Surah an-Naml with Urdu Translation

Irfan-ul-Quran
  • 19, 20پارہ نمبر
  • 93آيات
  • 7رکوع
  • 48ترتيب نزولي
  • 27ترتيب تلاوت
  • مکیسورہ
or

اللہ کے نام سے شروع جو نہایت مہربان ہمیشہ رحم فرمانے والا ہے

In the Name of Allah, the Most Compassionate, the Ever-Merciful

وَ قَالَ الَّذِیۡنَ کَفَرُوۡۤا ءَ اِذَا کُنَّا تُرٰبًا وَّ اٰبَآؤُنَاۤ اَئِنَّا لَمُخۡرَجُوۡنَ ﴿۶۷﴾

67. اور کافر لوگ کہتے ہیں: کیا جب ہم اور ہمارے باپ دادا (مَر کر) مٹی ہوجائیں گے تو کیا ہم (پھر زندہ کر کے قبروں میں سے) نکالے جائیں گےo

67. The disbelievers say: ‘What! When we and our fathers become dust, shall we be brought out (from our graves alive)?

67. And the disbelievers say: ‘When we and our fathers become dust (after death), shall we be brought forth (from graves alive)?

67. Waqala allatheena kafaroo aitha kunna turaban waabaona ainna lamukhrajoona

67. Og de vantro sier: «Når vi og våre fedre er blitt jord (etter å ha dødd), skal vi da bli (gjenopplivet og) brakt fram (fra gravene)?

67. और काफिर लोग कहते हैं: क्या जब हम और हमारे बाप-दादा (मर कर) मिट्टी हो जाएंगे तो क्या हम (फिर ज़िन्दा करके क़ब्रों में से) निकाले जाएंगे।

৬৭. আর কাফেরেরা বলে, ‘যখন আমরা এবং আমাদের পিতৃপুরুষেরা (মৃত্যুর পর) মৃত্তিকায় পর্যবসিত হাবো তখনো কি আমাদেরকে (কবর থেকে) পুনরুত্থিত করা হবে?

(النَّمْل، 27 : 67)
لَقَدۡ وُعِدۡنَا ہٰذَا نَحۡنُ وَ اٰبَآؤُنَا مِنۡ قَبۡلُ ۙ اِنۡ ہٰذَاۤ اِلَّاۤ اَسَاطِیۡرُ الۡاَوَّلِیۡنَ ﴿۶۸﴾

68. درحقیقت اس کا وعدہ ہم سے (بھی) کیا گیا اور اس سے پہلے ہمارے باپ دادا سے (بھی)، یہ اگلے لوگوں کے من گھڑت افسانوں کے سوا کچھ نہیںo

68. We have indeed been promised this and our fathers before, but these are only myths of the ancients.’

68. In fact, we and, before this, our ancestors (too) have been promised this. These are but stories fabricated by the ancients.’

68. Laqad wuAAidna hatha nahnu waabaona min qablu in hatha illa asateeru alawwaleena

68. Uten tvil, vi er blitt lovet dette og før dette våre fedre også; dette er ikke noe annet enn de henfarnes skrøner!»

68. दर हक़ीक़त उसका वादा हमसे (भी) किया गया और उससे पहले हमारे बाप-दादा से (भी) ये अगले लोगों के मन घड़त अफ्सानों के सिवा कुछ नहीं।

৬৮.প্রকৃতপক্ষে এ অঙ্গীকার আমাদেরকে এবং এর পূর্বে আমাদের পিতৃপুরুষদেরকেও করা হয়েছিল। এসব পূর্ববতী লোকদের মনগড়া উপকথা ব্যতীত আর কিছু নয়।’

(النَّمْل، 27 : 68)
وَ لَا تَحۡزَنۡ عَلَیۡہِمۡ وَ لَا تَکُنۡ فِیۡ ضَیۡقٍ مِّمَّا یَمۡکُرُوۡنَ ﴿۷۰﴾

70. اور (اے حبیبِ مکرّم!) آپ ان (کی باتوں) پر غم زدہ نہ ہوا کریں اور نہ اس مکر و فریب کے باعث جو وہ کر رہے ہیں تنگ دلی میں (مبتلاء) ہوںo

70. And (O Prophet!) Do not grieve over them, and do not be distressed for what they plot.

70. And, (O Esteemed Beloved,) do not grieve (over what they say), nor (undergo) distress at the deceitful and treacherous activities which they are carrying out.

70. Wala tahzan AAalayhim wala takun fee dayqin mimma yamkuroona

70. Og (kjære høyaktede elskede ﷺ!), bli du ikke trist over dem (deres ord), og bli ikke beklemt av det renkespillet som de bedriver.

