet (skulle være dannet av vann eller ild), blir (det) uansett nytteløst, mens det som er nyttig for menneskene, forblir værende på jorden. Slik klargjør Allah lignelser.

17. उसने आस्मान की जानिब से पानी उतारा तो वादियां अपनी (अपनी) गुंजाइश के मुताबिक़ बह निकलीं, फिर सैलाब की रव ने उभरा हुवा झाग उठा लिया, और जिन चीज़ों को आग में तपाते हैं, ज़ेवर या दूसरा सामान बनाने के लिए उस पर भी वैसा ही झाग उठता है, इस तरह अल्लाह हक़्क़ और बातिल की मिसालें बयान फरमाता है, सो झाग तो (पानी वाला हो या आग वाला सब) बेकार होकर रह जाता है और अल्बत्ता जो कुछ लोगों के लिए नफा बख़्श होता है वोह ज़मीन में बाक़ी रहता है अल्लाह इस तरह मिसालें बयान फरमाता है।

১৭. তিনি আসমান থেকে পানি বর্ষণ করেন, ফলে উপত্যকাসমূহ নিজ (নিজ) সাধ্যানুযায়ী প্রবাহিত হয়। অতঃপর জলপ্রবাহ উপরিভাগে উত্থিত আবর্জনা বহন করে নিয়ে যায়। আর অলঙ্কার অথবা অন্য কোনো সামগ্রী বানানোর জন্যে যা কিছু আগুনে উত্তপ্ত করা হয়, তার উপরও এমনি ফেনা উঠে। এভাবে আল্লাহ্ তা’আলা সত্য ও বাতিলের দৃষ্টান্ত বর্ণনা করেন। অতঃপর (পানির হোক কিংবা আগুনের) ফেনা তো নিষ্ফল মিলিয়ে যায়। আর নিশ্চয়ই যা কিছু মানুষের জন্যে উপকারী, তা জমিনে বিদ্যমান থাকে। আল্লাহ্ এভাবে দৃষ্টান্তসমূহ বর্ণনা করেন।

Play Copy
لِلَّذِیۡنَ اسۡتَجَابُوۡا لِرَبِّہِمُ الۡحُسۡنٰی ؕؔ وَ الَّذِیۡنَ لَمۡ یَسۡتَجِیۡبُوۡا لَہٗ لَوۡ اَنَّ لَہُمۡ مَّا فِی الۡاَرۡضِ جَمِیۡعًا وَّ مِثۡلَہٗ مَعَہٗ لَافۡتَدَوۡا بِہٖ ؕ اُولٰٓئِکَ لَہُمۡ سُوۡٓءُ الۡحِسَابِ ۬ۙ وَ مَاۡوٰىہُمۡ جَہَنَّمُ ؕ وَ بِئۡسَ الۡمِہَادُ ﴿٪۱۸﴾

18. ایسے لوگوں کے لئے جنہوں نے اپنے رب کا حکم قبول کیا بھلائی ہے، اور جنہوں نے اس کا حکم قبول نہیں کیا اگر ان کے پاس وہ سب کچھ ہو جو زمین میں ہے اور اس کے ساتھ اتنا اور بھی ہو سو وہ اسے (عذاب سے نجات کے لئے) فدیہ دے ڈالیں (تب بھی) انہی لوگوں کا حساب برا ہوگا، اور ان کا ٹھکانا دوزخ ہے، اور وہ نہایت برا ٹھکانا ہےo

18. For those who accept the command of their Lord, there is the excellent outcome. And those who reject His command, even though they possess all that is in the earth, and the like of it added to that, and they offer it as ransom (to be delivered from the torment, even then) they are the ones whose accountability will be horrible. And Hell is their abode, and that is a wretched abode.

18. Lillatheena istajaboo lirabbihimu alhusna waallatheena lam yastajeeboo lahu law anna lahum ma fee alardi jameeAAan wamithlahu maAAahu laiftadaw bihi olaika lahum sooo alhisabi wamawahum jahannamu wabisa almihadu

18. De som godtok sin Herres befaling, har det beste i vente. Og de som nektet å godta Hans befaling, hvis de skulle ha alt det som finnes på jorden, og like mye i tillegg til det også, og de ga det som løsepenger (for å berge seg fra pinen), ville deres oppgjør fortsatt være forferdelig og boligen deres helvete. Hvilken elendig bopel det er.

18. ऐसे लोगों के लिए जिन्होंने अपने रब का हुक्म क़बूल किया भलाई है, और जिन्होंने उसका हुक्म क़बूल नहीं किया अगर उनके पास वोह सब कुछ हो जो ज़मीन में है और उसके साथ उतना और भी हो सो वोह उसे (अ़ज़ाब से नजात के लिए) फिद्‌या दे डालें (तब भी) उन ही लोगों का हिसाब बुरा होगा, और उनका ठिकाना दोज़ख़ है और वोह निहायत बुरा ठिकाना हैं।

১৮. তাদের জন্যে রয়েছে কল্যাণ যারা তাদের প্রতিপালকের নির্দেশ গ্রহণ করে। আর যারা তাঁর নির্দেশ অগ্রাহ্য করে, তাদের নিকট যদি পৃথিবীতে যা কিছু রয়েছে সমস্তই থাকে এবং এর সাথে সমপরিমাণ আরও থাকে, তারা এগুলোকে (শাস্তি থেকে বাঁচার জন্যে) প্রায়শ্চিত্ত হিসেবে দিয়ে দেয়, (তবুও) তাদের হিসাব হবে কঠোর। আর তাদের ঠিকানা জাহান্নাম, এবং তা খুবই মন্দ ঠিকানা।

Play Copy
اَفَمَنۡ یَّعۡلَمُ اَنَّمَاۤ اُنۡزِلَ اِلَیۡکَ مِنۡ رَّبِّکَ الۡحَقُّ کَمَنۡ ہُوَ اَعۡمٰی ؕ اِنَّمَا یَتَذَکَّرُ اُولُوا الۡاَلۡبَابِ ﴿ۙ۱۹﴾

19. بھلا وہ شخص جو یہ جانتا ہے کہ جو کچھ آپ کی طرف آپ کے رب کی جانب سے نازل کیا گیا ہے حق ہے، اس شخص کے مانند ہو سکتا ہے جو اندھا ہے، بات یہی ہے کہ نصیحت عقل مند ہی قبول کرتے ہیںo

19. Someone who knows that whatever has been revealed to you is the truth, can he be like the one who is blind? Truly it is only those endowed with wisdom who accept admonition,

19. Afaman yaAAlamu annama onzila ilayka min rabbika alhaqqu kaman huwa aAAma innama yatathakkaru oloo alalbabi

19. Kan vel den som vet at det som er åpenbart for deg fra Herren din, er sannheten, være lik den som er blind? Sannheten er at det er kun de visdomsrike, som tar til seg formaningen,

19. भला वोह शख़्स जो ये जानता है कि जो कुछ आपकी तरफ आपके रब की जानिब से नाज़िल किया गया है हक़्क़ है, उस शख़्स के मानिन्द हो सकता है जो अंधा है, बात येही है कि नसीहत अ़क़्लमंद ही क़बूल करते हैं।

১৯. অতঃপর যে ব্যক্তি জানে যে, যা কিছু আপনার প্রতি আপনার প্রতিপালকের পক্ষ থেকে অবতীর্ণ হয়েছে, তা সত্য; সে কি ওই ব্যক্তির ন্যায় হতে পারে, যে অন্ধ? প্রকৃত বিষয় হলো, উপদেশ গ্রহণ করে বুদ্ধিমানেরাই

Play Copy
Play Copy
وَ الَّذِیۡنَ یَصِلُوۡنَ مَاۤ اَمَرَ اللّٰہُ بِہٖۤ اَنۡ یُّوۡصَلَ وَ یَخۡشَوۡنَ رَبَّہُمۡ وَ یَخَافُوۡنَ سُوۡٓءَ الۡحِسَابِ ﴿ؕ۲۱﴾

21. اور جو لوگ ان سب (حقوق اللہ، حقوق الرسول، حقوق العباد اور اپنے حقوقِ قرابت) کو جوڑے رکھتے ہیں، جن کے جوڑے رکھنے کا اللہ نے حکم فرمایا ہے اور اپنے رب کی خشیّت میں رہتے ہیں اور برے حساب سے خائف رہتے ہیںo

21. And who keep unified all (i.e., fulfil all their obligations to Allah, to the Messenger [blessings and peace be upon him], to humanity at large and to their close relatives) that Allah has enjoined to be unified and remain in a state of fear from Allah and dread an evil reckoning;

21. Waallatheena yasiloona ma amara Allahu bihi an yoosala wayakhshawna rabbahum wayakhafoona sooa alhisabi

21. og som holder knyttet (opprettholder) alt det som Allah har befalt å holde knyttet (opprettholdt; Allahs rett, Sendebudets ﷺ rett, menneskehetens rett og de nære slektningers rett), og bevisst frykter sin Herre og frykter det forferdelige oppgjøret,

21. और जो लोग इन सब (हुक़ूकुल्लाह, हुकू़क़ुर्रसूल, हुकू़क़ुल इबाद और अपने हुकू़क़े क़राबत) को जोड़े रखते हैं, जिनके जोड़े रखने का अल्लाह ने हुक्म फरमाया है और अपने रब की ख़शिय्यत में रहते हैं और बुरे हिसाब से ख़ाइफ रहते हैं।

,২১. আর যারা (আল্লাহ্‌র অধিকার, রাসূলের অধিকার, বান্দার অধিকার এবং স্বীয় নিকটাত্মীয়ের অধিকার) অক্ষুন্ন রাখে, যা অক্ষুন্ন রাখার জন্যে আল্লাহ্ তা’আলা নির্দেশ দিয়েছেন এবং স্বীয় প্রতিপালকের ভয়ে ভীত থাকে, আর ভীত থাকে মন্দ হিসাব থেকে,

Play Copy
وَ الَّذِیۡنَ صَبَرُوا ابۡتِغَآءَ وَجۡہِ رَبِّہِمۡ وَ اَقَامُوا الصَّلٰوۃَ وَ اَنۡفَقُوۡا مِمَّا رَزَقۡنٰہُمۡ سِرًّا وَّ عَلَانِیَۃً وَّ یَدۡرَءُوۡنَ بِالۡحَسَنَۃِ السَّیِّئَۃَ اُولٰٓئِکَ لَہُمۡ عُقۡبَی الدَّارِ ﴿ۙ۲۲﴾

22. اور جو لوگ اپنے رب کی رضاجوئی کے لئے صبر کرتے ہیں اور نماز قائم رکھتے ہیں اور جو رزق ہم نے انہیں دیا ہے اس میں سے پوشیدہ اور اعلانیہ (دونوں طرح) خرچ کرتے ہیں اور نیکی کے ذریعہ برائی کو دور کرتے رہتے ہیں یہی وہ لوگ ہیں جن کے لئے آخرت کا (حسین) گھر ہےo

22. And who remain steadfast in seeking the pleasure of their Lord, and establish Prayer, and spend (both) secretly and openly out of the sustenance We have provided, and continue eliminating evil by means of good; they are the ones for whom there is a (beautiful) home in the Hereafter.

22. Waallatheena sabaroo ibtighaa wajhi rabbihim waaqamoo alssalata waanfaqoo mimma razaqnahum sirran waAAalaniyatan wayadraoona bialhasanati alssayyiata olaika lahum AAuqba alddari

22. og som viser tålmod idet de søker sin Herres tilfredshet, og forretter tidebønnen og gir av det Vi har forsynt dem med, hemmelig og åpenlyst, og med det gode støter vekk det onde, som det hinsidiges (vakre) hjem vil være for.

22. और जो लोग अपने रब की रज़ा जूई के लिए सब्र करते हैं और नमाज़ क़ाइम रखते हैं और जो रिज़्क़ हमने उन्हें दिया है उसमें से पोशीदा और ऐलानिया (दोनों तरह) ख़र्च करते हैं और नेकी के ज़रीए बुराई को दूर करते रहते हैं येही वोह लोग हैं जिनके लिए आख़िरत का (हसीन) घर है।

২২. আর যারা স্বীয় প্রতিপালকের সন্তুষ্টির জন্যে ধৈর্য ধারণ করে, নামায কায়েম করে, আমরা তাদেরকে যে রিযিক প্রদান করেছি তা থেকে গোপনে এবং প্রকাশ্যে (উভয় পন্থায়) ব্যয় করে এবং সৎ কাজের মাধ্যমে মন্দকে দূরীভুত করে; তাদের জন্যেই পরকালে রয়েছে (সুদৃশ্য) আবাস।

Play Copy
جَنّٰتُ عَدۡنٍ یَّدۡخُلُوۡنَہَا وَ مَنۡ صَلَحَ مِنۡ اٰبَآئِہِمۡ وَ اَزۡوَاجِہِمۡ وَ ذُرِّیّٰتِہِمۡ وَ الۡمَلٰٓئِکَۃُ یَدۡخُلُوۡنَ عَلَیۡہِمۡ مِّنۡ کُلِّ بَابٍ ﴿ۚ۲۳﴾

23. (جہاں) سدا بہار باغات ہیں ان میں وہ لوگ داخل ہوں گے اور ان کے آباء و اجداد اور ان کی بیویوں اور ان کی اولاد میں سے جو بھی نیکوکار ہوگا اور فرشتے ان کے پاس (جنت کے) ہر دروازے سے آئیں گےo

23. (There) are evergreen gardens. They will enter them with the pious from amongst their ancestors, their wives and their children. And the angels will come to them through every door (of Paradise).

23. Jannatu AAadnin yadkhuloonaha waman salaha min abaihim waazwajihim wathurriyyatihim waalmalaikatu yadkhuloona AAalayhim min kulli babin

23. Der vil det være Edens hager, de vil gå inn i dem, og hvem som enn er rettskaffen av deres fedre og deres hustruer og deres barn, og englene vil komme til dem fra enhver port av paradiset.

23. (जहां) सदा बहार बाग़ात हैं उनमें वोह लोग दाख़िल होंगे और उनके आबाओ अज्दाद और उनकी बीवियों और उनकी औलाद में से जो भी नेकूकार होगा और फरिश्ते उनके पास (जन्नत के) हर दरवाजे़ से आएंगे।

২৩. (যেখানে) চিরসবুজ বাগান রয়েছে, তাতে তারা প্রবেশ করবে এবং তাদের পূর্বপুরুষ এবং তাদের স্ত্রী-সন্তানদের মধ্যে যারাই সৎকর্মশীল হবে তারা। আর ফেরেশতারা (জান্নাতে) তাদের নিকট প্রত্যেক দরোজা দিয়ে প্রবেশ করবে।

Play Copy
سَلٰمٌ عَلَیۡکُمۡ بِمَا صَبَرۡتُمۡ فَنِعۡمَ عُقۡبَی الدَّارِ ﴿ؕ۲۴﴾

24. (انہیں خوش آمدید کہتے اور مبارک باد دیتے ہوئے کہیں گے:) تم پر سلامتی ہو تمہارے صبر کرنے کے صلہ میں، پس (اب دیکھو) آخرت کا گھر کیا خوب ہےo

24. (Greeting, they will say:) ‘Peace be upon you as a reward for your patience! So (see now) what a beautiful home the Hereafter is!’

24. Salamun AAalaykum bima sabartum faniAAma AAuqba alddari

24. (Englene vil ønske dem velkommen og gratulere dem ved å si): «Fred være med dere, som en belønning for tålmodigheten deres! (Se nå) hvor herlig det hinsidiges hjem er.»

24. (उन्हें खु़श आमदीद कहते और मुबारक बाद देते हुए कहेंगे:) तुम पर सलामती हो तुम्हारे सब्र करने के सिले में, पस (अब देखो) आख़िरत का घर क्या ख़ूब है।

২৪. (তাদেরকে স্বাগত ও মুবারকবাদ জানিয়ে বলা হবে:) ‘তোমাদের উপর শান্তি বর্ষিত হোক, তোমাদের ধৈর্যের বিনিময়ে। অতঃপর (দেখো) পরকালের আবাস কতোই না উত্তম!’

Play Copy
وَ الَّذِیۡنَ یَنۡقُضُوۡنَ عَہۡدَ اللّٰہِ مِنۡۢ بَعۡدِ مِیۡثَاقِہٖ وَ یَقۡطَعُوۡنَ مَاۤ اَمَرَ اللّٰہُ بِہٖۤ اَنۡ یُّوۡصَلَ وَ یُفۡسِدُوۡنَ فِی الۡاَرۡضِ ۙ اُولٰٓئِکَ لَہُمُ اللَّعۡنَۃُ وَ لَہُمۡ سُوۡٓءُ الدَّارِ ﴿۲۵﴾

25. اور جو لوگ اللہ کا عہد اس کے مضبوط کرنے کے بعد توڑ دیتے ہیں اور ان تمام (رشتوں اور حقوق) کو قطع کر دیتے ہیں جن کے جوڑے رکھنے کا اللہ نے حکم فرمایا ہے اور زمین میں فساد انگیزی کرتے ہیں انہی لوگوں کے لئے لعنت ہے اور ان کے لئے برا گھر ہےo

25. And those who break the promise of Allah after making it firm and sever all (the relations and obligations) that Allah has commanded to be kept unified, and do mischief and strife in the land—upon them is the curse and for them is an evil home;

25. Waallatheena yanqudoona AAahda Allahi min baAAdi meethaqihi wayaqtaAAoona ma amara Allahu bihi an yoosala wayufsidoona fee alardi olaika lahumu allaAAnatu walahum sooo alddari

25. Og de som bryter pakten med Allah etter å ha gjort den høytidelig og kutter av det (forholdet og den retten) som Allah har befalt å knytte, og anstifter ufred i landet, for dem er det Allahs forbannelse, og for dem er det verste hjemmet.

25. और जो लोग अल्लाह का अ़हद उसके मज़बूत करने के बाद तोड़ देते हैं और उन तमाम (रिश्तों और हुकू़क़) को क़ता’ कर देते हैं जिनके जोड़े रखने का अल्लाह ने हुक्म फरमाया है और ज़मीन में फसाद अंगेज़ी करते हैं उन ही लोगों के लिए लानत है और उनके लिए बुरा घर है।

২৫. আর যারা আল্লাহ্‌র সাথে দৃঢ় অঙ্গীকারে আবদ্ধ হবার পর তা ভঙ্গ করে, যেসব (সম্পর্ক ও অধিকার) অক্ষুন্ন রাখতে আল্লাহ্ তা’আলা নির্দেশ দিয়েছেন তা চ্ছিন্ন করে এবং পৃথিবীতে বিপর্যয় সৃষ্টি করে; তাদের জন্যে অভিসম্পাত এবং তাদেরই জন্যে রয়েছে নিকৃষ্ট আবাস।

Play Copy
اَللّٰہُ یَبۡسُطُ الرِّزۡقَ لِمَنۡ یَّشَآءُ وَ یَقۡدِرُ ؕ وَ فَرِحُوۡا بِالۡحَیٰوۃِ الدُّنۡیَا ؕ وَ مَا الۡحَیٰوۃُ الدُّنۡیَا فِی الۡاٰخِرَۃِ اِلَّا مَتَاعٌ ﴿٪۲۶﴾

26. اللہ جس کے لئے چاہتا ہے رزق کشادہ فرما دیتا ہے اور (جس کے لئے چاہتا ہے) تنگ کر دیتا ہے، اور وہ (کافر) دنیا کی زندگی سے بہت مسرور ہیں، حالانکہ دنیوی زندگی آخرت کے مقابلہ میں ایک حقیر متاع کے سوا کچھ بھی نہیںo

26. Allah releases the provision abundantly for whom He pleases and restrains (for whom He wills). And these (disbelievers) are greatly charmed by the worldly life whereas, in contrast with the life in the Hereafter, the worldly life is nothing but a worthless provision.

26. Allahu yabsutu alrrizqa liman yashao wayaqdiru wafarihoo bialhayati alddunya wama alhayatu alddunya fee alakhirati illa mataAAun

26. Allah utvider forsyningen rikelig for hvem Han enn vil, og gjør den trang (for hvem Han enn vil). Og de (vantro) er frydefulle over jordelivet, enda jordelivet ikke er noe annet enn en verdiløs forsyning i forhold til det hinsidige.

26. अल्लाह जिसके लिए चाहता है रिज़्क़ कुशादा फरमा देता है और (जिसके लिए चाहता है) तंग कर देता है, और वोह (काफिर) दुन्या की ज़िन्दगी से बहुत मसरुर हैं, हालांकि दुन्यवी ज़िन्दगी आख़िरत के मुक़ाबले में एक हक़ीर मताअ़ के सिवा कुछ भी नहीं।

২৬. আল্লাহ্ যার জন্যে চান জীবনোপকরণ অবারিত করেন, আর (যার জন্যে চান) সঙ্কুচিত করে দেন। আর এসব (অবিশ্বাসী) লোকেরা পার্থিব জীবনে অনেক উল্লসিত অথচ পার্থিব জীবন পরকালের তুলনায় তুচ্ছ উপভোগ ব্যতীত কিছুই নয়।

Play Copy
وَ یَقُوۡلُ الَّذِیۡنَ کَفَرُوۡا لَوۡ لَاۤ اُنۡزِلَ عَلَیۡہِ اٰیَۃٌ مِّنۡ رَّبِّہٖ ؕ قُلۡ اِنَّ اللّٰہَ یُضِلُّ مَنۡ یَّشَآءُ وَ یَہۡدِیۡۤ اِلَیۡہِ مَنۡ اَنَابَ ﴿ۖۚ۲۷﴾

27. اور کافر لوگ یہ کہتے ہیں کہ اس (رسول) پر اس کے رب کی جانب سے کوئی نشانی کیوں نہیں اتری، فرما دیجئے: بیشک اللہ جسے چاہتا ہے (نشانیوں کے باوجود) گمراہ ٹھہرا دیتا ہے اور جو اس کی طرف رجوع کرتا ہے اسے اپنی جانب رہنمائی فرما دیتا ہےo

27. And the disbelievers say: ‘Why has any sign not been sent down to him (the Messenger) from his Lord?’ Say: ‘Verily, Allah (despite the signs) holds astray whom He wills, and leads him who turns to Him in repentance towards Himself.

