Surah al-Ma‘arij

Irfan-ul-Quran
  • 29پارہ نمبر
  • 44آيات
  • 2رکوع
  • 79ترتيب نزولي
  • 70ترتيب تلاوت
  • مکیسورہ
or

اللہ کے نام سے شروع جو نہایت مہربان ہمیشہ رحم فرمانے والا ہے

In the Name of Allah, the Most Compassionate, the Ever-Merciful

تَعۡرُجُ الۡمَلٰٓئِکَۃُ وَ الرُّوۡحُ اِلَیۡہِ فِیۡ یَوۡمٍ کَانَ مِقۡدَارُہٗ خَمۡسِیۡنَ اَلۡفَ سَنَۃٍ ۚ﴿۴﴾

4. اس (کے عرش) کی طرف فرشتے اور روح الامین عروج کرتے ہیں ایک دن میں، جس کا اندازہ (دنیوی حساب سے) پچاس ہزار برس کا ہے٭o

٭ فِی یَومٍ اگر وَاقِعٍ کا صلہ ہو تو معنی ہوگا کہ جس دن (یوم قیامت کو) عذاب واقع ہوگا اس کا دورانیہ 50 ہزار برس کے قریب ہے۔ اور اگر یہ تَعرُجُ کا صلہ ہو تو معنی ہوگا کہ ملائکہ اور اَرواحِ مومنین جو عرشِ اِلٰہی کی طرف عروج کرتی ہیں ان کے عروج کی رفتار 50 ہزار برس یومیہ ہے، وہ پھر بھی کتنی مدت میں منزلِ مقصود تک پہنچتے ہیں۔ واﷲ أعلم بالصواب۔ (یہاں سے نوری سال (light year) کے تصور کا اِستنباط ہوتا ہے۔)

4. The angels and al-Ruh al-Amin (the Spirit) rise towards His (Throne) in a Day which measures fifty thousand years (according to the worldly scale).*

* If fi yawm is co-related to waqi’, it implies ‘50,000 year long Day of Judgement when the torment will befall’. But if it is co-related to ta‘ruju, it denotes fifty millennium year a day speed of ascension by the angels and by the souls of the believers that ascend towards Allah’s Throne. It is known to Allah alone as to what time they take to reach the destination. This generates the concept of ‘light year’.

4. TaAAruju almalaikatu waalrroohu ilayhi fee yawmin kana miqdaruhu khamseena alfa sanatin

4. Englene og Den Betrodde Ånden stiger opp til Ham (tronen Hans) på en dag som måler femti tusen år (ifølge den verdslige skala).*

* Hvis fī yauminn forbindes med wāqi‛inn, vil betydningen være at den dagen (oppstandelsens dag) som pinen inntreffer på, vil ha en tidsperiode på omtrent femti tusen år. Men hvis det forbindes med ta‛rojo, vil betydningen være at englene og de troendes sjel oppstiger mot Allahs trone; deres oppstigningshastighet er femti tusen år daglig, men hvor lang tid de bruker for å nå målet sitt, det vet Allah best. Av dette kan konseptet lysår utledes.

4. उस (के अ़र्श) की तरफ फरिश्ते और रूहुल अमीन उरूज करते हैं एक दिन में, जिसका अंदाज़ा (दुन्यवी हिसाब से) पचास हज़ार बरस का है। *

* (فی یوم अगर واقع का सिला हो तो मअ़ना होगा कि जिस दिन (यौमे क़ियामत को) अ़ज़ाब वाक़ेअ़ होगा उसका दौरानिया 50 हज़ार बरस के क़रीब है। और अगर ये تعرج का सिला हो तो मअ़ना होगा कि मलाइका और अर्वाहे मोमिनीन जो अ़र्शे इलाही की तरफ उरूज करती हैं उनके उरूज की रफ्तार 50 हज़ार बरस यौमिया है, वोह फिर भी कितनी मुद्दत में मंज़िले मक़्सूद तक पहुंचते हैं। واللہ اعلم بالصواب, (यहां से नूरी साल (लाइट ईयर) के तसव्वुर का इस्तिम्बात होता है।)

৪. ফেরেশতাগণ এবং ‘রূহুল আমীন’ তাঁর (আরশের) দিকে ঊর্ধ্বগমন করেন এক দিনে, যার পরিমাণ (সৌরজগতের হিসাব অনুযায়ী) পঞ্চাশ হাজার বছর।*

*‘ফি ইয়াওমিন’ যদি ‘ওয়াকি’র সিলাহ্ হয় তবে অর্থ হবে, এর বিচার দিবসের সময়কাল হবে ৫০ হাজার বছর। আর যদি এটি ‘তা’রুজু’র সিলাহ্ হয় তবে অর্থ হবে, ফেরেশতা এবং মুমিনদের রূহ যারা আল্লাহ্‌র আরশের দিকে আরোহণ করে, তাদের আরোহণের গতি দৈনিক হাজার বছর। এরপরও তাঁরা কত সময়ের মধ্যে গন্তব্যে পৌঁছেন তা আল্লাহ্ই সম্যক অবগত। (এ থেকে আলোক বর্ষের ধারণা গ্রহণ করা যায়।)