70. और (ऐ हबीबे मुकर्रम!) आप उन (की बातों) पर ग़मज़दा न हुआ करें और न इस मक्रो फरैब के बाइस जो वोह कर रहे हैं तंगदिली में (मुब्तला) हों।

৭০. আর (হে মহাসম্মানিত হাবীব!) আপনি তাদের (কথার) কারণে দুঃখ পাবেন না, তাদের ধোঁকাবাজি ও প্রতারণায় (নিমজ্জিত ও) মনঃক্ষুণ্ণও হবেন না।

(النَّمْل، 27 : 70)
اِنَّ رَبَّکَ یَقۡضِیۡ بَیۡنَہُمۡ بِحُکۡمِہٖ ۚ وَ ہُوَ الۡعَزِیۡزُ الۡعَلِیۡمُ ﴿ۙۚ۷۸﴾

78. اور بیشک آپ کا رب ان (مومنوں اور کافروں) کے درمیان اپنے حکم (عدل) سے فیصلہ فرمائے گا، اور وہ غالب ہے بہت جاننے والا ہےo

78. Indeed, your Lord will decide between them by His command. And He is the All-Mighty, the All-Knowing.

78. Verily, your Lord will judge between these (believers and disbelievers) by His command (of justice). And He is Almighty, All-Knowing.

78. Inna rabbaka yaqdee baynahum bihukmihi wahuwa alAAazeezu alAAaleemu

78. Sannelig, Herren din vil dømme mellom dem (troende og vantro) ved Sin (rettferdighets) befaling. Han er den Allmektige, den Allvitende.

78. और बेशक आपका रब इन (मोमिनो और काफिरों) के दर्मियान अपने हुक्मे (अ़द्‌ल) से फैसला फरमाएगा और वोह ग़ालिब है बहुत जानने वाला है।

৭৮. আর অবশ্যই আপনার প্রতিপালক তাদের (অর্থাৎ কাফের ও মু’মিনগণের) মাঝে তাঁর (ন্যায়সঙ্গত) বিধানের মাধ্যমে ফায়সালা করবেন। আর তিনি মহাপরাক্রমশালী, মহাজ্ঞানী।

(النَّمْل، 27 : 78)
اِنَّکَ لَا تُسۡمِعُ الۡمَوۡتٰی وَ لَا تُسۡمِعُ الصُّمَّ الدُّعَآءَ اِذَا وَلَّوۡا مُدۡبِرِیۡنَ ﴿۸۰﴾

80. (اے حبیب!) بے شک آپ نہ تو اِن مردوں (یعنی حیات ایمانی سے محروم کافروں) کو اپنی پکار سناتے ہیں اور نہ ہی (صدائے حق کی سماعت سے محروم) بہروں کو، جب کہ وہ (آپ ہی سے) پیٹھ پھیرے جا رہے ہوں ٭o

٭ یہاں پر الْمَوْتٰی (مُردوں) اور الصُّمَّ (بہروں) سے مراد کافر ہیں۔ صحابہ و تابعین رضی اللہ عنہم سے بھی یہی معنٰی مروی ہے۔ مختلف تفاسیر سے حوالے ملاحظہ ہوں : تفسیر الطبری (20 : 12)، تفسیر القرطبی (13 : 232)، تفسیر البغوی (3 : 428)، زاد المسیر لابن الجوزی (6 : 189)، تفسیر ابن کثیر (3 : 375، 439)، تفسیر اللباب لابی حفص الحنبلی (16 : 126)، الدر المنثور للسیوطی (6 : 376)، اور فتح القدیر للشوکانی (4 : 150)

80. Indeed, you cannot make the dead (i.e. the disbelievers) hear, nor can you make the deaf hear the call (of truth) when they turn their backs (and withdraw from you).

* Here al-mawta (the dead) and al-summa (the deaf) denote the disbelievers. The Companions and the Followers have also narrated the same meaning. See: Tafsir al-Tabari (20:12); Tafsir al-Qurtubi (13:232); Tafsir al-Baghawi (3:428); Zad al-Masir by Ibn al-Jawzi (6:189); Tafsir Ibn Kathir (3:375, 439); Tafsir al-Lubab by Ibn ‘Adil al-Damashqi (16:126); al-Durr al-Manthur by al-Suyuti (6:376) and Fath al-Qadir by al-Shawkani (4:150).