27. Wayaqoolu allatheena kafaroo lawla onzila AAalayhi ayatun min rabbihi qul inna Allaha yudillu man yashao wayahdee ilayhi man anaba

27. Og de vantro sier: «Hvorfor er det ikke blitt sendt ned et tegn til ham (Sendebudet ﷺ) fra Herren hans?» Si: «Sannelig, Allah lar hvem Han enn vil, fare vill (til tross for tegn) og veileder den som vender seg til Ham,

27. और काफिर लोग ये कहते हैं कि इस (रसूल) पर इसके रब की जानिब से कोई निशानी क्यों नहीं उतरी, फरमा दीजिए: बेशक अल्लाह जिसे चाहता है (निशानियों के बावुजूद) गुमराह ठहरा देता है और जो उसकी तरफ रुजूअ़ करता है उसे अपनी जानिब रहनुमाई फरमा देता है।

২৭. আর কাফেরেরা বলে, ‘(এ রাসূল)-এঁর প্রতি তাঁর প্রতিপালকের নিকট থেকে কোনো নিদর্শন কেন অবতীর্ণ হয়নি?’ বলে দিন, ‘নিশ্চয়ই আল্লাহ্ যাকে ইচ্ছা (নিদর্শনাবলী সত্তেও) গোমরাহ্ করেন। আর যে তাঁর অভিমূখী তিনি তাকে নিজের দিকে পথপ্রদর্শন করেন

Play Copy
اَلَّذِیۡنَ اٰمَنُوۡا وَ تَطۡمَئِنُّ قُلُوۡبُہُمۡ بِذِکۡرِ اللّٰہِ ؕ اَلَا بِذِکۡرِ اللّٰہِ تَطۡمَئِنُّ الۡقُلُوۡبُ ﴿ؕ۲۸﴾

28. جو لوگ ایمان لائے اور ان کے دل اللہ کے ذکر سے مطمئن ہوتے ہیں، جان لو کہ اللہ ہی کے ذکر سے دلوں کو اطمینان نصیب ہوتا ہےo

28. Those who believe and their hearts become calm and contented with the remembrance of Allah—know that it is the remembrance of Allah alone that brings calm to the hearts.

28. Allatheena amanoo watatmainnu quloobuhum bithikri Allahi ala bithikri Allahi tatmainnu alquloobu

28. dem som antar troen, og hvis hjerte blir fredfylt av Allahs ihukommelse. Vit at det er gjennom Allahs ihukommelse hjertet blir fredfylt!

28. जो लोग ईमान लाए और उनके दिल अल्लाह के ज़िक्र से मुत्मइन होते हैं, जान लो कि अल्लाह ही के ज़िक्र से दिलों को इत्मीनान नसीब होता है।

,২৮. যারা বিশ্বাস রাখে এবং যাদের অন্তর আল্লাহ্‌র যিকিরের মাধ্যমে প্রশান্ত হয়। জেনে রেখো, আল্লাহ্‌র যিকিরের মাধ্যমেই অন্তরসমূহ প্রশান্তি লাভ করে।

Play Copy
Play Copy
کَذٰلِکَ اَرۡسَلۡنٰکَ فِیۡۤ اُمَّۃٍ قَدۡ خَلَتۡ مِنۡ قَبۡلِہَاۤ اُمَمٌ لِّتَتۡلُوَا۠ عَلَیۡہِمُ الَّذِیۡۤ اَوۡحَیۡنَاۤ اِلَیۡکَ وَ ہُمۡ یَکۡفُرُوۡنَ بِالرَّحۡمٰنِ ؕ قُلۡ ہُوَ رَبِّیۡ لَاۤ اِلٰہَ اِلَّا ہُوَ ۚ عَلَیۡہِ تَوَکَّلۡتُ وَ اِلَیۡہِ مَتَابِ ﴿۳۰﴾

30. (اے حبیب!) اسی طرح ہم نے آپ کو ایسی امت میں (رسول بنا کر) بھیجا ہے کہ جس سے پہلے حقیقت میں (ساری) امتیں گزر چکی ہیں (اب یہ سب سے آخری امت ہے) تاکہ آپ ان پر وہ (کتاب) پڑھ کر سنا دیں جو ہم نے آپ کی طرف وحی کی ہے اور وہ رحمان کا انکار کر رہے ہیں، آپ فرما دیجئے: وہ میرا رب ہے اس کے سوا کوئی معبود نہیں، اس پر میں نے بھروسہ کیا ہے اور اسی کی طرف میرا رجوع ہےo

30. (O Beloved!) Thus We have sent you (as a Messenger) to an Umma (Community) before whom in fact (all) the communities have passed. (This is now the last of all the communities) so that you may recite to them that (Book) which We have revealed to you. And they are still denying al-Rahman (the Most Kind Lord). Say: ‘He is my Lord. There is no God but He. In Him have I put my trust and I turn towards Him alone.’

30. Kathalika arsalnaka fee ommatin qad khalat min qabliha omamun litatluwa AAalayhimu allathee awhayna ilayka wahum yakfuroona bialrrahmani qul huwa rabbee la ilaha illa huwa AAalayhi tawakkaltu wailayhi matabi

30. (Kjære elskede ﷺ!) Slik har Vi sendt deg (som sendebud) til et samfunn, og uten tvil (alle) samfunn har gått bort før det (dette er det siste samfunnet), for at du skal resitere for dem den (skriften) som Vi har åpenbart for deg. Men de fornekter den mest Barmhjertige! Si: «Han er min Herre, ingen er tilbedelsesverdig unntatt Han, til Ham har jeg satt min lit, og til Ham alene vender jeg meg.»

30. (ऐ हबीब!) इसी तरह हमने आपको ऐसी उम्मत में (रसूल बना कर) भेजा है कि जिससे पहले हक़ीकत में (सारी) उम्मतें गुज़र चुकी हैं (अब ये सब से आख़िरी उम्मत है) ताकि आप उन पर वोह (किताब) पढ़कर सुना दें जो हमने आपकी तरफ वही की है और वोह रहमान का इन्कार कर रहे हैं, आप फरमा दीजिए: वोह मेरा रब है उसके सिवा कोई माबूद नहीं, उस पर मैंने भरोसा किया है और उसी की तरफ मेरा रुजूअ़ है।

৩০. (হে হাবীব!) এভাবে আমরা আপনাকে প্রেরণ করেছি (রাসূল রূপে) এমন এক জাতির মাঝে, যাদের পূর্বে প্রকৃতপক্ষে (বহু) জাতি গত হয়েছে; (এখন এরা সর্বশেষ উম্মত) যাতে আপনি তাদের নিকট (এ কিতাব) পাঠ করেন, যা আমরা আপনার প্রতি প্রত্যাদেশ করেছি। তথাপি তারা (পরম দয়ালু প্রভু) রাহমানকে অস্বীকার করছে। আপনি বলে দিন, ‘তিনি আমার প্রতিপালক, তিনি ব্যতীত কোনো ইলাহ্ নেই। তাঁরই উপর আমি ভরসা করেছি এবং তাঁরই নিকট আমার প্রত্যাবর্তন।’

Play Copy
وَ لَوۡ اَنَّ قُرۡاٰنًا سُیِّرَتۡ بِہِ الۡجِبَالُ اَوۡ قُطِّعَتۡ بِہِ الۡاَرۡضُ اَوۡ کُلِّمَ بِہِ الۡمَوۡتٰی ؕ بَلۡ لِّلّٰہِ الۡاَمۡرُ جَمِیۡعًا ؕ اَفَلَمۡ یَایۡـَٔسِ الَّذِیۡنَ اٰمَنُوۡۤا اَنۡ لَّوۡ یَشَآءُ اللّٰہُ لَہَدَی النَّاسَ جَمِیۡعًا ؕ وَ لَا یَزَالُ الَّذِیۡنَ کَفَرُوۡا تُصِیۡبُہُمۡ بِمَا صَنَعُوۡا قَارِعَۃٌ اَوۡ تَحُلُّ قَرِیۡبًا مِّنۡ دَارِہِمۡ حَتّٰی یَاۡتِیَ وَعۡدُ اللّٰہِ ؕ اِنَّ اللّٰہَ لَا یُخۡلِفُ الۡمِیۡعَادَ ﴿٪۳۱﴾

31. اور اگر کوئی ایسا قرآن ہوتا جس کے ذریعے پہاڑ چلا دیئے جاتے یا اس سے زمین پھاڑ دی جاتی یا اس کے ذریعے مُردوں سے بات کرا دی جاتی (تب بھی وہ ایمان نہ لاتے)، بلکہ سب کام اللہ ہی کے اختیار میں ہیں، تو کیا ایمان والوں کو (یہ) معلوم نہیں کہ اگر اللہ چاہتا تو سب لوگوں کو ہدایت فرما دیتا، اور ہمیشہ کافر لوگوں کو ان کے کرتوتوں کے باعث کوئی (نہ کوئی) مصیبت پہنچتی رہے گی یا ان کے گھروں (یعنی بستیوں) کے آس پاس اترتی رہے گی یہاں تک کہ اللہ کا وعدۂ (عذاب) آپہنچے، بیشک اللہ وعدہ خلافی نہیں کرتاo

31. And if there were a Qur’an by which mountains could be set in motion, or by which the earth could be split open, or by which the dead could be spoken to (even then they would not believe in it). But all matters are under the control of Allah. Have the believers not yet perceived that if Allah had so willed, He would have guided all mankind? And (some) disaster will continue afflicting the disbelievers due to their misdeeds, or will be alighting close to their homes (i.e., towns) until Allah’s promise (of torment) comes to pass. Surely, Allah does not go against His promise.

31. Walaw anna quranan suyyirat bihi aljibalu aw quttiAAat bihi alardu aw kullima bihi almawta bal lillahi alamru jameeAAan afalam yayasi allatheena amanoo an law yashao Allahu lahada alnnasa jameeAAan wala yazalu allatheena kafaroo tuseebuhum bima sanaAAoo qariAAatun aw tahullu qareeban min darihim hatta yatiya waAAdu Allahi inna Allaha la yukhlifu almeeAAada

31. Og hvis det hadde funnes en slik koran som hadde fått fjellene til å bevege seg eller delt opp jorden eller gjort det mulig å samtale med de døde (fortsatt ville de ikke ha antatt troen)! Men alle affærer er i Allahs allmakt. Vet da ikke de troende at hvis Allah hadde villet, kunne Han ha veiledet alle menneskene? Og de vantro vil alltid bli nådd av en eller annen vanske på grunn av sine misgjerninger, eller den vil komme ned rundt omkring husene (byene) deres, helt til Allahs løfte (om pinen) ankommer. Sannelig, Allah bryter ikke løftet Sitt.

31. और अगर कोई ऐसा क़ुरआन होता जिसके ज़रीए पहाड़ चला दिए जाते या उससे ज़मीन फाड़ दी जाती या उसके जरीए मुर्दों से बात करा दी जाती (तब भी वोह ईमान न लाते), बल्कि सब काम अल्लाह ही के इख़्तियार में हैं, तो क्या ईमान वालों को (ये) मालूम नहीं कि अगर अल्लाह चाहता तो सब लोगों को हिदायत फरमा देता, और हमेशा काफिर लोगों को उनके करतूतों के बाइस कोई (न कोई) मुसीबत पहुंचती रहेगी या उनके घरों (यानी बस्तियों) के आसपास उतरती रहेगी यहां तक कि अल्लाह का वा’दए (अ़ज़ाब) आ पहुंचे, बेशक अल्लाह वादा ख़िलाफी नहीं करता।

৩১. আর যদি এমন কোনো কুরআন হতো, যা দ্বারা পর্বতকে গতিশীল করা যেতো অথবা যা দ্বারা পৃথিবীকে বিদীর্ণ করা যেতো অথবা যা দ্বারা মৃতদের সাথে কথা বলা যেতো (তবুও তারা ঈমান আনয়ন করতো না)। বরং সকল কর্মকান্ড আল্লাহ্‌রই কর্তৃত্বে রয়েছে। অতঃপর ঈমানদারগণ কি (এটি) জানে না যে, যদি আল্লাহ্ চাইতেন, তবে সকল মানুষকে হেদায়াত দান করতেন। আর সর্বদা কাফেরদের নিকট তাদের কর্মকান্ডের কারণে কোনো (না কোনো) মুসিবত আসতেই থাকবে অথবা তাদের গৃহ (অথবা জনপদ) -এর আশেপাশে আপতিত হতেই থাকবে, যতক্ষণ না আল্লাহ্‌র প্রতিশ্রুতি (শাস্তি) উপস্থিত হয়। নিশ্চয়ই আল্লাহ্ অঙ্গীকার ভঙ্গ করেন না।

Play Copy
وَ لَقَدِ اسۡتُہۡزِیٴَ بِرُسُلٍ مِّنۡ قَبۡلِکَ فَاَمۡلَیۡتُ لِلَّذِیۡنَ کَفَرُوۡا ثُمَّ اَخَذۡتُہُمۡ ۟ فَکَیۡفَ کَانَ عِقَابِ ﴿۳۲﴾

32. اور بیشک آپ سے قبل (بھی کفار کی جانب سے) رسولوں کے ساتھ مذاق کیا جاتا رہا سو میں نے کافروں کو مہلت دی پھر میں نے انہیں (عذاب کی) گرفت میں لے لیا۔ پھر (دیکھئے) میرا عذاب کیسا تھاo

32. And indeed the Messengers were mocked (by the disbelievers) before you (as well). So I granted the disbelievers respite and then seized them (with torment). (See) then how My torment was!

32. Walaqadi istuhzia birusulin min qablika faamlaytu lillatheena kafaroo thumma akhathtuhum fakayfa kana AAiqabi

32. Og sannelig, også før deg ble sendebud latterliggjort (av de vantro). Jeg ga de vantro en nådetid, deretter tok Jeg dem fatt (med pine), så (se) hvordan Min pine var!

32. और बेशक आपसे क़ब्ल (भी कुफ्फार की जानिब से) रसूलों के साथ मज़ाक़ किया जाता रहा सो मैंने काफिरों को मोह्‌लत दी फिर मैंने उन्हें (अ़ज़ाब की) गिरफ्त में ले लिया, फिर (देखिए) मेरा अ़ज़ाब कैसा था।

৩২. আর আপনার পূর্বেও (কাফেরদের পক্ষ থেকে) অনেক রাসূলকে ঠাট্টা-বিদ্রুপ করা হতো। সুতরাং আমি কাফেরদেরকে অবকাশ দিয়েছিলাম, অতঃপর তাদেরকে (শাস্তিতে) পাকড়াও করেছিলাম। সুতরাং (দেখুন) কেমন ছিল আমার শাস্তি!

Play Copy
اَفَمَنۡ ہُوَ قَآئِمٌ عَلٰی کُلِّ نَفۡسٍۭ بِمَا کَسَبَتۡ ۚ وَ جَعَلُوۡا لِلّٰہِ شُرَکَآءَ ؕ قُلۡ سَمُّوۡہُمۡ ؕ اَمۡ تُنَبِّـُٔوۡنَہٗ بِمَا لَا یَعۡلَمُ فِی الۡاَرۡضِ اَمۡ بِظَاہِرٍ مِّنَ الۡقَوۡلِ ؕ بَلۡ زُیِّنَ لِلَّذِیۡنَ کَفَرُوۡا مَکۡرُہُمۡ وَ صُدُّوۡا عَنِ السَّبِیۡلِ ؕ وَ مَنۡ یُّضۡلِلِ اللّٰہُ فَمَا لَہٗ مِنۡ ہَادٍ ﴿۳۳﴾

33. کیا وہ (اللہ) جو ہر جان پر اس کے اعمال کی نگہبانی فرما رہا ہے اور (وہ بت جو کافر) لوگوں نے اللہ کے شریک بنا لئے (ایک جیسے ہو سکتے ہیں؟ ہرگز نہیں)۔ آپ فرما دیجئے کہ ان کے نام (تو) بتاؤ۔ (نادانو!) کیا تم اس (اللہ) کو اس چیز کی خبر دیتے ہو جس (کے وجود) کو وہ ساری زمین میں نہیں جانتا یا (یہ صرف) ظاہری باتیں ہی ہیں (جن کا حقیقت سے کوئی تعلق نہیں) بلکہ (حقیقت یہ ہے کہ) کافروں کے لئے ان کا فریب خوش نما بنا دیا گیا ہے اور وہ (سیدھی) راہ سے روک دیئے گئے ہیں، اور جسے اللہ گمراہ ٹھہرا دے تو اس کے لئے کوئی ہادی نہیں ہو سکتاo

33. He (Allah) Who is watching the conduct of every soul and (these idols that the disbelievers) have made peers to Allah—(can they be alike? No way!) Say: ‘(Just) name them. (You fools!) Do you inform Him (Allah) of something whose (existence) He does not know in the whole earth? Or is it all (mere) superficial talk (which has no contact with reality)?’ Rather (the truth is that) the deceptive scheme of the disbelievers has been made fascinating to them, and they have been hindered from the (straight) path. And he whom Allah holds strayed, there is none who can be his guide.

33. Afaman huwa qaimun AAala kulli nafsin bima kasabat wajaAAaloo lillahi shurakaa qul sammoohum am tunabbioonahu bima la yaAAlamu fee alardi am bithahirin mina alqawli bal zuyyina lillatheena kafaroo makruhum wasuddoo AAani alssabeeli waman yudlili Allahu fama lahu min hadin

33. Kan da Han som vokter enhver sjels handling, og de (avgudene) som (de vantro) har laget som Allahs likestilte, (være like? Nei, aldri)! Si: «Nevn deres navn! (Dere intetanende!) Underretter dere (Allah) om noe som Han ikke kjenner (eksistensen) til på jorden, (er dette) kun framvisning av falske ord (som har intet med sannheten å gjøre).» Tvert imot, (sannheten er at) de vantros renker er gjort attraktive for dem, og de er blitt hindret fra den rette veien. Og den Allah lar fare i villfarelsen, kan ingen være veileder for.

33. क्या वोह (अल्लाह) जो हर जान पर उसके आमाल की निगहबानी फरमा रहा है और (वोह बुत जो काफिर) लोगों ने अल्लाह के शरीक बना लिए (एक जैसे हो सकते हैं? हर्गिज़़ नहीं) । आप फरमा दीजिए कि उनके नाम (तो) बताओ। (नादानो!) क्या तुम उस (अल्लाह) को उस चीज़ की ख़बर देते हो जिस (के वुजूद) को वोह सारी ज़मीन में नहीं जानता या (ये सिर्फ़) ज़ाहिरी बातें ही हैं (जिनका हक़ीक़त से कोई त-अ़ल्लुक़ नहीं) बल्कि (हक़ीक़त ये है कि) काफिरों के लिए उनका फरेब खु़शनुमा बना दिया गया है और वोह (सीधी) राह से रोक दिए गए हैं, और जिसे अल्लाह गुमराह ठहरा दे तो उसके लिए कोई हादी नहीं हो सकता।

৩৩. তবে কি যিনি প্রতিটি প্রাণের কর্মকান্ড পর্যবেক্ষণ করেন তিনি (আল্লাহ্) এবং (সেসব মূর্তি যা অবিশ্বাসী) লোকেরা আল্লাহ্‌র অংশীদার সাব্যস্ত করেছে- (কখনো এক হতে পারে? কখনো নয়)। আপনি বলে দিন, ‘তাদের নাম বলো (তো হে মুর্খরা!) তোমরা কি তাঁকে (অর্থাৎ আল্লাহ্কে) সমগ্র পৃথিবীতে এমন কিছুর (অস্তিত্বের) সংবাদ দিচ্ছো যা তিনি জানেন না, নাকি (এগুলো কেবল) বাহ্যিক কথাবার্তাই (প্রকৃত অবস্থার সাথে যার কোনো সম্পর্ক নেই)?’ বরং (প্রকৃত বিষয় হলো যে,) কাফেরদের নিকট নিজেদের চক্রান্তকে সুশোভিত মনে হয় এবং তাদেরকে (সরল) পথ থেকে নিবৃত্ত রাখা হয়েছে। আর যাকে আল্লাহ্ গোমরাহ্ করেন তো তার জন্যে কোনো হেদায়াতকারী হতে পারে না।

Play Copy
لَہُمۡ عَذَابٌ فِی الۡحَیٰوۃِ الدُّنۡیَا وَ لَعَذَابُ الۡاٰخِرَۃِ اَشَقُّ ۚ وَ مَا لَہُمۡ مِّنَ اللّٰہِ مِنۡ وَّاقٍ ﴿۳۴﴾

34. ان کے لئے دنیوی زندگی میں (بھی) عذاب ہے اور یقیناً آخرت کا عذاب زیادہ سخت ہے، اور انہیں اللہ (کے عذاب) سے کوئی بچانے والا نہیںo

34. There is for them a chastisement in the worldly life (as well), but certainly the torment in the Hereafter is fiercer. And there is none who can rescue them from (the punishment of) Allah.

34. Lahum AAathabun fee alhayati alddunya walaAAathabu alakhirati ashaqqu wama lahum mina Allahi min waqin

34. For dem er det pine i jordelivet (også), og visselig er pinen i det hinsidige hardere, og ingen kan verge dem mot Allah (Allahs pine).