(الْمَعَارِج، 70 : 4)
یُّبَصَّرُوۡنَہُمۡ ؕ یَوَدُّ الۡمُجۡرِمُ لَوۡ یَفۡتَدِیۡ مِنۡ عَذَابِ یَوۡمِئِذٍۭ بِبَنِیۡہِ ﴿ۙ۱۱﴾

11. (حالانکہ) وہ (ایک دوسرے کو) دکھائے جا رہے ہوں گے، مجرم آرزو کرے گا کہ کاش! اس دن کے عذاب (سے رہائی) کے بدلہ میں اپنے بیٹے دے دےo

11. (Though) they will be shown (to one another). The sinner would desire to ransom himself from the torment of that Day by his children,

11. Yubassaroonahum yawaddu almujrimu law yaftadee min AAathabi yawmiithin bibaneehi

11. (enda) de vil bli vist for hverandre. Synderen vil ønske seg at han kunne løskjøpe seg fra denne dagens pine med sine sønner

11. (हालांकि) वोह (एक दूसरे को) दिखाए जा रहे होंगे, मुज्रिम आरज़ू करेगा कि काश! उस दिन के अ़ज़ाब (से रिहाई) के बदले में अपने बेटे दे दे।

১১. (যদিও) তাদেরকে (একে অপরের) দৃষ্টিগোচর করানো হবে। অপরাধী এ দিনের শাস্তির (মুক্তিপণের) জন্যে দিতে চাইবে নিজ সন্তান-সন্ততি

(الْمَعَارِج، 70 : 11)
فَذَرۡہُمۡ یَخُوۡضُوۡا وَ یَلۡعَبُوۡا حَتّٰی یُلٰقُوۡا یَوۡمَہُمُ الَّذِیۡ یُوۡعَدُوۡنَ ﴿ۙ۴۲﴾

42. سو آپ انہیں چھوڑ دیجئے کہ وہ اپنی بے ہودہ باتوں اور کھیل تماشے میں پڑے رہیں یہاں تک کہ اپنے اس دن سے آملیں جس کا ان سے وعدہ کیا جا رہا ہےo

42. So leave them occupied with their absurd talk and pastime until they meet that Day of theirs which they have been promised.

42. Fatharhum yakhoodoo wayalAAaboo hatta yulaqoo yawmahumu allathee yooAAadoona

42. La du dem være i sitt uforstandige prat og fordrive tiden med lek, helt til de møter sin dag, som blir dem lovet.

42. सो आप उन्हें छोड़ दीजिए कि वोह अपनी बेहूदा बातों और खेल तमाशे में पड़े रहें यहां तक कि अपने उस दिन से आ मिलें जिसका उनसे वादा किया जा रहा है।

৪২. সুতরাং আপনি তাদেরকে ছেড়ে দিন, তারা তাদের বাক-বিতন্ডা ও ক্রীড়া-কৌতুকে মত্ত থাকুক সেদিনের সম্মুখীন হওয়ার পূর্ব পর্যন্ত যার অঙ্গীকার তাদেরকে করা হচ্ছে।

(الْمَعَارِج، 70 : 42)
خَاشِعَۃً اَبۡصَارُہُمۡ تَرۡہَقُہُمۡ ذِلَّۃٌ ؕ ذٰلِکَ الۡیَوۡمُ الَّذِیۡ کَانُوۡا یُوۡعَدُوۡنَ ﴿٪۴۴﴾

44. (ان کا) حال یہ ہو گا کہ ان کی آنکھیں (شرم اور خوف سے) جھک رہی ہوں گی، ذِلت ان پر چھا رہی ہوگی، یہی ہے وہ دن جس کا ان سے وعدہ کیا جاتا تھاo

44. (Their plight) will be that their eyes will be cast down (with shame and fear) and disgrace enveloping them. It is this Day which they were promised.

44. KhashiAAatan absaruhum tarhaquhum thillatun thalika alyawmu allathee kanoo yooAAadoona

44. (De vil være i den tilstand at) øynene deres vil være nedslått (av skam og hjerteklapp), nedverdigelsen vil bre seg over dem. Dette er den dagen som ble dem lovet.

44. (उनका) हाल ये होगा कि उनकी आंखें (शर्मो ख़ौफ से) झुक रही होंगी, ज़िल्लत उन पर छा रही होगी, येही है वोह दिन जिसका उनसे वादा किया जाता था।

,৪৪. (তাদের) অবস্থা এমন হবে যে, তাদের চক্ষু (লজ্জা ও ভয়ে) থাকবে অবনত, অপমান তাদেরকে আচ্ছন্ন করবে। এটিই সেদিন, যার অঙ্গীকার তাদেরকে করা হতো।

(الْمَعَارِج، 70 : 44)