Surah ar-Rahman

Irfan-ul-Quran
  • 27پارہ نمبر
  • 78آيات
  • 3رکوع
  • 97ترتيب نزولي
  • 55ترتيب تلاوت
  • مدنیسورہ
or

اللہ کے نام سے شروع جو نہایت مہربان ہمیشہ رحم فرمانے والا ہے

In the Name of Allah, the Most Compassionate, the Ever-Merciful

عَلَّمَ الۡقُرۡاٰنَ ؕ﴿۲﴾

2. جس نے (خود رسولِ عربی ﷺ کو یا ان کے ذریعے اِنسان کو) قرآن سکھایا٭o

٭ یہ آیت کفّار و مشرکینِ مکّہ کے اِس الزام کے جواب میں اُتری کہ محمد ﷺ کو (معاذ اللہ) کوئی شخص خفیہ قرآن سکھاتا ہے۔ حوالہ جات کے لیے ملاحظہ کریں: تفسیر القشیری، البغوی، الخازن، البحر المحیط، الجمل، اللباب، الصاوی، فتح القدیر، المظہری، السراج المنیر، المراغی، اضواء البیان اور مجمع البیان وغیرھم۔

2. Who (Himself) taught the Qur’an (to the Arab Messenger [blessings and peace be upon him] or the humans through him).*

* This Holy Verse was revealed in reply to the allegation fabricated by the disbelievers and the idolaters that (God forbid!) somebody used to teach the Qur’an secretly to the Prophet Muhammad (blessings and peace be upon him).
See: Tafsir al-Qushayri, al-Baghawi, al-Khazin, al-Bahr al-Muhit, al-Jumal, al-Lubab, al-Sawi, Fath al-Qadir, al-Mazhari, al-Siraj al-Munir, al-Maraghi, Adwa’ al-Bayan and Majma‘ al-Bayan, etc.

2. AAallama alqurana

2. som lærte (det arabiske Sendebudet ﷺ) Koranen*!

* Dette verset ble åpenbart som et svar på utsagnet til de vantro og flergudsdyrkerne fra Mekka, om at det er en person som lærer Profeten Mohammad ﷺ Koranen i all hemmelighet. Se disse fortolkningene: Baghawi, Khāzin, al Qosheyri, al Bahr ol mohīt, al Jomal, Shaukāni, Mazhari, al Lobāb, a|ßāwi, as Sirāj ol monīr, al Marāghi, Adwā’ al bayān og Majma‛ al bayān.

2. जिसने (खु़द रसूले अ़रबी सल्लल्लाहु अ़लैहि व सल्लम को या उनके ज़रीए इंसान को) क़ुरआन सिखाया।*

* (ये आयत कुफ्फारो मुश्रिकीने मक्का के इस इल्ज़ाम के जवाब में उतरी कि मुहम्मद सल्लल्लाहु अ़लैहि व सल्लम को (मआज़ल्लाह) कोई शख़्स खु़फ्या क़ुरआन सिखाता है। - हवाला जात के लिए मुलाहिज़ा करें: तफ्सीरे क़ुशैरी, बग़्वी, अल ख़ाज़िन, अल बहरुल मुहीत, अल जुमल, अल्लुबाब, अस्सावी, फत्हुल क़दीर, अल मज़हरी, अस्सिराजुल मुनीर, अल मराग़ी, अद्‌वाउल बयान और मज्मउल बयान वग़ैरह।)

,২. যিনি (স্বয়ং রাসূলে আরাবী সাল্লাল্লাহু আলাইহি ওয়া আলিহী ওয়াসাল্লামকে) কুরআন শিক্ষা দিয়েছেন।*

*মক্কার কাফের ও মুশরিকদের এমন অপবাদের জবাবে এ আয়াত অবতীর্ণ হয় যে, মুহাম্মাদ সাল্লাল্লাহু আলাইহি ওয়ালিহী ওয়াসাল্লামকে (আল্লাহ্‌র আশ্রয় প্রার্থণা করছি) কোনো ব্যক্তি গোপনে কুরআন শিখিয়েছেন। রেফারেন্সের জন্যে দেখুন: তাফসীরে বাগাভী, খাযিন, আল-কুশাইরী, আল-বাহরুল মুহীত, আল-জুমাল, ফতহুল কাদীর, আল-মাযহারী, আল-লুবাব, আস-সাভী, আস-সিরাজুল মুনীর, মারাগী, ইদ্বওয়াউল বায়ান এবং মাজমাউল বায়ান ও অন্যান্য।

(الرَّحْمٰن، 55 : 2)
عَلَّمَہُ الۡبَیَانَ ﴿۴﴾

4. اُسی نے اِسے بیان سکھایاo

4. He alone taught him the art of expression and communication.

4. AAallamahu albayana

4. Han har lært ham veltalenhet (lært det sanne Sendebudet ﷺ veltalenhet om alt som var, og alt som vil skje, fra begynnelsen til slutten)*!

* Koranfortolkerne har tolket ordet bayān som vitenen om mā kāna wa mā yakōno («alt som var, og alt som vil skje, fra begynnelsen til slutten»). Se: Baghawi, Khāzin, al-Jomal, Mazhari, al-Lobāb, Zād-al-masīr, as Sāwi, as-Sirāj-ol-monīr og majma‛-al bayān.