34. उनके लिए दुन्यवी ज़िन्दगी में (भी) अ़ज़ाब है और यक़ीनन आख़िरत का अ़ज़ाब ज़ियादा सख़्त है और उन्हें अल्लाह (के अ़ज़ाब) से कोई बचाने वाला नहीं।

৩৪. তাদের জন্যে পার্থিব জীবনেও রয়েছে শাস্তি এবং পরকালের শাস্তি তো আরো কঠিন। আর তাদেরকে আল্লাহ্ (-এঁর শাস্তি) থেকে কোনো রক্ষাকারী নেই।

Play Copy
مَثَلُ الۡجَنَّۃِ الَّتِیۡ وُعِدَ الۡمُتَّقُوۡنَ ؕ تَجۡرِیۡ مِنۡ تَحۡتِہَا الۡاَنۡہٰرُ ؕ اُکُلُہَا دَآئِمٌ وَّ ظِلُّہَا ؕ تِلۡکَ عُقۡبَی الَّذِیۡنَ اتَّقَوۡا ٭ۖ وَّ عُقۡبَی الۡکٰفِرِیۡنَ النَّارُ ﴿۳۵﴾

35. اس جنت کا حال جس کا پرہیزگاروں سے وعدہ کیا گیا ہے (یہ ہے) کہ اس کے نیچے سے نہریں بہہ رہی ہیں، اس کا پھل بھی ہمیشہ رہنے والا ہے اور اس کا سایہ (بھی)، یہ ان لوگوں کا (حسنِ) انجام ہے جنہوں نے تقوٰی اختیار کیا، اور کافروں کا انجام آتشِ دوزخ ہےo

35. A glimpse of the Paradise that has been promised to the Godfearing (depicts that) it has rivers flowing under it; its fruits are everlasting, and so is its shade. This is (the beauty of) the end of those who adopt Godwariness. And the end of the disbelievers is the Fire of Hell.

35. Mathalu aljannati allatee wuAAida almuttaqoona tajree min tahtiha alanharu okuluha daimun wathilluha tilka AAuqba allatheena ittaqaw waAAuqba alkafireena alnnaru

35. Slik vil det paradiset være som er lovet de gudfryktige: Det vil flyte elver under det, dets frukt vil være evigvarende og også dets skygge. Det er den (vakre) enden til dem som omfavnet gudfryktigheten, mens de vantros ende er helvetes ild.

35. उस जन्नत का हाल जिसका परहेज़गारों से वादा किया गया है (ये है) कि उसके नीचे से नहरें बह रही हैं, उसका फल भी हमेशा रहने वाला है और उसका साया (भी), ये उन लोगों का (हुस्ने) अंजाम है जिन्होंने तक़्वा इख़्तियार किया, और काफिरों का अंजाम आतिशे दोज़ख़ है।

৩৫. পরহেযগারদের জন্যে প্রতিশ্রুত জান্নাতের অবস্থা (এমন) যে, তার তলদেশে স্রোতধারা প্রবাহিত, এর ফল এবং এর ছায়া(ও) সর্বদা বিদ্যমান। এটি সেসব লোকদের (উত্তম) পরিণাম যারা খোদাভীতি অবলম্বন করেছে। আর কাফেরদের পরিণতি জাহান্নামের অগ্নি।

Play Copy
وَ الَّذِیۡنَ اٰتَیۡنٰہُمُ الۡکِتٰبَ یَفۡرَحُوۡنَ بِمَاۤ اُنۡزِلَ اِلَیۡکَ وَ مِنَ الۡاَحۡزَابِ مَنۡ یُّنۡکِرُ بَعۡضَہٗ ؕ قُلۡ اِنَّمَاۤ اُمِرۡتُ اَنۡ اَعۡبُدَ اللّٰہَ وَ لَاۤ اُشۡرِکَ بِہٖ ؕ اِلَیۡہِ اَدۡعُوۡا وَ اِلَیۡہِ مَاٰبِ ﴿۳۶﴾

36. اور جن لوگوں کو ہم کتاب (تورات) دے چکے ہیں (اگر وہ صحیح مومن ہیں تو) وہ اس (قرآن) سے خوش ہوتے ہیں جو آپ کی طرف نازل کیا گیا ہے اور ان (ہی کے) فرقوں میں سے بعض ایسے بھی ہیں جو اس کے کچھ حصہ کا انکار کرتے ہیں، فرما دیجئے کہ بس مجھے تو یہی حکم دیا گیا ہے کہ میں اللہ کی عبادت کروں اور اس کے ساتھ (کسی کو) شریک نہ ٹھہراؤں، اسی کی طرف میں بلاتا ہوں اور اسی کی طرف مجھے لوٹ کر جانا ہےo

36. And those whom We have given the Book (the Torah, if they are true believers, then) they rejoice at this (Qur’an) which has been revealed to you. And also some from amongst their sects are those who deny a part of it. Say: ‘I have been given the command to worship Allah and not to associate (any) partner with Him. I invite towards Him alone, and to Him I shall return.’

36. Waallatheena ataynahumu alkitaba yafrahoona bima onzila ilayka wamina alahzabi man yunkiru baAAdahu qul innama omirtu an aAAbuda Allaha wala oshrika bihi ilayhi adAAoo wailayhi maabi

36. Og de som Vi har gitt skriften (toraen) til, (hvis de er sanne troende), så fryder de seg over den (Koranen) Vi har åpenbart for deg. Og blant sektene deres er det også slike som fornekter en del av den. Si: «Meg er det kun befalt å tilbe Allah alene og ikke likestille noe med Ham, til Ham alene inviterer jeg, og til Ham må jeg vende tilbake!»

36. और जिन लोगों को हम किताब (तौरात) दे चुके हैं (अगर वोह सहीह मोमिन हैं तो) वोह इस (क़ुरआन) से ख़ुश होते हैं जो आपकी तरफ नाज़िल किया गया है और उन (ही के) फिर्क़ोर्ं में से बा’ज़ ऐसे भी हैं जो इसके कुछ हिस्से का इन्कार करते हैं, फरमा दीजिए कि बस मुझे तो येही हुक्म दिया गया है कि मैं अल्लाह की इबादत करूं और उसके साथ (किसी को) शरीक न ठहराऊं, उसी की तरफ में बुलाता हूं और उसी की तरफ मुझे लौट कर जाना है।

৩৬. আর যাদেরকে আমরা (তাওরাত) কিতাব দিয়েছিলাম, (যদি তারা বিশুদ্ধ মুমিন হয়, তবে) তারা (এ কুরআন)-এঁর ব্যাপারে আনন্দিত হয় যা আপনার প্রতি অবতীর্ণ করা হয়েছে। আর সে দলের(ই) এমন কতেক রয়েছে যারা এর কিছু অংশ অস্বীকার করে। বলে দিন, ‘আমাকে তো এ নির্দেশই দেয়া হয়েছে যে, আমি আল্লাহ্‌র ইবাদত করবো এবং তাঁর সাথে (কাউকে) অংশীদার সাব্যস্ত করবো না। তাঁরই দিকে আমি আহ্বান করছি এবং তাঁরই দিকে আমার প্রত্যাবর্তন।’

Play Copy
وَ کَذٰلِکَ اَنۡزَلۡنٰہُ حُکۡمًا عَرَبِیًّا ؕ وَ لَئِنِ اتَّبَعۡتَ اَہۡوَآءَہُمۡ بَعۡدَ مَا جَآءَکَ مِنَ الۡعِلۡمِ ۙ مَا لَکَ مِنَ اللّٰہِ مِنۡ وَّلِیٍّ وَّ لَا وَاقٍ ﴿٪۳۷﴾

37. اور اسی طرح ہم نے اس (قرآن) کو حکم بنا کر عربی زبان میں اتارا ہے، اور (اے سننے والے!) اگر تو نے ان (کافروں) کی خواہشات کی پیروی کی اس کے بعد کہ تیرے پاس (قطعی) علم آچکا ہے تو تیرے لئے اللہ کے مقابلہ میں نہ کوئی مددگار ہوگا اور نہ کوئی محافظo

37. And in like manner, We have revealed this (Qur’an) as a commandment in the Arabic language. And, (O listener,) if you follow the desires of these (disbelievers) after the (conclusive) knowledge has reached you, then there is no helper or protector for you against Allah.

37. Wakathalika anzalnahu hukman AAarabiyyan walaini ittabaAAta ahwaahum baAAda ma jaaka mina alAAilmi ma laka mina Allahi min waliyyin wala waqin

37. Og på samme måte har Vi åpenbart den (Koranen) som påbud på arabisk. Og (å, du som lytter til disse ordene!), hvis du følger de (vantros) lyster etter at det har kommet til deg (avgjørende) kunnskap, da vil det for deg ikke være en eneste velynder og ei heller verner mot Allah.

37. और इसी तरह हमने इस (क़ुरआन) को हुक्म बना कर अ़रबी ज़ुबान में उतारा है, और (ऐ सुनने वाले!) अगर तूने उन (काफिरों) की ख़्वाहिशात की पैरवी की इसके बाद कि तेरे पास (क़तई) इल्म आ चुका है तो तेरे लिए अल्लाह के मुक़ाबले में न कोई मददगार होगा और न कोई मुहाफिज़।

৩৭. আর এভাবে আমরা একে (এ কুরআনকে) বিধান রূপে আরবী ভাষায় অবতীর্ণ করেছি। আর (হে শ্রবণকারী!) তোমার নিকট (অকাট্য) জ্ঞান আসার পর যদি তুমি তাদের (অর্থাৎ কাফেরদের) কুপ্রবৃত্তির অনুসরণ করো, তবে তোমার জন্যে আল্লাহ্‌র বিরুদ্ধে না কোনো সাহায্যকারী হবে, আর না কোনো রক্ষাকারী।

Play Copy
وَ لَقَدۡ اَرۡسَلۡنَا رُسُلًا مِّنۡ قَبۡلِکَ وَ جَعَلۡنَا لَہُمۡ اَزۡوَاجًا وَّ ذُرِّیَّۃً ؕ وَ مَا کَانَ لِرَسُوۡلٍ اَنۡ یَّاۡتِیَ بِاٰیَۃٍ اِلَّا بِاِذۡنِ اللّٰہِ ؕ لِکُلِّ اَجَلٍ کِتَابٌ ﴿۳۸﴾

38. اور (اے رسول!) بیشک ہم نے آپ سے پہلے (بہت سے) پیغمبروں کو بھیجا اور ہم نے ان کے لئے بیویاں (بھی) بنائیں اور اولاد (بھی)، اور کسی رسول کا یہ کام نہیں کہ وہ نشانی لے آئے مگر اللہ کے حکم سے، ہر ایک میعاد کے لئے ایک نوشتہ ہےo

38. And, (O Messenger,) indeed We sent before you (many) Messengers and brought up for them wives and children (as well). And that is not the role of a Messenger to bring a sign but by Allah’s command. There is an inscription for every appointed term.

38. Walaqad arsalna rusulan min qablika wajaAAalna lahum azwajan wathurriyyatan wama kana lirasoolin an yatiya biayatin illa biithni Allahi likulli ajalin kitabun

38. Og (kjære elskede Sendebud ﷺ!), uten tvil har Vi sendt (mange) sendebud før deg, og Vi skapte også hustruer og avkom for dem. Og det er ikke opp til et sendebud å komme med et tegn unntatt med Allahs tillatelse, det er en nedskrevet skrift for enhver fastsatt tid.

38. और (ऐ रसूल!) बेशक हमने आपसे पहले (बहुत से) पैग़म्बरों को भेजा और हमने उनके लिए बीवियां (भी) बनाईं और औलाद (भी), और किसी रसूल का ये काम नहीं कि वोह निशानी ले आए मगर अल्लाह के हुक्म हर एक मीआद के लिए एक नविश्ता है।

৩৮. আর (হে রাসূল!) নিশ্চয়ই আমরা আপনার পূর্বে (অনেক) রাসূল প্রেরণ করেছি এবং তাদেরকে স্ত্রী(ও) দিয়েছি এবং সন্তান-সন্ততি(ও)। আর কোনো রাসূলের কাজ এ নয় যে, তিনি আল্লাহ্‌র নির্দেশ ব্যতীত নিদর্শন নিয়ে আগমন করবেন। আর প্রত্যেক নির্ধারিত সময়ের জন্যে কার্যবিবরণী রয়েছে।

Play Copy
Play Copy
وَ اِنۡ مَّا نُرِیَنَّکَ بَعۡضَ الَّذِیۡ نَعِدُہُمۡ اَوۡ نَتَوَفَّیَنَّکَ فَاِنَّمَا عَلَیۡکَ الۡبَلٰغُ وَ عَلَیۡنَا الۡحِسَابُ ﴿۴۰﴾

40. اور اگر ہم (اس عذاب کا) کچھ حصہ جس کا ہم نے ان (کافروں) سے وعدہ کیا ہے آپ کو (حیاتِ ظاہری میں ہی) دکھا دیں یا ہم آپ کو (اس سے قبل) اٹھا لیں (یہ دونوں چیزیں ہماری مرضی پر منحصر ہیں) آپ پر تو صرف (احکام کے) پہنچا دینے کی ذمہ داری ہے اور حساب لینا ہمارا کام ہےo

40. And whether We show you (during your visible life) a portion (of the torment) that We have promised these (disbelievers), or We lift you (before that―both these options are subject to Our Will). Your assignment is only to communicate (the commandments) and accountability rests with Us.

40. Wain ma nuriyannaka baAAda allathee naAAiduhum aw natawaffayannaka fainnama AAalayka albalaghu waAAalayna alhisabu

40. Og hvis Vi skulle vise deg en del av den pinen i løpet av ditt synlige liv som Vi har lovet de vantro, eller om Vi skulle løfte deg opp til Oss før det, er begge disse valgene underlagt Vår vilje. Deg påligger det kun å videreformidle (lovbestemmelsen), mens oppgjøret påligger Oss.

40. और अगर हम (उस अ़ज़ाब का) कुछ हिस्सा जिसका हमने उन (काफिरों) से वादा किया है आपको (हयाते ज़ाहिरी में ही) दिखा दें या हम आपको (इससे क़ब्ल) उठा लें (ये दोनों चीज़ें हमारी मर्ज़ी पर मुन्हसिर हैं) आप पर तो सिर्फ (अहकाम के) पहुंचा देने की ज़िम्मेदारी है और हिसाब लेना हमारा काम है।

৪০. আর যদি আমরা (এ শাস্তির) কিছু অংশ আপনাকে (যাহিরী জীবনেই) দেখিয়ে দেই যা এদেরকে (এ কাফেরদেরকে) অঙ্গীকার করেছি, অথবা আপনাকে (এরপূর্বেই) উঠিয়ে নেই (এ উভয় বিষয় আমাদের মর্জির উপর নির্ভরশীল), তবে আপনার কর্তব্য তো কেবল (বিধান) পৌঁছে দেয়া। আর হিসাব গ্রহণ করা আমাদের কাজ।

Play Copy
اَوَ لَمۡ یَرَوۡا اَنَّا نَاۡتِی الۡاَرۡضَ نَنۡقُصُہَا مِنۡ اَطۡرَافِہَا ؕ وَ اللّٰہُ یَحۡکُمُ لَا مُعَقِّبَ لِحُکۡمِہٖ ؕ وَ ہُوَ سَرِیۡعُ الۡحِسَابِ ﴿۴۱﴾

41. کیا وہ نہیں دیکھ رہے کہ ہم (ان کے زیرِ تسلّط) زمین کو ہر طرف سے گھٹاتے چلے جا رہے ہیں (اور ان کے بیشتر علاقے رفتہ رفتہ اسلام کے تابع ہوتے جا رہے ہیں)، اور اللہ ہی حکم فرماتا ہے کوئی بھی اس کے حکم کو ردّ کرنے والا نہیں، اور وہ حساب جلد لینے والا ہےo

41. Do they not see that We are persistently reducing the land (under their control—most of the areas under their rule are gradually accepting the Islamic Rule)? And Allah is the One Who decrees; there is none who can undo His decree. And He is Swift in calling to account.

41. Awalam yaraw anna natee alarda nanqusuha min atrafiha waAllahu yahkumu la muAAaqqiba lihukmihi wahuwa sareeAAu alhisabi

41. Ser de da ikke at Vi reduserer landet (det som er under deres herredømme) fra alle kanter (at de fleste områdene deres driver og gradvis blir tilhengere av islam)? Og Allah avgjør! Ingen kan gjendrive avgjørelsen Hans, og Han er snar med avregningen.

41. क्या वोह नहीं देख रहे कि हम (उनके ज़ेरे तसल्लुत) ज़मीन को हर तरफ से घटाते चले जा रहे हैं (और उनके बेश्तर इलाक़े रफ्ता रफ्ता इस्लाम के ताबेअ़ होते जा रहे हैं), और अल्लाह ही हुक्म फरमाता है कोई भी उसके हुक्म को रद्द करने वाला नहीं, और वोह हिसाब जल्द लेने वाला है।

৪১. তারা কি দেখে না যে, আমরা (তাদের অধীনস্ত) জমিনকে সকল দিক থেকে অবিরাম সংকীর্ণ করে দিচ্ছি (আর তাদের অধিকাংশ এলাকা ক্রমান্বয়ে ইসলামের অধীনস্ত হচ্ছে)? আর আল্লাহ্ই নির্দেশ দেন, তাঁর নির্দেশের প্রতিহতকারী কেউই নেই। আর তিনি দ্রুত হিসাব গ্রহণকারী।

Play Copy
وَ قَدۡ مَکَرَ الَّذِیۡنَ مِنۡ قَبۡلِہِمۡ فَلِلّٰہِ الۡمَکۡرُ جَمِیۡعًا ؕ یَعۡلَمُ مَا تَکۡسِبُ کُلُّ نَفۡسٍ ؕ وَ سَیَعۡلَمُ الۡکُفّٰرُ لِمَنۡ عُقۡبَی الدَّارِ ﴿۴۲﴾

42. اور بیشک ان لوگوں نے بھی مکر و فریب کیا تھا جو ان سے پہلے ہو گزرے ہیں سو ان سب تدبیروں کو توڑنا (بھی) اللہ کے اختیار میں ہے۔ وہ خوب جانتا ہے جو کچھ ہر شخص کما رہا ہے، اور کفّار جلد ہی جان لیں گے کہ آخرت کا گھر کس کے لئے ہےo

42. And no doubt, those who have passed before them also indulged in deceitful plots. So the power to reverse all these plots (also) rests with Allah. He knows best what every soul is busy earning, and the disbelievers will soon come to know for whom is the home of the Hereafter!

42. Waqad makara allatheena min qablihim falillahi almakru jameeAAan yaAAlamu ma taksibu kullu nafsin wasayaAAlamu alkuffaru liman AAuqba alddari

42. Og uten tvil drev også de som var før dem, med renkespill, men å ta knekken på alle de renkespillene er i Allahs allmakt. Han kjenner svært vel til det enhver person fortjener, og snart vil de vantro få vite hvem hjemmet i det hinsidige tilhører.

42. और बेशक उन लोगों ने भी मक्रो फरेब किया था जो उनसे पहले हो गुज़रे हैं सो उन सब तद्‌बीरों को तोड़ना (भी) अल्लाह के इख़्तियार में है। वोह ख़ूब जानता है जो कुछ हर शख़्स कमा रहा है, और कुफ्फार जल्द ही जान लेंगे कि आख़िरत का घर किसके लिए है।

৪২. আর নিশ্চয়ই সে সকল লোকদের সাথেও চক্রান্ত ও প্রতারণা করা হয়েছিল, যারা তাদের পূর্বে অতিবাহিত হয়েছে। সুতরাং সেসব চক্রান্ত বিনষ্ট করা(ও) আল্লাহ্‌র কর্তৃত্বেই। তিনি ভালোভাবেই জানেন, যা কিছু সকল মানুষ অর্জন করে। আর কাফেরেরা শীঘ্রই জেনে যাবে যে, পরকালের নিবাস কার জন্যে রয়েছে।

Play Copy
وَ یَقُوۡلُ الَّذِیۡنَ کَفَرُوۡا لَسۡتَ مُرۡسَلًا ؕ قُلۡ کَفٰی بِاللّٰہِ شَہِیۡدًۢا بَیۡنِیۡ وَ بَیۡنَکُمۡ ۙ وَ مَنۡ عِنۡدَہٗ عِلۡمُ الۡکِتٰبِ ﴿٪۴۳﴾

43. اور کافر لوگ کہتے ہیں کہ آپ پیغمبر نہیں ہیں، فرما دیجئے: (میری رسالت پر) میرے اور تمہارے درمیان اللہ بطورِ گواہ کافی ہے اور وہ شخص بھی جس کے پاس (صحیح طور پر آسمانی) کتاب کا علم ہےo

43. And the disbelievers say: ‘You are not a Messenger.’ Say: ‘Sufficient is Allah as a Witness between you and me (on my Messengership), as well as the one who possesses the knowledge of the (revealed) Book.’

43. Wayaqoolu allatheena kafaroo lasta mursalan qul kafa biAllahi shaheedan baynee wabaynakum waman AAindahu AAilmu alkitabi

43. Og de vantro sier: «Du er ikke et sendebud!» Si: «Mer enn nok er Allah som vitne mellom meg og dere (om mitt profetskap), i tillegg til dette den som har (rett og riktig) kunnskap om (den hellige) skriften.»

43. और काफिर लोग कहते हैं कि आप पैग़म्बर नहीं हैं, फरमा दीजिए: (मेरी रिसालत पर) मेरे और तुम्हारे दर्मियान अल्लाह बतौरे गवाह काफी है और वोह शख़्स भी जिसके पास (सहीह तौर पर आस्मानी) किताब का इल्म है।

৪৩. আর কাফেরেরা বলে, ‘আপনি প্রেরিত নন’। বলে দিন, ‘(আমার রিসালাতের উপর) আমার এবং তোমাদের মাঝে সাক্ষী হিসেবে যথেষ্ট তো আল্লাহ্ এবং সে ব্যক্তি যার নিকট (বিশুদ্ধরূপে আসমানী) কিতাবের জ্ঞান রয়েছে।’

Ibrahim

  • MeccanSurah
  • 14By Tilawat
  • 72By Reveal
  • 7Ruku
  • 52Ayats
  • 13Part No
Play Copy
الٓرٰ ۟ کِتٰبٌ اَنۡزَلۡنٰہُ اِلَیۡکَ لِتُخۡرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمٰتِ اِلَی النُّوۡرِ ۬ۙ بِاِذۡنِ رَبِّہِمۡ اِلٰی صِرَاطِ الۡعَزِیۡزِ الۡحَمِیۡدِ ۙ﴿۱﴾

1. الف، لام، را (حقیقی معنی اللہ اور رسول صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم ہی بہتر جانتے ہیں)، یہ (عظیم) کتاب ہے جسے ہم نے آپ کی طرف اتارا ہے تاکہ آپ لوگوں کو (کفر کی) تاریکیوں سے نکال کر (ایمان کے) نور کی جانب لے آئیں (مزید یہ کہ) ان کے رب کے حکم سے اس کی راہ کی طرف (لائیں) جو غلبہ والا سب خوبیوں والا ہےo

1. Alif, Lam, Ra. (Only Allah and the Messenger [blessings and peace be upon him] know the real meaning.) It is a (glorious) Book which We have revealed to you so that you may bring mankind out of the darkness (of disbelief) to the light (of faith. And moreover) by the command of their Lord, (lead them) to the path of the Almighty, the Praiseworthy—

1. Aliflamra kitabun anzalnahu ilayka litukhrija alnnasa mina alththulumati ila alnnoori biithni rabbihim ila sirati alAAazeezi alhameedi

1. Alif, Lām, Rā (kun Allah og Sendebudet ﷺ kjenner til den sanne betydningen). Dette er en (praktfull) skrift, som Vi har åpenbart for deg for at du skal føre menneskeheten ut av (vantroens) mørke til (troens) lys (og i tillegg lede dem) med deres Herres befaling til den Allmektiges, den all pris verdiges vei.