80. (O Beloved!) Surely, you make neither the dead (i.e., the disbelievers deprived of the vitality of faith) hear your call nor the deaf (i.e., deprived of hearing the call of truth) while they are getting away (from you) turning their backs.*

* Here al-mawta (the dead) and al-summa (the deaf) denote the disbelievers. The Companions and the Followers have also narrated the same meaning. See: Tafsir al-Tabari (20:12); Tafsir al-Qurtubi (13:232); Tafsir al-Baghawi (3:428); Zad al-Masir by Ibn al-Jawzi (6:189); Tafsir Ibn Kathir (3:375, 439); Tafsir al-Lubab by Ibn ‘Adil al-Damashqi (16:126); al-Durr al-Manthur by al-Suyuti (6:376) and Fath al-Qadir by al-Shawkani (4:150).

80. Innaka la tusmiAAu almawta wala tusmiAAu alssumma aldduAAaa itha wallaw mudbireena

80. (Kjære elskede ﷺ!) Sannelig, du kan ikke få de døde til å høre ditt rop (de vantro som er blitt fratatt troens liv; de har overgitt seg til vantroen for godt) og ei heller de døve (som er blitt fratatt evnen til å høre sannhetens invitasjon; de har valgt å lukke sine ører for alltid for sannheten) når de trekker seg unna ved å vende ryggen til (deg).*

* Her betyr al-mauta (de døde) og as-somma (de døve) «de vantro». Følgesvennene og tābi‛īn رضي الله عنه har overbrakt denne betydningen. Forskjellige fortolkninger kan bekrefte dette, se: al Lobāb (16:126), Tabari (12:20), Qortobi (13:232), Baghawi (3:428), Zād-al-masīr (6:189), Ibn Kathīr (3:375 og 439), Soyōti (6:376) og Shaukāni (4:150).

80. (ऐ हबीब!) बेशक आप न तो इन मुर्दों (यानी हयाते ईमानी से महरूम काफिरों) को अपनी पुकार सुनाते हैं और न ही (सदाए हक़्क़ की समाअ़त से महरूम) बहरों को, जबकि वोह (आप ही से) पीठ फेरे जा रहे हों। *

* (यहां पर 'अल मौता' (मुर्दों) और 'अस्सुम्म' (बहरों) से मुराद काफ़िर हैं। सहाबा व ताबिईन रदियल्लाहु अन्हुम से भी येही मअ़ना मर्वी है। मुख़्तलिफ तफ़ासीर से हवाले मुलाहिज़ा हों: तफ्सीरे तबरी (20:12), तफ्सीरे क़ुर्तबी (13:232), तफ्सीरे बग़्वी (3:428), ज़ादुल मसीर: इब्ने जौज़ी (6:189), तफ्सीरे इब्ने कसीर (3:375, 439), तफ्सीरे लुबाब: अबू हफ्स हम्बली (16:126), दुर्रे मंसूर: इमाम सुयूती (6:376) और फत्हुल क़दीर: अ़ल्लामा शौकानी (4:150) )

৮০. (হে হাবীব!) নিশ্চয় আপনি না এ মৃতদেরকে (অর্থাৎ ঈমানের সঞ্জীবনী থেকে বঞ্চিত কাফেরদেরকে) আপনার আহ্বান শোনাতে পারবেন, আর না (সত্যের আহ্বান শ্রবণ থেকে বঞ্চিত) বধিরদেরকে; যখন তারা (আপনার থেকেই) মুখ ফিরিয়ে নেয়।*

* এখানে ‘আল-মাওতা’ (মৃত) এবং ‘আস-সুম্মা’ (বধির) দ্বারা কাফেরদেকে উদ্দেশ্য করা হয়েছে। সাহাবা ও তাবেয়ীন থেকেও অনুরূপ অর্থ বর্ণিত হয়েছে। বিভিন্ন তাফসীরের উদ্ধৃতি লক্ষণীয়; তাফসীরুল লুবাব লি ইবনে আদিল দামেশকী, তাফসীরুল তাবারী, তাফসীরুল কুরতুবী, তাফসীরুল বাগভী, যাদুল মুয়াস্সার লি ইবনিল জাওযী, তাফসীর ইবনে কাসীর, আদ দুররুল মানছুর লিস সূয়ূতী এবং ফাতহুল ক্বাদীর লিশ শাওকানী।

(النَّمْل، 27 : 80)
وَ مَاۤ اَنۡتَ بِہٰدِی الۡعُمۡیِ عَنۡ ضَلٰلَتِہِمۡ ؕ اِنۡ تُسۡمِعُ اِلَّا مَنۡ یُّؤۡمِنُ بِاٰیٰتِنَا فَہُمۡ مُّسۡلِمُوۡنَ ﴿۸۱﴾

81. اور نہ ہی آپ (دل کے) اندھوں کو ان کی گمراہی سے (بچا کر) ہدایت دینے والے ہیں، آپ تو (فی الحقیقت) انہی کو سناتے ہیں جو (آپ کی دعوت قبول کر کے) ہماری آیتوں پر ایمان لے آتے ہیں سو وہی لوگ مسلمان ہیں (اور وہی زندہ کہلانے کے حق دار ہیں)o

81. Nor can you lead the blind out of their misguidance. You can make none hear (the truth) except those who believe in Our Commandments and submit.