4. उसी ने इसे बयान सिखाया।

৪. তিনিই তাঁকে (অর্থাৎ সত্য নবী সাল্লাল্লাহু আলাইহি ওয়া আলিহী ওয়াসাল্লামকে) শিখিয়েছেন যোগাযোগের কৌশল ও বিবৃতির প্রকাশ।** **মুফাস্সীরিনে কেরাম ‘বায়ান’-এর অর্থ গ্রহণ করেছেন পূর্বাপর সকল জ্ঞানের বর্ণনা। উদ্ধৃতির জন্যে দেখুন - তাফসীরে বাগাভী, খাযিন, জুমাল, আল-মাযহারী, আল-লুবাব, যাদুল-মুয়াস্সার, সাভী, আস-সীরাজুল মুনীর, এবং মাজমাউল বায়ান।

(الرَّحْمٰن، 55 : 4)
یٰمَعۡشَرَ الۡجِنِّ وَ الۡاِنۡسِ اِنِ اسۡتَطَعۡتُمۡ اَنۡ تَنۡفُذُوۡا مِنۡ اَقۡطَارِ السَّمٰوٰتِ وَ الۡاَرۡضِ فَانۡفُذُوۡا ؕ لَا تَنۡفُذُوۡنَ اِلَّا بِسُلۡطٰنٍ ﴿ۚ۳۳﴾

33. اے گروہِ جن و اِنس! اگر تم اِس بات پر قدرت رکھتے ہو کہ آسمانوں اور زمین کے کناروں سے باہر نکل سکو (اور تسخیرِ کائنات کرو) تو تم نکل جاؤ، تم جس (کرّۂ سماوی کے) مقام پر بھی نکل کر جاؤ گے وہاں بھی اسی کی سلطنت ہوگیo

33. O company of the jinn and men! If you have the power to go across the boundaries of the heaven and the earth (and overpower the universe), then go ahead. Whichever station (i.e., heavenly sphere) you will go to, there too will be His Kingdom alone.

33. Ya maAAshara aljinni waalinsi ini istataAAtum an tanfuthoo min aqtari alssamawati waalardi faonfuthoo la tanfuthoona illa bisultanin

33. Å, du forsamling av dsjinner og mennesker! Hvis dere makter å komme dere gjennom himlenes og jordens regioner (og overta universet), så kom igjen! Hvilken stasjon (av den himmelsfæren) dere enn kommer dere til, også der vil Hans kongemakt gjelde!

33. ऐ गिरोहे जिन्नो इन्स! अगर तुम इस बात पर क़ुदरत रखते हो के आस्मानों और ज़मीन कि कनारों से बाहर निकल सको (और तस्ख़ीरे काइनात करो) तो तुम निकल जाओ, तुम जिस (कुर्रए समावी के) मक़ाम पर भी निकल जाओगे वहां भी उसी की सल्तनत होगी।

৩৩. হে জ্বিন ও মানবকুল! তোমরা যদি আকাশমন্ডলী ও পৃথিবীর সীমা অতিক্রম করতে (এবং সৃষ্টি জগতকে অধীনস্ত করতে) সক্ষম হও তবে অতিক্রম করো। তোমরা (আকাশমন্ডলীর) যে স্থানই অতিক্রম করবে, সেখানেও তাঁরই রাজত্ব।

(الرَّحْمٰن، 55 : 33)
مُتَّکِـِٕیۡنَ عَلٰی فُرُشٍۭ بَطَآئِنُہَا مِنۡ اِسۡتَبۡرَقٍ ؕ وَ جَنَا الۡجَنَّتَیۡنِ دَانٍ ﴿ۚ۵۴﴾

54. اہلِ جنت ایسے بستروں پر تکیے لگائے بیٹھے ہوں گے جن کے استر نفِیس اور دبیز ریشم (یعنی اَطلس) کے ہوں گے، اور دونوں جنتوں کے پھل (اُن کے) قریب جھک رہے ہوں گےo

54. The residents of Paradise will be reclining on couches lined with fine and thick brocade (i.e., satin) and the fruits of both the Gardens will be hanging low (over them).

54. Muttakieena AAala furushin batainuha min istabraqin wajana aljannatayni danin

54. Paradisets beboere vil være tilbakelent på underlag med fôring av brokade (sateng), og begge hagenes frukt vil henge nær (over dem).

54. अह्‌ले जन्नत ऐसे बिस्तरों पर तकिये लगाए बैठे होंगे जिनके अस्तर नफीस और दबीज़ रेशम (यानी अत्लस) के होंगे, और दोनों जन्नतों के फल (उनके) क़रीब झुक रहे होंगे।

৫৪. জান্নাতের অধিবাসীরা হেলান দিয়ে বসবে উৎকৃষ্ট আস্তর ও পুরো রেশম বিশিষ্ট আসনে। আর উভয় উদ্যানের ফল ঝুঁকে থাকবে (তাদের) নিকটে।

(الرَّحْمٰن، 55 : 54)