1. अलिफ लाम रा (हक़ीकी मअ़ना अल्लाह और रसूल सल्लल्लाहु अ़लैहि व सल्लम ही बेहतर जानते हैं), ये (अ़ज़ीम) किताब है जिसे हमने आपकी तरफ उतारा है ताकि आप लोगों को (कुफ्र की) तारीकियों से निकाल कर (ईमान के) नूर की जानिब ले आएं (मज़ीद ये कि) उनके रब के हुक्म से उसकी राह की तरफ (लाएं) जो ग़ल्बे वाला सब खूबियों वाला है।

১. আলিফ-লাম-রা। (প্রকৃত অর্থ আল্লাহ এবং রাসূল সাল্লাল্লাহু আলাইহি ওয়া আলিহী ওয়াসাল্লামই অধিক অবগত।) এটি (মহান) কিতাব, যা আমরা আপনার প্রতি অবতীর্ণ করেছি, যাতে আপনি মানুষকে (কুফরীর) অন্ধকার থেকে বের করে (ঈমানের) আলোর দিকে নিয়ে আসতে পারেন। (এছাড়াও) তাদের প্রতিপালকের নির্দেশে তাঁর পথের দিকে (নিতে পারেন), যিনি মহাপরাক্রমশালী, প্রশংসার অধিকারী।

Play Copy
Play Copy
الَّذِیۡنَ یَسۡتَحِبُّوۡنَ الۡحَیٰوۃَ الدُّنۡیَا عَلَی الۡاٰخِرَۃِ وَ یَصُدُّوۡنَ عَنۡ سَبِیۡلِ اللّٰہِ وَ یَبۡغُوۡنَہَا عِوَجًا ؕ اُولٰٓئِکَ فِیۡ ضَلٰلٍۭ بَعِیۡدٍ ﴿۳﴾

3. (یہ) وہ لوگ ہیں جو دنیوی زندگی کو آخرت کے مقابلہ میں زیادہ پسند کرتے ہیں اور (لوگوں کو) اللہ کی راہ سے روکتے ہیں اور اس (دینِ حق) میں کجی تلاش کرتے ہیں۔ یہ لوگ دور کی گمراہی میں (پڑ چکے) ہیںo

3. They are the people who love the life of this world more than the Hereafter, and hinder (the people) from the path of Allah, and look for crookedness in it (the True Din [Religion]). They (have fallen) deep into error.

3. Allatheena yastahibboona alhayata alddunya AAala alakhirati wayasuddoona AAan sabeeli Allahi wayabghoonaha AAiwajan olaika fee dalalin baAAeedin

3. Disse er de som elsker jordelivet mer enn det hinsidige og hindrer (folket) fra Allahs vei og ser etter krokveier på den (i den sanne levemåten). Disse har falt dypt i villfarelsen.

3. (ये) वोह लोग हैं जो दुन्यवी ज़िन्दगी को आख़िरत के मुक़ाबले में ज़ियादा पसन्द करते हैं और (लोगों को) अल्लाह की राह से रोकते हैं और इस (दीने हक़्क़) में कजी तलाश करते हैं। ये लोग दूर की गुमराही में (पड़ चुके) हैं।

,৩. (তারা) সেসব লোক, যারা পার্থিব জীবনকে পরকালের বিপরীতে অধিক পছন্দ করে, (মানুষকে) আল্লাহ্‌র পথ থেকে বিরত রাখে এবং এতে (এ সত্য দ্বীনে) বক্রতা অন্বেষণ করে। এ লোকেরা ঘোরতর গোমরাহীতে (নিমজ্জিত) রয়েছে।

Play Copy
وَ مَاۤ اَرۡسَلۡنَا مِنۡ رَّسُوۡلٍ اِلَّا بِلِسَانِ قَوۡمِہٖ لِیُبَیِّنَ لَہُمۡ ؕ فَیُضِلُّ اللّٰہُ مَنۡ یَّشَآءُ وَ یَہۡدِیۡ مَنۡ یَّشَآءُ ؕ وَ ہُوَ الۡعَزِیۡزُ الۡحَکِیۡمُ ﴿۴﴾

4. اور ہم نے کسی رسول کو نہیں بھیجا مگر اپنی قوم کی زبان کے ساتھ تاکہ وہ ان کے لئے (پیغامِ حق) خوب واضح کر سکے، پھر اللہ جسے چاہتا ہے گمراہ ٹھہرا دیتا ہے اور جسے چاہتا ہے ہدایت بخشتا ہے، اور وہ غالب حکمت والا ہےo

4. And We have not sent any Messenger but with the language of his people so that he may make (the message of the truth) more and more clear to them. Then Allah holds astray whom He wills and provides with guidance whom He wills. And He is Almighty, Most Wise.

4. Wama arsalna min rasoolin illa bilisani qawmihi liyubayyina lahum fayudillu Allahu man yashao wayahdee man yashao wahuwa alAAazeezu alhakeemu

4. Og Vi har aldri sendt noen sendebud unntatt med hans folks språk, så han helt skal kunne tydeliggjøre (sannhetens budskap) for dem. Allah lar den Han vil, fare vill og skjenker rettledning til den Han vil. Han er den Allmektige, den mest Vise.

4. और हमने किसी रसूल को नहीं भेजा मगर अपनी क़ौम की ज़बान के साथ ताकि वोह उनके लिए (पैग़ामे हक़्क़) ख़ूब वाज़ेह कर सके, फिर अल्लाह जिसे चाहता है गुमराह ठहरा देता है और जिसे चाहता है हिदायत बख़्शता है, और वोह ग़ालिब हिक्मत वाला है।

৪. আর আমরা প্রত্যেক রাসূলকেই স্বজাতির ভাষাভাষী করে প্রেরণ করেছি, যাতে তিনি তাদের জন্যে (সত্যের বার্তা) অধিকতর স্পষ্ট করে দিতে পারেন। অতঃপর আল্লাহ্ যাকে ইচ্ছা গোমরাহ্ করেন এবং যাকে ইচ্ছা হেদায়াত দান করেন। আর তিনি মহাপরাক্রমশালী, প্রজ্ঞাবান।

Play Copy
وَ لَقَدۡ اَرۡسَلۡنَا مُوۡسٰی بِاٰیٰتِنَاۤ اَنۡ اَخۡرِجۡ قَوۡمَکَ مِنَ الظُّلُمٰتِ اِلَی النُّوۡرِ ۬ۙ وَ ذَکِّرۡہُمۡ بِاَیّٰىمِ اللّٰہِ ؕ اِنَّ فِیۡ ذٰلِکَ لَاٰیٰتٍ لِّکُلِّ صَبَّارٍ شَکُوۡرٍ ﴿۵﴾

5. اور بیشک ہم نے موسٰی (علیہ السلام) کو اپنی نشانیوں کے ساتھ بھیجا کہ (اے موسٰی!) تم اپنی قوم کو اندھیروں سے نکال کر نور کی طرف لے جاؤ اور انہیں اللہ کے دنوں کی یاد دلاؤ (جو ان پر اور پہلی امتوں پر آچکے تھے)۔ بیشک اس میں ہر زیادہ صبر کرنے والے (اور) خوب شکر بجا لانے والے کے لئے نشانیاں ہیںo

5. And indeed, We sent Musa (Moses) with Our signs: ‘(O Musa [Moses],) bring your people out of the darkness to the light, and remind them of the Days of Allah (which had come upon them and their preceding generations).’ Surely, there are signs in it for those who are highly steadfast (and) deeply grateful.

5. Walaqad arsalna moosa biayatina an akhrij qawmaka mina alththulumati ila alnnoori wathakkirhum biayyami Allahi inna fee thalika laayatin likulli sabbarin shakoorin

5. Og uten tvil, Vi sendte Moses med Våre tegn: «(Å, Moses!) Bring ut folket ditt fra mørket til lyset, og påminn dem om Allahs dager (som hadde vederfares dem og de tidligere generasjonene).» Sannelig, i dette er det flere tegn for enhver som er veldig tålmodig (og) dypt takknemlig.

5. और बेशक हमने मूसा (अ़लैहिस्सलाम) को अपनी निशानियों के साथ भेजा कि (ऐ मूसा!) तुम अपनी क़ौम को अंधेरों से निकाल कर नूर की तरफ ले जाओ और उन्हें अल्लाह के दिनों की याद दिलाओ (जो उन पर और पहली उम्मतों पर आ चुके थे) । बेशक उसमें हर ज़ियादा सब्र करने वाले (और) ख़ूब शुक्र बजा लाने वाले के लिए निशानियां हैं।

৫. আর নিশ্চয়ই আমরা প্রেরণ করেছিলাম মূসা (আলাইহিস সালাম)-কে আমাদের নিদর্শনাবলী সহকারে যে, ‘(হে মূসা!) তুমি তোমার সম্প্রদায়কে অন্ধকার থেকে বের করে আলোর দিকে নিয়ে যাও। আর তাদেরকে আল্লাহ্‌র দিবসগুলোর কথা স্মরণ করিয়ে দাও (যা তাদের এবং তাদের পূর্ববর্তী উম্মতদের প্রতি এসেছিল)।’ নিশ্চয়ই এতে নিদর্শনাবলী রয়েছে পরম ধৈর্যশীল, (এবং) কৃতজ্ঞতা আদায়কারীর জন্যে।

Play Copy
وَ اِذۡ قَالَ مُوۡسٰی لِقَوۡمِہِ اذۡکُرُوۡا نِعۡمَۃَ اللّٰہِ عَلَیۡکُمۡ اِذۡ اَنۡجٰکُمۡ مِّنۡ اٰلِ فِرۡعَوۡنَ یَسُوۡمُوۡنَکُمۡ سُوۡٓءَ الۡعَذَابِ وَ یُذَبِّحُوۡنَ اَبۡنَآءَکُمۡ وَ یَسۡتَحۡیُوۡنَ نِسَآءَکُمۡ ؕ وَ فِیۡ ذٰلِکُمۡ بَلَآءٌ مِّنۡ رَّبِّکُمۡ عَظِیۡمٌ ٪﴿۶﴾

6. اور (وہ وقت یاد کیجئے) جب موسٰی (علیہ السلام) نے اپنی قوم سے کہا: تم اپنے اوپر اللہ کے (اس) انعام کو یاد کرو جب اس نے تمہیں آلِ فرعون سے نجات دی جو تمہیں سخت عذاب پہنچاتے تھے اور تمہارے لڑکوں کو ذبح کر ڈالتے تھے اور تمہاری عورتوں کو زندہ چھوڑ دیتے تھے، اور اس میں تمہارے رب کی جانب سے بڑی بھاری آزمائش تھیo

6. And (recall) when Musa (Moses) said to his people: ‘Recall (that) blessing of Allah conferred upon you when He delivered you from the people of Pharaoh who used to afflict you with severe torment, slaying your male children and sparing the female ones. And in it was a great trial for you from your Lord.’

6. Waith qala moosa liqawmihi othkuroo niAAmata Allahi AAalaykum ith anjakum min ali firAAawna yasoomoonakum sooa alAAathabi wayuthabbihoona abnaakum wayastahyoona nisaakum wafee thalikum balaon min rabbikum AAatheemun

6. Og (kom i hu den tiden) da Moses sa til folket sitt: «Kom i hu (den) velsignelsen til Allah av dere, da Han berget dere fra faraos folk, som påførte dere grusom pine og slaktet sønnene deres og lot kvinnene deres leve.» Og i dette var det en tung prøvelse for dere fra Herren deres.

6. और (वोह वक़्त याद कीजिए) जब मूसा (अ़लैहिस्सलाम) ने अपनी क़ौम से कहा: तुम अपने ऊपर अल्लाह के (उस) इन्आम को याद करो जब उसने तुम्हें आले फिरऔन से नजात दी जो तुम्हें सख़्त अ़ज़ाब पहुंचाते थे और तुम्हारे लड़कों को ज़ब्ह कर डालते थे और तुम्हारी औरतों को ज़िन्दा छोड़ देते थे, और उसमें तुम्हारे रब की जानिब से बड़ी भारी आज़माइश थी।

৬. আর (স্মরণ করুন সে সময়ের কথা) যখন মূসা (আলাইহিস সালাম) তাঁর সম্প্রদায়কে বললেন, ‘তোমাদের প্রতি আল্লাহ্‌র (সে) অনুগ্রহকে স্মরণ করো, যখন তিনি তোমাদেরকে ফেরাউনের লোকদের থেকে উদ্ধার করলেন, যারা তোমাদেরকে কঠিন শাস্তি দিতো, তোমাদের পুত্রদেরকে জবাই করতো এবং তোমাদের নারীদেরকে জীবিত ছেড়ে দিতো। আর এতে তোমাদের প্রতিপালকের পক্ষ থেকে ছিল এক মহা পরীক্ষা।’

Play Copy
وَ اِذۡ تَاَذَّنَ رَبُّکُمۡ لَئِنۡ شَکَرۡتُمۡ لَاَزِیۡدَنَّکُمۡ وَ لَئِنۡ کَفَرۡتُمۡ اِنَّ عَذَابِیۡ لَشَدِیۡدٌ ﴿۷﴾

7. اور (یاد کرو) جب تمہارے رب نے آگاہ فرمایا کہ اگر تم شکر ادا کرو گے تو میں تم پر (نعمتوں میں) ضرور اضافہ کروں گا اور اگر تم ناشکری کرو گے تو میرا عذاب یقیناً سخت ہےo

7. And (recall) when your Lord proclaimed: ‘If you are thankful, I shall certainly increase (My blessings on) you, and if you are ungrateful, then My torment is surely severe.’

7. Waith taaththana rabbukum lain shakartum laazeedannakum walain kafartum inna AAathabee lashadeedun

7. Og (kom i hu) da Herren deres kunngjorde: «Hvis dere viser takknemlighet, skal Jeg visselig øke på for dere (med Mine velsignelser), men hvis dere viser utakknemlighet, så er Min pine i sannhet hard.»

7. और (याद करो) जब तुम्हारे रब ने आगाह फरमाया कि अगर तुम शुक्र अदा करोगे तो मैं तुम पर (नेअ़मतों में) ज़रूर इज़ाफा करूंगा और अगर तुम नाशुक्री करोगे तो मेरा अ़ज़ाब यक़ीनन सख़्त है।

৭. আর (স্মরণ করো) যখন তোমাদের প্রতিপালক ঘোষণা করলেন, ‘যদি তোমরা কৃতজ্ঞতা আদায় করো তবে আমি অবশ্যই তোমাদের উপর (অনুগ্রহ) বর্ধিত করবো আর যদি তোমরা অকৃতজ্ঞ হও, তবে অবশ্যই আমার শাস্তি হবে কঠিন।’

Play Copy
وَ قَالَ مُوۡسٰۤی اِنۡ تَکۡفُرُوۡۤا اَنۡتُمۡ وَ مَنۡ فِی الۡاَرۡضِ جَمِیۡعًا ۙ فَاِنَّ اللّٰہَ لَغَنِیٌّ حَمِیۡدٌ ﴿۸﴾

8. اور موسٰی (علیہ السلام) نے کہا: اگر تم اور وہ سب کے سب لوگ جو زمین میں ہیں کفر کرنے لگیں تو بیشک اللہ (ان سب سے) یقیناً بے نیاز لائقِ حمد و ثنا ہےo

8. And Musa (Moses) said: ‘If you and all others on earth disbelieve, then Allah is indeed Self-Sufficient, Most Praiseworthy.’

8. Waqala moosa in takfuroo antum waman fee alardi jameeAAan fainna Allaha laghaniyyun hameedun

8. Og Moses sa: «Hvis dere og alle de som på jorden er, viser vantro, så er Allah i sannhet selvtilstrekkelig, all pris verdig.»

8. और मूसा (अ़लैहिस्सलाम) ने कहा: अगर तुम और वोह सब के सब लोग जो ज़मीन में हैं कुफ्र करने लगें तो बेशक अल्लाह (उन सबसे) यक़ीनन बे नियाज़ लाइक़े हम्दो सना है।

৮. আর মূসা (আলাইহিস সালাম) বললেন, ‘যদি তোমরা এবং পৃথিবীর সকলেই কুফরী করতে শুরু করো, তথাপি আল্লাহ্ (সেসব কিছু থেকে) অমুখাপেক্ষী, প্রশংসা ও গুণগানের অধিকারী’।

Play Copy
اَلَمۡ یَاۡتِکُمۡ نَبَؤُا الَّذِیۡنَ مِنۡ قَبۡلِکُمۡ قَوۡمِ نُوۡحٍ وَّ عَادٍ وَّ ثَمُوۡدَ ۬ؕۛ وَ الَّذِیۡنَ مِنۡۢ بَعۡدِہِمۡ ؕۛ لَا یَعۡلَمُہُمۡ اِلَّا اللّٰہُ ؕ جَآءَتۡہُمۡ رُسُلُہُمۡ بِالۡبَیِّنٰتِ فَرَدُّوۡۤا اَیۡدِیَہُمۡ فِیۡۤ اَفۡوَاہِہِمۡ وَ قَالُوۡۤا اِنَّا کَفَرۡنَا بِمَاۤ اُرۡسِلۡتُمۡ بِہٖ وَ اِنَّا لَفِیۡ شَکٍّ مِّمَّا تَدۡعُوۡنَنَاۤ اِلَیۡہِ مُرِیۡبٍ ﴿۹﴾

9. کیا تمہیں ان لوگوں کی خبر نہیں پہنچی جو تم سے پہلے ہو گزرے ہیں، (وہ) قومِ نوح اور عاد اور ثمود (کی قوموں کے لوگ) تھے اور (کچھ) لوگ جو ان کے بعد ہوئے، انہیں اللہ کے سوا کوئی نہیں جانتا (کیونکہ وہ صفحۂ ہستی سے بالکل نیست و نابود ہو چکے ہیں)، ان کے پاس ان کے رسول واضح نشانیوں کے ساتھ آئے تھے پس انہوں نے (اَز راہِ تمسخر و عناد) اپنے ہاتھ اپنے مونہوں میں ڈال لئے اور (بڑی جسارت کے ساتھ) کہنے لگے: ہم نے اس (دین) کا انکار کر دیا جس کے ساتھ تم بھیجے گئے ہو اور یقیناً ہم اس چیز کی نسبت اضطراب انگیز شک میں مبتلا ہیں جس کی طرف تم ہمیں دعوت دیتے ہوo

9. Has the account of those who have passed away before you not reached you? They were the people of Nuh (Noah) and (of the communities) of ‘Ad and Thamud and (others) who came after them. No one knows them except Allah (because they have been totally annihilated from the surface of the earth). Their Messengers came to them with clear signs. So they put their hands into their mouths (out of mockery and spite) and (dared) say: ‘We deny this (Din [Religion]) which you have been sent with, and we are certainly in disquieting doubt about what you invite us to.’

9. Alam yatikum nabao allatheena min qablikum qawmi noohin waAAadin wathamooda waallatheena min baAAdihim la yaAAlamuhum illa Allahu jaathum rusuluhum bialbayyinati faraddoo aydiyahum fee afwahihim waqaloo inna kafarna bima orsiltum bihi wainna lafee shakkin mimma tadAAoonana ilayhi mureebun

9. Har ikke underretningen nådd dere om dem som gikk bort før dere? (De var) Noahs folk og (folk fra) ‛Ād og Thamōd og (andre) som kom etter dem. Ingen kjenner til dem unntatt Allah (fordi de er blitt fullstendig utslettet fra jordens overflate). Sendebudene deres kom til dem med innlysende tegn. Men de puttet hendene i munnen sin (for å latterliggjøre og være trassige) og sa (med fryktløshet): «Vi fornekter det (levemåten) dere er sendt med, og vi er i sannhet i urovekkende tvil om det dere inviterer oss til.»