81. Nor can you guide the blind (of heart, rescuing them) from their wrong path. (In fact) you make only them hear who (accepting your call) believe in Our Revelations. So it is they who are Muslims (and only they deserve to be called alive).

81. Wama anta bihadee alAAumyi AAan dalalatihim in tusmiAAu illa man yuminu biayatina fahum muslimoona

81. Og heller ikke kan du rettlede de blinde (hvis hjerte er blindt, ved å redde dem) fra deres villfarelse. Du får (i virkeligheten) kun dem som (godtar din invitasjon og) antar troen på Våre åpenbaringer, til å høre; det er de som er muslimer (og har rett til å bli kalt for levende).

81. और न ही आप (दिल के) अंधों को उनकी गुमराही से (बचा कर) हिदायत देने वाले हैं, आप तो (फिल हक़ीक़त) उन ही को सुनाते हैं जो (आपकी दावत क़बूल कर के) हमारी आयतों पर ईमान ले आते हैं सो वोही लोग मुसलमान हैं (और वही ज़िन्दा कहलाने के हक़्क़दार हैं) ।

৮১. আর আপনি (মনের) দৃষ্টিহীনকে পথভ্রষ্টতা থেকে (বাঁচাতে) সৎপথ দেখাতে পারবেন না। আপনি তো (প্রকৃতপক্ষে) তাদেরকে শোনান যারা (আপনার আহ্বানে সাড়া দিয়ে) আমাদের নির্দেশনাবলীর প্রতি বিশ্বাস স্থাপন করে। সুতরাং তারাই আত্মসমর্পণকারী (মুসলমান। আর জীবিত শব্দটি তাদের ব্যাপারেই প্রাযোজ্য।)

(النَّمْل، 27 : 81)
وَ اِذَا وَقَعَ الۡقَوۡلُ عَلَیۡہِمۡ اَخۡرَجۡنَا لَہُمۡ دَآبَّۃً مِّنَ الۡاَرۡضِ تُکَلِّمُہُمۡ ۙ اَنَّ النَّاسَ کَانُوۡا بِاٰیٰتِنَا لَا یُوۡقِنُوۡنَ ﴿٪۸۲﴾

82. اور جب ان پر (عذاب کا) فرمان پورا ہونے کا وقت آجائے گا تو ہم ان کے لئے زمین سے ایک جانور نکالیں گے جو ان سے گفتگو کرے گا کیونکہ لوگ ہماری نشانیوں پر یقین نہیں کرتے تھےo

82. And when the Word (of the final judgement) comes upon them, We shall bring out a beast for them from the earth telling them that the people had no firm faith in Our revelations.

82. And when the time to execute Our command (of torment) against them comes, We shall bring out for them from the earth a beast who will converse with them because people do not have certitude in Our signs.

82. Waitha waqaAAa alqawlu AAalayhim akhrajna lahum dabbatan mina alardi tukallimuhum anna alnnasa kanoo biayatina la yooqinoona

82. Og når tiden er inne for ordet (pinen) til å komme over dem, vil Vi bringe fram for dem et dyr fra jorden som vil tale til dem, fordi menneskene ikke var forvisset om Våre tegn.

82. और जब उन पर (अ़ज़ाब का) फरमान पूरा होने का वक़्त आ जाएगा तो हम उनके लिए ज़मीन से एक जानवर निकालेंगे जो उनसे गुफ्तगू करेगा क्योंकि लोग हमारी निशानियों पर यक़ीन नहीं करते थे।

৮২. আর যখন তাদের বিরুদ্ধে (শাস্তির) নির্দেশ বাস্তবায়নের সময় আসবে তখন আমরা তাদের জন্যে ভুগর্ভ থেকে এমন এক প্রাণী বের করবো যা তাদের সাথে কথোপকথন করবে; বস্তুতঃ মানুষ আমাদের নিদর্শনাবলী বিশ্বাস করে না।

(النَّمْل، 27 : 82)