Play Copy
اِنَّکَ لَا تُسۡمِعُ الۡمَوۡتٰی وَ لَا تُسۡمِعُ الصُّمَّ الدُّعَآءَ اِذَا وَلَّوۡا مُدۡبِرِیۡنَ ﴿۸۰﴾

80. (اے حبیب!) بے شک آپ نہ تو اِن مردوں (یعنی حیات ایمانی سے محروم کافروں) کو اپنی پکار سناتے ہیں اور نہ ہی (صدائے حق کی سماعت سے محروم) بہروں کو، جب کہ وہ (آپ ہی سے) پیٹھ پھیرے جا رہے ہوں ٭o

٭ یہاں پر الْمَوْتٰی (مُردوں) اور الصُّمَّ (بہروں) سے مراد کافر ہیں۔ صحابہ و تابعین رضی اللہ عنہم سے بھی یہی معنٰی مروی ہے۔ مختلف تفاسیر سے حوالے ملاحظہ ہوں : تفسیر الطبری (20 : 12)، تفسیر القرطبی (13 : 232)، تفسیر البغوی (3 : 428)، زاد المسیر لابن الجوزی (6 : 189)، تفسیر ابن کثیر (3 : 375، 439)، تفسیر اللباب لابی حفص الحنبلی (16 : 126)، الدر المنثور للسیوطی (6 : 376)، اور فتح القدیر للشوکانی (4 : 150)

80. (O Beloved!) Surely, you make neither the dead (i.e., the disbelievers deprived of the vitality of faith) hear your call nor the deaf (i.e., deprived of hearing the call of truth) while they are getting away (from you) turning their backs.*

* Here al-mawta (the dead) and al-summa (the deaf) denote the disbelievers. The Companions and the Followers have also narrated the same meaning. See: Tafsir al-Tabari (20:12); Tafsir al-Qurtubi (13:232); Tafsir al-Baghawi (3:428); Zad al-Masir by Ibn al-Jawzi (6:189); Tafsir Ibn Kathir (3:375, 439); Tafsir al-Lubab by Ibn ‘Adil al-Damashqi (16:126); al-Durr al-Manthur by al-Suyuti (6:376) and Fath al-Qadir by al-Shawkani (4:150).

80. Innaka la tusmiAAu almawta wala tusmiAAu alssumma aldduAAaa itha wallaw mudbireena

80. (Kjære elskede ﷺ!) Sannelig, du kan ikke få de døde til å høre ditt rop (de vantro som er blitt fratatt troens liv; de har overgitt seg til vantroen for godt) og ei heller de døve (som er blitt fratatt evnen til å høre sannhetens invitasjon; de har valgt å lukke sine ører for alltid for sannheten) når de trekker seg unna ved å vende ryggen til (deg).*

* Her betyr al-mauta (de døde) og as-somma (de døve) «de vantro». Følgesvennene og tābi‛īn رضي الله عنه har overbrakt denne betydningen. Forskjellige fortolkninger kan bekrefte dette, se: al Lobāb (16:126), Tabari (12:20), Qortobi (13:232), Baghawi (3:428), Zād-al-masīr (6:189), Ibn Kathīr (3:375 og 439), Soyōti (6:376) og Shaukāni (4:150).

80. (ऐ हबीब!) बेशक आप न तो इन मुर्दों (यानी हयाते ईमानी से महरूम काफिरों) को अपनी पुकार सुनाते हैं और न ही (सदाए हक़्क़ की समाअ़त से महरूम) बहरों को, जबकि वोह (आप ही से) पीठ फेरे जा रहे हों। *

* (यहां पर 'अल मौता' (मुर्दों) और 'अस्सुम्म' (बहरों) से मुराद काफ़िर हैं। सहाबा व ताबिईन रदियल्लाहु अन्हुम से भी येही मअ़ना मर्वी है। मुख़्तलिफ तफ़ासीर से हवाले मुलाहिज़ा हों: तफ्सीरे तबरी (20:12), तफ्सीरे क़ुर्तबी (13:232), तफ्सीरे बग़्वी (3:428), ज़ादुल मसीर: इब्ने जौज़ी (6:189), तफ्सीरे इब्ने कसीर (3:375, 439), तफ्सीरे लुबाब: अबू हफ्स हम्बली (16:126), दुर्रे मंसूर: इमाम सुयूती (6:376) और फत्हुल क़दीर: अ़ल्लामा शौकानी (4:150) )

৮০. (হে হাবীব!) নিশ্চয় আপনি না এ মৃতদেরকে (অর্থাৎ ঈমানের সঞ্জীবনী থেকে বঞ্চিত কাফেরদেরকে) আপনার আহ্বান শোনাতে পারবেন, আর না (সত্যের আহ্বান শ্রবণ থেকে বঞ্চিত) বধিরদেরকে; যখন তারা (আপনার থেকেই) মুখ ফিরিয়ে নেয়।*

* এখানে ‘আল-মাওতা’ (মৃত) এবং ‘আস-সুম্মা’ (বধির) দ্বারা কাফেরদেকে উদ্দেশ্য করা হয়েছে। সাহাবা ও তাবেয়ীন থেকেও অনুরূপ অর্থ বর্ণিত হয়েছে। বিভিন্ন তাফসীরের উদ্ধৃতি লক্ষণীয়; তাফসীরুল লুবাব লি ইবনে আদিল দামেশকী, তাফসীরুল তাবারী, তাফসীরুল কুরতুবী, তাফসীরুল বাগভী, যাদুল মুয়াস্সার লি ইবনিল জাওযী, তাফসীর ইবনে কাসীর, আদ দুররুল মানছুর লিস সূয়ূতী এবং ফাতহুল ক্বাদীর লিশ শাওকানী।

(النَّمْل، 27 : 80)