9. क्या तुम्हें उन लोगों की ख़बर नहीं पहुंची जो तुमसे पहले हो गुज़रे हैं, (वोह) क़ौमे नूह और आद और समूद (की क़ौमों के लोग) थे और (कुछ) लोग जो उनके बाद हुए, उन्हें अल्लाह के सिवा कोई नहीं जानता (क्यों कि वोह सफ्हए हस्ती से बिल्कुल नीस्तो नाबूद हो चुके हैं), उनके पास उनके रसूल वाजे़ह निशानियों के साथ आए थे पस उन्होंने (अज़ राहे तमस्खु़रो इनाद) अपने हाथ अपने मूंहों में डाल लिए और (बड़ी जसारत के साथ) कहने लगे: हमने उस (दीन) का इन्कार कर दिया जिसके साथ तुम भेजे गए हो और यक़ीनन हम उस चीज़ की निस्बत इज़्तिराब अंगेज़ शक में मुब्तला हैं जिसकी तरफ तुम हमें दावत देते हो।

৯. তোমাদের নিকট কি সেসব লোকদের সংবাদ পৌঁছেনি, যারা তোমাদের পূর্বে অতিবাহিত হয়েছে, (তারা) নূহের সম্প্রদায়, ’আদ এবং সামূদ (সম্প্রদায়ের লোক) এবং (আরো কিছু) যারা তাদের পরে এসেছে? তাদের ব্যাপারে আল্লাহ্ ব্যতীত কেউই জানে না (কেননা তাদেরকে ভু-পৃষ্ট থেকে সম্পূর্ণরূপে নিশ্চিহ্ন করা হয়েছে)। তাদের নিকট তাদের রাসূলগণ সুস্পষ্ট নিদর্শনাবলীসহ আগমন করেছিলেন। অতঃপর তারা (ঠাট্টা-মশকরা ও বিদ্বেষবশত) নিজেদের হাত নিজেদের মুখে স্থাপন করতো এবং (বড়ই দুঃসাহসের সাথে) বলতো, ‘আমরা তা (অর্থাৎ এ দ্বীন) অস্বীকার করি, যা সহ তোমাদেরকে প্রেরণ করা হয়েছে। আর অবশ্যই আমরা এ বিষয়ে দ্বিধান্বিত যার প্রতি তোমরা আমাদেরকে আহ্বান করছো।’

Play Copy
قَالَتۡ رُسُلُہُمۡ اَفِی اللّٰہِ شَکٌّ فَاطِرِ السَّمٰوٰتِ وَ الۡاَرۡضِ ؕ یَدۡعُوۡکُمۡ لِیَغۡفِرَ لَکُمۡ مِّنۡ ذُنُوۡبِکُمۡ وَ یُؤَخِّرَکُمۡ اِلٰۤی اَجَلٍ مُّسَمًّی ؕ قَالُوۡۤا اِنۡ اَنۡتُمۡ اِلَّا بَشَرٌ مِّثۡلُنَا ؕ تُرِیۡدُوۡنَ اَنۡ تَصُدُّوۡنَا عَمَّا کَانَ یَعۡبُدُ اٰبَآؤُنَا فَاۡتُوۡنَا بِسُلۡطٰنٍ مُّبِیۡنٍ ﴿۱۰﴾

10. ان کے پیغمبروں نے کہا: کیا اللہ کے بارے میں شک ہے جو آسمانوں اور زمین کا پیدا فرمانے والا ہے، (جو) تمہیں بلاتا ہے کہ تمہارے گناہوں کو تمہاری خاطر بخش دے اور (تمہاری نافرمانیوں کے باوجود) تمہیں ایک مقرر میعاد تک مہلت دیئے رکھتا ہے۔ وہ (کافر) بو لے: تم تو صرف ہمارے جیسے بشر ہی ہو، تم یہ چاہتے ہو کہ ہمیں ان (بتوں) سے روک دو جن کی پرستش ہمارے باپ دادا کیا کرتے تھے، سو تم ہمارے پاس کوئی روشن دلیل لاؤo

10. Their Messengers said: ‘Do you have doubt about Allah, Who is the Creator of the heavens and the earth, (Who) calls you so that He forgives your sins for you, and (despite your disobedience) gives you respite for a fixed term?’ They (the disbelievers) said: ‘You are but human beings like us. You seek to hold us back from these (idols) our fathers used to worship. So bring us some clear proof.’

10. Qalat rusuluhum afee Allahi shakkun fatiri alssamawati waalardi yadAAookum liyaghfira lakum min thunoobikum wayuakhkhirakum ila ajalin musamman qaloo in antum illa basharun mithluna tureedoona an tasuddoona AAamma kana yaAAbudu abaona fatoona bisultanin mubeenin

10. Sendebudene deres sa: «Er det noen tvil om Allah, som er Opphaveren til himlene og jorden, (som) kaller dere for at Han kan tilgi dere for syndene deres, og som (til tross for deres ulydigheter) gir dere nådefrist til en fastsatt tidsfrist?» De (fornekterne) sa: «Dere er intet annet enn mennesker som oss! Dere ønsker å hindre oss fra dem (avgudene) som ble tilbedt av våre fedre, så kom til oss med et soleklart bevis!»

10. उनके पैग़म्बरों ने कहा: क्या अल्लाह के बारे में शक है जो आस्मानों और ज़मीन का पैदा फरमाने वाला है, (जो) तुम्हें बुलाता है कि तुम्हारे गुनाहों को तुम्हारी ख़ातिर बख़्श दे और (तुम्हारी ना फरमानियों के बावुजूद) तुम्हें एक मुक़र्रर मीआद तक मोहलत दिए रखता है। वोह (काफिर) बोले: तुम तो सिर्फ हमारे जैसे बशर ही हो, तुम ये चाहते हो कि हमें उन (बुतों) से रोक दो जिनकी परस्तिश हमारे बाप-दादा किया करते थे, सो तुम हमारे पास कोई रौशन दलील लाओ।

১০. তাদের রাসূলগণ বললেন, ‘আল্লাহ্‌র ব্যাপারে কি কোনো সন্দেহ আছে, যিনি আকাশমন্ডলী ও পৃথিবীর সৃষ্টিকর্তা, (যিনি) তোমাদেরকে আহ্বান করছেন তোমাদের গোনাহসমূহ ক্ষমা করে দেওয়ার জন্যে এবং (তোমাদের নাফরমানী সত্তেও) তোমাদেরকে একটি নির্ধারিত সময় পর্যন্ত অবকাশ দিয়ে রাখেন?’ তারা (কাফেরেরা) বলে, ‘তোমরা তো কেবল আমাদেরই মতো মানুষ। তোমরা তো আমাদেরকে সেসব (মূর্তি) থেকে বিরত রাখতে চাও, যাদের উপাসনা আমাদের পিতৃপুরুষেরা করতো। সুতরাং তোমরা আমাদের নিকট সুস্পষ্ট কোনো দলিল উপস্থাপন করো।’

Play Copy
قَالَتۡ لَہُمۡ رُسُلُہُمۡ اِنۡ نَّحۡنُ اِلَّا بَشَرٌ مِّثۡلُکُمۡ وَ لٰکِنَّ اللّٰہَ یَمُنُّ عَلٰی مَنۡ یَّشَآءُ مِنۡ عِبَادِہٖ ؕ وَ مَا کَانَ لَنَاۤ اَنۡ نَّاۡتِیَکُمۡ بِسُلۡطٰنٍ اِلَّا بِاِذۡنِ اللّٰہِ ؕ وَ عَلَی اللّٰہِ فَلۡیَتَوَکَّلِ الۡمُؤۡمِنُوۡنَ ﴿۱۱﴾

11. ان کے رسولوں نے ان سے کہا: اگرچہ ہم (نفسِ بشریت میں) تمہاری طرح انسان ہی ہیں لیکن (اس فرق پر بھی غور کرو کہ) اللہ اپنے بندوں میں سے جس پر چاہتا ہے احسان فرماتا ہے (پھر برابری کیسی؟)، اور (رہ گئی روشن دلیل کی بات) یہ ہمارا کام نہیں کہ ہم اللہ کے حکم کے بغیر تمہارے پاس کوئی دلیل لے آئیں، اور اللہ ہی پر مومنوں کو بھروسہ کرنا چاہئےo

11. Their Messengers said to them: ‘Though (in constitution of self) we are humans like you, but (also mark the difference that) Allah favours whom He likes of His servants. (Then how are you equal?) And (as for clear proof) it is not for us to bring you a proof without Allah’s decree, and the believers must put their trust in Allah alone.

11. Qalat lahum rusuluhum in nahnu illa basharun mithlukum walakinna Allaha yamunnu AAala man yashao min AAibadihi wama kana lana an natiyakum bisultanin illa biithni Allahi waAAala Allahi falyatawakkali almuminoona

11. Sendebudene deres sa til dem: «Selv om vi (i den fysiske strukturen) er mennesker lik dere, men (tenk nå litt dypt etter på den forskjellen også at) Allah skjenker Sin godhet til den Han vil av Sine tjenere (hvordan kan vi være like da?). Og det er ikke opp til oss å bringe noe bevis til dere (når det gjelder det klare beviset), uten Allahs bestemmelse. Og de troende må lite på Allah alene.

11. उनके रसूलों ने उनसे कहा: अगर्चे हम (नफ्से बशरिय्यत में) तुम्हारी तरह इंसान ही हैं लेकिन (इस फर्क़ पर भी ग़ौर करो कि) अल्लाह अपने बन्दों में से जिस पर चाहता है एहसान फरमाता है (फिर बराबरी कैसी?), और (रह गई रौशन दलील की बात) ये हमारा काम नहीं कि हम अल्लाह के हुक्म के बग़ैर तुम्हारे पास कोई दलील ले आएं, और अल्लाह ही पर मोमिनों को भरोसा करना चाहिए।

১১. তাদের রাসূলগণ বললেন, ‘যদিও আমরা (মানবীয় সত্তায়) তোমাদের মতোই মানুষ কিন্তু (এ পার্থক্যের দিকেও লক্ষ্য করো যে,) আল্লাহ্ তাঁর বান্দাদের মধ্য থেকে যাকে ইচ্ছা তাঁর প্রতি অনুগ্রহ করেন। (কাজেই সমতা কিভাবে হলো?) আর (রয়ে গেল সুস্পষ্ট প্রমাণের বিষয়) এটি আমাদের কাজ নয় যে, আমরা আল্লাহ্‌র নির্দেশ ব্যতীত তোমাদের নিকট কোনো দলিল উপস্থিত করবো। আর আল্লাহ্‌রই উপর মুমিনদের ভরসা করা উচিত।

*(এখানে হযরত ইবরাহীম আলাইহিস সালামের প্রকৃত পিতা তারাখের দিকে ইংগিত করা হয়েছে। তিনি কাফের ও মুশরিক ছিলেন না, বরং সত্য দ্বীনের উপর ছিলেন। আযর প্রকৃতপক্ষে ছিলেন তাঁর চাচা। সে তাঁকে (অর্থাৎ ইবরাহীম আলাইহিস সালামকে) তাঁর পিতার ইন্তেকালের পর লালন-পালন করেছিল। এ জন্যে তাকে প্রথা অনুযায়ী পিতা বলা হয়েছে এবং সে ছিল মুশরিক। আর তাঁকে এ জন্যে মাগফিরাতের দু’আ করা থেকে বাধা দেয়া হয়েছিল। আর এখানে তাঁর প্রকৃত পিতা-মাতার জন্যে মাগফিরাতের দু’আ করা হচ্ছে। এ দু’আ আল্লাহ্‌র এ পরিমাণ পছন্দ হয়েছিল যে, একে মুহাম্মদ (সাল্লাল্লাহু আলাইহি ওয়া আলিহী ওয়াসাল্লাম)-এঁর নামাযের মধ্যেও বহাল রাখা হয়েছে।

Play Copy
وَ مَا لَنَاۤ اَلَّا نَتَوَکَّلَ عَلَی اللّٰہِ وَ قَدۡ ہَدٰىنَا سُبُلَنَا ؕ وَ لَنَصۡبِرَنَّ عَلٰی مَاۤ اٰذَیۡتُمُوۡنَا ؕ وَ عَلَی اللّٰہِ فَلۡیَتَوَکَّلِ الۡمُتَوَکِّلُوۡنَ ﴿٪۱۲﴾

12. اور ہمیں کیا ہے کہ ہم اللہ پر بھروسہ نہ کریں درآنحالیکہ اسی نے ہمیں (ہدایت و کامیابی کی) راہیں دکھائی ہیں، اور ہم ضرور تمہاری اذیت رسانیوں پر صبر کریں گے اور اہلِ توکل کو اللہ ہی پر توکل کرنا چاہیےo

12. And what is the matter with us that we should not put our trust in Allah, whilst He alone has shown us the paths (of guidance and success)? And we will certainly bear your persecutions with patience, and those who trust should put their trust in Allah alone.’

12. Wama lana alla natawakkala AAala Allahi waqad hadana subulana walanasbiranna AAala ma athaytumoona waAAala Allahi falyatawakkali almutawakkiloona

12. Og hva er det med oss at vi ikke skal sette vår lit til Allah alene, enda det er Han som har vist oss veiene (til rettledning og framgang)? Og vi skal visselig vise tålmod mot de lidelsene dere påfører oss, og de som setter sin lit til noen, skal lite på Allah alene.»

12. और हमें क्या है कि हम अल्लाह पर भरोसा न करें दर आं हाली कि उसी ने हमें (हिदायतो कामयाबी की) राहें दिखाई हैं, और हम ज़रूर तुम्हारी अज़िय्यत रसानियों पर सब्र करेंगे, और अह्‌ले तवक्कुल को अल्लाह ही पर तवक्कुल करना चाहिए।

১২. আর আমাদের কি হয়েছে যে, আমরা আল্লাহ্‌র উপর ভরসা করবো না, যখন তিনিই আমাদেরকে (হেদায়াত ও সফলতার) পথ প্রদর্শন করেছেন? আমরা অবশ্যই তোমাদের দেয়া ক্লেশের উপর ধৈর্য ধারণ করবো। আর ভরসাকারীদের তো আল্লাহ্‌রই উপর ভরসা করা উচিত।’

Play Copy
وَ قَالَ الَّذِیۡنَ کَفَرُوۡا لِرُسُلِہِمۡ لَنُخۡرِجَنَّکُمۡ مِّنۡ اَرۡضِنَاۤ اَوۡ لَتَعُوۡدُنَّ فِیۡ مِلَّتِنَا ؕ فَاَوۡحٰۤی اِلَیۡہِمۡ رَبُّہُمۡ لَنُہۡلِکَنَّ الظّٰلِمِیۡنَ ﴿ۙ۱۳﴾

13. اور کافر لوگ اپنے پیغمبروں سے کہنے لگے: ہم بہرصورت تمہیں اپنے ملک سے نکال دیں گے یا تمہیں ضرور ہمارے مذہب میں لوٹ آنا ہوگا، تو ان کے رب نے ان کی طرف وحی بھیجی کہ ہم ظالموں کو ضرور ہلاک کر دیں گےo

13. And the disbelievers said to their Messengers: ‘We will banish you by all means from our country, or you will have to return to our faith.’ Their Lord then revealed to them: ‘We shall certainly destroy the unjust people,

13. Waqala allatheena kafaroo lirusulihim lanukhrijannakum min ardina aw lataAAoodunna fee millatina faawha ilayhim rabbuhum lanuhlikanna alththalimeena

13. Og de vantro sa til sendebudene sine: «Vi skal visselig forvise dere fra landet vårt, ellers må dere absolutt komme tilbake til vår religion.» Det ble så åpenbart til dem av Herren deres: «Vi skal visselig tilintetgjøre de ondsinnede,

13. और काफिर लोग अपने पैग़म्बरों से कहने लगे: हम बहर सूरत तुम्हें अपने मुल्क से निकाल देंगे या तुम्हें ज़रूर हमारे मज़हब में लौट आना होगा, तो उनके रब ने उनकी तरफ वही भेजी कि हम ज़ालिमों को ज़रूर हलाक कर देंगे।

১৩. আর কাফেরেরা তাদের রাসূলগণকে বলতে লাগলো, ‘আমরা যে কোনো অবস্থায় তোমাদেরকে আমাদের ভুমি থেকে বহিষ্কার করবোই অথবা তোমরা অবশ্যই আমাদের দ্বীনে প্রত্যাবর্তন করবে’। অতঃপর তাদের প্রতিপালক তাদের প্রতি ওহী প্রেরণ করলেন, ‘আমরা যালিমদের অবশ্যই ধ্বংস করে দেব’।

Play Copy
وَ لَنُسۡکِنَنَّـکُمُ الۡاَرۡضَ مِنۡۢ بَعۡدِہِمۡ ؕ ذٰلِکَ لِمَنۡ خَافَ مَقَامِیۡ وَ خَافَ وَعِیۡدِ ﴿۱۴﴾

14. اور ان کے بعد ہم تمہیں ضرور (اسی) ملک میں آباد فرمائیں گے۔ یہ (وعدہ) ہر اس شخص کے لئے ہے جو میرے حضور کھڑا ہونے سے ڈرا اور میرے وعدۂ (عذاب) سے خائف ہواo

14. And We shall certainly settle you in the (same) land after them. This (covenant) is for every such person that fears standing before My presence and dreads My promise (of torment).’

14. Walanuskinannakumu alarda min baAAdihim thalika liman khafa maqamee wakhafa waAAeedi

14. og visselig vil Vi la dere bosette dere i (det samme) landet etter dem! Dette (løftet) er for enhver som frykter å stå overfor Min tilstedeværelse og frykter Mitt (pines) løfte.»

14. और उनके बाद हम तुम्हें ज़रूर (उसी) मुल्क में आबाद फरमाएंगे। ये (वादा) हर उस शख़्स के लिए है जो मेरे हुज़ूर खड़ा होने से डरा और मेरे वा’दए (अ़ज़ाब) से ख़ाइफ हुआ।

১৪. আর এদের পরে আমরা অবশ্যই তোমাদেরকে (এ) ভূমিতে বসতি স্থাপন করাবো। এ (অঙ্গীকার) প্রতিটি ব্যক্তির জন্যে যারা আমার সম্মুখে দন্ডায়মান হওয়াকে ভয় করে এবং আমার (শাস্তির) অঙ্গীকারে ভীত হয়।

Play Copy
Play Copy
Play Copy
یَّتَجَرَّعُہٗ وَ لَا یَکَادُ یُسِیۡغُہٗ وَ یَاۡتِیۡہِ الۡمَوۡتُ مِنۡ کُلِّ مَکَانٍ وَّ مَا ہُوَ بِمَیِّتٍ ؕ وَ مِنۡ وَّرَآئِہٖ عَذَابٌ غَلِیۡظٌ ﴿۱۷﴾

17. جسے وہ بمشکل ایک ایک گھونٹ پیئے گا اور اسے حلق سے نیچے اتار نہ سکے گا، اور اسے ہر طرف سے موت آگھیرے گی اور وہ مر (بھی) نہ سکے گا، اور (پھر) اس کے پیچھے (ایک اور) بڑا ہی سخت عذاب ہوگاo

17. Which he will take sip by sip with great difficulty, and will not be able to gulp it down the throat. And death will assail him from all sides, and he will not be able (even) to die. And that (again) will be followed by (one more) extremely grievous torment.

17. YatajarraAAuhu wala yakadu yuseeghuhu wayateehi almawtu min kulli makanin wama huwa bimayyitin wamin waraihi AAathabun ghaleethun

17. som han med vansker vil drikke i nipp etter nipp, og ikke vil han klare å svelge den ned i strupen sin. Og døden vil omslutte ham fra alle kanter, og han vil ikke klare å dø. Og igjen bak det vil det være en svært grusom pine.

17. जिसे वोह ब मुश्किल एक एक घूंट पीएगा और उसे हलक़ से नीचे उतार न सकेगा, और उसे हर तरफ से मौत आ घेरेगी और वोह मर (भी) न सकेगा, और (फिर) उसके पीछे (एक और) बड़ा ही सख़्त अ़ज़ाब होगा।

১৭. যা সে অতি কষ্টে গলাধঃকরণ করবে অথচ তা কণ্ঠনালীর নিচে নামাতে পারবে না। তাকে সর্বদিক থেকে মৃত্যু ঘিরে ধরবে, কিন্তু সে মৃত্যু বরণ(ও) করতে পারবে না। আর (পুনরায়) এর পরেই থাকবে (আরো এক) অতীব কঠিন শাস্তি ।

Play Copy
مَثَلُ الَّذِیۡنَ کَفَرُوۡا بِرَبِّہِمۡ اَعۡمَالُہُمۡ کَرَمَادِۣ اشۡتَدَّتۡ بِہِ الرِّیۡحُ فِیۡ یَوۡمٍ عَاصِفٍ ؕ لَا یَقۡدِرُوۡنَ مِمَّا کَسَبُوۡا عَلٰی شَیۡءٍ ؕ ذٰلِکَ ہُوَ الضَّلٰلُ الۡبَعِیۡدُ ﴿۱۸﴾

18. جن لوگوں نے اپنے رب سے کفر کیا ہے، ان کی مثال یہ ہے کہ ان کے اعمال (اس) راکھ کی مانند ہیں جس پر تیز آندھی کے دن سخت ہوا کا جھونکا آگیا، وہ ان (اَعمال) میں سے جو انہوں نے کمائے تھے کسی چیز پر قابو نہیں پاسکیں گے۔ یہی بہت دور کی گمراہی ہےo

18. The example of those who have rejected faith in their Lord is that their works are like ashes on which blows the strong wind on a stormy day—they are unable to grasp anything of (the works) that they earned. This is straying far into error.

18. Mathalu allatheena kafaroo birabbihim aAAmaluhum karamadin ishtaddat bihi alrreehu fee yawmin AAasifin la yaqdiroona mimma kasaboo AAala shayin thalika huwa alddalalu albaAAeedu

18. Lignelsen til dem som har fornektet Herren sin, er slik at handlingene deres er askelag som kraftig blir blåst bort av vinden på en stormfull dag. De vil ikke klare å gripe tak i noe som helst fra det (handlingene) som de utførte. Dette er en langt kommen villfarelse.

18. जिन लोगों ने अपने रब से कुफ्र किया है, उनकी मिसाल ये है कि उनके आमाल (उस) राख की मानिन्द हैं जिस पर तेज़ आंधी के दिन सख़्त हवा का झौंका आ गया, वोह उन (आमाल) में से जो उन्होंने कमाए थे किसी चीज़ पर क़ाबू नहीं पा सकेंगे। येही बहुत दूर की गुमराही है।

১৮. যারা তাদের প্রতিপালককে অস্বীকার করেছে তাদের দৃষ্টান্ত এমন যে, তাদের কর্মগুলো ছাইয়ের ন্যায়, যার উপর দিয়ে ঝড়ের দিনে প্রচন্ড প্রবল বাতাস প্রবাহিত হয়। তারা যা অর্জন করেছিল এ (আমল) থেকে কোনো কিছুই তারা কাজে লাগাতে সক্ষম হবে না। এটি অনেক ঘোরতর গোমরাহী।

Play Copy
اَلَمۡ تَرَ اَنَّ اللّٰہَ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَ الۡاَرۡضَ بِالۡحَقِّ ؕ اِنۡ یَّشَاۡ یُذۡہِبۡکُمۡ وَ یَاۡتِ بِخَلۡقٍ جَدِیۡدٍ ﴿ۙ۱۹﴾

19. (اے سننے والے!) کیا تو نے نہیں دیکھا کہ بیشک اللہ نے آسمانوں اور زمین کو حق (پر مبنی حکمت) کے ساتھ پیدا فرمایا۔ اگر وہ چاہے (تو) تمہیں نیست و نابود فرما دے اور (تمہاری جگہ) نئی مخلوق لے آئےo

19. (O listener!) Have you not seen that Allah has created the heavens and the earth in accordance with (a strategy based on) the truth? He can annihilate you if He so wills and bring new creation (in your place).

19. Alam tara anna Allaha khalaqa alssamawati waalarda bialhaqqi in yasha yuthhibkum wayati bikhalqin jadeedin

19. (Du som lytter til disse ordene!) Har du ikke sett at Allah har skapt himlene og jorden i nøye samsvar med (en plan basert på) sannheten? Han kan utslette dere hvis Han så vil, og bringe en ny skapning (i deres sted).

19. (ऐ सुनने वाले!) क्या तूने नहीं देखा कि बेशक अल्लाह ने आस्मानों और ज़मीन को हक़्क़ (पर मब्नी हिक्मत) के साथ पैदा फरमाया। अगर वोह चाहे (तो) तुम्हें नीस्तो नाबूद फरमा दे और (तुम्हारी जगह) नई मख़्लूक़ ले आए।

১৯. (হে শ্রবণকারী!) তুমি কি দেখনি যে, আল্লাহ্ আকাশমন্ডলী ও পৃথিবী যথাবিধি (প্রজ্ঞা সহকারে) সৃষ্টি করেছেন? যদি তিনি চান (তবে) তোমাদেরকে নিশ্চিহ্ন করে দিতে পারেন এবং (তোমাদের স্থলে) নতুন সৃষ্টি আনতে পারেন।

Play Copy
Play Copy
وَ بَرَزُوۡا لِلّٰہِ جَمِیۡعًا فَقَالَ الضُّعَفٰٓؤُا لِلَّذِیۡنَ اسۡتَکۡبَرُوۡۤا اِنَّا کُنَّا لَکُمۡ تَبَعًا فَہَلۡ اَنۡتُمۡ مُّغۡنُوۡنَ عَنَّا مِنۡ عَذَابِ اللّٰہِ مِنۡ شَیۡءٍ ؕ قَالُوۡا لَوۡ ہَدٰىنَا اللّٰہُ لَہَدَیۡنٰکُمۡ ؕ سَوَآءٌ عَلَیۡنَاۤ اَجَزِعۡنَاۤ اَمۡ صَبَرۡنَا مَا لَنَا مِنۡ مَّحِیۡصٍ ﴿٪۲۱﴾

21. اور (روزِ محشر) اللہ کے سامنے سب (چھوٹے بڑے) حاضر ہوں گے تو (پیروی کرنے والے) کمزور لوگ (طاقتور) متکبروں سے کہیں گے: ہم تو (عمر بھر) تمہارے تابع رہے تو کیا تم اللہ کے عذاب سے بھی ہمیں کسی قدر بچا سکتے ہو؟ وہ (اُمراء اپنے پیچھے لگنے والے غریبوں سے) کہیں گے: اگر اللہ ہمیں ہدایت کرتا تو ہم تمہیں بھی ضرور ہدایت کی راہ دکھاتے (ہم خود بھی گمراہ تھے سو تمہیں بھی گمراہ کرتے رہے)۔ ہم پر برابر ہے خواہ (آج) ہم آہ و زاری کریں یا صبر کریں ہمارے لئے کوئی راہِ فرار نہیں ہےo

21. And (on the Day of Grand Assembly) all (the higher and the lower ranks) will appear before Allah. The weak ones (the followers) will ask the (powerful) arrogant ones: ‘We obeyed you (the whole life). So can you now manage for us some degree of rescue from Allah’s torment?’ Those (affluent ones) will reply (to their poor followers): ‘Had Allah guided us, we would also have shown you the path of guidance (i.e., we were ourselves misguided so we misguided you too). It is all the same (Today) whether we sigh and wail or forbear. We have no way to escape.’

21. Wabarazoo lillahi jameeAAan faqala aldduAAafao lillatheena istakbaroo inna kunna lakum tabaAAan fahal antum mughnoona AAanna min AAathabi Allahi min shayin qaloo law hadana Allahu lahadaynakum sawaon AAalayna ajaziAAna am sabarna ma lana min maheesin

21. Og (på innsamlingens dag) foran Allah vil alle (store og små) møte fram. De svake (tilhengerne) vil spørre de (sterke) hovmodige: «Vi adlød dere (hele livet), kan dere nå klare å redde oss fra noe av Allahs pine?» De (innflytelsesrike lederne) vil svare (de fattigslige tilhengerne): «Hvis Allah hadde rettledet oss, ville vi visselig ha vist dere rettledningens vei (vi var selv villfarne, så vi villedet dere også). Det er det samme (i dag) om vi sukker og jamrer eller er tålmodige, det finnes ingen utvei for oss!»

21. और (रोज़े मह्‌शर) अल्लाह के सामने सब (छोटे बड़े) हाज़िर होंगे तो (पैरवी करने वाले) कमज़ोर लोग (ताक़तवर) मु-त-कब्बिरों से कहेंगे: हम तो (उम्र भर) तुम्हारे ताबेअ़ रहे तो क्या तुम अल्लाह के अ़ज़ाब से भी हमें किसी क़दर बचा सकते हो? वोह (उमरा अपने पीछे लगने वाले ग़रीबों से) कहेंगे: अगर अल्लाह हमें हिदायत करता तो हम तुम्हें भी ज़रूर हिदायत की राह दिखाते (हम खु़द भी गुमराह थे सो तुम्हें भी गुमराह करते रहे) । हम पर बराबर है ख़्वाह (आज) हम आहो ज़ारी करें या सब्र करें हमारे लिए कोई राहे फरार नहीं है।

২১. আর (হাশরের দিন ছোট-বড়) সবাই আল্লাহ্‌র সম্মুখে উপস্থিত হবে। তখন (অনুসরণকারী) দুর্বলেরা (শক্তিশালী) অহঙ্কারীদেরকে বলবে, ‘আমরা (জীবনভর) তোমাদের অনুগত ছিলাম, কাজেই তোমরা কি আল্লাহ্‌র শাস্তি থেকে আমাদেরকে কিছুটা বাঁচাতে পারো?’ তারা (সমৃদ্ধশালীরা, তাদের অনুগত গরীবদেরকে) বলবে, ‘যদি আল্লাহ্ আমাদেরকে হেদায়াত দান করতেন, তবে আমরা তোমাদেরকেও অবশ্যই হেদায়াতের পথ দেখাতাম। (আমরা নিজেরাও গোমরাহ্ ছিলাম, কাজেই তোমাদেরকেও গোমরাহ্ করেছিলাম।) আমাদের জন্যে একই কথা, চাই (আজ) আমরা আহাজারী করি অথবা ধৈর্য ধারণ করি, আমাদের পলায়নের কোনো পথ নেই।’

Play Copy
وَ قَالَ الشَّیۡطٰنُ لَمَّا قُضِیَ الۡاَمۡرُ اِنَّ اللّٰہَ وَعَدَکُمۡ وَعۡدَ الۡحَقِّ وَ وَعَدۡتُّکُمۡ فَاَخۡلَفۡتُکُمۡ ؕ وَ مَا کَانَ لِیَ عَلَیۡکُمۡ مِّنۡ سُلۡطٰنٍ اِلَّاۤ اَنۡ دَعَوۡتُکُمۡ فَاسۡتَجَبۡتُمۡ لِیۡ ۚ فَلَا تَلُوۡمُوۡنِیۡ وَ لُوۡمُوۡۤا اَنۡفُسَکُمۡ ؕ مَاۤ اَنَا بِمُصۡرِخِکُمۡ وَ مَاۤ اَنۡتُمۡ بِمُصۡرِخِیَّ ؕ اِنِّیۡ کَفَرۡتُ بِمَاۤ اَشۡرَکۡتُمُوۡنِ مِنۡ قَبۡلُ ؕ اِنَّ الظّٰلِمِیۡنَ لَہُمۡ عَذَابٌ اَلِیۡمٌ ﴿۲۲﴾

22. اور شیطان کہے گا جبکہ فیصلہ ہو چکے گا کہ بیشک اللہ نے تم سے سچا وعدہ کیا تھا اور میں نے (بھی) تم سے وعدہ کیا تھا، سو میں نے تم سے وعدہ خلافی کی ہے، اور مجھے (دنیا میں) تم پر کسی قسم کا زور نہیں تھا سوائے اس کے کہ میں نے تمہیں (باطل کی طرف) بلایا سو تم نے (اپنے مفاد کی خاطر) میری دعوت قبول کی، اب تم مجھے ملامت نہ کرو بلکہ (خود) اپنے آپ کو ملامت کرو۔ نہ میں (آج) تمہاری فریاد رسی کرسکتا ہوں اور نہ تم میری فریاد رسی کر سکتے ہو۔ اس سے پہلے جو تم مجھے (اللہ کا) شریک ٹھہراتے رہے ہو بیشک میں (آج) اس سے انکار کرتا ہوں۔ یقیناً ظالموں کے لئے دردناک عذاب ہےo

22. And when the decision will have been given, Satan will say: ‘Indeed, Allah gave you a true promise; and I (also) promised you something, so I have violated the promise. And I had no authority over you (in the world) except that I called you (towards falsehood), so you accepted my call (for your own interest). Now do not blame me but blame your (own) selves. I can do nothing (Today) to help you out, nor can you extend any help to me. Before this you have been associating me as a partner (with Allah). Surely, I deny that (Today).’ Undoubtedly, there is a painful punishment for the wrongdoers.

22. Waqala alshshaytanu lamma qudiya alamru inna Allaha waAAadakum waAAda alhaqqi wawaAAadtukum faakhlaftukum wama kana liya AAalaykum min sultanin illa an daAAawtukum faistajabtum lee fala taloomoonee waloomoo anfusakum ma ana bimusrikhikum wama antum bimusrikhiyya innee kafartu bima ashraktumooni min qablu inna alththalimeena lahum AAathabun aleemun

22. Og når avgjørelsen er blitt tatt, vil Satan si: «Sannelig, Allah ga dere et sant løfte, og også jeg lovet dere noe, men jeg har brutt løftet. Og jeg hadde ikke noen autoritet over dere (på jorden), unntatt det at jeg kalte dere (til det falske). Dere godtok kallet mitt (for deres egne interesser). Legg nå ikke skylden på meg, men skyld på dere selv. Jeg kan ikke gjøre noe som helst (i dag) for å hjelpe dere ut, og ei heller kan dere hjelpe meg. Før dette har dere likestilt meg (med Allah); sannelig, jeg fornekter det (i dag).» Uten tvil, der er en smertelig pine for de ondskapsfulle.

22. और शैतान कहेगा जबकि फैसला हो चुकेगा कि बेशक अल्लाह ने तुमसे सच्चा वादा किया था और मैंने (भी) तुमसे वादा किया था, सो मैंने तुमसे वादा ख़िलाफी की है, और मुझे (दुन्या में) तुम पर किसी क़िस्म का ज़ोर नहीं था सिवाए इसके कि मैंने तुम्हें (बातिल की तरफ) बुलाया सो तुमने (अपने मफाद की ख़ातिर) मेरी दावत क़बूल की, अब तुम मुझे मलामत न करो बल्कि (ख़ुद) अपने आपको मलामत करो। न मैं (आज) तुम्हारी फरियाद रसी कर सकता हूं और न तुम मेरी फरियाद रसी कर सकते हो। इससे पहले जो तुम मुझे (अल्लाह का) शरीक ठहराते रहे हो बेशक मैं (आज) उससे इन्कार करता हूं। यक़ीनन ज़ालिमों के लिए दर्दनाक अ़ज़ाब है।

২২. আর যখন ফায়সালা হয়ে যাবে তখন শয়তান বলবে, ‘নিশ্চয়ই আল্লাহ্ তোমাদেরকে প্রতিশ্রুতি দিয়েছিলেন, সত্য প্রতিশ্রুতি এবং আমি(ও) তোমাদেরকে প্রতিশ্রুতি দিয়েছিলাম। অতঃপর আমি তোমাদেরকে দেয়া প্রতিশ্রুতি ভঙ্গ করেছি। আর আমার তো (দুনিয়াতে) তোমাদের উপর কোনো প্রকারের কর্তৃত্ব ছিল না, আমি তো কেবল তোমাদেরকে (মিথ্যার প্রতি) আহ্বান করেছি আর তোমরা (নিজেদের স্বার্থেই) আমার আহ্বানে সাড়া দিয়েছিলে। এখন তোমরা আমাকে তিরস্কার করো না, বরং (স্বয়ং) নিজেরা নিজেদেরকে তিরস্কার করো। না আমি (আজ) তোমাদেরকে সাহায্য করতে পারবো আর না তোমরা আমাকে সাহায্য করতে পারবে। ইতোপূর্বে, তোমাদের মধ্যে যারা আমাকে (আল্লাহ্‌র) অংশীদার সাব্যস্ত করেছিলে, নিশ্চয়ই আমি (আজ) একে অস্বীকার করছি।’ অবশ্যই যালিমদের জন্যে রয়েছে যন্ত্রণাদায়ক শাস্তি।

Play Copy
وَ اُدۡخِلَ الَّذِیۡنَ اٰمَنُوۡا وَ عَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ جَنّٰتٍ تَجۡرِیۡ مِنۡ تَحۡتِہَا الۡاَنۡہٰرُ خٰلِدِیۡنَ فِیۡہَا بِاِذۡنِ رَبِّہِمۡ ؕ تَحِیَّتُہُمۡ فِیۡہَا سَلٰمٌ ﴿۲۳﴾

23. اور جو لوگ ایمان لائے اور نیک عمل کرتے رہے وہ جنتوں میں داخل کئے جائیں گے جن کے نیچے سے نہریں بہہ رہی ہیں (وہ) ان میں اپنے رب کے حکم سے ہمیشہ رہیں گے، (ملاقات کے وقت) اس میں ان کا دعائیہ کلمہ ”سلام“ ہوگاo

23. And those who believe and stick to pious deeds will be admitted to the Gardens with streams flowing under them. They will live there forever by the command of Allah. Their greeting word there (at the time of meeting) will be: ‘Peace.’

23. Waodkhila allatheena amanoo waAAamiloo alssalihati jannatin tajree min tahtiha alanharu khalideena feeha biithni rabbihim tahiyyatuhum feeha salamun

23. Og de som antar troen og holder seg til rettskafne handlinger, vil bli ført inn i hager med elver flytende under dem. De vil leve i dem for alltid med sin Herres befaling. Deres hilsen der (når de møter hverandre) vil være: «Fred!»

23. और जो लोग ईमान लाए और नेक अ़मल करते रहे वोह जन्नतों में दाख़िल किए जाएंगे जिनके नीचे से नहरें बह रही हैं (वोह) उनमें अपने रब के हुक्म से हमेशा रहेंगे, (मुलाक़ात के वक़्त) उसमें उन का दुआइया कलिमा “सलाम” होगा।

২৩. আর যারা ঈমান আনে এবং সৎকর্ম করে তাদেরকে প্রবেশ করানো হবে জান্নাতে, যার তলদেশে স্রোতধারা প্রবাহিত, (তারা) তাতে তাদের প্রতিপালকের নির্দেশে চিরকাল অবস্থান করবে। (সাক্ষাতের সময়) তাতে তাদের অভিবাদনসূচক উক্তি হবে ‘সালাম’।

Play Copy
اَلَمۡ تَرَ کَیۡفَ ضَرَبَ اللّٰہُ مَثَلًا کَلِمَۃً طَیِّبَۃً کَشَجَرَۃٍ طَیِّبَۃٍ اَصۡلُہَا ثَابِتٌ وَّ فَرۡعُہَا فِی السَّمَآءِ ﴿ۙ۲۴﴾

24. کیا آپ نے نہیں دیکھا، اللہ نے کیسی مثال بیان فرمائی ہے کہ پاکیزہ بات اس پاکیزہ درخت کی مانند ہے جس کی جڑ (زمین میں) مضبوط ہے اور اس کی شاخیں آسمان میں ہیںo

24. Have you not seen how Allah sets forth an example: a good word is like a good tree? Its root is firm (in the earth) and its branches reach into the sky.

24. Alam tara kayfa daraba Allahu mathalan kalimatan tayyibatan kashajaratin tayyibatin asluha thabitun wafarAAuha fee alssamai

24. Har du ikke sett hvordan Allah har framlagt lignelsen: Et rent ord er lik det rene treet hvis rot er fast (i jordbunnen), og hvis grener når til himmelen.

24. क्या आपने नहीं देखा, अल्लाह ने कैसी मिसाल बयान फरमाई है कि पाकीज़ा बात उस पाकीज़ा दरख़्त के मानिन्द है जिसकी जड़ (ज़मीन में) मज़बूत है और उसकी शाखे़ं आस्मान में हैं।

২৪. আপনি কি দেখেননি, আল্লাহ্ কিভাবে দৃষ্টান্ত বর্ণনা করেন? পবিত্র বাক্য সে পবিত্র বৃক্ষের ন্যায়, যার শিকড় (জমিনে) সুদৃঢ় এবং এর শাখাসমূহ আকাশে বিস্তৃত

Play Copy
تُؤۡتِیۡۤ اُکُلَہَا کُلَّ حِیۡنٍۭ بِاِذۡنِ رَبِّہَا ؕ وَ یَضۡرِبُ اللّٰہُ الۡاَمۡثَالَ لِلنَّاسِ لَعَلَّہُمۡ یَتَذَکَّرُوۡنَ ﴿۲۵﴾

25. وہ (درخت) اپنے رب کے حکم سے ہر وقت پھل دے رہا ہے، اور اللہ لوگوں کے لئے مثالیں بیان فرماتا ہے تاکہ وہ نصیحت حاصل کریںo

25. (That tree) yields fruit at all times by the command of its Lord, and Allah illustrates examples for the people so that they may take advice.

25. Tutee okulaha kulla heenin biithni rabbiha wayadribu Allahu alamthala lilnnasi laAAallahum yatathakkaroona

25. Det (treet) gir frukt til enhver tid med sin Herres befaling, og Allah klargjør lignelser for menneskene for at de må ta imot formaningen.

25. वोह (दरख़्त) अपने रब के हुक्म से हर वक़्त फल दे रहा है और अल्लाह लोगों के लिए मिसालें बयान फरमाता है ताकि वोह नसीहत हासिल करें।

,২৫. (সে বৃক্ষ) তাঁর প্রতিপালকের নির্দেশে সর্বক্ষণ ফলদান করে। আর আল্লাহ্ মানুষের জন্যে দৃষ্টান্ত বর্ণনা করেন, যাতে তারা উপদেশ গ্রহণ করে।

Play Copy
Play Copy
یُثَبِّتُ اللّٰہُ الَّذِیۡنَ اٰمَنُوۡا بِالۡقَوۡلِ الثَّابِتِ فِی الۡحَیٰوۃِ الدُّنۡیَا وَ فِی الۡاٰخِرَۃِ ۚ وَ یُضِلُّ اللّٰہُ الظّٰلِمِیۡنَ ۟ۙ وَ یَفۡعَلُ اللّٰہُ مَا یَشَآءُ ﴿٪۲۷﴾

27. اللہ ایمان والوں کو (اس) مضبوط بات (کی برکت) سے دنیوی زندگی میں بھی ثابت قدم رکھتا ہے اور آخرت میں (بھی)۔ اور اللہ ظالموں کو گمراہ ٹھہرا دیتا ہے۔ اور اللہ جو چاہتا ہے کر ڈالتا ہےo

27. Allah keeps the believers firm-footed in the life of this world as well as in the Hereafter with (the blessing) of this Firm Word, but Allah holds the wrongdoers astray. And Allah puts into action whatever He wills.

27. Yuthabbitu Allahu allatheena amanoo bialqawli alththabiti fee alhayati alddunya wafee alakhirati wayudillu Allahu alththalimeena wayafAAalu Allahu ma yashao

27. Allah gjør de troende stø på føttene i jordelivet og i det hinsidige med (velsignelsene til) dette faste ordet, men Allah lar de ondsinnede fare vill. Og Allah gjør som Han vil.

27. अल्लाह ईमान वालों को (इस) मज़बूत बात (की बरकत) से दुन्यवी ज़िन्दगी में भी साबित क़दम रखता है और आख़िरत में (भी) । और अल्लाह ज़ालिमों को गुमराह ठहरा देता है। और अल्लाह जो चाहता है कर डालता है।

২৭. আল্লাহ্ ঈমানদারগণকে (এ) শাশ্বত বাণীর (কল্যাণের) মাধ্যমে পার্থিব জীবনেও সুপ্রতিষ্ঠিত রাখেন এবং পরকালেও। আর আল্লাহ্ যালিমদেরকে পথভ্রষ্ট করেন এবং আল্লাহ্ যা চান তা করেন।

Play Copy
اَلَمۡ تَرَ اِلَی الَّذِیۡنَ بَدَّلُوۡا نِعۡمَتَ اللّٰہِ کُفۡرًا وَّ اَحَلُّوۡا قَوۡمَہُمۡ دَارَ الۡبَوَارِ ﴿ۙ۲۸﴾

28. کیا آپ نے ان لوگوں کو نہیں دیکھا جنہوں نے اللہ کی نعمتِ (ایمان) کو کفر سے بدل ڈالا اور انہوں نے اپنی قوم کو تباہی کے گھر میں اتار دیاo

28. Have you not seen those who have exchanged Allah’s favour (of belief) for disbelief and have lowered their people into the house of destruction?

28. Alam tara ila allatheena baddaloo niAAmata Allahi kufran waahalloo qawmahum dara albawari

28. Har du ikke sett dem som har byttet bort Allahs gunst (troen) mot vantro og ført ned folket sitt i fortapelsens hjem?

28. क्या आपने उन लोगों को नहीं देखा जिन्होंने अल्लाह की नेअ़मते (ईमान) को कुफ्र से बदल डाला और उन्होंने अपनी क़ौम को तबाही के घर में उतार दिया।

২৮. আপনি কি তাদেরকে দেখেননি, যারা আল্লাহ্‌র নিয়ামত (ঈমান)-কে কুফরী দ্বারা পরিবর্তন করেছে, আর তারা তাদের সম্প্রদায়কে নামিয়ে এনেছে ধ্বংসালয়ে?

Play Copy
Play Copy
وَ جَعَلُوۡا لِلّٰہِ اَنۡدَادًا لِّیُضِلُّوۡا عَنۡ سَبِیۡلِہٖ ؕ قُلۡ تَمَتَّعُوۡا فَاِنَّ مَصِیۡرَکُمۡ اِلَی النَّارِ ﴿۳۰﴾

30. اور انہوں نے اللہ کے لئے شریک بنا ڈالے تاکہ وہ (لوگوں کو) اس کی راہ سے بہکائیں۔ فرما دیجئے: تم (چند روزہ) فائدہ اٹھا لو بیشک تمہارا انجام آگ ہی کی طرف (جانا) ہےo

30. And they set up partners with Allah so that they may turn (the people) away from His path. Say: ‘Benefit (a few days’) gain; surely, you will end up in the Fire.’

30. WajaAAaloo lillahi andadan liyudilloo AAan sabeelihi qul tamattaAAoo fainna maseerakum ila alnnari

30. Og de setter likestilte ved Allah, slik at de kan forville bort (folk) fra veien Hans. Si: «Dra nytte av (noen få dagers) gagn; i sannhet er deres endelikt å havne i ilden!»

30. और उन्होंने अल्लाह के लिए शरीक बना डाले ताकि वोह (लोगों को) उसकी राह से बहकाएं। फरमा दीजिए: तुम (चन्द रोज़ा) फाइदा उठा लो बेशक तुम्हारा अंजाम आग ही की तरफ (जाना) है।

৩০. আর তারা আল্লাহ্‌র জন্যে অংশীদার সাব্যস্ত করেছে, যাতে তারা (লোকজনকে) তাঁর পথ থেকে বিচ্যুত করে। বলে দিন, ‘তোমরা (কিছু দিন) ভোগ করে নাও। নিশ্চয়ই তোমাদের পরিণতি অগ্নিরই দিকে (গমন করা)।’

Play Copy
قُلۡ لِّعِبَادِیَ الَّذِیۡنَ اٰمَنُوۡا یُقِیۡمُوا الصَّلٰوۃَ وَ یُنۡفِقُوۡا مِمَّا رَزَقۡنٰہُمۡ سِرًّا وَّ عَلَانِیَۃً مِّنۡ قَبۡلِ اَنۡ یَّاۡتِیَ یَوۡمٌ لَّا بَیۡعٌ فِیۡہِ وَ لَا خِلٰلٌ ﴿۳۱﴾

31. آپ میرے مومن بندوں سے فرما دیں کہ وہ نماز قائم رکھیں اور جو رزق ہم نے انہیں دیا ہے اس میں سے پوشیدہ اور اعلانیہ (ہماری راہ میں) خرچ کرتے رہیں اس دن کے آنے سے پہلے جس دن میں نہ کوئی خرید و فروخت ہوگی اور نہ ہی کوئی (دنیاوی) دوستی (کام آئے گی)o

31. Say to My servants who have believed that they must establish Prayer and spend (in Our way) both secretly and openly of the provision that We have granted them before the dawn of the Day when neither any transaction will take place, nor any (worldly) friendship (will profit).

31. Qul liAAibadiya allatheena amanoo yuqeemoo alssalata wayunfiqoo mimma razaqnahum sirran waAAalaniyatan min qabli an yatiya yawmun la bayAAun feehi wala khilalun

31. Si til Mine tjenere som har antatt troen, at de skal forrette tidebønnen og (for Vår sak) gi både hemmelig og åpenlyst fra forsyningen som Vi har gitt dem, før den dagen gryr da ingen handel vil finne sted og ei heller (jordisk) vennskap (vil nytte).

31. आप मेरे मोमिन बन्दों से फरमा दें कि वोह नमाज़ क़ाइम रखें और जो रिज़्क़ हमने उन्हें दिया है उस में से पोशीदा और ऐलानिया (हमारी राह में) ख़र्च करते रहें उस दिन के आने से पहले जिस दिन में न कोई ख़रीदो फरोख़्त होगी और न ही कोई (दुन्यवी) दोस्ती (काम आएगी) ।

৩১. আমার মুমিন বান্দাদের বলে দিন যে, তারা যেন নামায কায়েম করে এবং যে রিযিক আমরা তাদেরকে দান করেছি তা থেকে গোপনে ও প্রকাশ্যে (আমাদের পথে) ব্যয় করে, সেদিন আগমনের পূর্বে যেদিন না কোনো ধরণের ক্রয়-বিক্রয় হবে, আর না কোনো (পার্থিব) বন্ধুত্ব (কাজে আসবে)।

Play Copy
اَللّٰہُ الَّذِیۡ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَ الۡاَرۡضَ وَ اَنۡزَلَ مِنَ السَّمَآءِ مَآءً فَاَخۡرَجَ بِہٖ مِنَ الثَّمَرٰتِ رِزۡقًا لَّکُمۡ ۚ وَ سَخَّرَ لَکُمُ الۡفُلۡکَ لِتَجۡرِیَ فِی الۡبَحۡرِ بِاَمۡرِہٖ ۚ وَ سَخَّرَ لَکُمُ الۡاَنۡہٰرَ ﴿ۚ۳۲﴾

32. اللہ وہ ہے جس نے آسمانوں اور زمین کو پیدا فرمایا اور آسمان کی جانب سے پانی اتارا پھر اس پانی کے ذریعہ سے تمہارے رزق کے طور پر پھل پیدا کئے، اور اس نے تمہارے لئے کشتیوں کو مسخر کر دیا تاکہ اس کے حکم سے سمندر میں چلتی رہیں اور اس نے تمہارے لئے دریاؤں کو (بھی) مسخر کر دیاo

32. Allah is He Who created the heavens and the earth and poured down water from the sky and then by means of this water produced fruits for you as provision. And He has made vessels subservient to you so that they may sail in the sea by Allah’s command, and He has (also) put rivers under your control.

32. Allahu allathee khalaqa alssamawati waalarda waanzala mina alssamai maan faakhraja bihi mina alththamarati rizqan lakum wasakhkhara lakumu alfulka litajriya fee albahri biamrihi wasakhkhara lakumu alanhara

32. Allah er Den som har skapt himlene og jorden, og Han nedsendte fra himmelen vann og frambrakte ved det vannet frukter som forsyning for dere. Og Han har gjort skip underdanige for dere, for at de skal flyte på havet med Hans befaling, og Han har også satt elvene under deres styring.

32. अल्लाह वोह है जिसने आस्मानों और ज़मीन को पैदा फरमाया और आस्मान की जानिब से पानी उतारा फिर उस पानी के ज़रीए से तुम्हारे रिज़्क़ के तौर पर फल पैदा किए, और उसने तुम्हारे लिए कश्तियों को मुसख़्ख़र कर दिया ताकि उसके हुक्म से समन्दर में चलती रहें और उसने तुम्हारे लिए दरियाओं को (भी) मुसख़्ख़र कर दिया।

৩২. তিনিই আল্লাহ্, যিনি আকাশমন্ডলী ও পৃথিবী সৃষ্টি করেছেন এবং আকাশ থেকে পানি বর্ষণ করেছেন। অতঃপর এ পানি দ্বারা তোমাদের জীবিকার জন্যে ফল-মূল উৎপাদন করেছেন। আর তিনি জলযানকে তোমাদের অধীনস্ত করে দিয়েছেন, যাতে তাঁর নির্দেশে সমুদ্রে চলতে পারে। আর তিনি নদী-নালাকে(ও) তোমাদের অধীনস্ত করেছেন।

Play Copy
وَ سَخَّرَ لَکُمُ الشَّمۡسَ وَ الۡقَمَرَ دَآئِبَیۡنِ ۚ وَ سَخَّرَ لَکُمُ الَّیۡلَ وَ النَّہَارَ ﴿ۚ۳۳﴾

33. اور اس نے تمہارے فائدہ کے لئے سورج اور چاند کو (باقاعدہ ایک نظام کا) مطیع بنا دیا جو ہمیشہ (اپنے اپنے مدار میں) گردش کرتے رہتے ہیں، اور تمہارے (نظامِ حیات کے) لئے رات اور دن کو بھی (ایک نظام کے) تابع کر دیاo

33. And for your benefit, He has subjected the sun and the moon (to a regular system); they keep rotating (in their respective orbits). And He has also subdued the night and the day (to a system) for your (system of life).

33. Wasakhkhara lakumu alshshamsa waalqamara daibayni wasakhkhara lakumu allayla waalnnahara

33. Og til deres fordel har Han underordnet solen og månen (til et fastsatt system); de roterer (i hver sin bane). Og Han har også underordnet natten og dagen (til et system) for dere (deres livs system).

33. और उसने तुम्हारे फाइदे के लिए सूरज और चांद को (बा क़ाइदा एक निज़ाम का) मुतीअ़ बना दिया जो हमेशा (अपने अपने मदार में) गर्दिश करते रहते हैं, और तुम्हारे (निज़ामे हयात के) लिए रात और दिन को भी (एक निज़ाम के) ताबेअ़कर दिया।

৩৩. আর তিনি তোমাদের উপকারার্থে সূর্য এবং চন্দ্রকে (বিধানানুযায়ী একটি নিয়মের) অধীনস্ত করে দিয়েছেন, যা সর্বদা (স্ব স্ব কক্ষপথে) পরিভ্রমণ করছে। আর তোমাদের (জীবনের শৃঙ্খলার) জন্যে রাত এবং দিনকেও (একটি নিয়মের) অনুগত করে দিয়েছেন।

Play Copy
وَ اٰتٰىکُمۡ مِّنۡ کُلِّ مَا سَاَلۡتُمُوۡہُ ؕ وَ اِنۡ تَعُدُّوۡا نِعۡمَتَ اللّٰہِ لَا تُحۡصُوۡہَا ؕ اِنَّ الۡاِنۡسَانَ لَظَلُوۡمٌ کَفَّارٌ ﴿٪۳۴﴾

34. اور اس نے تمہیں ہر وہ چیز عطا فرما دی جو تم نے اس سے مانگی، اور اگر تم اللہ کی نعمتوں کو شمار کرنا چاہو (تو) پورا شمار نہ کر سکو گے، بیشک انسان بڑا ہی ظالم بڑا ہی ناشکرگزار ہےo

34. And He has given you everything that you asked Him for, and if you seek to number the favours of Allah, you will not be able to count them all. Indeed, man is highly unjust and extremely ungrateful.

34. Waatakum min kulli ma saaltumoohu wain taAAuddoo niAAmata Allahi la tuhsooha inna alinsana lathaloomun kaffarun

34. Og Han har gitt dere alt det dere har bedt Ham om, og hvis dere ønsker å telle Allahs velsignelser, vil dere ikke være i stand til å telle dem alle. Sannelig, mennesket er svært urettferdig og svært utakknemlig.

34. और उसने तुम्हें हर वोह चीज़ अ़ता फरमा दी जो तुमने उससे मांगी, और अगर तुम अल्लाह की नेअ़मतों को शुमार करना चाहो (तो) पूरा शुमार न कर सकोगे। बेशक इंसान बड़ा ही ज़ालिम बड़ा ही ना शुक्रगुज़ार है।

৩৪. আর তিনি তোমাদেরকে সকল কিছু দান করেছেন যা তোমরা তাঁর নিকট প্রার্থনা করেছো। আর যদি তোমরা আল্লাহ্‌র নিয়ামত গণনা করতে চাও (তবে) এর সংখ্যা পুরোপুরি নির্ণয় করতে পারবে না। নিশ্চয়ই মানুষ অতি মাত্রায় যালিম, বড়ই অকৃতজ্ঞ।

Play Copy
وَ اِذۡ قَالَ اِبۡرٰہِیۡمُ رَبِّ اجۡعَلۡ ہٰذَا الۡبَلَدَ اٰمِنًا وَّ اجۡنُبۡنِیۡ وَ بَنِیَّ اَنۡ نَّعۡبُدَ الۡاَصۡنَامَ ﴿ؕ۳۵﴾

35. اور (یاد کیجئے) جب ابراہیم (علیہ السلام) نے عرض کیا: اے میرے رب! اس شہر (مکہ) کو جائے امن بنا دے اور مجھے اور میرے بچوں کو اس (بات) سے بچا لے کہ ہم بتوں کی پرستش کریںo

35. And (recall) when Ibrahim (Abraham) submitted: ‘O my Lord, make this city (Mecca) a land of peace and keep me and my children from idol-worship.

35. Waith qala ibraheemu rabbi ijAAal hatha albalada aminan waojnubnee wabaniyya an naAAbuda alasnama

35. Og (kom i hu den gang) da Abraham ydmykt sa: «Min Herre, lag denne byen (Mekka) til et fredfullt sted, og hold meg og mine barn borte fra å tilbe avgudsstatuer.

35. और (याद कीजिए) जब इब्राहीम (अ़लैहिस्सलाम) ने अ़र्ज़ किया: ऐ मेरे रब! इस शहर (मक्का) को जाए अम्न बना दे और मुझे और मेरे बच्चों को इस (बात) से बचा ले कि हम बुतों की परस्तिश करें।

৩৫. আর (স্মরণ করুন) যখন ইবরাহীম (আলাইহিস সালাম) আরয করলেন, ‘হে আমার প্রতিপালক! এ (মক্কা) শহরকে নিরাপদ স্থান বানিয়ে দাও, আমাকে এবং আমার সন্তানদেরকে মূর্তির উপাসনা থেকে রক্ষা করো।

Play Copy
رَبِّ اِنَّہُنَّ اَضۡلَلۡنَ کَثِیۡرًا مِّنَ النَّاسِ ۚ فَمَنۡ تَبِعَنِیۡ فَاِنَّہٗ مِنِّیۡ ۚ وَ مَنۡ عَصَانِیۡ فَاِنَّکَ غَفُوۡرٌ رَّحِیۡمٌ ﴿۳۶﴾

36. اے میرے رب! ان (بتوں) نے بہت سے لوگوں کو گمراہ کر ڈالا ہے۔ پس جس نے میری پیروی کی وہ تو میرا ہوگا اور جس نے میری نافرمانی کی تو بیشک تُو بڑا بخشنے والا نہایت مہربان ہےo

36. O my Lord! These (idols) have led many people astray. So whoever follows me will belong to me, and whoever disobeys me, then indeed You are Most Forgiving, Ever-Merciful.

36. Rabbi innahunna adlalna katheeran mina alnnasi faman tabiAAanee fainnahu minnee waman AAasanee fainnaka ghafoorun raheemun

36. Min Herre! Disse (avgudsstatuene) har villedet mange mennesker. Den som følger meg, vil tilhøre meg, og om noen er meg ulydig, så er i sannhet Du mest tilgivende, evig nåderik.

36. ऐ मेरे रब! उन (बुतों) ने बहुत से लोगों को गुमराह कर डाला है। पस जिसने मेरी पैरवी की वोह तो मेरा होगा और जिसने मेरी ना फरमानी की तो बेशक तू बड़ा बख़्शने वाला निहायत मेहरबान है।

৩৬. হে আমার প্রতিপালক! এসব (মূর্তি) অনেক মানুষকে গোমরাহ্ করেছে। অতঃপর যে আমার অনুসরণ করবে, সে তো আমার দলভুক্ত হবে আর যে কেউ আমার অবাধ্য হবে, তবে তুমি তো মহাক্ষমাশীল, অসীম দয়ালু।

Play Copy
رَبَّنَاۤ اِنِّیۡۤ اَسۡکَنۡتُ مِنۡ ذُرِّیَّتِیۡ بِوَادٍ غَیۡرِ ذِیۡ زَرۡعٍ عِنۡدَ بَیۡتِکَ الۡمُحَرَّمِ ۙ رَبَّنَا لِیُـقِیۡمُوا الصَّلٰوۃَ فَاجۡعَلۡ اَفۡئِدَۃً مِّنَ النَّاسِ تَہۡوِیۡۤ اِلَیۡہِمۡ وَارۡ زُقۡہُمۡ مِّنَ الثَّمَرٰتِ لَعَلَّہُمۡ یَشۡکُرُوۡنَ ﴿۳۷﴾

37. اے ہمارے رب! بیشک میں نے اپنی اولاد (اسماعیل علیہ السلام) کو (مکہ کی) بے آب و گیاہ وادی میں تیرے حرمت والے گھر کے پاس بسا دیا ہے، اے ہمارے رب! تاکہ وہ نماز قائم رکھیں پس تو لوگوں کے دلوں کو ایسا کر دے کہ وہ شوق و محبت کے ساتھ ان کی طرف مائل رہیں اور انہیں (ہر طرح کے) پھلوں کا رزق عطا فرما، تاکہ وہ شکر بجا لاتے رہیںo

37. O our Lord! Verily, I have settled my offspring (Isma‘il [Ishmael]) in the barren valley (of Mecca) in the close vicinity of Your Sacred House, O our Lord, so that they may establish Prayer. So make the hearts of the people incline towards them with love and fondness, and provide for them (all kinds of) fruits as sustenance so that they may remain grateful.

37. Rabbana innee askantu min thurriyyatee biwadin ghayri thee zarAAin AAinda baytika almuharrami rabbana liyuqeemoo alssalata faijAAal afidatan mina alnnasi tahwee ilayhim waorzuqhum mina alththamarati laAAallahum yashkuroona

37. Herren vår! Sannelig, jeg har bosatt mitt avkom (Ismael) i den ufruktbare dalen (Mekka), like ved det hellige huset Ditt, Herren vår, så de må forrette tidebønnen. Og gjør Du folkets hjerte følsomt med forkjærlighet mot dem, og gi dem (alle mulige) frukter som forsyning, slik at de må forbli takknemlige.

37. ऐ हमारे रब! बेशक मैंने अपनी औलाद (इस्माईल अ़लैहिस्सलाम) को (मक्का की) बे आबो गियाह वादी में तेरे हुर्मत वाले घर के पास बसा दिया है, ऐ हमारे रब! ताकि वोह नमाज़ क़ाइम रखें पस तू लोगों के दिलों को ऐसा कर दे कि वोह शौक़ो महब्बत के साथ उनकी तरफ माइल रहें और उन्हें (हर तरह के) फलों का रिज़्क़ अ़ता फरमा, ताकि वोह शुक्र बजा लाते रहें।

৩৭. হে আমাদের প্রতিপালক! নিশ্চয়ই আমি আমার বংশধর (ইসমাঈল আলাইহিস সালাম)-কে (মক্কার) অনুর্বর উপত্যকায় তোমার পবিত্র গৃহের নিকট বসতি স্থাপন করিয়েছি; হে আমার প্রতিপালক! যাতে তারা নামায কায়েম করে। সুতরাং তুমি মানুষের অন্তরকে তাদের প্রতি সশ্রদ্ধ ভালোবাসায় অনুরাগী করে দিও। আর তাদেরকে (সকল প্রকার) ফলফলাদি দ্বারা রিযিক দান করো, যাতে তারা কৃতজ্ঞতা আদায় করে।

Play Copy
رَبَّنَاۤ اِنَّکَ تَعۡلَمُ مَا نُخۡفِیۡ وَ مَا نُعۡلِنُ ؕ وَ مَا یَخۡفٰی عَلَی اللّٰہِ مِنۡ شَیۡءٍ فِی الۡاَرۡضِ وَ لَا فِی السَّمَآءِ ﴿۳۸﴾

38. اے ہمارے رب! بیشک تو وہ (سب کچھ) جانتا ہے جو ہم چھپاتے ہیں اور جو ہم ظاہر کرتے ہیں، اور اللہ پر کوئی بھی چیز نہ زمین میں پوشیدہ ہے اور نہ ہی آسمان میں (مخفی ہے)o

38. O our Lord! Surely, You know (all) what we hide and what we show, and there is nothing which is hidden from Allah either on earth or in the heaven.

38. Rabbana innaka taAAlamu ma nukhfee wama nuAAlinu wama yakhfa AAala Allahi min shayin fee alardi wala fee alssamai

38. Herren vår! Sannelig, Du kjenner til (alt) det vi skjuler, og det vi gjør synlig, og ikke er noe som helst skjult for Allah, verken på jorden eller i himmelen.

38. ऐ हमारे रब! बेशक तू वोह (सब कुछ) जानता है जो हम छुपाते हैं और जो हम ज़ाहिर करते हैं, और अल्लाह पर कोई भी चीज़ न ज़मीन में पोशीदा है और न ही आस्मान में (मख़्फी है) ।

৩৮. হে আমাদের প্রতিপালক! নিশ্চয়ই তুমি তো (সকল কিছু) জানো যা আমরা লুকিয়ে রাখি এবং যা আমরা প্রকাশ করি। আর আল্লাহ্‌র নিকট কোনো কিছুই গোপন নেই, না জমিনে, না আকাশমন্ডলীতে।

Play Copy
اَلۡحَمۡدُ لِلّٰہِ الَّذِیۡ وَہَبَ لِیۡ عَلَی الۡکِبَرِ اِسۡمٰعِیۡلَ وَ اِسۡحٰقَ ؕ اِنَّ رَبِّیۡ لَسَمِیۡعُ الدُّعَآءِ ﴿۳۹﴾

39. سب تعریفیں اللہ کے لئے ہیں جس نے مجھے بڑھاپے میں اسماعیل اور اسحاق (علیھما السلام دو فرزند) عطا فرمائے، بیشک میرا رب دعا خوب سننے والا ہےo

39. All praise belongs to Allah alone, Who has bestowed upon me (two sons) in old age, Isma‘il (Ishmael) and Ishaq (Isaac). Indeed, my Lord is the All-Hearer of prayer.

39. Alhamdu lillahi allathee wahaba lee AAala alkibari ismaAAeela waishaqa inna rabbee lasameeAAu aldduAAai

39. All pris er for Allah alene, som i alderdommen ga meg (to sønner) Ismael og Isak. Sannelig, Herren min er Allhørende med hensyn til skuddbønnen.

39. सब तारीफें अल्लाह के लिए हैं जिसने मुझे बुढ़ापे में इस्माईल और इस्हाक़ (अ़लैहिमा अस्सलाम दो फरज़न्द) अ़ता फरमाए, बेशक मेरा रब दुआ ख़ूब सुनने वाला है।

৩৯. সমস্ত প্রশংসা আল্লাহ্‌রই জন্যে, যিনি আমাকে বার্ধক্যে ইসমাঈল এবং ইসহাক (আলাইহিমাস সালাম, দুই সন্তান) দান করেছেন। নিশ্চয়ই আমার প্রতিপালক দু’আ শ্রবণকারী।

Play Copy
Play Copy
رَبَّنَا اغۡفِرۡ لِیۡ وَ لِوَالِدَیَّ وَ لِلۡمُؤۡمِنِیۡنَ یَوۡمَ یَقُوۡمُ الۡحِسَابُ ﴿٪۴۱﴾

41. اے ہمارے رب! مجھے بخش دے اور میرے والدین کو (بخش دے)٭اور دیگر سب مومنوں کو بھی، جس دن حساب قائم ہوگاo

٭ (یہاں حضرت ابراہیم علیہ السلام کے حقیقی والد تارخ کی طرف اشارہ ہے، یہ کافر و مشرک نہ تھے بلکہ دینِ حق پر تھے۔ آزر دراصل آپ کا چچا تھا، اس نے آپ علیہ السلام کو آپ علیہ السلام کے والد کی وفات کے بعد پالا تھا، اس لئے اسے عرفاً باپ کہا گیا ہے، وہ مشرک تھا اور آپ کو اس کے لئے دعائے مغفرت سے روک دیا گیا تھا جبکہ یہاں حقیقی والدین کے لئے دعائے مغفرت کی جا رہی ہے۔ یہ دعا اللہ تعالیٰ کو اس قدر پسند آئی کہ اسے امتِ محمدی (صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم) کی نمازوں میں بھی برقرار رکھ دیا گیا۔)

41. O my Lord! Forgive me and (forgive) my parents* and all the believers as well on the Day when reckoning (and accountability) will be held.’

* Here reference is made to the real father of the Prophet Ibrahim (Abraham) Tarakh who was neither a disbeliever nor a polytheist. He was rather a believer in the true Din (Religion). Azar was in fact Ibrahim’s uncle who brought him up after his father’s demise and was called his father figuratively. He was a polytheist, and Ibrahim (Abraham) was forbidden to pray for his forgiveness. In this Verse the prayer is meant for his real parents. Allah liked this prayer so much that it has been prescribed for the Umma (Community) to supplicate with it in all of the ritual Prayers.

41. Rabbana ighfir lee waliwalidayya walilmumineena yawma yaqoomu alhisabu

41. Vår Herre! Tilgi Du meg, og (tilgi) mine foreldre* og alle troende den dagen oppgjøret skal stå.»

* Her ber profeten Abraham عليه السلام for sin biologiske far Tarah. Han var ingen flergudsdyrker eller vantro person; derimot hadde han den sanne troen. Azar var profeten Abrahams عليه السلام onkel, som oppdro ham etter farens død. Av respekt ble Azar kalt for far av profeten Abraham عليه السلام Azar var flergudsdyrker, og profeten Abraham عليه السلام ble forbudt å be om tilgivelse for onkelen Azar. I dette verset ber profeten Abraham عليه السلام for sine foreldre, og Allah foretrakk den skuddbønnen så til de grader at den er blitt en del av tidebønnen til alle muslimer.

ऐ हमारे रब! मुझे बख़्श दे और मेरे वालिदैन को (बख़्श दे) * और दीगर सब मोमिनों को भी, जिस दिन हिसाब क़ाइम होगा।

* (यहां हज़रत इब्राहीम अ़लैहिस्सलाम के हक़ीक़ी वालिद तारिख़ की तरफ इशारा है, ये काफिरो मुश्रिक न थे बल्कि दीने हक़्क़ पर थे, आज़र दर अस्ल आपका चचा था, उसने आप अ़लैहिस्सलाम को आप अ़लैहिस्सलाम के वालिद की वफात के बाद पाला था, इसलिए उसे उरफन बाप कहा गया है, वोह मुश्रिक था और आपको उसके लिए दुआए मग़्फिरत से रोक दिया गया था जबकि यहां हक़ीक़ी वालिदैन के लिए दुआए मग़्फिरत की जा रही है। ये दुआ अल्लाह तआला को इस क़दर पसन्द आई कि उसे उम्मते मुहम्मदी सल्लल्लाहु अ़लैहि व सल्लम की नमाज़ों में भी बरक़रार रख दिया गया।)

৪১. হে আমাদের প্রতিপালক! ক্ষমা করে দাও আমাকে এবং (ক্ষমা করে দাও) আমার পিতা-মাতাকে* এবং সমস্ত মুমিনকে, যেদিন হিসাব কায়েম হবে।’

*(এখানে হযরত ইবরাহীম আলাইহিস সালামের প্রকৃত পিতা তারাখের দিকে ইংগিত করা হয়েছে। তিনি কাফের ও মুশরিক ছিলেন না, বরং সত্য দ্বীনের উপর ছিলেন। আযর প্রকৃতপক্ষে ছিলেন তাঁর চাচা। সে তাঁকে (অর্থাৎ ইবরাহীম আলাইহিস সালামকে) তাঁর পিতার ইন্তেকালের পর লালন-পালন করেছিল। এ জন্যে তাকে প্রথা অনুযায়ী পিতা বলা হয়েছে এবং সে ছিল মুশরিক। আর তাঁকে এ জন্যে মাগফিরাতের দু’আ করা থেকে বাধা দেয়া হয়েছিল। আর এখানে তাঁর প্রকৃত পিতা-মাতার জন্যে মাগফিরাতের দু’আ করা হচ্ছে। এ দু’আ আল্লাহ্‌র এ পরিমাণ পছন্দ হয়েছিল যে, একে মুহাম্মদ (সাল্লাল্লাহু আলাইহি ওয়া আলিহী ওয়াসাল্লাম)-এঁর নামাযের মধ্যেও বহাল রাখা হয়েছে।

Play Copy
وَ لَا تَحۡسَبَنَّ اللّٰہَ غَافِلًا عَمَّا یَعۡمَلُ الظّٰلِمُوۡنَ ۬ؕ اِنَّمَا یُؤَخِّرُہُمۡ لِیَوۡمٍ تَشۡخَصُ فِیۡہِ الۡاَبۡصَارُ ﴿ۙ۴۲﴾

42. اور اللہ کو ان کاموں سے ہرگز بے خبر نہ سمجھنا جو ظالم انجام دے رہے ہیں، بس وہ تو ان (ظالموں) کو فقط اس دن کے لئے مہلت دے رہا ہے جس میں (خوف کے مارے) آنکھیں پھٹی رہ جائیں گیo

42. And never think of Allah to be unaware of the works the wrongdoers are doing. He is only giving them (the wrongdoers) respite till the Day on which the eyes will be stare-fixed (in horror).

42. Wala tahsabanna Allaha ghafilan AAamma yaAAmalu alththalimoona innama yuakhkhiruhum liyawmin tashkhasu feehi alabsaru

42. Og ha aldri i tankene at Allah er uoppmerksom på det de ondsinnede bedriver. Han gir dem (de ondsinnede) frist kun til den dag da øynene vil bli vidåpne (av frykt).

42. और अल्लाह को उन कामों से हर्गिज़़ बेख़बर न समझना जो ज़ालिम अंजाम दे रहे हैं, बस वोह तो उन (ज़ालिमों) को फक़त उस दिन के लिए मोहलत दे रहा है जिसमें (ख़ौफ के मारे) आंखें फटी रह जाएंगी।

৪২. আর আল্লাহ্কে সেসব কাজ থেকে অনবহিত মনে করো না, যা যালিমেরা করছে। তিনি তো এদেরকে (এ যালিমদেরকে) কেবল সেদিন পর্যন্ত অবকাশ দিচ্ছেন, যেদিন (ভীতির কারণে) চক্ষুসমূহ স্থির থাকবে।

Play Copy
مُہۡطِعِیۡنَ مُقۡنِعِیۡ رُءُوۡسِہِمۡ لَا یَرۡتَدُّ اِلَیۡہِمۡ طَرۡفُہُمۡ ۚ وَ اَفۡـِٕدَتُہُمۡ ہَوَآءٌ ﴿ؕ۴۳﴾

43. وہ لوگ (میدانِ حشر کی طرف) اپنے سر اوپر اٹھائے دوڑتے جا رہے ہوں گے اس حال میں کہ ان کی پلکیں بھی نہ جھپکتی ہوں گی اور ان کے دل سکت سے خالی ہو رہے ہوں گےo

43. Their heads lifted up, they will be running (towards the Field of Grand Assembly), with eyes unable to twinkle and with hearts being drained of strength.

43. MuhtiAAeena muqniAAee ruoosihim la yartaddu ilayhim tarfuhum waafidatuhum hawaon

43. Med hodet reist opp vil de springe (mot regnskapets innsamlingsslette), med øyne som ikke kan klare å blunke, og med hjerte som tømmes for styrke.

43. वोह लोग (मैदाने हश्र की तरफ) अपने सर ऊपर उठाए दौड़ते जा रहे होंगे इस हाल में कि उनकी पलकें भी न झपकती होंगी और उनके दिल सकत से खाली हो रहे होंगे।

৪৩. তারা (হাশরের ময়দানের দিকে) তাদের মাথা উঠানো অবস্থায় দৌঁড়াতে থাকবে, তাদের চোখের পলকও পড়বে না এবং তাদের অন্তর হবে শক্তিশূন্য।

Play Copy
وَ اَنۡذِرِ النَّاسَ یَوۡمَ یَاۡتِیۡہِمُ الۡعَذَابُ فَیَقُوۡلُ الَّذِیۡنَ ظَلَمُوۡا رَبَّنَاۤ اَخِّرۡنَاۤ اِلٰۤی اَجَلٍ قَرِیۡبٍ ۙ نُّجِبۡ دَعۡوَتَکَ وَ نَتَّبِعِ الرُّسُلَ ؕ اَوَ لَمۡ تَکُوۡنُوۡۤا اَقۡسَمۡتُمۡ مِّنۡ قَبۡلُ مَا لَکُمۡ مِّنۡ زَوَالٍ ﴿ۙ۴۴﴾

44. اور آپ لوگوں کو اس دن سے ڈرائیں جب ان پر عذاب آپہنچے گا تو وہ لوگ جو ظلم کرتے رہے ہوں گے کہیں گے: اے ہمارے رب! ہمیں تھوڑی دیر کے لئے مہلت دے دے کہ ہم تیری دعوت کو قبول کر لیں اور رسولوں کی پیروی کر لیں۔ (ان سے کہا جائے گا) کہ کیا تم ہی لوگ پہلے قسمیں نہیں کھاتے رہے کہ تمہیں کبھی زوال نہیں آئے گاo

44. And warn the people of the Day when the torment will come upon them. Those who did injustice will say: ‘O our Lord, grant us respite for a while so that we may accept Your message and follow the Messengers.’ (It will be said to them:) ‘Are you not those who used to swear before that you would never fall?’

44. Waanthiri alnnasa yawma yateehimu alAAathabu fayaqoolu allatheena thalamoo rabbana akhkhirna ila ajalin qareebin nujib daAAwataka wanattabiAAi alrrusula awalam takoonoo aqsamtum min qablu ma lakum min zawalin

44. Og advar menneskene mot den dag da pinen vil komme over dem. De som handlet ondt, vil si: «Vår Herre, gi oss nådefrist en liten stund til, slik at vi kan godta invitasjonen Din og etterleve sendebudene!» (Det vil bli sagt til dem:) «Er ikke dere de som før dette pleide å sverge på at dere aldri ville falle?

44. और आप लोगों को उस दिन से डराएं जब उन पर अ़ज़ाब आ पहुंचेगा तो वोह लोग जो ज़ुल्म करते रहे होंगे कहेंगे: ऐ हमारे रब! हमें थोड़ी देर के लिए मोहलत दे दे कि हम तेरी दावत को क़बूल कर लें और रसूलों की पैरवी कर लें। (उनसे कहा जाएगा) कि क्या तुम ही लोग पहले क़स्में नहीं खाते रहे कि तुम्हें कभी ज़वाल नहीं आएगा।

৪৪. আর আপনি মানুষকে সেদিনের ব্যাপারে সতর্ক করুন, যেদিন তাদের উপর শাস্তি নেমে আসবে; তখন অত্যাচারিরা বলবে, ‘হে আমাদের প্রতিপালক! আমাদেরকে সামান্য সময়ের জন্যে অবকাশ দাও যাতে আমরা তোমার আহ্বানে সাড়া দিতে পারি এবং রাসূলগণের অনুসরণ করতে পারি।’ (তাদেরকে বলা হবে) ‘তোমরাই কি পূর্বে কসম করেছিলে না যে, তোমাদের কখনোই পতন হবে না’?

Play Copy
وَّ سَکَنۡتُمۡ فِیۡ مَسٰکِنِ الَّذِیۡنَ ظَلَمُوۡۤا اَنۡفُسَہُمۡ وَ تَبَیَّنَ لَکُمۡ کَیۡفَ فَعَلۡنَا بِہِمۡ وَ ضَرَبۡنَا لَکُمُ الۡاَمۡثَالَ ﴿۴۵﴾

45. اور تم (اپنی باری پر) انہی لوگوں کے (چھوڑے ہوئے) محلات میں رہتے تھے (جنہوں نے اپنے اپنے دور میں) اپنی جانوں پر ظلم کیا تھا حالانکہ تم پر عیاں ہو چکا تھا کہ ہم نے ان کے ساتھ کیا معاملہ کیا تھا اور ہم نے تمہارے (فہم کے) لئے مثالیں بھی بیان کی تھیںo

45. And (in your own turn) you were dwelling in the palaces (vacated by) those who had wronged their souls (during their respective eras), whereas this had dawned on you how We had dealt with them, and We also elucidated examples for your (easy comprehension).

45. Wasakantum fee masakini allatheena thalamoo anfusahum watabayyana lakum kayfa faAAalna bihim wadarabna lakumu alamthala

45. Og bodde i palassene til (etterlatt av) dem som hadde gjort sin egen sjel ondt (i løpet av sine leveperioder), enda det var blitt klargjort for dere hvordan Vi tok Oss av dem, og Vi klargjorde lignelser for dere (deres fatteevne).»

45. और तुम (अपनी बारी पर) उन ही लोगों के (छोड़े हुए) महल्लात में रहते थे (जिन्होंने अपने अपने दौर में) अपनी जानों पर जु़ल्म किया था हालांकि तुम पर अ़यां हो चुका था कि हमने उनके साथ क्या मुआमला किया था और हमने तुम्हारे (फहम के) लिए मिसालें भी बयान की थीं।

৪৫. আর তোমরা (তোমাদের সময়ে) সেসব লোকদের (ছেড়ে যাওয়া) প্রাসাদে বসবাস করতে (যারা তাদের নিজ নিজ যুগে) নিজেদের আত্মার উপর যুলুম করেছিল। অথচ তোমাদের নিকট স্পষ্ট হয়ে গিয়েছিল যে, আমরা তাদের সাথে কী আচরণ করেছিলাম। আর আমরা তোমাদের (উপলব্ধির) জন্যে দৃষ্টান্তও বর্ণনা করেছিলাম।

Play Copy
وَ قَدۡ مَکَرُوۡا مَکۡرَہُمۡ وَ عِنۡدَ اللّٰہِ مَکۡرُہُمۡ ؕ وَ اِنۡ کَانَ مَکۡرُہُمۡ لِتَزُوۡلَ مِنۡہُ الۡجِبَالُ ﴿۴۶﴾

46. اور انہوں نے (دولت و اقتدار کے نشہ میں بدمست ہو کر) اپنی طرف سے بڑی فریب کاریاں کیں جبکہ اللہ کے پاس ان کے ہر فریب کا توڑ تھا، اگرچہ ان کی مکّارانہ تدبیریں ایسی تھیں کہ ان سے پہاڑ بھی اکھڑ جائیںo

46. And (having lost their balance, intoxicated by wealth and power,) they hatched many plots, whilst Allah had the countermeasures to foil all their plots, although their deceitful strategies were sufficient even to uproot the mountains.

46. Waqad makaroo makrahum waAAinda Allahi makruhum wain kana makruhum litazoola minhu aljibalu

46. Og de smidde sine mange renker (beruset av makt og velstand), men Allah hadde mottiltak for å avverge alle renkene deres, selv om sammensvergelsene deres var slike som kunne rykke opp fjellene med roten.

46. और उन्होंने (दौलतो इक़्तिदार केनशे में बद मस्त होकर) अपनी तरफ से बड़ी फरेब कारियां कीं जब कि अल्लाह के पास उनके हर फरेब का तोड़ था, अगर्चे उनकी मक्काराना तद्‌बीरें ऐसी थीं कि उनसे पहाड़ भी उखड़ जाएं।

৪৬. আর তারা (সম্পদ ও ক্ষমতার নেশায় মত্ত হয়ে) নিজেদের সাধ্যমত ভীষণ চক্রান্ত করেছিল, যখন আল্লাহ্‌র নিকট তাদের সকল চক্রান্ত বিনাশ হয়েছিল; যদিও তাদের চক্রান্তমূলক কৌশল এমন ছিল যে, এর মাধ্যমে পাহাড়ও উপড়ে যায়।

Play Copy
Play Copy
یَوۡمَ تُبَدَّلُ الۡاَرۡضُ غَیۡرَ الۡاَرۡضِ وَ السَّمٰوٰتُ وَ بَرَزُوۡا لِلّٰہِ الۡوَاحِدِ

48. جس دن (یہ) زمین دوسری زمین سے بدل دی جائے گی اور جملہ آسمان بھی بدل دیئے جائیں گے اور سب لوگ اللہ کے رُوبرو حاضر ہوں گے جو ایک ہے سب پر غالب ہےo

48. The Day when (this) earth will be changed into a different earth and all the heavens will also be changed and the entire mankind will appear before Allah, the One, (and) the Dominant over all;

48. Yawma tubaddalu alardu ghayra alardi waalssamawatu wabarazoo lillahi alwahidi alqahhari

48. Den dagen da (denne) jorden vil bli ombyttet til en annen jord og alle himlene også vil bli ombyttet og alle skapningene vil framtre for Allah, den Ene, den Enerådende,

48. जिस दिन (ये) ज़मीन दूसरी ज़मीन से बदल दी जाएगी और जुम्ला आस्मान भी बदल दिए जाएंगे और सब लोग अल्लाह के रुबरू हाज़िर होंगे जो एक है सब पर ग़ालिब है।

৪৮. যেদিন (এ) জমিন পরিবর্তিত হয়ে ভিন্ন জমিন হবে এবং সমস্ত আকাশমন্ডলীও পরিবর্তিত হবে এবং সমস্ত মানুষ সবার উপর আধিপত্যশীল একক আল্লাহ্‌র সম্মুখে হাযির হবে।

Play Copy
Play Copy
Play Copy
Play Copy
ہٰذَا بَلٰغٌ لِّلنَّاسِ وَ لِیُنۡذَرُوۡا بِہٖ وَ لِیَعۡلَمُوۡۤا اَنَّمَا ہُوَ اِلٰہٌ وَّاحِدٌ وَّ لِیَذَّکَّرَ اُولُوا الۡاَلۡبَابِ ﴿٪۵۲﴾

52. یہ (قرآن) لوگوں کے لئے کاملاً پیغام کا پہنچا دینا ہے، تاکہ انہیں اس کے ذریعہ ڈرایا جائے اور یہ کہ وہ خوب جان لیں کہ بس وہی (اللہ) معبودِ یکتا ہے اور یہ کہ دانش مند لوگ نصیحت حاصل کریںo

52. This (Qur’an) is perfect communication of the Message to mankind so that by means of this they may be warned, and that they may conscientiously bear in mind that He (Allah) is One God, and that those who possess wisdom may take advice.

52. Hatha balaghun lilnnasi waliyuntharoo bihi waliyaAAlamoo annama huwa ilahun wahidun waliyaththakkara oloo alalbabi

52. Denne (Koranen) er en fullkommen videreformidling av budskapet for menneskeheten, for at de skal bli advart ved den, og for at de virkelig skal vite at Han (Allah) alene er den tilbedelsesverdige Herren, og for at formaningen skal bli godtatt av de visdomsrike.

52. ये (क़ुरआन) लोगों के लिए कामिलन पैग़ाम का पहुंचा देना है, ताकि उन्हें उसके ज़रीए डराया जाए और ये कि वोह ख़ूब जान लें कि बस वोही (अल्लाह) माबूदे यक्ता है और ये कि दानिशमंद लोग नसीहत हासिल करें।

৫২. এ (কুরআন) মানুষের জন্যে পরিপূর্ণ বার্তা, যাতে তাদেরকে এর দ্বারা সতর্ক করা হয় এবং যাতে তারা ভালোভাবে জানতে পারে যে, সে সত্তা (আল্লাহ্)-ই একক উপাস্য; আর যাতে জ্ঞানী লোকেরাই উপদেশ গ্রহণ করে।

al-Hijr

  • MeccanSurah
  • 15By Tilawat
  • 54By Reveal
  • 6Ruku
  • 99Ayats
  • 13, 14Part No
Play Copy